Bioloxía do envellecemento

• Definir conceptos de envellecemento, xerontoloxía e bioxerontoloxía
• Enumerar e describir as teorías do envellecemento.
• Explicar o envellecemento a nivel celular.
• Describir los cambios fisiolóxicos, morfolóxicos e funcionais que se producen durante o proceso de envellecemento nos distintos sistemas e aparatos do corpo humano.
• Coñecer as principais teorías e modelos psicobiolóxicos do avellentamento. Coñecer as bases biolóxicas da psicopatoloxía e da saúde mental na vellez.
• Acadar competencias básicas no entorno da psicobioloxía do avellentamento que permitan actualizar os coñecementos adquiridos e continuar a formarse ao longo de toda a vida profesional.

BIOXERONTOLOXÍA
TEMA 1. Conceptos básicos.
TEMA 2. Bases celulares do envecellemento.
TEMA 3. Dano oxidativo e envellecemento.
TEMA 4. Cambios fisiolóxicos, morfolóxicos y funcionais asociados ó proceso de envellecemento.

INTRODUCCIÓN Ó ESTUDIO PSICOBIOLÓXICO DO ENVELLECEMENTO
TEMA 5. Psicobioloxía do envellecemento. Distintas abordaxes metodolóxicas en psicobioloxía do envellecemento. Psicofisioloxía e Neuropsicoloxía do envellecemento.

NEUROBIOLOXÍA DO ENVELLECEMENTO.
TEMA 6. Cambios na neuro-química sináptica. Plasticidade sináptica no envellecemento.
TEMA 7. Cambios na arquitectura e función do sistema nervioso. Sistemas sensoriais e motores no envellecemento.
TEMA 8. Sistemas neuro-humorais e envellecemento. Sistemas corticais no envellecemento.

• Dámaso Crespo, S. (2006): Biogerontología. Cantabria. Editorial l Universidad de Cantabria.
• Cardinali, D.P. (2007): Neurociencia aplicada. Sus fundamentos. Buenos Aires. Panamericana.
• Crossman, A. R. ; Neary, D. (2007): Neuroanatomía. Barcelona. Masson
• Facilitarase bibliografía específica con cada tema

ACADAR COMPETENCIAS NO MARCO DA XERONTOLOXIA CLÍNICA QUE TE PERMITAN
• Identificar os principais elementos e procesos biolóxicos e psicolóxicos que sustentan as modificacións do comportamento ao envellecer.
• Participar na toma de decisións acerca da indicación e emprego de procedementos diagnósticos na avaliación dos suxeitos atendidos.
• Participar na toma de decisións terapéuticas para un tratamento combinado.
• Participar no seguimento e avaliación da resposta terapéutica global.
• Informar e asesorar dun modo integral ó doente respeito do plan de atención xerontolóxica.

ACADAR COMPETENCIAS E ACTITUDES PROFESIONAIS TRANSVERSAIS QUE TE PERMITAN
• Valorar a calidade e independencia das fontes de información científica e das fontes de formación posgraduada.
• Manter un compromiso coa formación continuada responsable.
• Exercer unha colaboración interdisciplinar na actividade profesional.
• Ter conciencia do propio papel profesional do xerontólogo, da necesidade de interacción en pé de igualdade e da coordenación con outros profesionais responsables no plan terapéutico, particularmente médicos, psicólogos, enfermeiras, traballadores sociais e terapeutas ocupacionais.
• Asumir a delimitación das funcións e roles atribuidos ós profesionais que interactúan nos equipos de traballo na actualidade.
• Participar na educación para a saúde do conxunto da poboación e, no seu caso, en tarefas de divulgación científica nos medios de comunicación.
• Manter un compromiso ético en tódalas intervencións profesionais.

Nas clases expositivas abordaranse os contidos máis teóricos do programa mediante a realización de clases maxistrais nas que se empregarán os medios audiovisuais adecuados. Nos seminarios realizaránse actividades máis interactivas como debates e exercicios de autoavaliación. Nas titorias indivualizadas, os alumnos terán a oportunidade de consultar as dúbidas de xeito moito máis próximo ó docente.
En función da situación sanitaria a metodoloxía da ensinanza pode sufrir cambios que permitan adaptacións a escenarios de docencia telemática ou de semipresencialidade (ver Observacións).

• Avaliación continua do traballo de curso tanto teórico como práctico.
• Exame final tipo “proba obxectiva” –test de resposta múltiple- ó remate do programa teórico-práctico

En función da situación sanitaria, o sistema de avaliación pode sufrir cambios que permitan adaptacións a escenarios de docencia telemática ou de semipresencialidade (ver Observacións).

• Horas presenciais: 18
• Horas de tutorías: 3
• Estudo individual: 51

Aconséllase que o estudante utilice como referencia as notas de clase e as imaxes e esquemas que o profesor suxira como material didáctico. Debe complementar esta información coa lectura e estudo de textos suxeridos na bibliografía. Aconséllase levar a materia ao día e facer uso das titorías para orientar a aprendizaxe e solventar dúbidas. A asistencia as sesións interactivas é obrigatoria para a supervisión persoalizada das actividades realizadas.
Adaptacións das recomendacións para o Escenario 1 (normalidade adaptada; sen restricións á presencialidad física): As recomendacións para o estudo serán as mesmas para os tres escenarios. As titorías terán carácter presencial e/ou telemático e os recursos bibliográficos poderán ser utilizados en versión papel e/ou dixital.

A asignatura impartirase en CASTELÁN/ GALEGO

PLAN DE CONTINXENCIA
Adaptacións previstas para os escenarios 2 e 3, segundo o “Plan de continxencia para o desenvolvemento da docencia no curso 2021-2022”, do 30 de abril de 2021:

ADAPTACIÓNS DOS CONTIDOS:
Os contidos serán os mesmos nos tres escenarios, aínda que poderán ser reorganizados, especialmente no escenario 3 (peche das instalacións), para adaptalos a unha docencia completamente en remoto.

ADAPTACIÓNS DA METODOLOXÍA DO ENSINO:
ESCENARIO 2 (distanciamento; restricións parciais á presencialidad física): Poderase combinar a docencia presencial e en remoto a fin de aplicar as medidas de distanciamento social en vigor nese momento. As titorías serán preferentemente virtuais. Para a docencia en remoto poderanse empregar as ferramentas e plataformas institucionais (Aula Virtual-Moodle e Microsoft Teams).
ESCENARIO 3 (peche das instalacións): A docencia será exclusivamente virtual, empregando as ferramentas e plataformas institucionais (Aula Virtual-Moodle e Microsoft Teams).

ADAPTACIÓNS DO SISTEMA DE AVALIACIÓN:
ESCENARIO 2 (distanciamento; restricións parciais á presencialidad física): As probas finais (teórica e práctica) terán carácter presencial. Para a avaliación continua utilizaranse os recursos das plataformas institucionais (Aula Virtual-Moodle e Microsoft Teams).
ESCENARIO 3 (peche das instalacións): As probas finais (teórica e práctica) levaranse a cabo empregando recursos que garantan a identificación do alumno, así como o carácter persoal da realización da proba. No caso de que non se dispoña dos medios técnicos que garantan o cumprimento destas premisas, recorrerase a unha proba final oral. A avaliación continua realizarase mediante o rexistro de participación e realización de actividades en remoto empregando as ferramentas e plataformas institucionais (Aula Virtual-Moodle e Microsoft Teams).

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións (Resolución do 15 de xuño de 2011, DOG do 21 de xullo de 2011).

ADAPTACIÓNS DAS RECOMENDACIÓNS DE ESTUDO:
ESCENARIO 2 (distanciamento; restricións parciais á presencialidad física): As recomendacións para o estudo serán as mesmas. As titorías terán carácter preferentemente telemático e empregaranse recursos bibliográficos preferentemente dixitais.
ESCENARIO 3 (peche das instalacións): As recomendacións para ou estudo serán as mesmas. As titorías serán telemáticas e empregaranse recursos bibliográficos dixitais.