Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 49.5 Horas de Titorías: 1.5 Clase Expositiva: 12 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
Áreas: Zooloxía
Centro Facultade de Veterinaria
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Coñecemento das bases biolóxicas nas que se basea a explotación polo home dos diferentes grupos animais, en particular dos invertebrados.
- Estudo de diferentes aspectos de interese protagonizados por animais (pragas, transmisores de enfermidades, velenosos e urticantes).
Clases expositivas:
1. - Explotación de poboacións animais naturais: Marisqueo, pesca e caza.
Marisqueo.- Especies comerciais de Moluscos, Crustáceos e Equinodermos. Sistemas de captura e explotación. Pesca.- Especies comerciais de Condríctios e Osteíctios. Sistemas de captura e explotación. Caza.- Especies cinexéticas. Sistemas de caza. ( ZA. Exp.: 1 h).
2. - Bases biolóxicas da explotación de Moluscos (Caracol, Mexillón, Ostra, Ameixa).
Helicicultura.- Definición. Historia. Especies que se cultivan. Bioloxía do caracol común. Requirimentos ambientais. Depredadores. Enfermidades. Sistemas de cultivo. O sistema mixto. Mitilicultura.- Definición. Historia. Bioloxía do mexillón. Técnicas de explotación en Galicia. Control sanitario. Depuración. Ostricultura.- Definición. Historia. Especies que se cultivan. Bioloxía das recoiro. Sistemas de cultivo e explotación. Cultivo de ameixas.- Especies utilizadas. Bioloxía das ameixas. Sistemas de cultivo e explotación. (ZA. Exp.: 1:30 h).
3. - Bases biolóxicas da explotación de Anélidos (Miñoca de terra).
Lumbricultura.- Definición. Ecoloxía das miñocas de terra: Modos de vida. Importancia ecolóxica. Historia do seu coñecemento. Especies de interese. Características das especies cultivables. Sistemas de compostaxe e vermicompostaje. Produtos que se obteñen do cultivo. ( ZA. Exp.: 1 h).
4. - Bases biolóxicas da explotación de Crustáceos (Cangrexos de río).
Astacicultura.- Definición. Bioloxía do cangrexo de río: Modo de vida. Especies presentes na Península Ibérica. Ameazas sobre a especie autóctona: enfermidades. Cultivo: historia. Tipos de cultivo. Cultivos extensivo, semiextensivo e intensivo. (ZA. Exp.: 1 h).
5. - Bases biolóxicas da explotación de Insectos (Abella, Verme de seda).
Apicultura.- Definición. Bioloxía da abella: Castes; Modo de vida. Cultivo: Técnicas de cultivo; Produtos que se obteñen. Enfermidades. Sericicultura.- definición. Bioloxía do verme da seda: Morfoloxía xeral; Ciclo vital; Fases do desenvolvemento. Cultivo: Historia da sericicultura; Fases do cultivo; A seda. (ZA. Exp.: 2 h).
6. - Bases biolóxicas da explotación de Peixes.
Piscicultura.- Definición; Historia. Especies que se cultivan; vantaxes da produción no medio acuático. Tipos de cultivo de peixes; Ciclo do cultivo e as súas fases. Exemplos de cultivos mariños e doceacuícola. (ZA. Exp.: 1:30 h).
7. - Bases biolóxicas da explotación de Anfibios (Ra).
Ranicultura.- Definición. Especies de interese: ra touro, ra perezi e ra temporaria. Cultivo: requisitos; ciclo do cultivo; factores a ter en conta. (ZA. Exp.: 30 min).
8. - As pragas: especies parasitas de plantas. Control biolóxico.
Praga.- Definición. Animais que poden ser praga: Nematodos; Moluscos gasterópodos; Insectos (Ortópteros; Hemípteros; Lepidópteros; Coleópteros; Dípteros); Vertebrados (Aves e Mamíferos). (ZA. Exp.: 45 min).
9. - Animais transmisores de enfermidades. Animais velenosos ou urticantes.
Animais transmisores de enfermidades.- Moluscos gasterópodos; Artrópodos. Animais velenosos ou urticantes.- Cnidarios; Anélidos; Moluscos; Artrópodos (escorpions, arañas, insectos); Equinodermos; Vertebrados (peixes, anfibios, réptiles, aves, mamíferos). (ZA. Exp.: 45 min).
Clases interactivas
Seminarios (S):
- Presentación da materia (ZA S1: 1 h).
- Instrucións para o traballo sobre os resultados dos cultivos (ZA S2: 1 h).
Titorías de grupo ( T):
- Instrucións para montar os cultivos de miñocas e carafio (ZA T1: 1 h).
- Exposición dos resultados do traballo sobre os cultivos (ZA T2: 1h y ZA T3: 1h).
Prácticas de laboratorio ( LB). Programa:
1. - Observación e estudo de especies de invertebrados con interese económico.
Expoñeranse exemplares de 68 especies de invertebrados (pertencentes a 6 Fíos) con interese comercial (a maioría obxecto de marisqueo). Achegarase información sobre as súas características distintivas, bioloxía, talla mínima comercial e artes de marisqueo para a súa captura. (ZA LB1: 2 h).
2. - Observación e estudo de especies de vertebrados con interese económico.
Expoñeranse exemplares de 65 especies de peixes doceacuícolas, anfibios, réptiles, aves e mamíferos con valor comercial (a maioría obxecto de caza ou pesca), e algunhas especies protexidas. Achegarase información sobre as características distintivas, bioloxía e tallas. (ZA LB2: 2 h).
3. - Identificación con claves, de especies de peixes mariños con valor comercial.
Exercitarase cunha clave dicotómica para a identificación de exemplares de peixes mariños con interese comercial (ZA LB3: 2 h).
4. - Identificación con claves, de especies de insectos praga.
Exercitarase cunha clave dicotómica para a identificación da Orde ao que pertencen varios exemplares de insectos e, posteriormente, expoñeranse os procedementos para identificar a aqueles que poden ser pragas para os cultivos (ZA LB4: 2 h).
5. - Montaxe no laboratorio dun cultivo de miñocas de terra e outro de carafio.
Prepararanse caixas de cultivo de miñocas (Eisenia andrei) e caracois (Cornu aspersum) para observar as fases dos seus ciclos vitais, e para experimentar co ritmo de crecemento dos exemplares. Os datos recolleitos servirán para a elaboración dun traballo (ZA LB5: 2 h + LB6 a LB15: 30 min ao longo de 5 semanas, para o mantemento e control do peso dos animais).
BÁSICA
- PADILLA, F. & Cuesta López, A. 2003. Zoología Aplicada. Díaz de Santos, D.L., Madrid, 462 pp.
- PADILLA, F. 2009. Fundamentos de acuicultura. Servicio de Publicaciones, Universidad de Córdoba, 189 pp.
COMPLEMENTARIA
- BARNABÉ, G. 1996. Bases biológicas y ecológicas de la acuicultura. Acribia, Zaragoza.
- BUXADÉ, C. 1997. Zootecnia. Bases de la producción animal. Tomo XII. Producciones cinegéticas, apícolas y otras. Mundi-Prensa, Madrid.
- CABELLO, T.; TORRES, M. y BARANCO, P. 1997. Plagas de los cultivos: guía de identificación. Servicio de Publicaciones, Universidad de Almería, Manuales, 1, 163 pp.
- DE LIÑÁN, C. 1998. Entomología agroforestal. Ácaros e insectos que dañan montes, cultivos y jardines. Agrotécnica, Madrid, 1309 pp.
- HARWOOD, R.F. y JAMES, M.T. 1987. Entomología médica y veterinaria. Limusa, México, 615 pp.
- HICKMAN, C.P.; ROBERTS, L.S y LARSON, A. 2009. Principios integrales de Zoología. Mc Graw Hill-Interamericana, Madrid, 917 pp.
- ILLESCAS, J.L. 2008. Pescados y mariscos : guía práctica. Empresa Nacional Mercasa, Madrid, 211 pp.
- RAMONELL, R. 1985. Guía dos mariscos de Galiza. Galaxia, Vigo, 293 pp.
- RODRÍGUEZ IGLESIAS, F. Galiza. Natureza. Tomos XXXVII, XXXVIII, XXXIX e XL. Hércules Edicións, A Coruña.
- TELLERÍA, J.L. 1991. Zoología evolutiva de los vertebrados. Síntesis, Madrid.
- VALLEDOR DE LOZOYA, A. 1994. Envenenamientos por animales. Animales venenosos y urticantes del mundo. Díaz de Santos, Madrid, 340 pp.
Recursos na rede
Caza:
https://www.fecaza.com/images/8fotosypdf/MODALIDADES_Y_METODOS_DE_CAZA…
https://www.euskadi.eus/contenidos/documentacion/manual_caza/es_agripes…
Pesca e marisqueo:
https://www.observatorio-acuicultura.es/sites/default/files/images/adju…
Helicicultura:
https://www.mapa.gob.es/es/ganaderia/publicaciones/guia_tcm30-105303.pdf
Lumbricultura:
http://agro.unc.edu.ar/~biblio/Manual%20de%20Lombricultura.pdf
Apicultura:
https://www.scout.org/sites/default/files/content_files/Manual%20Apicul…
https://www.mieldemalaga.com/data/manual_apicultura.hon.pdf
https://www.mieldemalaga.com/data/manual_basico_apicultura.mex.pdf
Astacicultura:
http://www.redforesta.com/wp-content/uploads/2011/02/La-astacifactoria-…
Piscicultura:
http://www.fao.org/3/AD021S/AD021S00.htm#TOC
http://apromar.es/sites/default/files/2019/InformeAcui/APROMAR%20Inform…
Competencias xerais:
- GVUSC01.- Capacidade de aprendizaxe e adaptación.
- GVUSC02.- Capacidade de análise e de síntese.
- GVUSC03.- Coñecementos xerais sobre o área de traballo.
- GVUSC04.- Planificación e xestión do traballo.
- GVUSC05.- Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
- GVUSC06.- Capacidade de traballar de forma autónoma e en equipo.
- GVUSC09.- Capacidade de comunicarse en distintos ámbitos.
- GVUSC10.- Compromiso ético e asunción de responsabilidades
Competencias específicas disciplinares (saber):
-CEDVUSC 11.- Coñecemento das bases do funcionamento e optimización dos sistemas de produción animal e vexetal e as súas repercusións sobre o medio ambiente.
Competencias específicas profesionais (saber facer):
- D1VUSC 03.- Realizar técnicas analíticas básicas e interpretar resultados clínicos, biolóxicos e químicos.
- D1VUSC 16.- Aplicar os métodos de identificación individual dos animais.
Competencias específicas académicas (querer facer):
- CEAVUSC 03.- Divulgar a información obtida durante o exercicio profesional do veterinario de forma fluída, oral e escrita, con outros colegas, autoridades e a sociedade en xeral.
- CEAVUSC 04.- Buscar e xestionar a información relacionada coa actividade do veterinario.
- CEAVUSC 05.- Coñecer e aplicar o método científico na práctica profesional incluíndo a medicina baseada na evidencia.
- CEAVUSC 06.- Saber buscar asesoramento e axuda profesionais.
- CEAVUSC 08.- Ser consciente da necesidade de manter actualizados os coñecementos, habilidades e actitudes das competencias profesionais mediante un proceso de formación permanente.
Competencias transversais:
- CTVUSC 01.- Capacidade para o razoamento e a argumentación.
- CTVUSC 02.- Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada por diversos medios, como información bibliográfica e Internet, e analizala dunha forma crítica.
- CTVUSC 03.- Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
- CTVUSC 04.- Capacidade para realizar unha exposición en público de forma clara, coherente e concisa.
- CTVUSC 05.- Habilidade no manexo das TICs.
- CTVUSC 06.- Utilización de información en lingua estranxeira.
- CTVUSC 07.- Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos.
As clases maxistrais consistirán na explicación dos contidos da materia, por parte do profesorado, axudándose da lousa e dos medios audiovisuais. Os seminarios son actividades complementarias para a exposición de aspectos relacionados coas prácticas de laboratorio e do traballo que terá que presentar o alumnado.
As prácticas de laboratorio servirán para ilustrar os contidos teóricos da materia e estarán orientadas fundamentalmente a que o alumnado adquira habilidades e experiencia práctica.
Todas as actividades do alumnado (estudo, traballos, lecturas) estarán orientadas polo persoal académico nas sesións de titoría presenciais, ou a través dos medios da USC-virtual.
USC-virtual: Utilizaranse as ferramentas dispoñibles na USC-virtual para prover ao alumnado do material necesario para o desenvolvemento da materia (presentacións, apuntamentos, textos de apoio, cuestionarios, vídeos, bibliografía, etc.), e para establecer unha comunicación fluída co profesor.
Docencia teórica:
- Explicación estilo lección maxistral, apoiada na proxección de presentacións.
- Os contidos teóricos de cada lección, acompañados dunha selección gráfica, poñeranse ao dispor do alumnado na páxina Web da materia.
Docencia práctica:
- Iniciaranse cunha breve introdución por parte do profesor.
- A práctica será realizada polo alumnado seguindo as directrices marcadas por un guión, baixo a supervisión do profesor.
- Os guións de prácticas estarán ao dispor do alumnado na Web da materia.
As sesións prácticas ( LB) realizaranse no laboratorio de prácticas do Dept. Zooloxía (Pavillón 3, 1º piso baixo. Fac. Veterinaria).
A cualificación da materia obterase a partir dos resultados dun exame teórico (65% da nota final) e unha avaliación continua (35% da nota final).
Dentro da avaliación continua inclúese a elaboración e presentación dun traballo sobre os resultados dos cultivos (práctica 5 e seguintes) (20% da nota final), e a asistencia e participación nas clases e seminarios, así como o aproveitamento das clases prácticas (15% da nota final). As prácticas serán obrigatorias.
O exame teórico final é complementario a avaliación continua e consistirá en 20 preguntas de resposta curta, cuxa temática serán as leccións teóricas da materia.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, será de aplicación o recolleito na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
Para as actividades presenciais non haberá dispensa de asistencia. En caso de repetir a materia, a nota da avaliación continua gardase ata o curso seguinte.
Trátase dunha materia de 3 créditos, polo que o traballo máximo do alumno non lle debe ocupar máis de 75 horas totais.
Traballo presencial na aula:
- Clases Expositivas: 10 h
- Clases Interactivas:
Prácticas de laboratorio ( LB): 15 h (10 h prácticas convencionais e 5 h seguimento de cultivos)
Seminarios ( S): 2 h
Titorías de grupo ( T): 3 h
- Total traballo presencial = 30 horas.
Traballo persoal do estudante:
- Estudo individual: 30 h (25 h estudo teoría + 5 h revisión bibliográfica).
- Elaboración de traballos: 10 h (8 h traballo + 2 h presentacións orais).
- Realización de exames: 3 h
- Asistencias a charlas e outras actividades recomendadas: 2 h
Total horas traballo persoal do estudante = 45 h.
Total horas presenciais + non presenciais: 75 h
- Asistencia a clase.
- Traballo diario de fixación de conceptos, polo menos unha vez finalizada a explicación de cada lección.
- Actualización dos conceptos adquiridos na materia Ciencias Fundamentais (Zooloxía), xa cursada.
Adolfo Manuel Outeiro Rodriguez
Coordinador/a- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Zooloxía
- Correo electrónico
- adolfo.outeiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Venres | |||
|---|---|---|---|
| 12:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula 8 |
| 25.04.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 8 |
| 24.06.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 8 |