Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
Capacidade de estudo, intervención e xestión dos procedementos de ordenación e xestión do territorio agrario e a integración paisaxística.
Os contidos aos que fai referencia na materia son os seguintes:
• Marco conceptual da ordenación territorial: Concepto e as súas clases.
• Concepto xenérico. Definición e obxectivos da ordenación e xestión do territorio agrario.
• Marco legal da ordenación territorial.
• Metodoloxía para a elaboración dun plan de ordenación territorial. Análise e diagnóstico do sistema territorial.
• Preparación para a fase de planificación. A planificación territorial. Ordenación e Deseño da Paisaxe: Integración paisaxista. Estudo, intervención e xestión.
Estes contidos serán desenvolvidos a través dos seguintes módulos:
Módulos teóricos (Docencia expositiva):
Módulo I.- O sistema rural (4 horas)
Tema 1. Introdución. Ordenación rural: conceptos e definicións. Concepto clásico do rural. Concepto sistémico do rural. Sistemas complexos, compoñentes e relacións. Sistemas socio-ecolóxicos.
Tema 2. Compoñentes do sistema rural. Elementos básicos do sistema rural. Composición básica en subsistemas. Medio físico. Poboación e actividades. Núcleos e infraestruturas. Normas e institucións.
Módulo II.- Elementos básicos na ordenación (4 horas)
Tema 3. Cooperación na ordenación. Elementos determinantes: traxedia dos comúns e goberno dos comúns. Dilema do prisioneiro. Cooperación e planificación: planificación normativa e deliberativa. Integración.
Tema 4. Niveis na ordenación. Planificación estratéxica, táctica e operativa. Plans, programas, proxectos. Niveis de formalidade. Gobernanza.
Tema 5. Perspectivas na planificación. Tipoloxía e estruturación de problemas. Alternativas á xestión de problemas. Detección de potencialidades. Aproximacións normativas e deliberativas.
Módulo III.- Marco legal, gobernanza e instrumentación (4 horas)
Tema 6. Gobernanza e niveis na ordenación. Gobernanza territorial. Niveis xerárquicos na ordenación.
Tema 7. Instrumentos de ordenación. Xerarquía nos instrumentos. Instrumentos europeos. Instrumentos autonómicos específicos. Instrumentos sectoriais.
Módulo Práctico (Docencia interactiva) (12 horas)
Práctica 1. Inventario e análise do sistema territorial
Práctica 2. Diagnóstico do sistema (I)
Práctica 3. Diagnóstico do sistema (II)
Práctica 4. Estratexias de actuación
Práctica 5. Proposta de alternativas (I)
Práctica 6. Proposta de alternativas (II)
Na materia, empregarase a seguinte bibliografía básica (en español):
• Gómez Orea, D., 2008. Ordenación territorial. Mundiprensa, Madrid.
• Gómez Orea, D., 1992. Planificación Rural. MAPA - Editorial Agrícola Española, D.L., Madrid.
Na materia, empregarase a seguinte bibliografía básica (en inglés):
• Alexander, E. R. (1992). Approaches to Planning: Introducing Current Planning Theories, Concepts, and Issues. Taylor & Francis.
Recoméndase ó alumno/a a consulta da seguinte bibliografía complementaria (en español):
• Benabent Fernández de Córdoba, M. 2006. La ordenación del territorio en España: evolución del concepto y de su práctica en el siglo XX. Universidad de Sevilla-Consejería de Obras Públicas y Transportes, Sevilla.
• Crecente, R., Fra, U., Álvarez, C.J., 2001. Concentración Parcelaria en Galicia: Caracterización y Evaluación. Consellería de Agricultura, Gandería e Política Alimentaria, Xunta de Galicia, Santiago de Compostela
• Díaz, E.R., Crecente, R., Álvarez, C.J., 2004. Turismo y ordenación del territorio en el municipio de Ribadeo. Ayuntamiento de Ribadeo y Universidad de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela
• Fernández Fernández, A., Pardo Abad, C.J., Martín Roda, E.M., Cocero Matesanz, D. 2007. Ordenación del Territorio y Medio Ambiente. UNED, Madrid.
• Galiana, L., Vinuesa, J. 2010. Teoría y práctica para una ordenación racional del territorio. Síntesis, Madrid.
• Martínez de Anguita, P. (Coord.). 2006. Planificación física y ordenación del territorio. Dykinson, Madrid.
Recoméndase ó alumno/a a consulta da seguinte bibliografía complementaria (en inglés):
• Filotas, E., Parrott, L., Burton, P.J. (et al.). 2014. Viewing forests through the lens of complex systems science. Ecosphere, 5(1): 1-23
• Hardin, G. 1968. The tragedy of the commons. Science 162: 1243-1248
• Steffen et al. 2015. Planetary Boundaries: Guiding human development on a changing planet. Science Vol. 347 no. 6223
Nesta materia o alumno adquirirá ou poñerá en práctica unha serie de competencias básicas e xenéricas, desexables en calquera titulación universitaria, e específicas da ordenación rural. Dentro do cadro de competencias deseñado para a titulación, traballaranse as seguintes:
Competencias básicas e xerais
CG1 - Capacidade para planificar, organizar, dirixir e controlar os sistemas e procesos produtivos desenvolvidos no sector agrario e a industria agroalimentaria, nun marco que garanta a competitividade das empresas sen esquecer a protección e conservación do medio e a mellora e desenvolvemento sostible do medio rural.
CG4 - Capacidade para aplicar os coñecementos adquiridos para a solución de problemas formulados en situacións novas, analizando a información proveniente do ámbito e sintetizándoa de forma eficiente para facilitar o proceso de toma de decisións en empresas e organizacións profesionais do sector agroalimentario.
CG5 - Capacidade para transmitir os seus coñecementos e as conclusións dos seus estudos ou informes, utilizando os medios que a tecnoloxía de comunicacións permita e tendo en conta os coñecementos do público receptor.
CG7 - Aptitude para desenvolver as habilidades necesarias para continuar a aprendizaxe de forma autónoma ou dirixida, incorporando á súa actividade profesional os novos conceptos, procesos ou métodos derivados da investigación, o desenvolvemento e a innovación.
CB6 - Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en boa medida autodirixido ou autónoma.
Competencias transversais
CT1 - Capacidade de análise e síntese.
CT2 - Capacidade para o razoamento e a argumentación.
CT3 - Capacidade de traballo individual, con actitude autocrítica.
CT4 - Capacidade para traballar en grupo e abranguer situacións problemáticas de forma colectiva.
CT5 - Capacidade para obter información axeitada, diversa e actualizada.
CT6 - Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible
CT7 - Capacidade para realizar unha exposición en público de forma clara, concisa e coherente
CT8 - Compromiso de veracidade da información que ofrece aos demais.
CT9 - Habilidade no manexo de tecnoloxías da información e da comunicación (TIC).
CT10 - Utilización de información bibliográfica e de Internet.
CT11 - Utilización de información en lingua estranxeira.
CT12 - Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos.
Competencias específicas
CE5 - Coñecementos axeitados e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia na ordenación e xestión do territorio agrario e a integración paisaxística.
CE7 - Coñecementos axeitados e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia no estudo, intervención e xestión.
O ensino da materia afrontarase mediante a docencia expositiva en grupos de ata 40 alumnos/as (12 horas), a través de leccións maxistrais participativas. Así mesmo, impartirase docencia interactiva orientada ao desenvolvemento de casos prácticos (12 horas). Os casos prácticos servirán para poñer en contexto as explicacións teóricas, e requirirán do traballo en grupo dos/as alumnos/ as. Os resultados das sesións prácticas, unidas ao traballo persoal do/a alumno/a, constituirán un traballo práctico a entregar en forma de portafolios.
Especificamente, empregaranse como elementos metodolóxicos:
• Leccións maxistrais participativas (CG1, CG4, CG7, CB10, CE5, CE7, CT5, CT10, CT11)
• Seminarios e conferencias (CG1, CG4, CG7, CB7, CB10, CE5, CE7, CT5)
• Prácticas de laboratorio ou campo (CG1, CG7, CT1, CT3, CT4, CT9)
• Prácticas de aula informática (CT1, CT3, CT4, CT9)
• Utilización de lousas clásicas e dixitais (CG5, CT9)
• Utilización da aula virtual (CT9)
• Realización de presentacións mediante ordenador (CG5, CT6, CT7, CT8)
• Resolución de problemas (CT2, CT12)
• Elaboración e presentación de traballo/s de curso (CG1, CG4, CG5, CG7, CB9, CE5, CE7, CT4, CT5, CT6, CT7, CT8, CT10, CT11)
• Aprendizaxe baseada na resolución de casos prácticos e en proxectos (CG1, CG4, CE5, CG7, CB6, CB7, CB8, CE7, CT2, CT12)
• Titorías individualizadas e colectivas (CT3)
• Traballo autónomo e estudo independente dos/as alumnos/as (CG1, CT1, CT3, CT5, CT12)
• Traballo en grupo e aprendizaxe cooperativa (CG1, CG4, CG5, CB7, CB8, CB9, CT4, CT6, CT10, CT11)
• Sesión/é de discusión activa (CT1, CT2)
• Avaliación de competencias mediante exercicios de control (CE5, CE7, CT2, CT3, CT6, CT12)
A utilización da plataforma da USC virtual, así coma da aplicación Microsoft Teams, permitirá axilizar o fluxo de información bidireccional entre alumno/a e profesor, imprimindo axilidade á docencia da materia, e facilitando o acceso á documentación por parte do/a alumno/a..
Asistencia obrigatoria ao conxunto das actividades presenciais (clases interactivas, expositivas e titorías) que deberá ser superior no seu cómputo xeral ao 75%, con participación activa. Os/as alumnos/ as que non cumpran dita asistencia deberán realizar un traballo adicional específico indicado polo profesor.
Exame obrigatorio de carácter teórico-práctico da totalidade dos contidos do programa, no cal será condición necesaria obter unha cualificación superior a 4,0.
Presentación e defensa dun traballo que resuma a participación nas sesións prácticas, o cal deberá obter unha cualificación mínima de 5,0.
Para superar a materia esíxeselle ao/a alumno/á asistencia a un 75% das clases teóricas e prácticas. O non cumprimento da asistencia levará consigo que, para a superación da materia, o/o alumno/para teña que facer un traballo adicional proposto polo profesor. Os/as alumnos/ as que teñan concedida dispénsaa de asistencia deberán realizar un traballo adicional específico indicado polo profesor. Estes criterios son válidos para a convocatoria de 1ª e 2ª oportunidade e repetidores. As cualificacións dos traballos prácticos e dos exames conservaranse unicamente durante o curso académico.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o establecido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións”.
O reparto de competencias sería:
Asistencia a sesións teóricas e prácticas (10%).
Probas orais ou escritas (45%): competencias avaliadas CG1, CG4,CB7, CB8, CB9, CT1, CT3, CT10, CT12, CE5, CE7.
Realización de exercicios (25%): competencias avaliadas CG5, CG7, CB6, CB7, CB8, CB9, CB10, CT2, CT4, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CT10, CT11, CT12, CE5, CE7.
Traballos prácticos e portafolios (20%): competencias avaliadas CG5, CG7, CB6, CB7, CB8, CB9, CB10, CT2, CT4, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CT10, CT11, CT12, CE5, CE7.
Os alumnos dedicarán un total de 45 horas de traballo persoal, que se repartirán entre a lectura e preparación de temas (20 horas), a realización de exercicios (4 horas), a preparación previa das prácticas e o traballo posterior sobre estas (5 horas), a elaboración de traballos de curso (10 horas) e a preparación de probas de avaliación (6 horas).
Recoméndase adecuarse á programación de contidos teóricos e prácticos de acordo cos manuais da materia, para un máximo aproveitamento á hora de cursala. Así mesmo, poñerase a disposición do alumnado o material docente para o seu estudo previo ás sesións expositivas, de forma que poidan comprender e asimilar mellor os conceptos da materia. Anímase ó alumnado á participación activa nas clases e uso das titorías.
Materia en extinción no curso 2024/25, sen docencia pero con dereito á avaliación co sistema especificado para estudantes repetidores
Emilio Rafael Diaz Varela
- Departamento
- Produción Vexetal e Proxectos de Enxeñaría
- Área
- Proxectos de Enxeñaría
- Correo electrónico
- emilio.diaz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade