Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 26 Clase Interactiva: 14 Total: 41
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
Áreas: Antropoloxía Física, Xenética
Centro Facultade de Bioloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Desenvolver criterios para a identificación da variabilidade xenético-molecular da especie humana, así como estratexias analíticas específicas, adecuadas a cada caso particular.
- Proporcionar criterios de análise do problema da variabilidade molecular orientados á súa interpretación no marco biolóxico xeral (adaptabilidade, reconstrución evolutiva, filoxenias moleculares).
- Coñecer as aplicacións específicas, tanto no ámbito da identificación biolóxica individual e poboacional, como no ámbito clínico e ambiental.
Os contidos teóricos complementaranse con clases interactivas, seminarios que poderán dedicarse á resolución de problemas e á análise de casos concretos, e unha actividade titorial dedicada a aspectos organizativos e discusión da bibliografía.
CONTIDOS TEÓRICOS (26h)
Tema 1. Estrutura e función do xenoma humano (2 horas)
Tema 2. Impacto da mutación deleterea (2 horas)
Tema 3. Consanguinidade humana e depresión consanguínea (3h)
Tema 4. Estrutura xenética da poboación (3h)
Tema 5. Xenética multiloci e xenómica de poboacións (3h)
Tema 6. Farmacoxenética (3h)
Tema 7. Análise criminal e identificación xenética individual (2 horas)
Tema 8. Relacións biolóxicas de parentesco e análise de paternidade (2 horas)
Tema 9. Aplicacións clínicas. Identificación de grupos de risco no desenvolvemento de patoloxías (3h)
Tema 10. Reconstruír a biodinámica da historia evolutiva das poboacións humanas (3h)
PRÁCTICAS (7 horas)
1) Perfil molecular individual (Parte I): Técnicas de extracción de ADN. Amplificación (PCR). (2h).
2) Perfil molecular individual (Parte II): Separación electroforética (PAGE). Detección molecular (tinción de prata). Identificación de fenotipos moleculares. (3 horas).
3) Inferencia de relacións evolutivas: árbores filoxenéticas. Análise multivariante. Interpretación antropolóxica. (2 horas en aula de informática).
SEMINARIOS (7 horas)
As xornadas estarán dedicadas á resolución de problemas relacionados coa teoría da xenética de poboacións e ao desenvolvemento de casos particulares, cuxa análise detallada servirá para ilustrar contidos xerais vistos nas clases teóricas. Os seminarios e a teoría impartiranse en estreita relación, polo que a resolución de problemas implica coñecementos teóricos e viceversa.
TUTORIAS (1 hora)
Revisión e aclaración de dúbidas, ou doutros aspectos docentes plantexados polo alumnado.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Templeton, A. R. 2019. Human population genetics and genomics. Academic Press.
Vilas, R., Álvarez, G. 2023. Genética Evolutiva. Síntesis.
Cavalli-Sforza, L.L., Bodmer, W.F., 1981. Genetics of human populations. W. H. Freeman.
Cela Conde, C. J., Ayala, F. J. 2014. Evolución humana. Alianza.
D. H. O'Rourke. 2019. A Companion to Anthropological Genetics. John Wiley & Sons, Inc.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
Lohmueller, K., Nielsen, R. 2021. Human population genomics. Springer.
Relethford, J. H. 2012. Human population genetics. Wiley-Blackwell.
Speicher, M.R., Antonarakis, S.E., Motulsky, A. G. Eds., 2010. Vogel and Motulsky's Human genetics. Springer.
Jobling, M.A., Hollox, E., Kivisild, T., Tyler-Smith C., 2013. Human Evolutionary Genetics. Garland Science.
- Coñecementos/contidos: Con03, Con10.
- Habilidades/destrezas: H/D01, H/D02, H/D03, H/D04, H/D07, H/D08, H/D09, H/D10, H/D11.
- Competencias: Comp01, Comp02, Comp03, Comp04, Comp05, Comp06, Comp07.
Coñecementos/contidos:
• Con03: Coñecer a orixe da vida, os mecanismos da herdanza e a súa evolución
• Con10: Coñecer e comprender a estrutura e dinámica das poboacións e comunidades
Habilidades/destrezas:
• H/D01: Aplicar de forma integrada os coñecementos teóricos-prácticos adquiridos na transmisión de información/ideas e na formulación e resolución de problemas, tanto en contextos académicos como profesionais
• H/D02: Saber obter e interpretar información relevante e resultados experimentais e obter conclusións en temas relacionados coa Bioloxía
• H/D03: Estudar e aprender de forma autónoma, con organización de tempo e recursos, novos coñecementos e técnicas en Bioloxía
• H/D04: Propoñer, aplicar e interpretar modelos matemáticos e métodos estatísticos no ámbito da Bioloxía
• H/D07: Capacidade para buscar, procesar, analizar e sintetizar información procedente de diversas fontes, incluíndo o emprego de TICs no ámbito da Bioloxía
• H/D08: Capacidade para o razoamento, a argumentación e o pensamento crítico
• H/D09: Capacidade para organizar e planificar o traballo
• H/D10: Capacidade para traballar en grupo e abarcar situacións problemáticas de maneira colectiva
• H/D11: Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible, reflectindo adecuadamente as fontes de información empregadas
Competencias:
• Comp01: Que os estudantes demostrasen posuír, comprender e utilizar os coñecementos das distintas áreas da Bioloxía, incluíndo algúns aspectos de vangarda do seu campo de estudo
• Comp02: Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
• Comp03: Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as capacidades que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
• Comp04: Coñecer e saber aplicar as técnicas instrumentais, e deseñar protocolos de traballo no laboratorio e no campo, aplicando a normativa e as técnicas apropiadas relacionadas coa seguridade, hixiene, xestión de residuos, calidade e desenvolvemento sostible
• Comp05: Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
• Comp06: Ser capaces de transmitir información tanto por escrito como de forma oral e de debater ideas, problemas e solucións relativos á Bioloxía, ante un público xeral ou especializado
• Comp07: Ser capaz de integrarse en equipos interdisciplinares e aplicar os coñecementos teórico-prácticos para resolver problemas complexos, participar en proxectos científico-técnicos ou clínicos do ámbito biosanitario e garantir a saúde e o benestar.
Clases maxistrais expositivas con carácter presencial e obrigatorio: 3 horas semanais.
Clases interactivas (presenciales e obrigatorias): Dúas prácticas de laboratorio (2h+4h), e unha práctica con ordenadores (1h en aula de informática).
Seminarios presenciais e obrigatorios: Son seminarios de encerado nos que se desenvolverán casos particulares e se resolverán problemas relacionados con modelos teóricos. Ademais, pódense suscitar dúbidas colectivamente:7 horas
Titorías presenciais e presenciais non obrigatorias. 1 hora
Avaliaranse tanto os contidos teóricos da materia como a capacidade de resolución de problemas e cuestións aplicadas relacionadas coa mesma. Os criterios básicos de avaliación consistirán na demostración dunha comprensión crítica dos conceptos fundamentais, da súa claridade expositiva e da súa aplicación.
Teoría e seminarios
A avaliación dos conceptos teóricos e a súa aplicación na resolución de problemas plantexados nos seminarios realizarase mediante un exame escrito (proba final). O exame final (obligatorio e evaluable) representa o 80 % da nota final. O 60% corresponde á primeira parte (Temas 1-5), dedicada a aspectos xerais e asociada a cinco dos sete seminarios; O 40% restante da nota do exame final corresponderá á segunda parte do contido teórico (Temas 6-10). Para aprobar a materia será necesario obter unha nota neste exame final igual ou superior a 5 puntos de 10. Non obstante, para aprobar o exame tamén será imprescindible obter un mínimo de3.5 puntos de 10 en cada unha das dúas partes.
Prácticas. Dous tipos de avaliación que suporán o 20% da nota final (para superar a materia será necesario obter polo menos unha puntuación de 5 de 10 nesta sección):
a) Avaliación continua: Participación activa, por asistencia (obrigatoria non avaliable), seguida da elaboración e entrega dunha memoria final (obrigatoria e avaliable). Control de asistencia: Nomeamento de cada un dos alumnos que figuran na relación do grupo que integra a práctica.
o
b) Exame das prácticas desenvolvidas durante o curso para aqueles alumnos con circunstancias que impidan ou dificulten moito o aproveitamento da modalidade de avaliación anterior (a).
Será necesario acadar unha nota mínima de 5 puntos sobre 10 na proba final para que se lle sume este 20% correspondente ás prácticas, o que supón a imposibilidade de superar a materia cunha nota do exame final inferior a 5 puntos sobre 10.
Para superar a materia esixirase que o alumno alcance polo menos o 50% da puntuación máxima en cada un dos 2 apartados avaliables (prácticas e exame final).
Titorías. As actividades desenvolvidas en titorías non serán calificados.
No exame final avaliaranse os seguintes resultados de aprendizaxe:
Con03, Con10, Comp01, Comp02, Comp03, Comp05, Comp06, H/D01, H/D02, H/D03, H/D04, H/D07, H/D08, H/D09, H/D11.
Na realización das prácticas e da memoria de prácticas avaliaranse os seguintes resultados de aprendizaxe:
Con10, H/D01, H/D02, H/D04, H/D08, H/D09, H/D10, H/D11, Comp01, Comp02, Comp03, Comp04, Comp05, Comp06, Comp07.
A metodoloxía de avaliación é a mesma na primeira e na segunda oportunidade.
En canto a alumnos repetidores, os seus coñecementos teóricos e prácticos (resolución de problemas e casos) serán avaliados mediante o exame final, cualificación que representa o 80% da nota final porque conservan a nota equivalente das prácticas de laboratorio (20%) no caso de ter realizado no curso anterior as prácticas da materia de Evolución Humana (plan en extinción). Non obstante, é necesario obter polo menos 5 puntos sobre 10 no exame para sumar ese 20% correspondente á nota práctica. Isto significa que non se poderá superar a materia cunha puntuación final do exame final inferior a 5 puntos sobre 10.
A proba final, será presencial e terá como obxectivo a avaliación dos contidos teóricos, así como os prácticos demostrados na resolución de problemas.
En relación co plaxio: "para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o disposto na normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións
Horas presenciais: 44 horas
- Clases maxistrais: 26 horas
- Prácticas/seminarios de encerado: 7 horas presenciais
- Prácticas de laboratorio/informática: 7 horas
- Titorías: 1 hora de traballo
- Exames: 3 horas
Horas non presenciais: 68,5 horas totais (55,5 h de estudo e 13 h de elaboración da Memoria de Prácticas)
Total de horas de traballo: 112,5 horas
Asistencia a clase e traballo continuo fóra da clase
Uso de bibliografía especializada
Uso de titorías personalizadas
Con carácter xeral, o alumnado terá á súa disposición unha aula virtual onde poderá acceder a materiais como o programa detallado da materia, boletín de problemas, imaxes e outros contidos específicos que complementen as clases teóricas.Ao longo do curso estableceranse canles de comunicación directa co alumnado (foros e mensaxería Moodle, titorías virtuais a través de MS-Teams, correo electrónico da USC...), pero en ningún caso as dúbidas sobre a materia se resolverán por correo electrónico. A resolución de dúbidas deberá realizarse de forma personalizada no despacho do profesorado ou de forma colectiva na aula.
Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto na normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión das cualificacións.
Tamén está terminantemente prohibida a distribución por diferentes medios (por exemplo, en páxinas web, distribución a persoas alleas ao curso, etc.) sen o consentimento do profesorado, de calquera material didáctico dispoñible na aula virtual.
Ana Maria Viñas Diaz
- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Xenética
- Teléfono
- 881816918
- Correo electrónico
- anamaria.vinas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Javier Rodriguez Luis
Coordinador/a- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Antropoloxía Física
- Teléfono
- 881813262
- Correo electrónico
- javier.rodriguez.luis [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Diego Robledo Sanchez
- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Xenética
- Correo electrónico
- diego.robledo.sanchez [at] usc.es
- Categoría
- Investigador/a Distinguido/a
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 06. Diane Fosey e Jane Goodall |
| Xoves | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 06. Diane Fosey e Jane Goodall |
| Venres | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula 06. Diane Fosey e Jane Goodall |
| 23.05.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 08. Louis Pasteur |
| 08.07.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 04: James Watson e Francis Crick |