Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 15 Clase Interactiva: 8 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psicoloxía Clínica e Psicobioloxía
Áreas: Personalidade, Avaliación e Tratamentos Psicolóxicos
Centro Facultade de Psicoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
1. Coñecer as aproximacións teóricas que avalan a intervención en crise e trauma das vítimas.
2. Coñecer as diferentes crises ás que poden ter que facer fronte as persoas ao longo do ciclo vital.
3. Identificar as repercusións psicolóxicas derivadas dun trauma.
4. Identificar as fases de desenvolvemento da crise/trauma, os factores persoais e contextuais que inflúen na súa evolución e nas respostas ao trauma.
5. Analizar os obxectivos e o rol dos profesionais na intervención en crise.
6. Aprender a planificar e levar a cabo a intervención psicolóxica axeitada ao caso.
7. Obter información especializada sobre o tema e poder interpretala criticamente.
ASPECTOS INTRODUTORIOS.
Algúns datos de interese. Perspectiva histórica. Aclaracións conceptuais: tipos de crises e traumas; a resposta xeral de crise; modalidades de intervención. Modelo de resposta en situacións traumáticas.
AS VÍTIMAS.
Clasificación de vítimas. Reaccións das vítimas. Consecuencias psicolóxicas postrauma. Factores mediadores de vulnerabilidade e de protección.
PROCEDEMENTO DE ACTUACIÓN E CARACTERÍSTICAS DE AVALIACIÓN.
Roles e funcións xerais do equipo de psicólogos. Valoración xeral do suceso. Activación da intervención. Avaliación das persoas afectadas. Que e como se avalía.
TIPOS E NIVEIS DE INTERVENCIÓN.
- A intervención na psicoloxía de emerxencias.
Principios da intervención. Medidas xerais de actuación sobre síntomas inmediatos: os Primeiros Auxilios Psicolóxicos.
- Intervención en crise e trauma: previndo e abordando secuelas.
Fármacos para a axitación. Técnicas “defusing” e “debriefing”. Intervención sobre secuelas agudas postraumáticas. Intervención en trastornos específicos resultado do trauma.
SITUACIÓNS ESPECIAIS DE INTERVENCIÓN.
Comunicación de malas noticias. Identificación de cadáveres. Intervención con menores. Condutas suicidas.
Bibliografía básica:
- Wainrib, B.R. y Bloch, E.L. (2001). Intervención en crisis y respuesta al trauma. Desclée de Brouwer.
Bibliografía complementaria:
- Alarcón, E., Alcaraz, B., Corpas, A., López, A., Navarro, R., y Soriano, A. (2005). Intervención psicológica antes situaciones de emergencias y desastres. Diputación de Córdoba.
- Fernández-Ballesteros, R. (2002). Y...cuando ocurre lo inevitable. Pirámide.
- Fernández-Millán, J.L. (2006). Apoyo psicológico en situaciones de emergencia. Pirámide.
- Fernández-Millán, J.L. (2013). Gestión e intervención psicológica en emergencias y catástrofes. Pirámide.
- García-Renedo, M., Valero, M. y Gil, J.M. (2007). Psicología y desastres: aspectos psicosociales. Universidad Jaume I.
- Hillman, J.L. (2002). Crisis Intervention and Trauma. New approaches to evidence-based practice. Kluwer Academic.
- Robles, J.I. y Medina, J.L. (2003). Intervención psicológica en las catástrofes. Síntesis.
- Sáinz, A. y Nomen, L. (2012). Tratando situaciones de emergencia. Pirámide.
- Soto-Baño, M.A. y Clemente, V. (2021). Psicología de emergencias en España. Análisis actual, normativa y proposición. Papeles del psicólogo, 42, 1, 46-45.
- Yeager, K.R. & Roberts, A.R. (2003). Differenciating among stress, acute stress disorder, crisis episodes, trauma, and PTSD: Paradigm and treatment goals. Brief Treatment and Crisis Intervention. 3, 1, 3-25.
Básicas e Xerais:
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirigido ou autónomo.
CG6 - Coñecer en profundidade os distintos modelos de avaliación e intervención no campo da Psicoloxía Xeral Sanitaria , así como as técnicas e procedementos que deles derívanse para a abordaxe dos trastornos do comportamento e os factores psicolóxicos asociados cos problemas de saúde.
CG7 - Planificar, realizar e, no seu caso, supervisar o proceso de avaliación psicolóxica do comportamento humano e dos factores psicolóxicos asociados cos problemas de saúde para establecer a avaliación dos mesmos.
CG8 - Deseñar, desenvolver e, no seu caso, supervisar e avaliar plans e programas de intervención psicolóxica, en función da avaliación psicolóxica e das variables de tipo individual e social que concorran en cada caso.
CG9 - Mostrar habilidades de comunicación interpersoal e de manexo das emocións adecuadas para unha interacción efectiva cos pacientes, familiares e coidadores nos procesos de identificación do problema, avaliación, comunicación do diagnóstico e intervención e seguimento psicolóxicos.
Transversais:
CT2 - Saber manexar fontes de documentación científica bibliográfica e dixital estandarizadas a nivel internacional.
CT3 - Saber analizar críticamente e utilizar as fontes de información clínica.
Específicas:
CE3 - Saber seleccionar e aplicar as técnicas e os instrumentos de avaliación máis convenientes para cada caso de acordo coas súas características e contexto.
CE5 - Saber elixir e aplicar as técnicas de intervención psicolóxica máis adecuadas de acordo coa súa finalidade (prevención, rehabilitación, consello, asesoramento etc.).
CE6 - Saber planificar e desenvolver unha intervención psicolóxica, establecendo obxectivos pertinentes e realistas en función das características do problema e o contexto.
CE7 - Saber realizar o seguimento dunha intervención psicolóxica, de acordo cos fins fixados, para introducir, se fose o caso, cambios na mesma durante o seu desenvolvemento.
CE8 - Saber proporcionar retroalimentación aos destinatarios de forma adecuada e precisa co fin de implicalos nas distintas fases do proceso de avaliación e intervención psicolóxicas.
- Método expositivo/Clase maxistral
As clases expositivas serven para introducir e guiar o desenvolvemento dos diferentes contidos do programa. Nas clases realízase unha exposición teórica dos contidos máis importantes de cada un dos temas do programa, que se explican co apoio de diapositivas. A asistencia a clase é obrigatoria.
- Actividades prácticas
Informes, tarefas virtuais interactivas, sesións de discusión, casos clínicos con diferentes tipos de vítimas, role-playing, exercicios prácticos e abordaxe de situacións especiais, constitúen actividades interactivas que complementan os contidos teóricos e son obrigatorias. As tarefas prácticas realizaranse individualmente, tanto en formato presencial como telemático; abordaranse, neste caso, cuestións polémicas no campo, intervención para casos de vítimas primarias e secundarias, representación de papeis con técnicas defusing/debriefing, tarefas para afianzar conceptos, seminarios-informes sobre dúas películas cuxo argumento é o trauma e abordaxe terapéutico en distintas casuísticas especiais de crises.
- Como apoio á materia, a aula virtual, que estará dispoñible no Campus Virtual da USC, recollerá o material básico dos contidos teóricos máis relevantes do campo, así como material opcional para profundar nalgúns aspectos de interese. Ademais, parte das actividades interactivas realizaranse, en formato telemático, a través da aula virtual.
- A teoría avaliarase a través de dúas probas que se realizarán, a primeira, despois do tema 3 e, a segunda, despois do último tema do programa. Estas probas teñen un peso de 50% na nota final da materia (5 puntos, por tanto, nota máxima de cada unha 2.5 puntos) e posibilitan unha avaliación continua dos contidos teóricos do programa. Mais en concreto, se levarán a cabo dúas probas obxectivas que consisten en cuestionarios de preguntas tipo test con catro alternativas de resposta. Para aprobar a materia é necesario obter polo menos un 5 (sobre 10) en cada un dos cuestionarios.
- A parte interactiva avaliarase atendendo ás diferentes actividades que se deben realizar ao longo do curso. Por tanto, o 50% restante da nota (5 puntos) obterase tendo en conta, ademais da asistencia a clases e a participación nas mesmas, a realización de distintas tarefas prácticas. Para superar a materia é necesario realizar/entregar polo menos o 90% das actividades propostas.
- Asistencia a actividades presenciais: 24h. (clases maxistrais: 15h., clases interactivas: 8h., titorías/avaliación: 1h.).
- Traballo non presencial: 50h. (das cales, aproximadamente, actividades de estudo: 18h., preparación de seminarios: 14h., elaboración de informes e traballos: 18h.).
Sería preciso contar, para un bo aproveitamento desta materia, con coñecementos básicos de Psicopatoloxía e Tratamentos psicolóxicos.
Maria Jose Santiago Mariño
Coordinador/a- Departamento
- Psicoloxía Clínica e Psicobioloxía
- Área
- Personalidade, Avaliación e Tratamentos Psicolóxicos
- Teléfono
- 881813775
- Correo electrónico
- mariajose.santiago [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Laboratorio docente de Psicoloxía Clínica I |
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Laboratorio docente de Psicoloxía Clínica I |
| 25.04.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 9 |
| 03.07.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Seminario da Área de Personalidade, Avaliación e Tratamento Psicolóxicos |