Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 30 Clase Interactiva: 40 Total: 73
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
Áreas: Estomatoloxía
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Comprender e recoñecer as ciencias básicas para o estudo dos biomateriais
Coñecer os posibles efectos tóxicos e alerxénicos dos materiais de uso odontolóxico
Ter coñecemento da composición dos diferentes materiais dentais, das súas características e do seu emprego adecuado en diferentes situacións clínicas
Iniciación na manipulación de materiais de terapéutica dental e odontoloxía protésica
Establecer a discusión sobre a idoneidade dos materiais uso odontolóxico dispoñibles utilizando as fontes de información biomédica
Contidos
1. Composición, estrutura, propiedades, indicacións, biocompatibilidade, toxicidade e impacto
ambiental dos biomateriais.
2. Discriminación, selección e manipulación de biomateriais e instrumentos específicos para
a súa xestión en Odontoloxía.
3. Transformación e elaboración industrial e técnica de biomateriais
CLASE EXPOSITIVA
TEMA 1. Clasificación dos materiais odontolóxicos. Concepto de biomaterial. Respostas biolóxicas á exposición de biomateriales. Estudos de biocompatibilidade. Normativa para o uso de biomateriais en Odontoloxía. Materiais Auxiliares. Materiais de impresión: Hidrocoloides e elastómeros. Produtos derivados do xeso. Ceras e revestimentos
TEMA 2. Cementos de obturación provisional. Cementado de coroas e pontes
TEMA 3. Materiais de recheo en endodoncia. Cementos de endodoncia e condensación de gutapercha
TEMA 4. Materiais de restauración directa. Procedementos básicos para a restauración dental con amálgama e composite
TEMA 5. Características e deseño dos implantes dentais. Conexión da plataforma. Dispositivos de transferencia para a impresión. Piares para o aparafusado e cementado das próteses dentais
TEMA 6. Materiais en Ortodoncia. Brackets, arames e elásticos
TEMA 7. Materiais cerámicos. Porcelana, vidros e outros materiais cerámicos. Propiedades dos materiais cerámicos. Cerámicas dentais. Cerámicas feldespáticas. Cerámicas aluminosas. Cerámicas de óxido de zirconio. Outras cerámicas. Procedementos para a fabricación de cerámicas dentais.
TEMA 8. Materiais compostos. Uso de materiais compostos en odontoloxía. A fibra de vidro. Resinas compostas para restauracións indirectas. Composites en prótese dental.
TEMA 9. Composites para a restauración directa. Polimerización por luz. Evolución tecnolóxica e propiedades dos composites de restauración directa. Recheo e Nanotecnoloxía. Lámpadas de fotopolimerización.
TEMA 10. Adhesión y cohesión. Fenómenos de superficie. Adhesión en Odontología. El grabado ácido. Manipulación del barrillo dentinario: La capa híbrida. Evolución tecnológica de los adhesivos en Odontología Conservadora.
TEMA 11: Cementos adhesivos. Cementos de resina. Cementos de ionómero de vidrio. El ionómero de vidrio como material de restauración dental.
TEMA 12. Materiales que estimulan la formación de tejidos. Hidróxido calcio: Clasificación. Propiedades y usos. Mineral Trióxido Agregado (MTA). Materiales para la regeneración ósea, clasificación, propiedades y usos. Plasma rico en plaquetas (PRP).
TEMA 13. Tecnología aplicada a los implantes. Historia dos implantes. Clasificación. Materiais para a osteointegración. Materiais para a fabricación de prótese sobre implantes.
SEMINARIO INTERACTIVO E PRÁCTICAS DE LABORATORIO
Obxectivos
1. Introdución explicativa dos materiais que son obxecto do seminario
2. Prácticas interactivas de laboratorio con diferentes materiais odontolóxicos co obxecto de coñecer as súas propiedades e iniciarse na súa manipulación
Seminario: Conocer o deseño de un traballo de investigación. Facer búsqueda bibliográfica. Análise de artigos.
TRABALLOS TUTELADOS
Os contidos dos traballos concretásense a comezo do curso.
. Temas propostos polo profesor
. Tema a elección do alumno logo de autorización
. Exposición e defensa dos traballos en formato informático
ApS PROBOCA
Os alumnos participarán na actividade de Aprendizaxe e Servizo da USC ProBoca. Se desenrrolarán materiais docentes sobre diferentes materiais implicados na hixiene e coidado de próteses dos pacientes.
LIBROS DE TEXTO
TEMENOFF JS, MIKOS AG. Biomaterials : The Intersection Of Biology And Materials Science. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education-Prentice Hall, 2008
ANUSAVICE, KENNETH J. : PHILIPS . LA CIENCIA DE LOS MATERIALES DENTALES DE SKINNER. Elsevier España S.A. Madrid. Undécima edición. 2004
JIMENEZ PLANAS A.: MANUAL DE MATERIALES ODONTOLÓGICOS. Publicaciones de la Universidad de Sevilla. Sevilla 2007
MACHI R. L.: MATERIALES DENTALES. 4ª Ed. Médica Panamericana. Buenos Aires. Argentina 2004
J. FERNÁNDEZ CARRASQUILLA, JM LASHERAS. Ciencia de Materiales. 3ª Ed. Editorial Donostiarra. España 2005
ARTE Y CIENCIA DE LOS MATERIALES ODONTOLÓGICOS. Toledano M, Osorio R, Aguilera FS, Osorio E. Editorial Avances. Madrid 2003
ARTÍCULOS DE REVISIÓN DISPOÑIBLES NA WEB
UCAR Y, BRANTLEY WA. Biocompatiblity of Dental Amalgams. Int J Dent 2011; 981595. Epub 2011 Nov 23
MATINEZ RUS F, et al. Cerámicas dentales: Clasificación y criterios de selección. RCOE 2007; 12: 253-263
CRAMER NB, et al. Recent advances and developments in composite dental restorative materials. J Dent Res. 2011;90(4):402-416. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3144137/?tool=pubmed
SPENCER P, et al. Adhesive/Dentin interface: the weak link in the composite restoration. Ann Biomed Eng 2010;38(6):1989-2003
OKIJI T, YOSHIBA K. Reparative dentinogenesis induced by mineral trioxide aggregate: a review from the biological and physicochemical points of view. Int J Dent 2009;2009:464280. Epub 2009 Dec 28
FRANCO-VÁZQUEZ J, et al. Obtención de fibras policristalinas de β- Ca3(PO4)2 para su empleo como material de relleno en procesos de reparación ósea. Bol Soc Esp Ceram V 2007; 46 (2): 56-61
OGAWA A, et al. Influence of the nickel-titanium alloy components on biological functions. BMC Proc. 2011 Nov 22;5 Suppl 8:79 Published online 2011 November 22. doi: 10.1186/1753-6561-5-S8-P79
Coñecemento
Con 11Xestionar, discriminar e seleccionar os materiais e instrumentos axeitados en odontoloxía.
Con 12Coñecer os biomateriais dentais: o seu manexo, propiedades, indicacións, alerxias, biocompatibilidade, toxicidade, eliminación de residuos e impacto ambiental.
Competencias
Comp 06 Habilidades de xestión da información (capacidade para buscar e analizar información de fontes diversas).
Comp 14 Valoración da diversidade e da multiculturalidade.
Comp 19 Capacidade de aprendizaxe autónoma
Comp 24 Capacidade para traballar de forma autónoma.
Comp 27 Preocupación pola calidade.
Habilidades ou habilidades
H/D18 Habilidades de investigación.
H/D13 Capacidade para comunicarse con expertos doutras áreas.
Metodoloxía da ensinanza
PRESENCIAL
O programa teórico impartirase a través de clases maxistrais.
Os seminarios tratarán casos clínicos adaptados aos contidos do programa, así como a análise e solución de problemas de xeito interactivo entre o alumnado e o profesor.
Nas prácticas aplicaranse de xeito práctico os coñecementos adquiridos.
Nas titorías o profesor atenderá persoalmente aos alumnos para orientalos e resolver calquera dúbida que poidan ter. As titorías serán esencialmente presenciais, aínda que poden realizarse de xeito electrónico.
Normas xerais obrigatorias:
- É obrigatorio asistir ás prácticas coa PROTECCIÓN CORRECTA por parte do alumno, é dicir: bata limpa e pixama, máscara, luvas desbotables e lentes moi protectoras.
- As clases teóricas e prácticas deberán comezar con PUNTUALIDADE: unha vez iniciado, ningún alumno poderá unirse a elas.
- Aqueles que non sigan as normas correctas de ESTERILIZACIÓN e non estean en posesión do INSTRUMENTAL non poderán realizar as prácticas.
Esta materia inclúe contidos teóricos e prácticos, ponderados do seguinte xeito:
- Contido teórico 70% da nota final da materia
- Contidos prácticos 30% da nota final da materia
IMPORTANTE: Tanto os contidos teóricos como os prácticos da materia deberán ser aprobados de forma independente entre si para obter a aprobación na materia. É dicir, a falla nunha das partes non se compensa cunha boa nota na outra. Tamén debes superar o exame teórico de cada un dos profesores de forma independente para poder aprobar a materia.
As prácticas clínicas avalíanse diariamente tendo en conta, entre outros aspectos:
1. Puntualidade
2. Participación
3. Instrumentos (suficientes, adecuados e en bo estado para a realización da práctica)
4. Coñecemento da práctica a realizar
5. Execución da práctica (orde, limpeza, uso do tempo)
6. Resultado do traballo realizado
7. Coidado das instalacións
Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios e probas, aplicarase o disposto na Normativa da USC para a avaliación do rendemento académico do alumnado e a revisión dos títulos.
ACTIVIDADE FORMATIVA (HORAS)
Docencia teórica (30)
Seminario didáctico interactivo (10)
Laboratorio de docencia interactiva/aula de informática (30)
Titorías individuais de alumnos (3)
Traballo persoal dos estudantes (75)
Materia de contido teórico-práctico
Necesidade de aplicación no estudo, memorística e capacidade de abstracción
Prácticas orientadas ao reforzo, consolidación e comprensión dos contidos teóricos
Obrigatoriedade no coidado, limpeza e a orde durante a manipulación dos produtos e o uso das instalacións
Instárase o alumnado a que o medio de comunicación preferente entre profesorado e alumnado sexa o sistema de correo electrónico corporativo da USC. Recoméndase a aqueles estudantes que prefiran utilizar o seu correo electrónico persoal que redirixan o correo electrónico da USC ao persoal para non perder ningunha información que se poida transmitir a través desta canle. Os enderezos de correo electrónico do profesorado están no apartado correspondente da materia da web da USC.
Nas clases tanto expositivas como interactivas non está autorizado o uso de dispositivos electrónicos (teléfonos, móbiles, tablets, ordenadores,etc) salvo cando o autorice expresamente o profesorado.
Javier Fernández Feijoo
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- javier.fernandez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Marta Maria Bahillo Varela
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- martamaria.bahillo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Berta Rivas Mundiña
Coordinador/a- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- berta.rivas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 11:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Odontoloxía-Aula 2 |
| 16:00-18:30 | Grupo /CLIS_02 | Castelán | Odontoloxía-Laboratorio Fantomas |
| 16:00-18:30 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Odontoloxía-Laboratorio Xeral Prótesis |
| 14.01.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-Aula 3 |
| 14.01.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 24.06.2025 12:30-14:30 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |