Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psicoloxía Clínica e Psicobioloxía
Áreas: Personalidade, Avaliación e Tratamentos Psicolóxicos
Centro Facultade de Psicoloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O estudante ao finalizar esta materia deberá:
- Saber a relevancia que ten a relación terapéutica no seu traballo clínico e como mellorar esta nos contextos de intervención.
- Coñecer os distintos factores do cliente/paciente, do terapeuta e do contexto que se relacionan con lograr ou non unha boa relación terapéutica e como unha vez detectados mellorar estes.
- Ser capaz de por en práctica unha boa relación terapéutica cos clientes cos que se vai a intervir.
- Ser capaz de por en práctica as principais habilidades terapéuticas en contextos clínicos simulados.
- Desarrollar habilidades terapéuticas adecuadas para por en práctica unha intervención para unha persona con un problema psicológico, relacional ou clínico.
- Aprender a manexar situacións clínicas que requiran destrezas específicas.
- Saber cómo complementar o traballo clínico con outros profesionais e cómo traballar eficientemente cos mesmos.
- Saber elaborar informes psicolóxicos en función dos destinatarios.
- Introdución. Habilidades terapéuticas xerais e específicas.
. Habilidades e estratexias de comunicación.
- A relación terapéutica.
. Factores que inflúen na relación terapéutica efectiva. Factores do terapeuta, do cliente, do contexto e da relación.
. Identificación e manexo das emocións en terapia e na relación terapéutica.
- Identificación e manexo de situacións difíciles na terapia.
. A resistencia ao cambio.
. Baixa motivación ao cambio: a entrevista motivacional.
. Estratexias para mellorar a adherencia á intervención psicolóxica.
- O traballo con outros profesionais. A elaboración de informes psicolóxicos.
Bibliografía básica
Gavino, A. (2005). Habilidades del terapeuta. En J.P. Espada, Olivares y F.X. Méndez (Coord.), Terapia psicológica (cap., 1; pp. 23-43). Madrid: Pirámide.
Kleinke, C. (2002, 4ª. Ed). Principios comunes en psicoterapia (cap. 3, 4 y 5). Bilbao: Desclée de Brouwer.
Ruiz, M.A. (1998). Habilidades terapéuticas. En Vallejo, M.A. (Ed.), Manual de terapia de conducta, (Vol I, pp. 83-131). Madrid: Dykinson.
Saldaña, C. (2008). Habilidades y competencias terapéuticas. En F.J. Labrador (Coor.), Técnicas de modificación de conducta (pp. 642-658). Madrid: Pirámide.
Bibliografía complementaria
Ackerman, S.J. y Hilsenroth, M.J. (2001). A review of therapist characteristics and techniques negatively impacting the therapeutic alliance. Psychotherapy, 38, 171-185.
Barlow, D.H. (Ed.) (2011). Clinical handbook of psychological disorders: A step by step treatment manual (4rd ed.). Nueva York: Guilford Press.
Becker, M.H. (1990). Theoretical models of adherence and strategies for improving adherence. En S.A. Schumaker, E. B. Schron y J. K. Ockexe (Eds.). The handbook of health behavior change. Heidelber:Springer
Beutler, L.E., Machado, P.P.P. y Neufeldt, S.A. (1994). Therapist variables. En A.E. Bergin y S.L. Garfield (Eds.), Handbook of psychotherapy and behavior change (4ª ed., pp. 229-269). Nueva York: Wiley
*Burns, G.W. (2003). El empleo de metáforas en psicoterapia. 101 historias curativas. Barcelona: Masson.
Caro, I. (2007). Manual teórico-práctico de psicoterapias cognitivas. Bilbao: Desclée de Brouwer.
Corey, G. (1995). Teoría y práctica de la terapia grupal. Bilbao: Desclée de Brouwer.
*Cormier, W.H. y Cormier, L.S. (1996, 2ª ed.). Estrategias de entrevista para terapeutas. Bilbao: Desclée de Brouwer.
Cullari, S. (2001). Fundamentos de psicología clínica. México: Prentice Hall
Feixas, G. y Miró, M.T. (1995, 2ª ed.). Aproximaciones a la psicoterapia. Una introducción a los tratamientos psicológicos. Barcelona: Paidós.
Fernández-Zúñiga, A. y De León, M. (2014). Habilidades del terapeuta de niños y adolescentes. Madrid: Pirámide.
Gavino, A. (2003). Tratamientos psicológicos y trastornos clínicos. Madrid: Pirámide.
Goldstein, W.N. (2001). Iniciación a la psicoterapia. Madrid: Alianza Editorial.
Kanfer, F.H. y Golstein, A.P. (1987). Cómo ayudar al cambio en psicoterapia. Bilbao: Desclée de Brouwer.
*Labrador, F. J. (Ed.) (2011). Situaciones difíciles en terapia. Madrid: Pirámide.
Lazarus, A.A. (2000). El enfoque multimodal. Una psicoterapia breve pero completa. Bilbao: Desclée de Brouwer.
*Maciá, D. y Méndez, F. J. (1996). Evaluación de la adherencia al tratamiento. En G. Buela Casal, V. Caballo, y J. C. Sierra (Eds.), Manual de evaluación en psicología clínica y de la salud (cap. 3; pp.43-59). Ed. Siglo Veintiuno.
*Marinho, M.L., Caballo, V. y Silveira, J.M. (2003). Cuestiones olvidadas en la terapia conductual: Las habilidades del terapeuta. Psicología Conductual, 11, 135-161.
*Meichembaum, D. y Turk, D.C. (1991). Cómo facilitar el seguimiento de los tratamientos terapéuticos. Bilbao: Desclée de Brouwer.
*Miller, W.R. y Rollnick, S.R. (1999). La entrevista motivacional. Preparar para el
cambio de conductas adictivas. Barcelona: Paidós.
Ogrodniczuk, J.S., Joyce, A. y Piper, W. (2005). Strategies for reducing patient-initiated premature termination of psychotherapy. Harvard Review of Psychiatry, 13, 57-70.
*Pérez, E., Ausín, B. y Muñoz, M. (2006). El informe psicológico clínico. En V. E. Caballo. Manual para la evaluación clínica de los trastornos psicológicos. Trastornos de la edad adulta e informes psicológicos (pp. 515-554). Ed. Pirámide
Pipes, R.B. y Davenport, D.S. (2004). Introducción a la psicoterapia. El saber clínico compartido. Bilbao: Desclée de Brouwer.
Rodríguez-Naranjo, C. (2000). De los principios de la psicología a la práctica clínica. Madrid: Pirámide.
*Ruiz, M.A. y Villalobos, A. (1994). Habilidades terapéuticas. Madrid: Fundación Universidad-Empresa.
Shapiro, D. L. y Smith, S. R. (2011). Malpractice in psychology. Washington, DC: American Psychological Association.
Wachtel, P. L. (1996). La comunicación terapéutica. Principios y práctica eficaz. Bilbao: Desclée de Brouwer.
Wachtel, P. L. (2011). Inside the session. What really happens in psychotherapy. Washington, DC: American Psychological Association.
Wessler, R., Hankin, S. y Stern, J. (2015). Trabajando con clientes difíciles. Aplicaciones de la Terapia de Valoración Cognitiva. Bilbao: Desclée de Brouwer.
BÁSICAS E XERAIS
- Axustarse as obligacións deontolóxicas da Psicoloxía no ámbito sanitario, mostrando un compromiso ético e profesional cos valores de igualdade de oportunidades, de respeto á diversidade e de resolución pacífica dos conflictos.
- Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
- Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
- Coñecer en profundidade os distintos modelos de avaliación e intervención no campo da Psicoloxía Xeral Sanitario, así como as técnicas e procedementos que deles se derivan para a abordaxe dos trastornos do comportamento e os factores psicolóxicos asociados cos problemas de saúde.
- Mostrar habilidades de comunicación interpersoal e de manexo das emocións axeitadas para unha interacción efectiva cos pacientes, familiares e coidadores nos procesos de identificación do problema, avaliación, comunicación do diagnóstico, intervención e seguimento.
- Aplicar os fundamentos da bioética e o método de deliberación na práctica profesional, axustándose o seu exercicio como profesional sanitario ao disposto na Lei 44/2003, do 21 de novembro, de ordenación das profesións sanitarias.
TRANSVERSAIS
- Saber desenvolver o seu traballo dende a perspectiva da calidade e a mellora continua, coa capacidade autocrítica necesaria para un desempeño profesional responsable.
- Saber comunicar e comunicarse con outros profesionais, e dominar as habilidades necesarias para o traballo en equipo e en grupos multidisciplinares.
- Saber analizar dende un punto de vista ético os problemas e as súas posibles solucións.
ESPECÍFICAS
- Conocer o marco de actuación propio do psicólogo xeral sanitario e saber derivar ao profesional especialista correspondiente.
- Conocer as obligacións e responsabilidades do personal sanitario relativas á confidencialidade da información e da protección de datos personais dos clientes.
- Saber proporcionar retroalimentación aos destinatarios de forma axeitada e precisa co fin de implicalos nas distintas fases do proceso de avaliación e intervención psicolóxicas.
- Saber redactar informes psicológicos de forma adecuada aos destinatarios.
O contido do programa desenvolverase mediante clases maxistrais/expositivas co apoio de material audiovisual. Nestas sesións facilitarase a bibliografía básica e complementaria de cada tema.
Asimismo, a partir da terceira clase, levaranse a cabo sesións interactivas, co fin de que o alumno adquira as competencias prácticas propias da materia.
1. A asistencia ás sesións presenciais considérase obrigatoria (mínimo 80%).
2. O contido do programa da materia avaliarase a través dun exame, tipo proba obxectiva e preguntas curtas. No exame de proba obxetiva utilizarase a corrección estándar para una proba obxetiva con tres alternativas de resposta (Fórmula de corrección: Puntuación = Respostas correctas – [Respostas incorrectas / número de alternativas – 1]. As prácticas avaliaranse a través do traballo realizado nestas (informes e/ou participación activa). Tamén se propoñerá a realización dun traballo práctico sobre un tema do programa que deberá ser exposto na clase. A nota final da materia descansará na suma da cualificación obtida no exame do contido teórico (70%), máis a nota de prácticas (13%) e o traballo práctico realizado (17%).
Quen non se presente ao exame obterá unha calificación de Non Presentado.
Clases Expositivas/Maxistrais: 10 horas
Elaboración de informes (prácticas, etc.): 11 horas
Clases interactivas de seminario: 12 horas
Titorías en grupos reducidos: 2 horas
Actividades de estudio: 18 horas
Elaboración de traballos (individuais ou en grupo): 20 horas
Actividades de evaluación formativa: 2 horas
- Asistir regularmente ás actividades presenciais da materia
- Participar e implicarse activamente nas clases.
- Levar ao día a materia e realizar as actividades que se programen.
María Del Carmen Míguez Varela
Coordinador/a- Departamento
- Psicoloxía Clínica e Psicobioloxía
- Área
- Personalidade, Avaliación e Tratamentos Psicolóxicos
- Teléfono
- 881813740
- Correo electrónico
- mcarmen.miguez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 9 |
| 17:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula 9 |
| 16.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 9 |
| 11.07.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Seminario da Área de Personalidade, Avaliación e Tratamento Psicolóxicos |