Proxectos de enxeñaría ambiental

Dotar de capacidade profesional de proxectar, dirixir, executar e xestionar todas as actividades relacionadas no ámbito da Enxeñería Ambiental.
Coñecer a metodoloxía necesaria para a definición das obras de enxeñería ambiental ao longo de todas as súas etapas ou fases: Aspectos previos á redacción do proxecto, Análise de viabilidade, Formulación e selección de alternativas, Redacción do proxecto e a súa tramitación, Contratación e Dirección de Obra.

Que, en concreto tradúcense nos seguintes puntos:
• Coñecemento da metodoloxía de formulación dos proxectos de enxeñería.
• Coñecer os tipos de proxectos, as súas etapas de deseño e os seus compoñentes.
• Coñecer a metodoloxía dos estudos de mercado e viabilidade técnica.
• Determinar a avaliación ambiental e social dos proxectos de enxeñería.
• Coñecer a morfoloxía dun proxecto, os seus partes e os seus formatos.
• Ter a capacidade de manexar proxectos de enxeñería ambiental concretos tales como EDAR, ETAP, instalacións de tratamento de residuos, etc. na nosa contorna (Lugo, Vigo etc.)/ etc.) e a oportunidade de coñecer casos prácticos ao longo da materia.

A memoria do título contempla para esta materia os seguintes contidos:
• Xeneralidades: concepto do proxecto, tipoloxías, consideracións xerais de deseño, estudos de mercado e viabilidade técnica.
• Morfoloxía do proxecto de enxeñería: memoria, anexos, planos, prego de condicións, medidas e orzamento.
• Dirección de proxectos: funcións, organización, administración e control. Ferramentas informáticas.
• Materiais: tipos, propiedades para o deseño, criterios de selección, estándares e normativa.
• Ética, seguridade e medio ambiente.

Estes contidos serán desenvolvidos de acordo con o seguinte programa:

PROGRAMA DE TEORIA.- (14 h presenciais)

Tema 1.- Introdución. Concepto de Proxecto (1h)
Introdución ao concepto de Proxecto. Definición de Proxecto. Teoría clásica e teoría xeral do Proxecto. O Proxecto como sistema. Fases no proceso de xeración dun Proxecto. Factores que interveñen nun Proxecto. Características. Entes implicados nas fases do Proxecto.

Tema 2.- (1 h)
Características dos diversos tipos de Proxectos e organización do Proxecto segundo a súa tipoloxía. Orixe e clasificación dos Proxectos. Entidades implicadas nas fases dun Proxecto. Introdución aos Proxectos de enxeñería ambiental.

Tema 3.- (1 h)
Normativa legal que afecta os proxectos de enxeñería ambiental. Lexislación que afecta á actividade profesional do enxeñeiro. Lexislación sectorial. Normativa técnica.

Tema 4.- (1 h)
Introdución á Lei de Contratos do Sector Público.

Tema 5.- (1 h)
Metodoloxía da formulación de proxectos.
Metodoloxía. Proceso. Fases. Análise multicriterio de alternativas.

Tema 6. (1 h)
A morfoloxía do proxecto. Memoria. Contido, presentación e utilidade. Memoria descritiva. Memoria xustificativa. Anexos á memoria.

Tema 7. (1 h)
Planos. Definición e uso. Tipos de planos. Contido. Finalidade.

Tema 8. (1 h)
Prego de Condicións. Obxectivo e alcance do Prego de Condicións. Tipos de Pregos de Condicións. Estrutura e contido. Relación co orzamento e coa súa execución.

Tema 9. (1 h)
O Orzamento. Estrutura. Unidades de obra. Medicións. Prezos unitarios. Cadros de prezos. Confección do orzamento dun proxecto.

Tema 10. (2 h)
Planificación e programación das obras proxectadas. Sistematización do proxecto en compoñentes, capítulos e actividades. Asignación de recursos. Cálculo de tempos de execución. Aplicacións informáticas.

Tema 11. (1 h)
Control e seguimento da execución das obras e instalacións dun proxecto. Dirección de Obra. Medición, valoración e certificación das obras e instalacións proxectadas. Aplicacións informáticas.

Tema 12. (1 h)
A avaliación de impacto ambiental de proxectos de enxeñería. Lexislación básica. Métodos de avaliación. Aplicacións informáticas.

Tema 13. (1 h)
Estudos e Plans de Seguridade e Saúde nos proxectos de enxeñería ambiental. Lexislación básica. Metodoloxía. Elaboración de modelos de Estudo Básico e Completo de Seguridade e Saúde. A coordinación de seguridade e saúde en proxectos de enxeñería ambiental.

PROGRAMA DE SEMINARIOS. (10 h presenciais)
• Seminario nº 1. (5 h) Formulación de Proxectos e análise multicriterio de alternativas. Elaboración de matriz DAFO. Traballo sobre un caso práctico.
• Seminario nº 2. (5 h). Xornada Técnica de Campo. Visita de traballo á execución das obras dunha EDAR. Traballo de campo. Estudo do estado de execución de unidades de obra. Medios materiais e humanos postos en xogo. Dificultades técnicas da execución.

PROGRAMA DE TRABALLO EN AULA DE INFORMÁTICA- (8 h presenciais)
Sesión 1 - (4 horas) Elaboración do orzamento dun proxecto con medios informáticos
Sesión 2 – (4 horas) Programación da Execución dun proxecto con medios informáticos.

TITORÍAS OBRIGATORIAS (4 HORAS)
Titoría 1: Exposición das normas para a elaboración dos casos prácticos.
Titoría 2: Orientación para a procura de información.
Titoría 3: Resolución de dúbidas para Avaliación de Impacto Ambiental
Titoría 4: Resolución de dúbidas para Estudo de Seguridade e Saúde.

Bibliografía básica:
• Goncalves, M.C. 2016. Materials for Construction and Civil Engineering. Springer.
• Romero, C. 1.993 Técnicas de programación e control de proxectos. Pirámide. Madrid.
• Trueba Jainaga, J.I., Levenfeld González, G., Marco Gutiérrez, J.L. 1991. Teoría de proxectos: morfoloxía do proxecto. E.T.S.I.A., Madrid.

Bibliografía complementaria:
• Canter, Larry W. 1997. Manual de Avaliación de Impacto Ambiental. Técnicas para a elaboración de estudos de impacto. Mc Graw-Hill. Aravaca. Madrid
• Castro Fresno, D., Aja Setián, J. 2005. Organización e control de obras. Servizo de Publicacións da Universidade de Cantabria, Santander.
• Conesa Fdez., V., 1995. Guía metodológica para la evaluación de impacto ambiental. Mundi Prensa, Madrid.Fremond, M. 2005. Mechanical Modelling and Computational Issues in Civil Engineering. Franco Maceri (Eds). Springer.
• González Alonso, S. , Aguilló, M. e Ramos, A. 2001. Directrices e Técnicas para a estimación de Impactos. Cátedra de Proxectos. ETSI de Montes de Madrid.
• Instituto da construción de Castela León. Formularios para a Coordinación de Seguridade e Saúde en Obras de Construción.
• Lei de Contratos do Sector Público. Lei 30/07. BOE 30-10-2007.
• Morilla Abad, I. 2001. Guía metodolóxica e práctica para a realización de proxectos. Colexio de Enxeñeiros de Camiños, Canles e Portos, Madrid.
• Texto Refundido da Lei de Avaliación Ambiental de Proxectos. RD Lexislativo 1/2008. BOE do 26 de xaneiro de 2008.

Nesta materia o alumno adquirirá ou practicará unha serie de competencias xenéricas, desexables en calquera titulación universitaria, e específicas, propias da enxeñería en xeral ou da enxeñería ambiental en particular. Dentro do cadro de competencias que se deseñou para a titulación, traballaranse as seguintes:

Competencias básicas e xerais:
CG1 – Identificar e enuncias problemas ambientais.
CG7 - Dirixir e xestionar a organización do traballo e os recursos humanos aplicando criterios de seguridade industrial, xestión da calidade, prevención de riscos laborais, sustentabilidade, e xestión ambiental (boas prácticas)
CB6 - Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/o aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo.

Competencias transversais:
CT4 - Demostrar razoamento crítico e autocrítico, capacidade analítica e de síntese
CT5 - Elaborar, escribir e defender publicamente informes e proxectos de carácter científico e técnico
CT6 - Apreciar o valor da calidade e a mellora continua, actuando con rigor, responsabilidade e ética profesional no marco de compromiso co desenvolvemento sostible

Competencias específicas:
CE6 - Dirixir e supervisar todo tipo de instalacións, procesos, sistemas e servizos das diferentes áreas industriais relacionadas coa industria de procesos ambientais
CE7 - Dirixir e xestionar técnica e economicamente proxectos, instalacións, plantas, empresas e centros tecnolóxicos no ámbito da industria de procesos ambientais e os sectores industriais relacionados

A docencia desta materia será presencial. Tras unha explicación teórica dos distintos temas, a aprendizaxe continuará coa lectura da bibliografía recomendada e a resolución de casos prácticos. As clases de teoría, expositivas e de carácter maxistral participativo, desenvolveranse nunha aula convencional coa axuda dun encerado e medios audiovisuais. As clases de prácticas, de carácter interactivo, realizaranse en grupos reducidos coa axuda dunha computadora. Tanto nunhas como noutras traballaranse as competencias específicas CE6 e CE7 e, as xerais CG1 e CG7. As actividades de ensino/aprendizaxe apoiaranse no Campus Virtual da USC en MS-Teams, que ofrece recursos docentes na internet (repositorio de documentación, plataforma para o desenvolvemento de actividades en liña e medio de comunicación profesor/alumnado). O profesor propoñerá exercicios semellantes aos explicados na clase que o alumnado deberá resolver fose da aula para fortalecer o seu coñecemento e descubrir as súas dificultades coa materia. Tamén fornecerá datos reais ou simulados para que o alumnado analíceos de forma autónoma empregando as técnicas aprendidas na materia, e redacte informes nos que explique o traballo feito, expoña e discuta os resultados obtidos e resalte as principais conclusións. Coa realización destes traballos o alumnado traballará, ademais das competencias específicas CE6 e CE7, as competencias básicas e transversais CB6, CB7, CB8, CB9, CB10 e CT4. Os informes destes traballos de curso servirán para a avaliación continua da materia. Nas titorías atenderase ao alumnado para comentar e aclarar cuestións concretas en relación coas súas tarefas dentro da materia (recompilación de información, análise de datos, preparación de traballos...)

En resumo:
• Clases expositivas en grupo: 14 horas
• Seminarios interactivos: 10 horas
• Clases prácticas: 8 horas
• Titorías en grupo: 4 horas
• Actividades de avaliación: 2 horas

• Asistencia ás clases expositivas, seminarios e prácticas en aula de informática, valorándose como un 20 % da nota final (Na).
• A participación no Seminario nº 4, de Xornada Técnica de Campo para a visita ás obras de construción dunha EDAR, é obrigatoria. Cada alumno haberá de presentar un traballo resultado da mesma, que contará cun 10 % da nota final (Nc)
• Realizarase un exame escrito de carácter teórico-práctico da totalidade dos contidos do programa, no cal será necesario obter unha puntuación igual ou superior a 3,50 puntos. Representa o 50 % da nota final (Ne)
• Presentación dos traballos resultado das 2 prácticas de aula de informática, que terán un valor do 20 % da nota final (Np)

A nota final ha de ser maior ou igual a 5 para superar a materia, e obterase da seguinte fórmula:
NF = 0,20*Na + 0,10 *Nc+ 0,50*Ne + 0,20*Np

Aos alumnos repetidores, caso de superar as prácticas, gárdaselles a cualificación.
Os alumnos aos que se lle conceda dispénsaa de asistencia, deberán presentarse ao exame previa entrega dos traballos de prácticas. Recoméndaselles poñerse en contacto co profesor canto antes para facer un plan específico.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o establecido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións”

A relación entre os sistemas de avaliación e as competencias avaliadas son:
Proba escrita (50%): competencias CG1, CG7, CB6, CB7, CT5, CT6, CE6, CE7.
Traballos entregado (20%): competencias GB7, CB8, CB9, CT4, CT5.

O alumno recibirá 14 horas de docencia expositiva e participará en 18 horas de seminarios interactivos e de prácticas, nas que ademais será avaliado. Ademais, contemplaranse 4 horas presenciais de titorías en grupos reducidos. Adicionalmente o alumno deberá desenvolver un traballo non presencial, preparando documentación para as clases presenciais, realizando traballos da materia, preparando as probas escritas obxecto de avaliación. A estas tarefas dedicaranse unhas 74,50 horas de traballo persoal, distribuído da seguinte maneira: 35 h ao estudo e preparación de temas, 25 h á preparación de traballos prácticos e 14,50 h á preparación do exame.

Asistencia a todas as actividades docentes. Consulta da bibliografía recomendada. Facer uso frecuente das titorías para calquera tipo de cuestión relacionada coa materia. Levar a materia ao día.

Para a realización das titorías, así como para manter unha comunicación directa tanto entre os propios estudantes, como co profesor, realizaranse a través do foro do Campus Virtual, por MS Teams ou ben por correo electrónico.