Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
Áreas: Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
Centro Facultade de Veterinaria
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O obxectivo é que o alumno adquira os coñecementos adecuados sobre a organización anatómica dos mamíferos domésticos mediante un enfoque sistemático, comparativo e topográfico. Debes aprender os fundamentos da Anatomía Animal dirixida a aplicacións clínicas, de produción, hixiene e industrialización de alimentos.
Ao final do curso o alumno debe ser capaz de (logros de aprendizaxe medibles e avaliables):
• Recoñecer a organización e constitución dos aparellos circulatorio, respiratorio, dixestivo, urinario, xenital e endócrino.
• Trasladar os coñecementos anatómicos adquiridos ao animal vivo, para identificar e localizar os constituíntes de cada un destes aparellos e sistemas.
• Manexar correctamente os instrumentos cirúrxicos básicos - pinzas, tesoiras e bisturí- despois de ter realizado unha disección baseada no acceso ás cavidades corporais.
• Recoñecer a textura e a consistencia dos tecidos e órganos: pel, fascia, músculos e tendóns, ósos e ligamentos, ganglios linfáticos, vasos e nervios, órganos ocos e parénquimatosos.
• Manexará adecuadamente a terminoloxía anatómica, así como os planos de posición e os termos. ESTE OBXECTIVO DIDÁCTICO AVALÍASE E É IMPRESCINDIBLE PARA SUPERAR A MATERIA (CD1-1.5).
PROGRAMA TEÓRICO: desenvólvese en 37 sesións expositivas de 50 minutos e unha titoría grupal ao comezo do curso.
TEMA 1.- ESPLACNOLOXÍA. Introdución e xeneralidades. Constitución e organización dos sistemas viscerais.
TEMA 2.- Cavidade torácica e pleura.
TEMA 3.- Cavidades abdominais e pélvicas. Peritoneo.
TEMA 4.- ANXIOLOXÍA. Introdución e xeneralidades. Pericardio. Corazón: localización, forma e relacións.
TEMA 5.- Corazón: constitución. Vasos e nervios do corazón.
TEMA 6.- Sistema sanguíneo. Constitución e tipos de embarcacións. Principais troncos arteriais e venosos.
TEMA 7.- Sistema linfático. Principais vasos linfáticos. Órganos do sistema linfático: ganglios linfáticos.
TEMA 8.- Localización e topografía dos principais ganglios linfáticos.
TEMA 9.- Órganos do sistema linfático (continuación): bazo, timo, medula ósea e tecido linfático difuso.
TEMA 10.- APARATO RESPIRATORIO. Introdución e xeneralidades. Constituíntes. Nariz e cavidade nasal. Seos paranasais.
TEMA 11.- Larinxe: músculos e cavidade da larinxe. Tráquea e bronquios.
TEMA 12.- Pulmóns. Morfoloxía e constitución. Vasos e nervios do aparello respiratorio.
TEMA 13.- APARATO DIXESTIVO. Introdución e xeneralidades. Constituíntes. Cavidade bucal: meixelas, beizos e padal. Glándulas salivares. túnica mucosa.
TEMA 14.- Os dentes: tipos, morfoloxía e constitución. fórmula dental.
TEMA 15.- Linguaxe: morfoloxía e constitución. Músculos da lingua. Vasos e nervios da cavidade bucal.
TEMA 16.- Farinxe: localización, forma e relacións. Mucosa e musculatura farínxea. Vasos e nervios da farinxe.
TEMA 17.- Conducto dixestivo. Constituíntes. Estómago e esófago simples.
TEMA 18.- Estómago composto.
TEMA 19.- Intestino delgado.
TEMA 20.- Intestino groso. Constitución do tubo dixestivo.
TEMA 21.- Páncreas e fígado. Situación, forma e relacións. Constitución.
TEMA 22.- Vasos e nervios do tubo dixestivo.
TEMA 23.- APARATO URINARIO. Introdución e xeneralidades. Riles: localización, forma e relacións. Constitución.
TEMA 24.- Pelve renal, uréter e vexiga urinaria.
TEMA 25.- Consideracións xerais da uretra. uretra feminina. Vasos e nervios do aparello urinario.
TEMA 26.- APARATO XENITAL. Introdución e xeneralidades. Órganos xenitais masculinos. Testículo.
TEMA 27.- Órganos xenitais masculinos (continuación). Epidídimo, conductos deferentes e cordón espermático. Escroto.
TEMA 28.- Pene e uretra masculinas. Prepucio.
TEMA 29.- Glándulas xenitais accesorios. Vasos e nervios dos órganos xenitais masculinos.
TEMA 30.- Órganos xenitais femininos. Ovario, oviduto, útero e vaxina.
TEMA 31.- Órganos xenitais femininos (continuación). Vestíbulo vaxinal, vulva e clítoris. Vasos e nervios dos órganos xenitais femininos. perineo
TEMA 32.- GLÁNDULAS SEN CONDUCTO. Introdución e xeneralidades. Tiroides, paratiroides, illotes pancreáticos, suprarrenais, hipófisis e epífise.
TEMA 33.- Anatomía topográfica da cabeza e do pescozo.
TEMA 34.- Anatomía topográfica da cavidade torácica.
TEMA 35.- Anatomía topográfica da cavidade abdominal.
TEMA 36.- Anatomía topográfica da cavidade pélvica.
PROGRAMA PRÁCTICA: desenvólvese en 12 sesións interactivas (10 sesións de 3 horas e 2 sesións de 3,5 horas), correspondentes á disección da cabeza, pescozo e cavidades torácica, abdominal e pélvica, así como ao estudo de órganos e vísceras. correspondente. Todas as prácticas teñen lugar na sala de disección do pavillón 3, planta soto.
- Prácticas LB1 a LB3: Disección de cabeza e pescozo (3 sesións de 3 horas). O alumno traballará sobre as cabezas de cans, cabalos, vacas e/ou pequenos ruminantes, realizando unha disección regrada para descubrir as diferentes estruturas de interese destas comarcas. Tamén terá á súa disposición material da biblioteca ósea e preparacións anatómicas relacionadas coa temática das sesións.
- Prácticas LB4 a LB10: Estudo das cavidades torácica, abdominal e pélvica xunto co exame dos correspondentes órganos e vísceras e anxioloxía (7 sesións de 3 horas). O alumno terá á súa disposición as vísceras que se aloxan nas cavidades torácica, abdominal e pélvica, tanto de carnívoros como de ungulados domésticos, así como pezas anatómicas para o estudo da anatomía topográfica e comparada. Deste xeito, analízanse os órganos que compoñen os aparellos dixestivo, circulatorio, respiratorio e xenitourinario, realizando un estudo sistemático e topográfico de cada órgano/víscera.
- Práctica LB11: Revisión de contidos e achegamento ao estudo da anatomía topográfica (3,5 horas). Esta sesión está dedicada a repasar os contidos tratados en sesións anteriores e á disección regrada de cadáveres de animais domésticos (carnívoros, suídos, equinos e/ou rumiantes), onde o alumno accederá ás cavidades corporais para o estudo in situ dos órganos que conteñen, conseguindo unha mellor comprensión da anatomía topográfica.
Práctica LB12: Realización do exame final de prácticas (3,5 horas). Esta derradeira sesión está adicada á realización dun exame final sobre os contidos tratados nas sesións interactivas.
Bibliografía básica:
BALJIT S. (2017). Libro de texto de Anatomía Veterinaria de Dyce, Sack and Wensing. 5ª edición. Elsevier
CLAYTON H.M. & FLOOD P.F. (dezanove noventa e seis). Atlas de cor da gran anatomía aplicada a animais. Ed. Mosby-Wolfe.
EVANS H.E., DE LAHUNTA, A. (2013). Anatomía do can de Miller. 4ª ed. Ed. Saunders.
KÖNIG H.E. & LIEBICH H.G. (2009). Anatomía veterinaria dos mamíferos domésticos: libro de texto e atlas de cores. 4ª ed. Ed. Schattauer.
KÖNIG H.E. & LIEBICH H.G. (2004). Anatomía dos animais domésticos. Aparello locomotor, 2ª ed. Edición Médica Panamericana.
KÖNIG H.E. & LIEBICH H.G. (2005). Anatomía dos animais domésticos. Tomo 2. Órganos, sistema circulatorio e sistema nervioso. Edición Médica Panamericana.
NICKEL R., SCHUMMER A. e SEIFERLE E. (1986). As vísceras dos mamíferos domésticos. 2ª ed. Ed. Paul Parey.
NICKEL R., SCHUMMER A. e SEIFERLE E. (1986). A Anatomía dos Mamíferos Domésticos. Vol. 3: O sistema circulatorio, a pel e os órganos cutáneos dos mamíferos domésticos. Ed. Paul Parey.
POPESKO P. (1998). Atlas de Anatomía Topográfica de Animais Domésticos. 2ª ed. Volumes 1, 2 e 3. Ed. Masson.
RUBERTE J. & SAULET J. (1995, 1996, 1998). Atlas de Anatomía de cans e gatos. Tomo 1: Cabeza e pescozo. Tomo 2: Torax e extremidade torácica. Tomo 3: abdomen, pelve e membro pélvico. Ed. Multimédica.
RUBERTE J. & SAULET, J. (1996). Atlas de Anatomía de cans e gatos. Tomo 2: Torax e extremidade torácica. Ed. Multimédica.
RUBERTE J. &. SAULET, J. (1998). Atlas de Anatomía de cans e gatos. Tomo 3: abdomen, pelve e membro pélvico. Ed. Multimédica.
Bibliografía complementaria:
Acceso gratuíto aos libros electrónicos desde a plataforma McGraw-Hill Access Medicine (Nome de usuario: univsc, Contrasinal: Medicine2019): https://accessmedicine.mhmedical.com/
IVALA Aprende | Anatomía Veterinaria 3D e Aprendizaxe Clínica (reconstrucións 3D espectaculares, GRATIS para estudantes): https://www.ivalalearn.com/
Splanchnology - IMAIOS (splanchnology de diferentes especies): https://www.imaios.com/es/vet-Anatomy/Vet-Anatomical-Part/Splanchnology
Vídeos de sistemas viscerais da Universidade de Murcia: https://www.um.es/web/anatvet/docencia/recursos-docentes/videos-anatomia
Planar Anatomy (anatomía topográfica de seccións): http://vanat.cvm.umn.edu/cadavSlabs/index.html
Na presentación do tema realizarase un desglose detallado da bibliografía recomendada.
Recomendamos o uso de recursos básicos e complementarios de internet especificados na sección de bibliografía, así como esa bibliografía de acceso electrónico dispoñible na Biblioteca da USC A BUSC EN LIÑA (https://busconline.gal). Tamén, a través do portico (http://sfx.bugalicia.org/san/az) e EZproxy (https: ezbusc), xestionado por BUGalicia, será posible buscar revistas científicas e libros electrónicos (coas credenciais de a USC). Para temas específicos, os profesores poden proporcionar artigos de acceso aberto ou recomendar a busca a través de PubMed ou Google Schoolar.
Competencias xenéricas do Grado en Veterinaria:
Adquirir:
GVUSC01- Capacidade de aprendizaxe e adaptación.
GVUSC02- Capacidade de análise e síntese.
GVUSC05- Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
GVUSC06- Capacidade de traballar de forma autónoma e en equipo.
Competencias específicas disciplinares:
CEDVUSC 02- Adquirir o coñecemento sobre a estrutura e función dos animais sans.
Competencias específicas profesionais:
DIVUSC01- Realizar a historia e a exploración clínica dos animais. (Para esta competencia, a materia participa aportando coñecementos imprescindibles sobre as rexións do corpo, os termos de posición e a nomenclatura específica, así como a topografía dos aparellos e sistemas nas cavidades corporais).
DIVUSC12- Realizar a inspección dos animais ante e post mortem e dos alimentos destinados ao consumo humano. (Para esta competencia la materia participa aportando os coñecementos precisos en canto ao aspecto normal de órganos e vísceras).
Competencias específicas académicas:
CEAVUSC 08- Ser consciente da necesidade de manter actualizados os coñecementos, habilidades e actitudes das competencias profesionais mediante un proceso de formación permanente.
Competencias transversais:
CTVUSC 02- Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada por distintas canles, como información bibliográfica e internet, e analiza-la dun xeito crítico.
CTVUSC 03- Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
• Sesións expositivas: 37 clases maxistrais de 50 minutos de duración na aula establecida na programación publicada polo centro (ver calendario académico para a cronoloxía exacta), con utilización sistemática do Campus Virtual como soporte docente e medio de comunicación directa co alumno. corpo. Debe asistir regularmente ás sesións de presentación.
• Sesións interactivas: 37 horas de traballo práctico presencial repartidas en 10 sesións de 3 horas de duración e 2 sesións de 3,5 horas de duración. As sesións interactivas desenvólvense na aula de disección, pavillón 3, planta soto, sendo obrigatoria a asistencia para poder realizar o exame final da materia.
O traballo práctico presencial autónomo realizarase en pequenos grupos de alumnos baixo a supervisión dun profesor utilizando o material biolóxico e/ou os modelos anatómicos correspondentes a cada bloque temático. Durante as prácticas utilizaranse os apuntes tomados nas clases expositivas, así como as guías prácticas e contidos relacionados cos temas tratados nas clases, dispoñibles na aula virtual da materia. Os atlas impresos ou electrónicos son moi recomendables para axudar a resolver dúbidas concretas para que o alumno poida comezar a utilizar bibliografía especializada.
Durante o desenvolvemento das clases interactivas empregaranse as diferentes pezas anatómicas para garantir o coñecemento, comprensión e aplicación da terminoloxía anatómica, así como dos planos e termos de posición, relacionados coa HABILIDADE da competencia 1.5 do día 1 da Federación. dos Veterinarios Europeos: "Comunicarse eficazmente cos clientes, o público, os colegas profesionais e as autoridades responsables, utilizando unha linguaxe adecuada para o público interesado e respectando plenamente a confidencialidade e a privacidade". AVALIARÁSE O OBXECTIVO DE APRENDIZAXE.
Nos días previos a cada semana de prácticas poderá realizarse na aula virtual unha proba de autoavaliación voluntaria relacionada cos contidos específicos que se traballarán durante a semana.
Tanto no Campus Virtual como na entrada da sala de disección están as normas básicas de seguridade que o alumnado debe observar no campus; Calquera dúbida ao respecto será resolta polo profesorado presente en cada sesión práctica. Ademais das medidas de hixiene que poidan establecer as autoridades, é necesario observar as NORMAS ESPECÍFICAS DA MATERIA:
• Para acceder á sala de prácticas é obrigatorio o uso de bata branca de laboratorio, luvas desbotables e botas de goma, dadas as
características do traballo que se vai realizar.
• É moi recomendable o uso de lentes de seguridade e máscara de protección facial hixiénica.
• Para o traballo individual é imprescindible dispor de material básico de disección composto por bisturí, pinzas e tesoiras.
• Así mesmo, serán de aplicación aquelas outras instrucións que o profesorado indique en materia de normas de seguridade e equipos
de protección individual.
• Titorías: No currículo actual existen dous tipos de titorías: grupais e individuais. A sesión grupal, onde se explican as normas xerais que rexerán a materia, é única e terá lugar para todo o alumnado na aula a comezos do cuadrimestre. O segundo é o modelo tradicional, moi recomendable para aclarar as dúbidas e dificultades que poidan xurdir durante o desenvolvemento da docencia. É necesario fixar data antes de asistir a esta titoría, que terá lugar no despacho do profesorado, ou se se acorda, de forma virtual a través da plataforma oficial de MS Teams.
• É OBLIGATORIA a asistencia ás actividades prácticas programadas, onde se realizará unha avaliación continua do traballo realizado e dos coñecementos adquiridos. A non asistencia ás prácticas -salvo causa de forza maior, que deberá xustificarse debidamente documentalmente e nunca poderá ser superior a 5 prácticas- da lugar a non poder superar a materia en ningunha das probas finais.
• Dominio dos coñecementos teóricos e prácticos mediante avaliación continua durante o desenvolvemento das prácticas: 50% da nota global. Durante a avaliación continua das prácticas terase en conta a implicación e actitude de cada alumno, a destreza adquirida co traballo manual e os coñecementos demostrados durante as clases. Por outra banda, realizaranse probas periódicas de recoñecemento e identificación das pezas anatómicas, ademais dun exame final de coñecementos prácticos. Durante estas probas, o uso correcto da nomenclatura anatómica e o coñecemento dos termos de posición é absolutamente imprescindible para superar a materia (CD1-1.5).
• Dominio do coñecemento global mediante un exame final de toda a materia, obrigatorio e complementario á avaliación continua: 50% da nota global. O exame será presencial e consistirá nunha combinación de preguntas de opción múltiple, preguntas curtas, figuras e imaxes para completar/identificar e preguntas de desenvolvemento. Para superar este exame final, o estudante dispón de dúas oportunidades cuxas datas oficiais están fixadas no calendario académico de cada ano.
Para o alumnado repetidor, a nota das prácticas conservarase para cursos posteriores, salvo que voluntariamente manifeste a vontade de repetir as prácticas, o que supón a renuncia á puntuación obtida.
Non é de aplicación a dispensa de asistencia a esta materia.
En caso de plaxio, fraude ou uso indebido das tecnoloxías durante a realización das probas telemáticas, aplicarase o disposto na “Normativa para a avaliación do rendemento académico do alumnado e a revisión de cualificacións”.
TRABALLO PRESENCIAL NA AULA:
- Clases maxistrais: 37 horas
- Prácticas de laboratorio: 37 horas
- Titorías: 1 hora
Total horas de traballo presencial: 75 horas
TRABALLO PERSOAL DO ALUMNO:
- Estudo individual: 55 horas
- Revisión bibliográfica, biblioteca: 7 horas
- Realización de exames: 4 horas
- Outras tarefas propostas polo profesor: 9 horas
Total horas de traballo persoal do alumno: 75 horas
TOTAL HORAS DO ALUMNO: 150
A asistencia ás clases teóricas e recomendable para entender e asimilar a materia. A asistencia ás sesións interactivas (prácticas) é obrigatoria para aprobar a materia.
Resolver as dúbidas a través de titorías é de gran valor para prepararse para os exames e posibles tarefas.
Patricia Fernandez Troconiz Revuelta
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- patricia.troconiz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Pablo Sanchez Quinteiro
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- pablo.sanchez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Nuria Vicenta Alemañ Posadas
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- nuria.alemany [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Roberto Bermudez Pose
Coordinador/a- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Teléfono
- 982822341
- Correo electrónico
- roberto.bermudez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Ana Manuela De Azevedo Gomes
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- anamanuelade.azevedo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Irene Ortiz Leal
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- irene.ortiz.leal [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Axudante Doutor LOSU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS02 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS08 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS01 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS07 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS13 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS04 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS10 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS03 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS09 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS06 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS12 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS05 | Castelán | Aula 3 |
| 09:00-10:00 | Grupo /TI-ECTS11 | Castelán | Aula 3 |
| Venres | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 3 |
| 23.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 23.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |
| 23.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 27.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 27.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |