Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 2 Clase Expositiva: 10 Clase Interactiva: 12 Total: 24
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química
Áreas: Enxeñaría Química
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Os contidos desta materia abordan as organizacións, ferramentas políticas, leis, procedementos e normas, así como os mecanismos financeiros, que regulan os procesos de protección ambiental. Estruturouse en 6 temas estruturados en 3 bloques. O primeiro bloque baséase nunha breve análise histórica que senta as bases da economía ambiental para dar paso no tema 2 ao deseño das políticas ambientais que conforman o noso estado actual de gobernanza ambiental: internacional, nacional e rexional. Un terceiro tema complementa este bloque coa introdución de principios éticos aplicados ao medio ambiente. O segundo bloque está especialmente centrado na integración da ética ambiental no goberno corporativo de empresas e administracións (Tema 4). Por último, o bloque 3 céntrase nunha análise por sectores como auga e residuos (Temas 5 e 6).
Os contidos que se desenrolan no curso articúlanse en torno aos indicados no descritor da materia recollido no plan de estudos da 3ª ed. do Máster en Enxeñaría:
• Gobernanza ambiental: marco internacional, nacional e rexional
• Axentes públicos e privados implicados no ciclo económico da auga. Aplicación a España e Galicia.
• Ética nas empresas e administracións: Responsabilidade Social Corporativa (RSE). Principios e beneficios da RSE. Políticas de promoción nacional e internacional. Estudo de exemplos.
O programa de la materia está dividido en 3 bloques temáticos que se detallan a continuación:
PROGRAMA
BLOQUE I: Gobernanza ambiental e ética ambiental
Tema 1. Principios de economía ambiental e indicadores de desenrrolo sostible
A economía dos recursos naturais e o medio ambiente. Conceptos básicos de economía ambiental. Crecemento económico e conservación do medio ambiente. Desenvolvemento sostible: definición e indicadores. O medio ambiente e os fallos do mercado.
Tema 2. Dende a política ambiental ata a gobernanza ambiental global
Instrumentos económicos da política ambiental. A descentralización da regulación ambiental. Aplicación e cumprimento das políticas ambientais. Políticas ambientais globais. A práctica da política ambiental. Experiencias con impostos ambientais. Responsabilidade e política ambiental na práctica. Ámbitos de actuación da gobernanza ambiental: xestión do cambio climático, biodiversidade, xestión da auga, degradación do solo, risco nuclear. Principio de precaución. Convenios e acordos ambientais multilaterales. Actores (institucións internacionais, estados, corporacións e actores non estatais).
Tema 3. Introdución á ética aplicada ao medio ambiente
Ética ambiental. Breve repaso histórico. Concepcións diferentes. O consenso sobre ética ambiental: principios normativos e cuestións prácticas.
BLOQUE II: Integración da ética ambiental na gobernanza corporativa
Tema 4. O papel das empresas ante os retos ambientais
Integración da ética ambiental na gobernanza corporativo. Factores que inciden no comportamento ambiental das empresas. Responsabilidade Social, ISO 26000 e SGE-21. Beneficios e implicacións da RSE. Principios das empresas socialmente responsables. Responsabilidade social corporativa en España. Consello Empresarial Español para o Desenvolvemento Sostible (FORÉTICA). Análise de exemplos concretos: AGBAR.
BLOQUE III: Análise por sectores ambientais
Tema 5. O sector da auga
O modelo de goberno da auga en España e Galicia. Problemas e oportunidades de mellora. Coordinación e cooperación entre administracións. Decisións estratéxicas.
Datos macroeconómicos do ciclo económico da auga. Axentes públicos e privados implicados no ciclo da auga. Asesoramento técnico. Importancia do marco normativo. Exemplos de aplicación da normativa a distintos tipos de vertidos. Comparación de custos.
Tema 6. O sector dos residuos e a degradación do solo
O modelo de gobernanza dos residuos en Galicia, España e a súa posición no contexto europeo. Problemas actuais e necesidades de mellora.
Documentos básicos
• Lavandeira, Xavier; León, Carmelo J.; Vázquez, María Xosé. (2006). Economía ambiental. Pearson-Prentice Hall, Madrid. ISBN 10: 84-205-3651-2
• Lecaros Urzúa, Juan Alberto. (2013). La ética medio ambiental: principios y valores para una ciudadanía responsable en la sociedad global. https://scielo.conicyt.cl/pdf/abioeth/v19n2/art02.pdf
Materiales complementarios
• Libro Verde de la Gobernanza del Agua en España. https://www.miteco.gob.es/es/agua/temas/sistema-espaniol-gestion-agua/l…
• Programa de las Naciones Unidas para el Medio Ambiente (PNUMA).
Gobernanza Ambiental.
http://sostenibilidadyprogreso.org/files/entradas/gobernanza-ambiental…
• ISO 26000. https://www.iso.org/files/live/sites/isoorg/files/archive/pdf/en/iso_26…
• UNESCO. Ética ambiental y políticas internacionales. (2010).
https://www.academia.edu/28551638/etica_ambiental_unesco_pdf
• Fundación Étnor. Aplicando la Ética - Étnor (etnor.org)
• FORÉTICA. https://foretica.org/
• FRIDE. La RSC, la cooperación y la internacionalización de la empresa española. http://docplayer.es/11851358-La-rsc-la-cooperacion-y-la-internacionaliz…
• Programa de Desarrollo de la ONU. https://www.undp.org/es/sustainable-development-goals
Nesta materia o estudante adquirirá ou practicará unha serie de competencias xenéricas, desexables en calquera titulación universitaria, e específicas, propias da enxeñaría en xeral ou específicas da Enxeñaría Ambiental en particular.
Dacordo co cadro de competencias que se deseñou para a titulación, traballaranse as seguintes:
Competencias Básicas
CB 6. Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, moitas veces nun contexto de investigación.
CB 7. Que o alumnado saiba aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB 8. Que o alumnado sexa capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
CB 9. Que o alumnado saiba comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns finais que as sustentan a públicos especializados e non especializados de forma clara e sen ambigüidades.
CB 10. Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que será en gran parte autodirixido ou autónomo.
Competencias Xerais
CG 1. Identificar e enunciar problemas ambientais.
Competencias Transversais
CT 4. Demostrar razoamento crítico e autocrítico, capacidade analítica e de síntese.
CT 6. Apreciar o valor da calidade e a mellora continua, actuando con rigor, responsabilidade e ética profesional no marco do compromiso co desenrolo sostible.
Competencias Específicas
CE 3. Desenvolver a autonomía suficiente para participar en proxectos de investigación e colaboracións científicas ou tecnolóxicas dentro do ámbito temático da Enxeñaría Ambiental, en contextos interdisciplinares e, se é o caso, cunha alta compoñente de transferencia de coñecemento.
CE 8. Abordar unha problemática real da Enxeñaría Ambiental desde unha perspectiva científico-técnica, recoñecendo a importancia da procura e xestión da información existente e da lexislación aplicable.
A Aula Virtual da USC empregarase a través da aplicación Moodle, como ferramenta de comunicación co alumnado, ofrecéndolle información sobre o horario lectivo ao longo do curso na aula e materiais complementarios para o estudo da materia (apuntes do profesor, así como documentos científicos). artigos técnicos), fomentando o estudo autónomo do alumno e a xestión de fontes bibliográficas en inglés.
Ao inicio do curso facilitarase aos alumnos o seguinte material a través do campus virtual da materia:
• GUÍA DOCENTE: a guía docente aprobada para a materia.
• CALENDARIO: unha guía onde se indicará a planificación detallada de actividades.
• PRESENTACIÓNS: as presentacións-guía usadas polo profesor nas clases expositivas.
• MATERIAL COMPLEMENTARIO: para cada tema como lexislación relevante, artigos científicos, enlaces a páxinas web con contido de interese (produtos, empresas, etc.)
Docencia
• Clases expositivas e interactivas: As clases realizaranse combinando tanto a clase maxistral (exposición e debate de temas) como destacados relatores do ámbito das empresas e das administracións relevantes na xestión e tratamento da auga. Por iso é moi importante que o alumno traballe o material dispoñible para favorecer a interacción profesor-alumno.
• Visita a unha instalación industrial: a visita a unha Estación Depuradora de Augas Residuais contémplase como complemento necesario dos temas sinalados sempre que sexa posible. Preténdese implicar ao alumnado na citada visita mediante a realización dunha avaliación a través dun cuestionario.
• Titorías individualizadas: realizaranse a demanda do estudante presenciais ou eventualmente mediante a plataforma MS Teams.
Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto na Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión da cualificación.
EVALUACIÓN CONTINUA (EC)
Nesta materia, a ponderación Ec é do 50%, correspondendo o 50% restante a unha proba final.
A cualificación do alumno é unha media ponderada entre o rendemento do mesmo nas partes nas que se avalía o mesmo: exame, rendemento no aula (participación, traballo cooperativo) e visita técnica.
A Avaliación Continua comprende as seguintes actividades:
• Tarefas de seguemento en clase: a realizar de xeito individual ou en grupo. Modalidade presencial.
• Con “comportamento proactivo no aula” se pretende valorar la actitud diaria de cada alumno, en especial: a) muestra de que sigue al día la materia y las discusiones que se hacen en el aula; b) comentarios pertinentes sobre lo tratado; c) motivación y actitud positiva en clase, entre otras. A realizar de forma individual. Modalidad presencial.
• Comportamiento activo en las ponencias y visitas. A realizar de forma individual. Modalidad presencial.
Examen final (presencial)
• O exame final consistirá en preguntas curtas sobre os temas tratados. Non será preciso realizalo si se participou nos cuestionarios de seguemiento. É preciso obtener un mínimo de 3 sobre 10.
Tomarase a consideración de "non presentado" se non se asiste a ningunha actividade de avaliación (cuestionarios ou exame). De non asistir só a algunhas delas, a cualificación na primeira oportunidade quedará "suspenso".
Ós que teñan que acudir á segunda oportunidade conservarán as cualificacións obtidas nos cuestionarios e no comportamento proactivo.
Distribución da cualificación
Avaliación Continua 5 puntos
- Tarefas en clase 3
- Proactividade (clase) 1
- Proactividade (ponencias) 1
Exame final 5 puntos
- Cuestionario (mín. 30%) 5
TOTAL 10 puntos
AVALIACIÓN DE COMPETENCIAS
As competencias a desenrolar son:
• Básicas: CB6, CB7, CB8, CB9, CB10
• Xenerais: CG1
• Transversais: CT4, CT6
• Específicas: CE3, CE8
Prevese a súa avaliación do seguinte xeito:
• Clases expositivas: CG1, CB6, CB7, CB8, CB10,
• Clases interactivas: CB7, CB8, CB10, CE8, CT4, CT6
• Visita técnica: CB7, CB8, CB10, CE3, CE8
• Comportamento proactivo: CG1, CB9
• Titoría grupal e traballo en grupo: CB8, CB9, CE3, CE8
• Exame: CB6, CB9, CB10,
A materia ten unha carga de traballo equivalente a 4,5 ECTS que se distribúen como se indica na táboa. As horas presenciais indican o número de horas de clases de materia, a través das distintas actividades que se realizan, o factor indica a estimación de horas que o alumno ten que dedicar por hora de actividade, sendo as horas de traballo autónomo unha cómputo do produto do factor polas actividades e a carga de traballo total que supón cada actividade.
Distribución das actividades formativas en horas totais e créditos ECTS
Actividade Horas totais
Clases maxistrais 10
Seminarios 12
Titorías grupo 2
Exame 2
Traballo autónomo 49
Total 75 (3 ECTS)
Recoméndase o uso do campus virtual como eixo vertebrador de todas as actividades a realizar na materia.
Recomendacións para a docencia telemática:
• É necesario dispor dun ordenador con micrófono e cámara para realizar as actividades telemáticas que se programan ao longo do curso. Recoméndase a adquisición de ordenadores co contorno MS Windows, xa que outras plataformas non admiten algúns dos programas informáticos dispoñibles na USC.
• Mellorar as competencias informacionais e dixitais cos recursos dispoñibles na USC.
A lingua vehicular da materia será o castelán de acordo coa decisión estratéxica do Máster que defineu coma fundamental a captación de estudantes doutras comunidades autónomas ou países.
Francisco Omil Prieto
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816805
- Correo electrónico
- francisco.omil [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Venres | |||
|---|---|---|---|
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A7 |
| 09.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A7 |
| 09.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A7 |
| 09.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A7 |
| 09.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A7 |