Créditos ECTS Créditos ECTS: 5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 85 Horas de Titorías: 5 Clase Expositiva: 15 Clase Interactiva: 20 Total: 125
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía, Departamento externo vinculado ás titulacións, Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
Áreas: Tecnoloxía de Alimentos, Área externa M.U en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolv..., Pediatría
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
El alumno saberá/comprenderá:
A importancia da microbiota no ser humano, o seu establecimento durante a vida precoz, a relación simbiótica comensal co huésped e o seu papel según a localización (líquido anmiótico, placenta, xenitais (vaxina), leite materna, pel, conxuntiva, texido pulmonar, mucosa oral, tubo dixestivo.
O proceso para o establecimiento da microbiota no intestino durante o desenvolvemento, os factores que influyen no seu desarrollo estructural e funcional, a metodoloxía para o seu estudio e interpretación e o papel trascendental na saude e na enfermidade no ser humano.
El alumno será capaz de:
Recoñecer a microbiota presente nos diferentes texidos e o seu papel na saude durante o crecimento e desenvolvemento.
Coñecer a exoloxía intestinal (microbioma, viroma, micobioma) e a súa relación ca saude
Coñecer os factores que influyen no establecimiento, maduración e funcionalidade da microbiota intestinal
Coñecer as técnicas utilizadas para o análise da microbiota intestinal e a súa interpretación
Coñecer e discernir entre as posibles enfermedades nas que se atopa implicada a microbiota intestinal (Síndrome colostático, enfermidade pulmonar crónica, intolerancias alimentarias, enterocolitis necrotizante, colitis ulcerosa, enfermidade de Crohn, enfermidade inflamatoria intestinal crónica, colon irritable, inmunopatías, osteopenia...) e actualización dos preparados de aplicación médica. Coñecer o entorno e a aplicación dos alimentos funcionais (probióticos, prebióticos,..)
Desenvolvemento de capacidade crítica e analítica para o diseño de novos estudios e o desarrollo de estratexias de saude basadas na microbiota intestinal
TEMA 1. Importancia da microbiota nol ser humano: o seu establecimiento durante a vida precoz, a relación simbiótica comensal co huésped e o seu papel según a localización (líquido anmiótico, placenta, xenitais (vaxina), leite materna, peel, conxuntiva, texido pulmonar, mucosa oral, tubo dixestivo).
1.1. Microbiota e los 1000 primeiros días de vida.
TEMA 2. Establecimento da microbiota no intestino durante o desarrollo: factores que influyen no seu desarrollo estructural e funcional, metodoloxía para o seu estudio e interpretación e o papel trascendental na saúde e na enfermidade no ser humano.
TEMA 3. Microbiota presente nos diferentes texidos e o seu papel na saude durante o crecimento e desarrollo.
3.1. Disbiosis e desarrollo do sistema inmunitario.
3.2. Disbiosis e risco de enfermidade no neno.
TEMA 4. Ecoloxía intestinal (microbioma, viroma, micobioma) e a súa relación ca saude.
TEMA 5. Factores que influyen no establecimiento, maduración e funcionalidade da microbiota intestinal.
TEMA 6. Técnicas utilizadas para a análise da microbiota intestinal e a súa interpretación.
TEMA 7. Enfermidades nas que se atopa implicada a microbiota intestinal: síndrome colostático, enfermidade pulmonar crónica, intolerancias alimentarias, enterocolitis necrotizante, colitis ulcerosa, enfermidade de Crohn, enfermidade inflamatoria intestinal crónica, colon irritable, inmunopatías, osteopenia, etc.
TEMA 8. Probióticos, prebióticos e simbióticos: características e efectos sobre a saude.
8.1. Tipos de bióticos
8.2. Os bióticos e a promoción da saude.
• Allen SJ, Martínez EG, Gregorio GV, Dans LF. Probiotics for treating acute infectious diarrhoea. Cochrane Database Syst Rev. 2010;(11):CD003048
• Díaz Martín JJ, González Jiménez D. Aplicaciones en gastroenterología. Nutr Hosp. 2015;31:21-5.
• Dinleyici EC; PROBAGE Study Group, Vandenplas Y. Lactobacillus reuteri DSM 17938 effectively reduces the duration of acute diarrhoea in hospitalized children. Acta Paediatr. 2014;103:e300-5.
• Guarino A, Ashkenazi S, Gendrel D, Lo Vecchio A, Shamir R, Szajewska H. European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Pediatric Infectious Diseases evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe: update 2014. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014;59:132-52.
• Guía Práctica de la Organización Mundial de Gastroenterología: Probióticos y prebióticos. En: Organización Mundial de Gastroenterología [en línea]. Disponible en:
http://www.worldgastroenterology.org/UserFiles/file/guidelines/probioti… [consultado el 17/11/2015].
• Johnston BC, Goldenberg JZ, Vandvik PO, Sun X, Guyatt GH. Probiotics for the prevention of pediatric antibiotic-associated diarrhea. Cochrane Database Syst Rev. 2011;(11):CD004827
• Liu, D. Molecular detection of human bacterial pathogens. CRC Press, Boca Ratón, FL. 2011
• Quigley M, Embleton ND, McGuire W. Formula versus donor breast milk for feeding preterm or low birth weight infants. Cochrane Database Syst Rev. 2018;6:CD002971.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29926476
• Segarra Cantón O, Redecillas Ferreiro S, Clemente Bautista S, eds. Guía nutrición pediátrica hospitalaria. 4ª Ed. ERGON. Madrid; 2016.
• Szajewska H, Guarino A, Hojsak I, Indrio F, Kolacek S, Shamir R, et al. Use of probiotics for management of acute gastroenteritis: a position paper by the ESPGHAN Working Group for Probiotics and Prebiotics. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014;58:531-9.
• Szajewska H, Kołodziej M. Systematic review with meta-analysis: Saccharomyces boulardii in the prevention of antibiotic-associated diarrhoea. Aliment Pharmacol Ther. 2015;42:793-801.
• Szajewska H, Skórka A, Dylag M. Meta-analysis: Saccharomyces boulardii for treating acute diarrhoea in children. Aliment Pharmacol Ther. 2007;25:257-64. Erratum en: Aliment Pharmacol Ther. 2009;29:800.
• Szajewska H, Skórka A, Ruszczyński M, Gieruszczak-Białek D. Meta-analysis: Lactobacillus GG for treating acute gastroenteritis in children--updated analysis of randomised controlled trials. Aliment Pharmacol Ther. 2013;38:467-76.
• Szajewska H, Skórka A. Saccharomyces boulardii for treating acute gastroenteritis in children: updated meta-analysis of randomized controlled trials. Aliment Pharmacol Ther. 2009;30:960-1.
• Szajewska H, Urbańska M, Chmielewska A, Weizman Z, Shamir R. Meta-analysis: Lactobacillus reuteri strain DSM 17938 (and the original strain ATCC55730) for treating acute gastroenteritis in children. Benef Microbes. 2014;5:285-93.
• Toftlund LH, Halken S, Agertoft L, Zachariassen G. Early nutrition and signs of metabolic syndrome at 6 y of age in children born very preterm. Am J Clin Nutr. 2018;107:717–24. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29722837
• Williams T, Nair H, Simpson J, Embleton N. Use of donor human milk and maternal breastfeeding rates: a systematic review. J Hum Lact. 2016; 32: 212–20. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26887844
Uno dos desarrollos científicos máis interesantes nos últimos años foi a comprensión de que a microbiota ten un profundo impacto na fisioloxía do ser humano. A microbiota é indispensable para o correcto crecimiento corporal, o desarrollo da inmunidade e a nutrición. O rápido desarrollo tecnolóxico neste campo permite caracterizar fácilmente a microbiota e xunto ao uso da tecnoloxía gnotobiótica asocia a disbiosis e o desarrollo de enfermidades. A nosa comprensión das interacciones globales das comunidades microbianas co seu hospedador é ainda moi limitada.
Estudiarase o papel e a importancia da microbiota durante a xestación sobre o desarrollo fetal, así como a implantación da microbiota no organismo humano e a súa funcionalidade e interrelacións según o texido (líquido anmiótico, placenta, xenitais (vaxina), leite materna, pel, conxuntiva, texido pulmonar, mucosa oral, tubo dixestivo).
Nos últimos anos profundizouse no estudio dos probióticos e prebióticos no neno e no adolescente, así como nos alimentos funcionais, os cales foron relacionados ca saude. Inclúese o alivio da intolerancia á lactosa, a mellora inmunitaria ou a reducción do risco de diarrea inducida por rotavirus e cáncer de colon. Aquí profundizarase na comprensión das interaccións intestino-microbiota-hospedador e nas estratexias para a través da súa manipulación millorar a saude, especialmente das embarazadas, nais lactantes, nenos e adolescentes.
COMPETENCIAS XERAIS E ESPECÍFICAS
Habilidade para dar un uso avanzado ás ferramentas de búsqueda de información relevante a partires das fontes
bibliográficas especializadas primarias e secundarias, incluindo búsquedas on-line
Coñecer as metodoloxías axeitadas para analizar información cualitativa e cuantitativa, resolución de problemas e toma de decisións sobre a base de ambos tipos de información.
Recoñecer a necesidade de comunicar os hallazgos científicos. Habilidade para a comunicación oral e escrita dos resultados da investigación, usando a terminoloxía e técnicas aceptadas polos profesionais do sector.
Capacidade de iniciativa e autonomía para as distintas tarefas propias da actividade investigadora.
Poseer e comprender coñecementos que aporten una base ou oportunidade de ser orixinais nol desarrollo e/ou aplicación de ideas, a miudo nun contexto de investigación
Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en entornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplios (ou multidisciplinares) relacionados ca súa área de estudio
Que os estudantes sean capaces de integrar coñecementos e enfrentarse á complexidade de formular xuicios a partires dunha información que, sendo incompleta ou limitada, incluya reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuicios
Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e coñecementos e razones últimas cas sustentan a públicos especializados e non especializados dun xeito claro e sin ambigüedades
Que os estudantes posuan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que terá que ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
Lección maxistral/expositiva virtual (presentación virtual)
Sesións de discusión e debate (foros on-line)
Seminarios virtuais
Realización de traballos en grupo on-line
Realización de traballos individuais on-line
Cuestionarios de autoevaluación on-line
Valoración final de informes, traballos, proxectos, etc. (individual ou en grupo): 50% da nota.
Participación en foros de debate o de recollida de información: 10% da nota
Resolución de exercicios, casos clínicos ou entrega de traballos ou informes, a través da plataforma docente on-line (individual o en grupo): 40% da nota
En total o alumno deberá adicar 75 horas totais de traballo personal as distintas actividades planificadas na materia.
N/A
PLAN DE CONTINGENCIA:
María Rosaura Leis Trabazo
Coordinador/a- Departamento
- Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
- Área
- Pediatría
- Correo electrónico
- mariarosaura.leis [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Jorge Barros Velázquez
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Tecnoloxía de Alimentos
- Correo electrónico
- jorge.barros [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade