Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 2 Clase Expositiva: 16 Clase Interactiva: 12 Total: 30
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas, Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
Áreas: Estomatoloxía, Psiquiatría
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Coñecer a importancia dos aspectos relacionales involucrados no diagnóstico e tratamento das enfermidades e situacións obxecto de consulta odontolóxica.
• Incluír na anamnesis os elementos psicosociais pertinentes para a práctica da Odontoloxía.
• Integrar o diagnóstico odontolóxico nun diagnóstico holístico bio-psicosocial.
• Desenvolver unha actitude empática, capaz de modular a relación cos distintos tipos de pacientes odontolóxicos.
• Coordinarse con outros profesionais da rede sanitaria pública e privada para ofrecer un tratamento integral aos seus pacientes odontolóxicos cando as circunstancias requírano.
CONTIDOS TEÓRICOS
I) Introdución conceptual á materia.
Concepto de Saúde e Enfermidade. O Odontólogo nas Ciencias da Saúde.
II) Algúns procesos patolóxicos odontolóxicos asociados a trastornos psíquicos.
Lique plano. Síndrome de boca ardente. Trastornos periodontales. Patoloxía da articulación témporomandibular. Cancro oral; responsabilidade social do odontólogo fronte ao cancro oral; psicooncología; tratamento de apoio e odontolóxico específico. Estética en odontoloxía, límites, visión deontolóxica da estética.
III) Aspectos Relacionales da práctica odontolóxica.
Introdución ás relacións humanas; as relacións interpersoais, o marco social, desenvolvemento do autoconcepto. Aspectos Psicolóxicos da Relación Odontólogo-Paciente; empatía, transferencia, contratransferencia. A comunicación entre o odontólogo e o paciente; comunicación verbal, non verbal, elementos da comunicación terapéutica. Actitude do paciente cara aos seus síntomas e Conduta de Enfermidade; variables individuais: crenzas da saúde, actitudes ante a enfermidade, atribución de saúde, percepción e interpretación dos síntomas, modelo da enfermidade; variables sociais: familia e grupos de referencia, apoio social, contorna sanitaria. A entrevista clinica ( odontólgo paciente); tipos de entrevista clínica; o proceso de comunicar malas noticias.
Obxectivos xerais do tratamento en Odontoloxía e protocolos de atención. O cumprimento terapéutico.
Tratamento de pacientes especiais. O paciente con VIH, situacións clínicas, protocolos de atención. O paciente infantil, características dos nenos e os seus pais, modulación do comportamento. Tratamento do paciente polimedicado. O paciente xeriátrico. O paciente con síndrome de Down. O paciente con alteracións psíquicas e/ou da conduta.
IV) Aspectos éticos e de responsabilidade profesional implicados na relación odontógo-paciente.
Responsabilidade profesional do odontólogo. Modulación da información na clínica Odontolóxica. A ética no marco da relación odontólogo-paciente. A ética e a moral en odontoloxía. Pautas éticas nos conflitos do profesional da odontoloxía. Etica e tecnoloxía.
CONTIDOS PRACTICOS
Os contidos corresponden aos aspectos relacionales abordados no programa teórico.
Estrutúranse en sesións de dúas horas de dinámica grupal. Utilízanse métodos audivisuales e/ou xogo de roles. Empréganse estratexias de dinámica grupal para introducir unha dimensión afectiva e vivencial coherente cos contidos teóricos impartidos.
BIBLIOGRAFIA BASICA
- Marcos Gómez Sancho. Cómo dar las malas noticias en Medicina (2ª edición revisada y ampliada). Madrid: Ediciones Arán; 1998.
- Rosa Gómez Esteban. El médico como persona en la relación médico-paciente. Madrid: Editorial Fundamentos; 2002.
- Societat Catalana de Medicina Familiar i Comunitària. Al otro lado....de la mesa: la perspectiva del cliente. Barcelona: Ediciones Doyma; 2000.
BIBLIOGRAFIA COMPLEMENTARIA
- David Mendel. El buen hacer médico. Pamplona: Ediciones EUNSA; 1991.
- Nelson R. Orringer. La aventura de curar. La antropología médica de Pedro Laín Entralgo. Barcelona: Galaxia Gutenberg. Barcelona; 1997.
- Esperanza González Marín, Celia Fernández Martín y Jesús de Dios Pacios. La relación médico-paciente: una aproximación desde el modelo comunicacional. Salamanca: Tesitex; 1998.
- Pedro Laín Entralgo. Ciencia, técnica y medicina. Madrid: Alianza Universidad; 1986.
- Pedro Laín Entralgo. La relación médico-enfermo. Madrid: Alianza Universidad; 1983.
- Pedro Laín Entralgo. El médico y el enfermo. Editorial Triacastela; 2003.
- Pedro Laín Entralgo. La historia clínica: historia y teoría del relato patográfico. San Sebastián: Editorial Triacastela; 1998.
- Pierre Solignac. Importancia de lo psicológico en la medicina. Bilbao: Ediciones Mensajero; 1987.
- Seoane Lestón JM, Mateos R, Balboa JL, Seoane Romero JM. Enseñanza de Habilidades de comunicación para la biopsia oral mediante role-playing. Parte 1: Comunicando al paciente que necesita ser sometido a la biopsia de una lesión oral. Parte 2: Comunicando el diagnóstico de cáncer oral.
Esta materia optativa profunda nas competencias alcanzadas na materia obrigatoria do grao Psicoloxía e Comunicación, expóndose como obxectivo ou alcanzar vos seguintes resultados de aprendizaxe:
Coñecementos:
Con03. Coñecer ou método científico e ter capacidade crítica para valorar vos coñecementos establecidos e a información nova.
Con10. Coñecer as ciencias do comportamento e comunicación que facilitan practícaa odontolóxica.
Con18. Coñecer vos efectos do tabaco na saúde oral e participar nas medidas que axuden ao paciente que desexa cesar ou hábito tabáquico. Igualmente, coñecer as complexas interaccións entre vos factores ambientais, sociais e conductuales coa saúde oral e xeral.
Con20. Coñecer as repercusións dás tendencias demográficas e epidemiolóxicas na práctica dá odontoloxía.
Con25. Recoñecer que ou paciente é ou centro de atención e que todas as interaccións, incluíndo prevención, diagnóstico, planificación e execución do tratamento e mantemento, deben buscar ou seu mellor interese, evitando calquera tipo de discriminación e respectando a confidencialidade.
Con26. Identificar vos signos e actitudes que suxiran a posible existencia de malos tratos.
Habilidades ou destrezas:
H/D01. Coñecer vos elementos esenciais dá profesión de odontólogo, incluíndo vos principios éticos e as responsabilidades legais.
H/D02. Comprender a importancia de tales principios para ou beneficio do paciente, dá sociedade e a profesión, con especial atención ao segredo profesional.
H/D03. Saber identificar as inquietudes e expectativas do paciente, así como comunicarse de forma efectiva e clara, tanto de forma oral como escrita, cos pacientes, vos familiares, vos medios de comunicación e outros profesionais.
H/D04. Comprender e recoñecer vos aspectos sociais e psicolóxicos relevantes ao tratamento de pacientes.
H/D05, H/D05. Saber aplicar vos principios do control dá ansiedade e de #ou ##estrés sobre un mesmo, sobre vos pacientes e sobre outros membros do equipo odontolóxico.
H/D06, H/D06. Comprender a importancia de desenvolver unha práctica profesional con respecto á autonomía do paciente, ás súas crenzas e cultura.
H/D07, H/D07. Promover a aprendizaxe de maneira autónoma de novos coñecementos e técnicas, así como a motivación pola calidade.
H/D08. Saber compartir información con outros profesionais sanitarios e traballar en equipo.
H/D10. Coñecer e identificar vos problemas psicolóxicos e físicos derivados dá violencia de xénero para capacitar aos estudantes na prevención, a detección precoz, a asistencia, e a rehabilitación dás vítimas desta forma de violencia.
H/D19. Coñecer do método científico e ter capacidade crítica para valorar vos coñecementos establecidos e a información nova. Ser capaz de formular hipótese, colleitar e valorar de forma crítica a información para a resolución de problemas, seguindo ou método científico.
H/D20. Obter e elaborar unha historia clínica que conteña toda a información relevante.
H/D29. Recoñecer vos determinantes dá saúde bucal na poboación, tanto vos xenéticos como vos dependentes do estilo de vida, demográficos, ambientais, sociais, económicos, psicolóxicos e culturais.
Competencias:
Comp01. Capacidade de análise e síntese.
Comp07. Resolución de problemas.
Comp08. Toma de decisións.
Comp09. Capacidade crítica e autocrítica.
Comp11. Habilidades interpersoais.
Comp12. Capacidade de traballar nun equipo interdisciplinar.
Comp13. Capacidade para comunicarse con expertos doutras áreas.
Comp14. Apreciación dá diversidade e multiculturalidad.
Comp16. Compromiso ético.
Comp17. Capacidade de aplicar vos coñecementos na práctica.
Comp19. Capacidade de aprendizaxe autónoma
Comp21. Capacidade para xerar novas ideas (creatividade).
Comp24. Habilidade para traballar de forma autónoma.
Comp27. Preocupación pola calidade.
Requisitos previos: Cursar e superar a materia Psicoloxía e Comunicación.
• Docencia expositiva: Clases teóricas con soporte bibliográfico e apoio audiovisual nas que se expoñerán os conceptos fundamentáis do programa.
• Docencia interactiva: Seminarios e prácticas nos que, aplicando estratexias de dinámica grupal, abórdanse aspectos relacionales da práctica odontolóxica.
1. A avaliación dos contidos teóricos farase mediante un EXAME TEORICO (dous preguntas tipo tema) ao final do cuadrimestre.
Para aprobar a materia é preciso aprobar cada unha das preguntas de que conste o exame.
2. Para poder ser avaliado na proba teórica é imprescindible que o alumno superase a avaliación continuada dos CONTIDOS PRÁCTICOS. É obrigatoria a asistencia ás prácticas e a elaboración dos traballos de comentarios das mesmas que se indiquen.
3. Ponderación da CALIFICACION FINAL: 0,6 x Exame Teórico + 0,2 x Resolución de Problemas/Informes Prácticos + 0,2 x Avaliación continuada.
4. Os alumnos que obteñan a cualificación de sobresaliente terán opción a MATRICULA DE HONRA. Para iso deberán realizar un exame que versará sobre o contido das prácticas e/ou a realización dun traballo tutorizado.
1. Clases expositivas: 14 horas presenciais, e 28 horas de traballo autónomo.
2. Seminarios prácticos: 12 horas presenciais, e 13 horas de traballo autónomo.
3. Avaliación: 2 horas presenciais, e 2 horas de traballo autónomo.
4. TOTAL: 71 horas (26 horas presenciais + 45 horas de traballo persoal).
- Asistencia regular ás clases expositivas e aos seminarios prácticos.
- Actitude participativa durante as clases, especialmente durante as clases prácticas.
- Lectura semanal dos textos recomendados.
- Repaso final de textos e anotacións do alumno.
- Aclarar as dúbidas en clase e/ou facendo uso das titorías.
O programa e metodoloxía docente preséntanse o primeiro día de clase e permanecerán publicados no Campus Virtual da materia.
Raimundo Mateos Alvarez
Coordinador/a- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Teléfono
- 881812314
- Correo electrónico
- raimundo.mateos [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Jose Maria Suarez Quintanilla
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Teléfono
- 881812358
- Correo electrónico
- josemaria.suarez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Maria Elvira Bermudez Vazquez
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- mariaelvira.bermudez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Odontoloxía-Aula 3 |
| 18.12.2024 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-Aula 1 |
| 18.06.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |