Practicum II

O estudante, ao finalizar esta materia, deberá:

- Ser capaz de integrar e aplicar os coñecementos adquiridos para enfrontarse á complexidade da práctica clínica.
- Saber levar a cabo un proceso de avaliación comprehensiva e integradora, utilizando diferentes recursos (entrevistas, test, avaliación de programas, etc.), para realizar un adecuado diagnóstico clínico.
- Ser capaz de interpretar os resultados dunha avaliación e planificar a intervención adecuada ao caso.
- Ser capaz de realizar o seguimento da intervención psicolóxica no ámbito clínico e saber proporcionar retroalimentación aos destinatarios co fin de implicalos nas distintas fases do proceso de avaliación e tratamento.
- Ser capaz de identificar e formular problemas de investigación no contexto da práctica clínica de acordo cos métodos, técnicas e procedementos da
Psicoloxía.
- Saber aplicar as destrezas e habilidades de comunicación que se precisen en cada caso.
- Ser capaz de avaliar críticamente os resultados do propio traballo.
- Saber elaborar informes con diferentes propósitos e atendendo a distintas audiencias.
- Ser capaz de traballar en equipo con outros profesionais de forma cooperativa.
- Ser capaz de aplicar as habilidades de aprendizaxe necesarias para continuar progresando profesionalmente de modo autónomo.
- Saber identificar as implicacións éticas da actuación profesional e axustarse á obrigacións deontolóxicas no ámbito da psicoloxía sanitaria.

As prácticas son unha parte esencial do programa formativo. O seu desenvolvemento busca a vinculación entre a teoría e a práctica clínica supervisada, en función do contexto, o rol do profesional e o tipo de competencia a adquirir. Pretenden a asunción progresiva de responsabilidades por parte do estudante ata alcanzar un nivel de autonomía suficiente.

As prácticas externas axústanse ao establecido na Orde ECD/1070/2013. Consistirán na aplicación no contexto sanitario dos coñecementos adquiridos sobre procedementos de avaliación e intervención baixo a supervisión dun psicólogo cualificado. Trátase fundamentalmente de que os estudantes poñan en práctica os coñecementos adquiridos e desenvolvan as habilidades propias do exercicio profesional.

Ao finalizar o período de prácticas, o estudante deberá entregar unha Memoria na que se reflicta de forma detallada a descrición das actividades, procedementos e técnicas empregados, así como descrición do proceso de supervisión e valoración da experiencia. Tamén deberá describir e desenvolver unha proposta de investigación no ámbito de intervención do centro de prácticas.

Barlow, D.H. (Ed). (2021). Clinical Handbook of Psychological Disorders: A Step-by-Step Treatment Manual. The Guildford Press
British Psychological Society (2015). Guidance on teaching and assessment of ethical competence in psychology education. BPS.
Colegio Oficial de Psicólogos de España (2004). Ética y deontología para psicólogos. Colegio Oficial de Psicólogos de España.
França-Tarragó, O. (2008). Ética para psicólogos. Introducción a la Psicoética (6ª edi.). Desclée de Brouwer. Haynes, S. N., Godoy, A. y Gavino, A. (2012). Cómo elegir el mejor tratamiento psicológico. Pirámide. Hersen, M. y Porzelius, L.K. (2001). Diagnosis, conceptualization, and treatment planning for adults. A step-by-step guide. LEA.
Labrador, F. J. (Ed.) (2011). Situaciones difíciles en terapia. Pirámide.
López, E. y Costa, M. (2012). Manual de consejo psicológico. Pirámide.
Moffett, L. A., Becker, C.-L. J., & Patton, R. G. (2014). Fostering the ethical sensitivity of beginning clinicians. Training and Education in Professional Psychology, 8(4), 229–235. https://doi.org/10.1037/tep0000054
Pollack, M.H., Otto, P.M.W. y Rosenbaum, J.F. (Eds) (1996). Challenges in clinical practice. Pharmacological and psychosocial strategies. Guildford.
del Río, C. (2005). Guía de ética profesional en psicología clínica. Pirámide
Shapiro, D. L. y Smith, S. R. (2011). Malpractice in psychology.American Psychological Association.
Wachtel, P. L. (2011). Inside the session. What really happens in psychotherapy. American Psychological Association.

- Os titores/a académicos e profesionais proporcionaranlle ao alumno/a a bibliografía específica conforme as actividades que se van desenvolver no Centro de prácticas asignado.

A continuación recóllense as competencias máis relevantes para o desenvolvemento e avaliación do Prácticum II, de entre as recollidas na memoria de verificación do título para esta materia.

BÁSICAS E XERAIS

CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha
información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades
CG7 - Planificar, realizar e, no seu caso, supervisar o proceso de avaliación psicolóxica do comportamento humano e dos factores psicolóxicos asociados cos problemas de saúde para establecer a avaliación dos mesmos.
CG8 - Deseñar, desenvolver e, no seu caso, supervisar e avaliar plans e programas de intervención psicolóxica, en función da avaliación psicolóxica e das variables de tipo individual e social que concorran en cada caso.
CG9 - Mostrar habilidades de comunicación interpersoal e de manexo das emocións adecuadas para unha interacción efectiva cos pacientes, familiares e coidadores nos procesos de identificación do problema, avaliación, comunicación do diagnóstico e intervención e seguimento psicolóxicos.
CG10 - Aplicar os fundamentos da bioética e o método de deliberación na práctica profesional, axustándose o seu exercicio como profesional sanitario ao disposto na Lei 44/2003, do 21 de novembro, de ordenación das profesións sanitarias.
CG11 - Axustarse ás obrigacións deontolóxicas da Psicoloxía no ámbito sanitario, mostrando un compromiso ético e profesional cos valores de igualdade de oportunidades, de respecto á diversidade e de resolución pacífica dos conflitos.

TRANSVERSAIS
CT1 - Saber utilizar as tecnoloxías da información e a comunicación no desempeño profesional.
CT5 - Saber desenvolver o seu traballo desde a perspectiva da calidade e a mellora continua, coa capacidade autocrítica necesaria para un desempeño profesional responsable.
CT6 - Saber comunicar e comunicarse con outros profesionais, e dominar as habilidades necesarias para o traballo en equipo e en grupos multidisciplinares.
CT7 - Saber analizar desde un punto de vista ético os problemas e as súas posibles solucións.

ESPECÍFICAS
CE1 - Saber aplicar as principais teorías sobre a etiología dos trastornos do comportamento humano na conceptualización de cada caso.
CE2 - Ser capaz de planificar e desenvolver unha sesión de avaliación e intervención, establecendo hipótese das que deducir enunciados contrastables.
CE3 - Saber seleccionar e aplicar as técnicas e os instrumentos de avaliación máis convenientes para cada caso de acordo coas súas características e contexto.
CE4 - Saber analizar e interpretar os resultados dunha avaliación psicolóxica.
CE5 - Saber elixir e aplicar as técnicas de intervención psicolóxica máis adecuadas de acordo coa súa finalidade (prevención, rehabilitación, consello, asesoramento etc.).
CE6 - Saber planificar e desenvolver unha intervención psicolóxica, establecendo obxectivos pertinentes e realistas en función das características do problema e o contexto.
CE7 - Saber realizar o seguimento dunha intervención psicolóxica, de acordo cos fins fixados, para introducir, se fose o caso, cambios na mesma durante o seu desenvolvemento.
CE8 - Saber proporcionar retroalimentación aos destinatarios de forma adecuada e precisa co fin de implicalos nas distintas fases do proceso de avaliación e intervención psicolóxicas.
CE11 - Coñecer o marco de actuación propio do psicólogo xeral sanitario e saber derivar ao profesional especialista correspondente.
CE12 - Coñecer as obrigacións e responsabilidades do persoal sanitario relativas á confidencialidade da información e da protección de datos persoais dos pacientes.
CE14 - Coñecer a normativa vixente no ámbito sanitario español.
CE15 - Realizar actividades de promoción e de educación para a saúde psicolóxica individual e comunitaria.
CE16 - Participar no deseño e desenvolvemento de proxectos de investigación no ámbito da Psicoloxía Xeral Sanitaria.

COMPETENCIAS DA TITULACIÓN ASIGNADAS A ESTA MATERIA

1) Demostrar un comportamento acorde co rol profesional en canto a: asistencia, puntualidade, respecto ás normas e usos do centro de prácticas, e cumprimento das tarefas asignadas.
2) Demostrase respecto á confidencialidade e ás normas deontolóxicas
3) Saber desenvolver e poñer en práctica competencias de carácter transversal propias do exercicio profesional: traballo en equipo, empatía, retroalimentación precisa, rigor e pensamento autocrítico
3) Saber aplicar de maneira efectiva os coñecementos adquiridos para: identificar os problemas e as súas causas, planificar, desenvolver e realizar o seguimento da avaliación e da intervención
4) Coñecer a normativa vixente no ámbito sanitario español e o marco de actuación propio do Psicólogo Xeral Sanitario

Esta materia ten asignadas 420 horas de prácticas clínicas que se realizarán en dispositivos con acreditación sanitaria.
Levaranse a cabo en contextos clínicos baixo a supervisión dun psicólogo/a cualificado (psicólogo/a especialista en psicoloxía clínica, máster en psicoloxía xeral sanitaria ou habilitado).
A metodoloxía docente descansará fundamentalmente no estudos de casos, aprendizaxe baseada en problemas e elaboración de informes.

A práctica supervisada inclúe actividades graduadas de responsabilidade:

- Observación participativa: situacións nas que o estudante observa ao supervisor/a realizando distintas tarefas para familiarizarse coas diferentes técnicas e facetas da actividade clínica, usando a reflexión sobre o observado como parte do proceso de aprendizaxe.
- Actuación directa: tarefas realizadas directamente polo estudante baixo a observación do supervisor/a. A cesión de tarefas de actuación directa será gradual, de acordo co nivel de soltura que o estudante vaia adquirindo, desde accións concretas e definidas ata intervencións completas. Como apoio para o manexo das tarefas e actividades, o supervisor/a poderá pedir ao estudante a revisión de material teórico extra, se así o considera conveniente. Despois de cada intervención, o alumno/a elaborará un Informe sobre a actividade realizada (nel relatará os obxectivos da tarefa, a descrición desta, instrumentos, metodoloxía, etc.) que comentará na sesión de supervisión.

O desenvolvemento de cada actividade, sexa de observación sexa de actuación, constitúe a base para a subseguinte discusión detallada e de reflexión crítica como parte do proceso de aprendizaxe. Requirirá dedicación semanal, para que supervisor/a e estudante traballen xuntos, discutan a actividade realizada polo/a estudante, resolvan dificultades e dúbidas, e o titor/a axude ao estudante para procesar o traballo a nivel cognitivo e emocional e reafírmeo no desenvolvemento da súa confianza profesional.
En ambos os niveis de formación o supervisor/a deberá avaliar de forma continua o desempeño do estudante, durante e ao finalizar o período de prácticas, usando o formulario de rúbrica aprobado para tal fin.

A avaliación da materia realizarase conxuntamente entre o titor/a académico e profesional tendo en conta o grao de adquisición das competencias específicas e transversais relativas ao rol profesional, tanto as desenvolvidas durante o período de prácticas no centro de destino como na memoria que, obrigatoriamente, ten que presentar o/a estudante.
Cada titor/para propoñerá unha cualificación do estudante. A cualificación final será o resultado da seguinte ponderación: a do titor/a profesional supoñerá o 70% e a do titor/a académico o 30%.

Prácticas clínicas: 420 horas
Elaboración de informes: 30 horas

Asistencia.
Participación activa e implicada.