Créditos ECTS Créditos ECTS: 12
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 4 Clase Expositiva: 50 Clase Interactiva: 58 Clínicos EEES: 64 Total: 176
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
Áreas: Estomatoloxía
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Anual
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Proporcionar ao alumnado coñecementos e competencias para recoñecer as características físicas e psicolóxicas do neno que o diferencian do adulto no ámbito odontolóxico. Aprender a identificar as diferentes etapas evolutivas do sistema estomatognático, a medida que ten lugar o crecemento e desenvolvemento. Así mesmo, dotar ao estudante de recursos para instaurar medidas de prevención e capacidade para diagnosticar a patoloxía bucodental do paciente pediátrico. Tamén se desenvolveron as habilidades e destrezas necesarias para a realización de tratamentos mediante as actividades preclínicas e clínicas
PROGRAMA TEÓRICO (docencia expositiva)
Introdución á Odontopediatría: concepto e finalidade. Evolución histórica
UNIDADE TEMÁTICA I: Desenvolvemento evolutivo do neno e orientación condutual
UNIDADE TEMÁTICA II: Anatomía dental e anomalías do desenvolvemento dentario
UNIDADE TEMÁTICA III: Desenvolvemento caniofacial, sistema estomatognático e dentición
UNIDADE TEMÁTICA IV: Oclusión, maloclusión, disfunción e mantemento do espazo
UNIDADE TEMÁTICA V: Prevención en Odontopediatría
UNIDADE TEMÁTICA VI: Anestesia local
UNIDADE TEMÁTICA VII: Carioloxía e Operatoria dental
UNIDADE TEMÁTICA VIII: Terapia pulpar dental en dentes temporais e permanentes inmaturos
UNIDADE TEMÁTICA IX: Traumatoloxía de dentes temporais e permanentes novas
UNIDADE TEMÁTICA X: Odontopediatría médico-cirúrxica
UNIDADE TEMÁTICA XI: Primeira visita, diagnóstico e plan de tratamento en Odontopediatría
UNIDADE TEMÁTICA XII: Urxencias e situacións especiais. O neno con necesidades especiais
PROGRAMA PRÁCTICO
Seminarios (abordarán as seguintes temáticas):
Odontopediatría baseada en evidénciaa
Nomenclatura dentaria, sistemas de Notación Dentaria
Anatomía da dentición temporal. Diferenzas estruturais coa dentición permanente
Desenvolvemento e cronoloxía da erupción. Fases da dentición. Características da oclusión en dentición primaria
Instrumental e materiais dentais
Diagnóstico radiolóxico. Interpretación de imaxes radiolóxicas normais e patolóxicas
Orientación condutual
Traumatoloxía dental
Plan de tratamento integral en Odontopediatría
Elaboración e exposición dun traballo de Revisión bibliográfica
Durante o segundo cuadrimestre, os alumnos, distribuídos en grupos de traballo, elaborarán un traballo de revisión bibliográfica dun tema relacionado coa Odontopediatría. A normativa detallada explicarase en clase e posteriormente estará dispoñible na Aula Virtual.
Prácticas Preclínicas (abordarán as seguintes temáticas):
Prevención en Odontopediatría.
Obtención de radiografías
Illamento con dique de goma
Operatoria dental
Restauración mediante coroas metálicas
Traumatoloxía dental
Practicas Clínicas
O tipo de prácticas estará condicionado pola dispoñibilidade e características dos pacientes, sendo sempre de complexidade limitada. En función do número de pacientes pediátricos que soliciten atención na facultade, realizaranse nos boxes da primeira planta ou compartindo pacientes con alumnos Prácticas Tuteladas.Infantil (5º curso) nos boxes da segunda planta.
No segundo cuadrimestre, os martes pola mañá, realizaranse prácticas nas Unidades de Saúde Bucodental de Atención Primaria dos Centros de Saúde de Galeras e Fontiñas. O calendario de rotacións establecerao a materia en función do número de alumnos matriculados e comunicarase con antelación suficiente en clase e por medio da aula Virtual.
A bibliografía básica permite ao alumno afianzar os coñecementos esenciais da materia. A denominada complementaria inclúe textos para aquelas persoas que desexen profundar na Odontopediatría. Ao longo do curso pode haber novas adquisicións da Biblioteca da USC de interese para a materia. De ser o caso comunicaranse a través dos leitos establecidos. Do mesmo xeito o alumnado que queira profundar nalgún aspecto específico da Odontopediatría pode solicitar asesoramento a calquera dos docentes da materia.
Bibliografía Básica
- Libro de prácticas de odontoloxía pediátrica dá USC (ver Metodoloxía de ensino - Seminarios)
Libros:
- Odontoloxía pediátrica e do adolescente. 10ª Ed. Mc Donald RE. & Avery Dr., 2018
- Odontoloxía pediátrica. Cárdenas Jaramillo D., 2017. (accesible en liña)
- Diagnóstico e tratamento en Ortodoncia. Ustrell JM., 2016
- Odontoloxía pediátrica. Monty D., Cameron A., and Toumba J., 2014. (accesible en liña)
- Odontopediatría: a evolución do neno ao adulto novo. Buxo JR., 2012
- Manual de odontoloxía pediátrica. Cameron AC. 2010.
- Atlas de odontoloxía pediátrica. Waes, Hubertus JM., 2002
Páxinas web:
https://www.odontologiapediatrica.com/
https://www.eapd.eu/index.php/policies-and-guidelines
https://www.aapd.org/research/oral-health-policies--recommendations/
https://www.cochranelibrary.com
Bibliografía Complementaria
Libros:
- Odontoloxía pediátrica: a saúde bucal do neno e o adolescente no mundo actual. Noemí Bordoni, 2010
- Atlas de odontoloxía infantil para pediatras e odontólogos. Elena Barbaría Leache, 2005
- Odontopediatría. Elena Barbaría Leache, 2002
- Odontoloxía pediátrica. J.R. Pinkham, 2001
Coñecementos:
Con34.- Realizar tratamentos básicos da patoloxía buco-dentaria en pacientes de todas as idades. Os procedementos terapéuticos deberán basearse no concepto de invasión mínima e nun enfoque global e integrado do tratamento bucodental.
Con36.- Tomar e interpretar radiografías e outros procedementos baseados na imaxe, relevantes na práctica odontolóxica.
Con37.- Realizar modelos diagnósticos, montalos e tomar rexistros interoclusales.
Con38.- Determinar e identificar os requisitos estéticos do paciente e das posibilidades de satisfacer as súas inquietudes.
Con39.- Identificar o paciente que requira coidados especiais, recoñecendo as súas características e peculiaridades.
Con42.- Prescrición apropiada de fármacos, coñecendo as súas contraindicacións, interaccións, efectos sistémicos e repercusións sobre outros órganos.
Con43.- Aplicar técnicas de anestesia loco-rexional.
Con44.- Preparar e illar o campo operatorio.
Con45.- Identificar, valorar e atender emerxencias e urxencias médicas que poidan presentarse durante a práctica clínica e aplicar técnicas de resucitación cardiopulmonar.
Con46.- Manexar infeccións agudas, incluíndo a prescrición farmacolóxica e os aspectos cirúrxicos sinxelos.
Con47.- Identificar e atender calquera urxencia odontolóxica.
Con48.- Realizar tratamento tanto médico como cirúrxico das enfermidades comúns dos tecidos brandos bucais.
Con49.- Realizar procedementos cirúrxicos sinxelos: extracción de dentes temporais e permanentes erupcionados, raíces fracturadas ou retidas e a extracción cirúrxica non complicada de dentes non erupcionados e procedementos sinxelos de cirurxía preprotésica.
Con50.- Tratar traumatismos dento-alveolares en denticiones temporal e permanente.
Con52.- Valorar e tratar ao paciente con carie ou outra patoloxía dentaria non cariosa e ser capaz de utilizar todos os materiais encamiñados a restaurar a forma, función e a estética do dente en pacientes de todas as idades.
Con55.- Realizar tratamentos endodóncicos e aplicar procedementos para preservar a vitalidade pulpar.
Con60.- Realizar o tratamento bucodental do paciente infantil e recoñecer as súas características e peculiaridades.
Con61.- Identificar e corrixir hábitos bucais susceptibles de causar ou exacerbar maloclusión
Competencias:
Comp01.- Capacidade de análise e síntese.
Comp02.- Capacidade de organizar e planificar.
Comp03.- Comunicación oral e escrita na propia lingua.
Comp05.- Habilidades básicas de manexo do computador.
Comp06.- Habilidades de xestión da información (habilidade para buscar e analizar información proveniente de fontes diversas).
Comp07.- Resolución de problemas.
Comp08.- Toma de decisións.
Comp09.- Capacidade crítica e autocrítica.
Comp10.- Traballo en equipo.
Comp11.- Habilidades interpersoais.
Comp16.- Compromiso ético.
Comp17.- Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
Comp18.- Habilidades de investigación.
Comp19.- Capacidade de aprendizaxe autónoma
Comp20.- Capacidade para adaptarse a novas situacións.
Comp21.- Capacidade para xerar novas ideas (creatividade).
Comp24.- Habilidade para traballar de forma autónoma.
Comp27.- Preocupación pola calidade.
Comp28.- Motivación de logro.
Habilidades
H/D01.- Coñecer os elementos esenciais da profesión de odontólogo, incluíndo os principios éticos e as responsabilidades legais
H/D03.- Saber identificar as inquietudes e expectativas do paciente, así como comunicarse de forma efectiva e clara, tanto de forma oral como escrita, cos pacientes, os familiares, os medios de comunicación e outros profesionais.
H/D06.- Comprender a importancia de desenvolver unha práctica profesional con respecto á autonomía do paciente, ás súas crenzas e cultura.
H/D07.- Promover a aprendizaxe de maneira autónoma de novos coñecementos e técnicas, así como a motivación pola calidade.
H/D16.- Comprender os fundamentos de acción, indicacións e eficacia dos fármacos e outras intervencións terapéuticas, coñecendo as súas contraindicacións, interaccións, efectos sistémicos e interaccións sobre outros órganos, baseándose na evidencia científica dispoñible.
H/D20.- Obter e elaborar unha historia clínica que conteña toda a información relevante.
H/D21.- Saber realizar un exame bucal completo, incluíndo as oportunas probas radiográficas e de exploración complementarias, así como a obtención de adecuadas referencias clínicas.
H/D22.- Ter capacidade para elaborar un xuízo diagnóstico inicial e establecer unha estratexia diagnóstica razoada, sendo competente no recoñecemento das situacións que requiran unha atención odontolóxica urxente.
H/D23.- Establecer o diagnóstico, prognóstico e unha adecuada planificación terapéutica en todas as áreas clínicas da Odontoloxía, sendo competente no diagnóstico, prognóstico e elaboración do plan de tratamento odontolóxico do paciente que requira coidados especiais, incluídos os pacientes médicamente comprometidos (como diabéticos, hipertensos, inmuno-deprimidos, anticoagulados, entre outros) e pacientes con discapacidade.
H/D25.- Coñecer e aplicar o tratamento básico da patoloxía buco-dentaria máis habitual en pacientes de todas as idades. Os procedementos terapéuticos deberán basearse no concepto de invasión mínima e nun enfoque global e integrado do tratamento bucodental.
H/D26.- Saber planificar e realizar tratamentos odontolóxicos multidisciplinares, secuenciales e integrados de complexidade limitada en pacientes de todas as idades e condicións e dos pacientes que requiran coidados especiais.
H/D27.- Expor e propoñer as medidas preventivas adecuadas a cada situación clínica.
Aula Virtual
É unha ferramenta docente e comunicativa que nesta materia úsase en todas as modalidades de docencia e avaliación. Recoméndase a súa consulta frecuente, polo menos semanalmente. A través dela proporcionaranse documentos, directrices e normativas, prográmanse tarefas, comunícanse incidencias, etc. que afecten á materia.
Docencia Expositiva (contidos teóricos)
Impartiranse na aula asignada a 3º curso en grupo único.
Seminarios
Impartiranse na aula asignada a 3º curso dividindo a clase en 2 grupos de seminario. Comezarán aproximadamente a partir da terceira semana de curso, xa que é preciso ter unha serie de coñecementos previos a través das leccións expositivas. A materia deseñou un Caderno de Prácticas. Nel inclúese información dos seminarios e prácticas (tarefas a desempeñar, material e instrumental necesario etc..), materiais gráficos de apoio e, nalgúns seminarios concretos, a folla de recollida de datos.
Prácticas preclínicas e clínicas
Permiten a adquisición de destrezas e habilidades relacionadas cos contidos da materia. Desenvolveranse na aula de Simulación Clínica (primeira planta) e nos Boxes clínicos da primeira e/ou segunda planta segundo a práctica. As prácticas inícianse a medida que conclúan os seminarios no mesmo horario. Do mesmo xeito que cos seminarios, no Caderno de prácticas hai información complementaria sobre o desenvolvemento das prácticas, materiais e instrumental necesario etc..
Titorías
O horario pre-establecido para as titorías é os venres de 16 a 21. Preferentemente realizaranse de forma presencial, salvo que de mutuo acordo profesor-alumno considérese oportuno facelas en liña (vía plataforma TEAMS). É recomendable que se solicite previamente a titoría por medio do correo institucional ou a aula Virtual.
SISTEMA DE AVALIACIÓN
A avaliación da materia inclúe o contido teórico e o práctico, ponderándose da seguinte forma:
- Contido teórico 40% da cualificación final da materia
- Contido práctico 60% da cualificación final da materia
IMPORTANTE: Ambos os contidos teórico e práctico da materia deberán de aprobarse independentemente (alcanzar unha nota igual ou superior a 5,0) para realizar a ponderación. É dicir, non se compensa o suspenso nunha das partes cunha boa nota na outra.
CONTIDO TEÓRICO
Avaliarase mediante unha proba final realizada a final de curso segundo o Calendario de exames do Centro. Dita proba constará de 35 preguntas tipo test e 5 preguntas de resposta curta. No caso de pregúntalas test haberá catro opcións de resposta da que só unha é certa. Cada pregunta fallada restará 0,333
- .
O exame realizarase de forma presencial no Centro a través da aula Virtual. O alumnado deberá traer o seu computador portátil para realizar o exame. En caso de non dispoñer ou non cumprir os requisitos técnicos, deberán notificalo con antelación suficiente ao coordinador da materia para dispoñer dun da USC en préstamo.
Para a convocatoria de segunda oportunidade ou extraordinarias, o exame seguirá o mesmo formato e desenvolvemento que en primeira convocatoria.
CONTIDO PRÁCTICO
As prácticas e seminarios avalíanse de forma continua ao longo do curso.
A asistencia a prácticas e seminarios é obrigatoria, considerándose de maneira xenérica non recuperables fose do seu día de execución. Tres faltas non xustificadas a estas actividades implican ter suspensa esta parte da materia, debendo realizar un exame práctico en segunda convocatoria. A validez ou non dun xustificante a prácticas será determinada polo profesorado da materia. A falta xustificada non implica a adquisición das competencias, polo que o profesorado determinará como compensar este aspecto.
Seminarios
Avalíase a asistencia, participación e o uso activo dos coñecementos previamente impartidos en clase. Algúns seminarios teñen unha folla específica de recollida de datos (Caderno de prácticas) que os alumnos deben entregar ao finalizalo.
Traballo de revisión bibliográfica
A súa avaliación sinálase nas normas específicas que se publican na aula Virtual.
Prácticas Preclínicas e Clínicas
Avalíanse diariamente tendo en conta entre outros aspectos:
1. Puntualidade
2. Participación
3. Instrumental (suficiente, adecuado, e en bo estado para a realización da práctica)
4. Coñecemento da práctica para realizar
5. Execución da práctica (orde, limpeza, aproveitamento do tempo)
6. Resultado do traballo realizado
7. Coidado das instalacións
A nota da parte práctica en primeira convocatoria é o resultado da avaliación continua. De non alcanzar un aprobado mediante a avaliación continua, o alumno deberá presentarse a un exame práctico na segunda convocatoria.
CÁLCULO DA NOTA FINAL DA MATERIA
Será a resultante de ponderar a avaliación do contido teórico (40%) e práctico (60%).
Esta última se subdivide en: seminarios e traballo de revisión (15%) e prácticas preclínicas e clínicas (45%)
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios e probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificación da USC.
Ademais de asistir a todas as actividades da materia, recoméndase dedicar polo menos 90 horas de traballo persoal coa seguinte distribución orientadora:
Estudo individual dos contidos das clases expositivas e seminarios 45 h.
Preparación de prácticas de laboratorio 20 h.
Preparación de prácticas clínicas 15 h.
Lecturas recomendadas, actividades de biblioteca ou similares 10 h
Recoméndase repasar os contidos de materias previas como Anatomía (especialmente de cabeza e colo), Pediatría e Psicoloxía.
A materia funciona cun sistema de avaliación continua no que se valora o traballo feito nos seminarios, prácticas etc. É recomendable leva a materia ao día e, mediante o traballo non presencial, preparar os contidos que se van a desenvolver nas prácticas e seminarios para un maior aproveitamento do traballo presencial.
Recoméndase que todos aqueles estudantes que teñan dificultades ou teñan dúbidas sobre o seu progreso soliciten unha titoría. Isto permitirá coñecer de maneira máis directa a evolución e, de ser preciso, dar indicacións para mellorar o rendemento.
Dende a materia instase a que o medio de comunicación preferente entre o profesorado e o alumnado sexa o sistema de mensaxería da Aula Virtual e o correo electrónico institucional da USC. A aqueles estudantes que prefiran empregar o seu correo electrónico persoal recoméndaselles que redirixan a bandexa de entrada do correo da USC ao persoal para non perder ningunha información que poida enviarse por estas canles. As direccións de correo electrónico do profesorado están no apartado correspondente da materia na web da USC.
Javier Fernández Feijoo
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- javier.fernandez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
José Ramón García Iglesias
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- joser.garcia [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Jacobo Limeres Posse
Coordinador/a- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- jacobo.limeres [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Juan Manuel Seoane Romero
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- juanmanuelseoane.romero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Venres | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:30 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Odontoloxía-Aula 3 |
| 09:00-10:30 | Grupo /CLI_EEES06 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.6 |
| 09:00-10:30 | Grupo /CLI_EEES07 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.7 |
| 09:00-10:30 | Grupo /CLI_EEES08 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.8 |
| 09:00-10:30 | Grupo /CLI_EEES09 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.9 |
| 10:45-12:15 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Odontoloxía-Aula 3 |
| 12:30-14:00 | Grupo /CLIS_02 | Castelán | Odontoloxía-Aula 3 |
| 12:30-14:00 | Grupo /CLI_EEES01 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.1 |
| 12:30-14:00 | Grupo /CLI_EEES02 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.2 |
| 12:30-14:00 | Grupo /CLI_EEES03 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.3 |
| 12:30-14:00 | Grupo /CLI_EEES04 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.4 |
| 12:30-14:00 | Grupo /CLI_EEES05 | Castelán | Odontoloxía-Box 1.5 |
| 30.05.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-Aula 3 |
| 30.05.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 27.06.2025 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |