Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1.5 Clase Interactiva: 37 Total: 38.5
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química
Áreas: Enxeñaría Química
Centro Facultade de Bioloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O obxectivo da materia “Laboratorio de Biotecnoloxía Industrial” é levar á práctica os coñecementos adquiridos noutras materias da titulación como Transporte de fluídos e transmisión de calor, Transferencia de materia, Biorreactores, Fundamentos de procesos biolóxicos e Biotecnoloxía ambiental. A finalidade que se persegue é tripla, por unha banda reforzar e fixar os coñecementos adquiridos nas materias teóricas, tomar contacto e estudar a operación de diversos equipos que o alumno poderá atoparse na súa futura actividade profesional en industrias biotecnolóxicas e facer fincapé en aspectos relacionados coa seguridade e a sustentabilidade. Entre os obxectivos específicos destacan:
-Operar equipos para a impulsión de fluídos e a transmisión de calor.
-Resolver problemas de transferencia de materia relacionados coa operación in- situ de equipos a nivel de planta piloto.
-Manexo e operación de instalacións relacionadas co tratamento e xestión de augas residuais urbanas e industriais.
-Distinguir os procesos básicos microbianos relacionados coa eliminación de contaminantes orgánicos en augas residuais.
-Identificar os principais riscos de seguridade relacionados co manexo de equipos industriais.
Os contidos desta materia, de acordo coa memoria do título de Grao en Biotecnoloxía, son os seguintes:
1. Experimentación en operacións de separación: evaporador de dobre efecto, torre de absorción, operacións de membrana, cristalización.
2. Experimentación en operacións con biorreactores: sistemas biolóxicos ambientais, fermentadores, sistemas enzimáticos.
As prácticas clasifícanse en tres grupos e realizarase polo menos unha práctica de cada grupo:
GRUPO DE PRÁCTICAS DE OPERACIÓNS DE SEPARACIÓN (13,5 horas de docencia interactiva de laboratorio)
Evaporador de película ascendente
Evaporador de dobre efecto
Torre de absorción
Osmose inversa e ultrafiltración
Cristalización
GRUPO DE PRÁCTICAS DE TRATAMENTO DE AUGAS (13,5 horas de docencia interactiva de laboratorio)
Funcionamento en biorreactores de lodos activos
Funcionamento en biorreactores SBR
Funcionamento en biorreactores UASB
GRUPO DE PRÁCTICAS DE BIOPROCESOS (9,5 horas de docencia interactiva de laboratorio)
Hidrólise enzimática dun biopolímero
Funcionamento en fermentadores
A sesión de titoría (1 hora) centrarase na exposición dunha das prácticas realizadas polo grupo de alumnos.
Bibliografía básica:
•Bergman, Lavine, Incropera and DeWitt. Fundamentals of Heat and Mass Transfer, 8th Edition, Ed. Wiley. Edición Kindle. ISBN-13: 978-1118989173.
• Seader, J.D., Henley, E.J., Roper, D.K., "Separation Process Priciples", 3ª ed., Wiley, New York (2011).
Bibliografía complementaria:
• Eckenfelder, W. Wesley. Industrial Water Pollution Control 3ª ed. Boston: Mc-Graw Hill Book Company, 1999. ISBN: 0-07-116275-5 (A213 39)
• Díaz, M. Ingeniería de bioprocesos. Ed. Gredos S.A. 2012. ISBN 10: 8428381232 ⁄ISBN 13: 9788428381239. SIGNATURAS: A BT 76; 160 24
• Perry, R.H., Green, D.W., Maloney, J.O., “Manual del Ingeniero Químico”, 7ª ed., McGraw Hill, Madrid (2001).
• Fogler, H.S., "Elements of Chemical Reaction Engineering", 4ª ed., Prentice Hall, New Jersey (2006).
• Wankat, P.C., Ingeniería de procesos de separación, 2ª Edición, Pearson, 2008
• Metcalf & Eddy Inc. Wastewater Engineering. Treatment and resource recovery. Volume 2. Nueva York: McGraw-Hill Education, 2014. ISBN: 978-1-259-01079-8
• Gódia, F. y Santín, J.L. Ingeniería bioquímica. Ed. Síntesis, 2005. ISBN 10: 8477386110 ⁄ ISBN 13: 9788477386117. SINATURAS: A160 1 F; A160 1 J
• Con03: Ter coñecementos sobre equilibrios e transferencias de materia e enerxía, termodinámica aplicada e operacións de separación, así como saber aplicalos á resolución de problemas de enxeñería.
• H/D03: Organiza e planifica o teu traballo.
• H/D04: Interpretar resultados experimentais e identificar elementos consistentes e inconsistentes.
• H/D05: Traballo en equipo.
• H/D08: Liderazgo e dirección de equipos.
• H/D12: Saber aplicar técnicas instrumentais e protocolos de traballo nun laboratorio, aplicando normas e técnicas relacionadas coa seguridade e a hixiene, a xestión de residuos e a calidade.
• Comp01: Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan a reflexión sobre cuestións relevantes de carácter social, científico ou ético.
• Comp02: Que os estudantes sexan capaces, tanto por escrito como oralmente, de debater e transmitir información, ideas, problemas e solucións relacionados coa Biotecnoloxía a un público tanto especializado como non especializado/xeral.
• Comp06: Recoñecer os criterios de escalado dos procesos biotecnolóxicos a partir dos datos obtidos na experimentación básica a escala de laboratorio, tendo en conta parámetros económicos e racionalizando o uso da materia e da enerxía.
Por tratarse dunha materia experimental a metodoloxía para seguir o seu desenvolvemento adecuarase a iso. Tal e como se indica no apartado “Tempo de estudos e traballo persoal” as actividades formativas inclúen: prácticas de laboratorio, titorías individualizadas e exame, que requiren unha dedicación por parte do alumno distribuída en horas presenciais e horas de traballo persoal para preparar as diferentes actividades encomendadas e o exame.
De acordo coa sección de "Observacións", o desenvolvemento das prácticas será levado ao cabo como se indica a continuación:
O alumnado disporá de toda a información necesaria para o desenvolvemento das prácticas (Guións), así como a Normativa de Seguridade e a Plantilla de Formación no Campus Virtual, na Aula correspondente á materia.
As sesións prácticas comezarán cunha sesión conxunta do grupo na que o profesor expoñerá unha serie de cuestións básicas sobre o desenvolvemento da materia:
* Constitución dos equipos de traballo (2-3 alumnos por grupo)
* Cada equipo fará un mínimo de 3 prácticas
* Directrices básicas do traballo no laboratorio (horario, normas, cuestións de seguridade, traballo en grupo, etc.)
* Indicacións para a elaboración do caderno de laboratorio e das memorias de prácticas.
* Indicacións sobre a avaliación da materia.
* Presentación da plataforma virtual na que se incluirán ademais dos guións de prácticas, normativa de seguridade, así como todos os aspectos sobre a materia previamente mencionados para que queden ao dispor do alumno. Dita plataforma ademais poderá ser utilizada como vía de comunicación profesor-alumno.
As prácticas de laboratorio asignadas a cada equipo desenvolveranse nunha serie de etapas que inclúen: preparación dos conceptos teóricos necesarios para o desenvolvemento da práctica para o que terán que acudir á bibliografía, notas de clase, páxinas web, etc. Neste punto o profesor valorará se os alumnos dispoñen dos coñecementos necesarios para abordar a parte experimental da práctica e se teñen claro o obxectivo desta. Tras a parte experimental, os alumnos realizarán o tratamento dos datos obtidos para o que se utilizará a folla de Excel.
A sesión de titorías (1 h) empregarase para a presentación grupal dunha das prácticas realizadas
A asistencia as sesións de prácticas é obrigatoria, dado o carácter experimental da materia.
Para a avaliación continua desta materia teranse en conta os seguintes aspectos: O caderno de laboratorio, que será único para cada equipo e responsabilidade de todos os seus membros, conterá os datos, notas e incidencias observadas no laboratorio. Debe estar redactado con criterios de claridade, limpeza e redacción científica. Tamén formarán parte da avaliación continua a memoria práctica, a memoria do profesor e a titoría.
Quince días despois de rematar as prácticas, o alumnado entregará:
1. Traballos de laboratorio. Consta do caderno de laboratorio e do ficheiro Excel con datos e cálculos.
2. Informe coas prácticas realizadas no laboratorio. Consiste nunha memoria coas prácticas realizadas no laboratorio que indicará o profesorado. O informe a elaborar debe ser conciso e recoméndase utilizar un formato de publicación de investigación, que conteña polo menos unha breve introdución, materiais e métodos, resultados e discusión e conclusións. A extensión máxima deste documento será de 15 páxinas por práctica realizada.
Durante este período o profesor tamén elaborará un informe.
3. Informe do profesor: O informe do profesor servirá para avaliar a actividade do alumno no laboratorio e incluirá aspectos como a puntualidade, a calidade da preparación da práctica antes do inicio da mesma, a calidade do traballo de laboratorio en canto á orde e limpeza, uso do tempo. No laboratorio, calidade dos resultados obtidos, calidade do caderno de laboratorio, etc.
4. Titorías en grupo reducido: avaliarase a participación e presentación da memoria.
5.
Debes obterse polo menos 3/10 en cada unha das partes.
As cualificacións obtidas nos puntos 1, 2, 3 e 4 (nota de avaliación continua) serán comunicadas ao alumnado antes da realización do exame. Estas cualificacións gardaranse entre oportunidades. Non se manterá ningunha nota entre convocatorias.
Exame: realizarase un exame de preguntas curtas na data sinalada no calendario de exames do título de Biotecnoloxía. Debe obterse polo menos 3/10 no exame.
A distribución da cualificación será a seguinte:
•Exame: 50 %
•Avaliación continua: 50%: distribúese do seguinte xeito: traballo de laboratorio (20%), memoria práctica (60%), memoria do profesor (10%) e titorías en grupo reducido (10%).
As competencias serán avaliadas segundo indícase a continuación:
Exame: Comp2, Comp6, H/D12, Con3
Informe do profesor: Comp1, Comp2, Comp6, H/D03, H/D04, H/D05, H/D08, H/D12, Con3
Titoría grupal: Comp1, Comp2, Comp6, H/D03, H/D04, H/D05, H/D08, H/D12, Con3
Memoria de prácticas/ficheiros: Comp1, Comp2, H/D03, H/D04, H/D05, H/D08
O alumno debe obter unha nota mínima de 3 (sobre 10) en cada unha das partes avaliables (exame, informe do profesor, titoría grupal e memoria de prácticas). No caso de que non consiga este mínimo, poderá recuperalo na segunda oportunidade.
No caso de non superar a materia na primeira oportunidade e tendo realizadas as prácticas de laboratorio, na segunda oportunidade o alumno poderá repetir segundo a parte da materia que non teña superada: a memoria de prácticas ou/e o exame.
Será considerado como NON PRESENTADO aquel alumno que falte a máis dun 10% das horas presenciais da materia. Para este control colocarase unha folla de firmas.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Na seguinte táboa indícanse as horas previstas para cada actividade:
Actividade .................................................. Presencial (h)
Docencia interactiva de laboratorio…………..............37.5
Titorías en grupos reducidos………………………….......….1
Traballo persoal do alumnado ...............................72
Exame ………………………………….........................……… 2
Deberían cursarse as materias de Transporte de fluídos e transmisión de calor, Transferencia de materia, Biorreactores, Fundamentos de enxeñaría de bioprocesos e Biotecnoloxía ambiental.
Para conseguir un rendemento óptimo na materia resulta aconsellable que o alumno teña unha serie de coñecementos de aplicacións informáticas a nivel usuario ( Word, Excel, uso de correo electrónico, consulta de páxinas web).
A materia será impartida en castelán/galego.
*O alumno virá provisto de bata de laboratorio e lentes de seguridade.
*En relación á seguridade e prevención de riscos laborais para cada unha das prácticas o alumnado dispón dun manual básico de funcionamento no que se reflicten os aspectos máis relevantes.
A admisión e permanencia do alumnado matriculado no laboratorio de prácticas require que coñezan a información e cumpran as normas incluídas no Protocolo de formación básica en materia de seguridade para espazos experimentais da Escola Técnica Superior de Enxeñería, dispoñible no apartado de Seguridade da súa web
*Ademais, distribuirase e asinará o documento pertinente de recepción de información relativa á seguridade ao comezo da primeira sesión de prácticas.
Daniel Jose Franco Ruiz
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Correo electrónico
- daniel.franco.ruiz [at] usc.es
- Categoría
- PROFESOR/A PERMANENTE LABORAL
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 09:30-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | X_ETSE |
| Martes | |||
| 09:30-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | X_ETSE |
| Mércores | |||
| 09:30-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | X_ETSE |
| 22.01.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula 12.Vasili Dokucháyev |
| 18.06.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula 11 |