Comunicación e educación ambiental

Preténdese que os alumnos que cursen esta materia adquiran unha visión xeral dos diferentes métodos de comunicar ciencia e realizar educación ambiental, especialmente importante nesta era, o Antropoceno, condicionada polo impacto global que as actividades humanas están a ter sobre os ecosistemas terrestres. Os estudantes deberán chegar a alcanzar os seguintes obxectivos xerais:
• Aprender e aplicar as pautas da metodoloxía científica e en concreto do razoamento científico á transmisión de contido científico. Identificar interpretacións pseudocientíficas.
• Coñecer os principais formatos de transmisión de coñecemento científico.
• Capacitarse para transmitir información científica en, polo menos, un formato.
• Ser capaces de sintetizar e expoñer en público e para o público xeral coñecemento derivado da investigación científica.
• Saber aplicar os principios e as ferramentas que se empregan na comunicación científica e a educación ambiental.
• Desenvolver capacidades de discusión crítica e avaliación de datos científicos relacionados coa biodiversidade.

Temario de teoría
1. A necesidade de fomentar a comunicación da ciencia no Antropoceno. O papel dos científicos na transmisión da ciencia. Relación con outras disciplinas.
2. Conceptos: Difusión, divulgación e transferencia.
3. Métodos de difusión.
4. Transferencia.
5. Divulgación.
6. Formatos de comunicación. Metodoloxías comúns aos diferentes formatos.
7. Elaboración dun plan de comunicación: Xéneros e público obxectivo. Metodoloxía no proceso de creación de comunicación científica. Creación dun guión científico e transformación a un guión narrativo. Difusión en medios dixitais e tradicionais. Cálculo de custos e indicadores. Formatos tradicionais de comunicación da ciencia e novas posibilidades. Metodoloxías comúns aos diferentes formatos.
Temario de outras actividades (prácticas)
1. Elaboración dun plan de comunicación para facer divulgación científica: O alumnado elixirá un tema de interese medioambiental, documentarase, elaborará un guión científico e preparará un plan de comunicación.
2. Exercicios de elaboración de notas de prensa, titulares, traballo de síntese, entrevistas.
3. Elaboración, desenvolvemento e presentación dun traballo relacionado con divulgación científica sobre un tema de actualidade con interese medioambiental: Este traballo será elaborado de forma presencial durante as prácticas, aínda que poderá ser traballado e completado de forma non presencial. Os traballos serán presentados oralmente na aula.

Bibliografía básica
Bennett, D.J., & Jennings, R.C. (2011). Successful science communication telling it like it is. Cambridge University Press.
Bucchi, M., & Trench, B. (Eds.). (2021). Routledge handbook of public communication of science and technology. Routledge.
Cheng, D. et al. (eds.) (2008). Communicating science in social contexts: New models, new practices. New York: Springer.
Schiele, B., Claessens, M., & Shi, S. (Eds.). (2012). Science communication in the world: practices, theories and trends. Springer Science & Business Media.


Bibliografía complementaria
Allum, N., Sturgis, P, Tabourazi, D., Brunton-Smith, I. (2008). Science knowledge and attitudes across cultures: A meta-analysis. Public Understanding of Science, 17 (1), 35-54.
Bauer, M. W. (2009). The evolution of public understanding of science discourse and comparative evidence. Science Technology & Society, 14(2), 221-240.
Cámara, M., Muñoz van den Eynde, A., & López Cerezo, J.A. (2018). Attitudes towards science among Spanish citizens: The case of critical engagers. Public Understanding of Science, 27(6), 690-707.
Cortassa, C. (2016). In science communication, why does the idea of a public deficit always return? The eternal recurrence of the public deficit. Public Understanding of Science, 25(4), 447-459.
Dudo, A., & Besley, J. C. (2016). Scientists’ prioritization of communication objectives for public engagement. PloS one, 11(2), e0148867.
Egner, H. (2007). Surprising coincidence or successful scientific communication: How did climate change enter into the current public debate?. Gaia-Ecological Perspectives for Science and Society, 16(4), 250-254.
Fischhoff, B., & Davis, A. L. (2014). Communicating scientific uncertainty. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(Supplement 4), 13664-13671.
Nisbet, M. C., & Scheufele, D.A. (2009). What’s next for science communication? Promising Directions and Lingering Distractions. American Journal of Botany, 96, (10), 1767-1778.
Sanz-Menéndez, L., Van Ryzin, G. G., & Del Pino, E. (2014). Citizens’ support for government spending on science and technology. Science and Public Policy, 41(5), 611-624.
Sturgis, P., & Allum, N. (2004). Science in society: re-evaluating the deficit model of public attitudes. Public understanding of science, 13(1), 55-74.
Trench, B. (2012). Vital and vulnerable: Science communication as a university subject. Science communication in the world: Practices, theories and trends, 241-257.

BASICAS e XERAIS
CG01 - Adquisición da capacidade de análise sobre a situación actual e futura da biodiversidade terrestre.
CG02 - Uso da terminoloxía adecuada para o ámbito da biodiversidade terrestre.
CG03 - Empregar fontes de información e bases de datos necesarias para contribuír á análise e xerar información específica para o ámbito da biodiversidade terrestre.
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.

TRANSVERSAIS
CT1 - Capacidade de análise e síntese.
CT4 - Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada en distintos idiomas.
CT5 - Compromiso de veracidade da información que ofrece aos demais.
CT6 - Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos coñecementos.

ESPECÍFICAS
CE13 - Capacidade para comunicar información relativa á biodiversidade terrestre.

Lección-explicación oral: procedemento docente polo cal o profesor presenta conceptos e/ou procedementos, achegando información básica necesaria para entender unha perspectiva teórica ou un procedemento práctico, promovendo a participación do estudantado.
Clase práctica: desenvolta en campo, laboratorio ou aula de informática, ten por obxecto a descrición in situ do proceso de comunicación científica e educación ambiental, a realización dun exercicio de comunicación mediante algún dos formatos explicados e a aprendizaxe e aplicación de software e hardware adecuado, co apoio e supervisión do profesorado.

A avaliación realizarase en base ao traballo práctico realizado polo alumnado que será entregado en formato de informe.
1. No caso da práctica “Elaboración dun plan de comunicación para a divulgación científica” a avaliación do traballo práctico significase o 40% da nota final e realizarase en base á presentación dun informe que conteña a descrición do público obxectivo, o guión do vídeo, o plan de difusión e, se finalmente hai medios dispoñibles para realizalo, o vídeo ou material elaborado. A exposición oral do plan de comunicación suporá o 30% da nota final.
2. A práctica relacionada con “Exercicios de elaboración de notas de prensa, titulares, traballo de síntese, entrevistas” significará o 30% da nota final. Nesta porcentaxe da nota valorarase tamén a participación nas actividades prácticas do curso.



PONDERACIÓN MÍNIMA PONDERACIÓN MÁXIMA
Avaliación do informe escrito do plan de comunicación 0 40
Avaliación exposición oral do plan de comunicación 0 20
Avaliación exercicios prácticos 0 30
Participación e implicación 0 10

Horas Presencialidade (%)
Clases expositivas 7 100
Clases interactivas 14 100
Titorías 2 0
Estudio persoal do alumnado 52 0
Total horas de traballo 75