Oncoloxía e Enfermidades Hematopoiéticas

A adquisición das competencias nas áreas Oncoloxía e de Hematoloxía. Na área de Oncoloxía, incluirase o coñecemento dos fundamentos da Oncoloxía Xeral e Oncoloxía Especial, incluíndo os coidados do paciente oncolóxico e o tratamento dos tumores máis frecuentes. En canto ás enfermidades hematopoiéticas o obxectivo será lograr o coñecemento tanto da patoloxía oncohematolóxica coma dos fundamentos da hemostase e trombose, patoloxía eritroide, insuficiencias medulares e inmunohematoloxía.
Os seminarios de Hematoloxía permitirán non só o coñecemento teórico/práctico do Laboratorio Hematolóxico e do Banco de Sangue, senón que ao igual que no caso dos de Oncoloxía, se centrarán na valoración diagnóstica e terapéutica dalgunha das patoloxías máis frecuentes.

Patoloxía da serie eritroide

Tema 1. Anemias: concepto y clasificación. Anemia post-hemorráxica.
Tema 2. Patoloxía del hem. Anemias ferropénicas. Outros trastornos do metabolismo do ferro. Anemia inflamatoria. Sobrecarga férrica.
Tema 3. Anemias macrocíticas. Deficiencia de vitamina B12, ácido fólico e outras anemias megaloblásticas.
Tema 4. Síndrome hemolítico. Anemias hemolíticas I. Alteración de membrana, enzimáticas e hemoglobinopatías.
Tema 5. Anemias hemolíticas II. Anemias inmunohemolíticas e outras anemias hemolíticas.
Tema 6. Insuficiencia da medula ósea cuantitativa. Aplasia medular. Eritroblastopenias. Amegacariocitosr. Agranulocitose.
Tema 7. Síndromes mielodisplásicos.

Oncoloxía e oncohematoloxía

Tema 8. Introducción á Oncoloxía.
Tema 9. Factores de risco e consello xenético.
Tema 10. Diagnóstico e estadificación.
Tema 11. Tratamento sistémico do cancro: quimioterapia.
Tema 12. Tratamiento sistémico do cancro: hormonoterapia e novas dianas terapeúticas.
Tema 13. Urxencias oncolóxicas.
Tema 14. Síndromes paraneoplásicos.
Tema 15. Coidados do paciente oncolóxico: infección no paciente con cancro.
Tema 16. Coidados do paciente oncolóxico: control do dolor.
Tema 17. Coidados do paciente oncolóxico: control doutros síntomas e soporte.
Tema 18. Tratamento sistémico do cancro de mama.
Tema 19. Tratamento sistémico do cancro de pulmón.
Tema 20. Tratamento sistémico do cancro de colon y recto.

Tema 21. Síndromes mieloproliferativos crónicos I. Concepto. Leucemia mieloide crónica.
Tema 22. Síndromes mieloproliferativos crónicos II. Policitemia vera e poliglobulias. Trombocitemia esencial. Mielofibrose primaria.
Tema 23. Leucemias agudas. Clasificación. Leucemias mieloblásticas agudas.
Tema 24. Leucemia linfoblástica aguda.
Tema 25. Síndromes linfoproliferativos crónicos B e T leucémicos: Leucemia linfática crónica. Leucemia prolinfocítica. Tricoleucemia. Linfomas leucemizados. Trastornos linfoproliferativos T.
Tema 26 Linfomas no Hodgkin (I). Introducción. Etioloxía e patoxenia. Diagnóstico. Clasificación. Clínica.
Tema 27. Linfomas no Hodgkin (II). Estudio de extensión. Entidades específicas. Tratamento.
Tema 28. Linfoma de Hodgkin.
Tema 29. Discrasias de células plasmáticas. Mieloma Múltiple. Macroglobulinemia de Waldenström e outras gammapatías monoclonales.

Patoloxía da hemostasia

Tema 30. Alteracions da hemostasia (I) Trastornos da hemostasia primaria. Púrpuras vasculares e plaquetarias. Trombopatías.
Tema 31. Alteracions da hemostasia (II). Trombopenias.
Tema 32. Alteracions da hemostasia (III). Coagulopatías conxénitas. Enfermedad de Von Willebrand.
Tema 33. Alteracions da hemostasia (IV). Coagulopatías conxénitas. Hemofilias e outras coagulopatías conxénitas.
Tema 34. Alteracions da hemostasia (V). Coagulopatías adquiridas.
Tema 35. Trombosis e hipercoagulabilidade. Trombofilias primaria e secundaria.

Seminarios

1. Planteamiento diagnóstico e terapéutico en cancros frecuentes.
2. Interpretación dun hemograma.
3. Indicación da transfusión de hemoderivados.

Básica:

- Merck Manual. Professional version. 2023. Disponible en: https://www.merckmanuals.com/professional
- Hematología. Manual básico razonado. Jesús San Miguel.
- Pregrado de Hematología. José Mª Moraleda Jiménez.

Complementaria:

- Harrison's Principles of Internal Medicine.
- Medicina Interna. Farreras - Rozman.
- Goldman's Cecil Medicine.

- Hematology. Basic principles and practice. Hoffman.
- Wintrobe's Clinical Hematology.
- Hematology. Williams.

- Cancer: Principles & Practice of Oncology. DeVita V.
- Oncología clínica. Juan J. Cruz Hernández.

O alumno deberá adquirir as habilidades necesarias para recoñecer, diagnosticar e levar a cabo unha formulación terapeútica de pacientes coas principais patoloxías Hematolóxicas e Oncolóxicas.
Saber facer con competencia:

1. Historia clínica orientada á patoloxía do sistema hematopoiético.

2. Historia clínica orientada á patoloxía oncolóxica.

3. Recoñecer mediante exploración física anomalías en: coloración mucosa, adenopatías e visceromegalias.

4. Indicar e interpretar: hemograma, proteinograma. Metabolismo do ferro. Probas básicas de coagulación.

5. Indicar e interpretar os marcadores tumorais.

A docencia impartirase mediante clases expositivas, seminarios e actividades interactivas impartidas por profesores das áreas de medicina. Favorecerase a participación dos alumnos coa preparación de clases teóricas e seminarios. Nas clases interactivas promoverase a aprendizaxe autónoma e os alumnos traballarán de forma individual e en grupo. Realizarase un seguimiento da participación e actitude do alumno nas actividades programadas durante o curso.

A asistencia ás clases expositivas e interactivas é requisito indispensable para superar a asignatura. Valorarase a actitude do alumno e a realización e contido das actividades programadas durante o curso. Esta avaliación continua poderá supoñer un 10% da nota final, previo aprobado da proba escrita.

A adquisición final de coñecementos será avaliada mediante unha proba escrita (excepcionalmente, oral), que será preciso superar para aprobar a materia. Esta pobra basarase nos contidos expostos nas clases expositivas, interactivas, e seminarios. A devandita proba escrita poderá requerir redacción, será "tipo test" ou unha combinación de ambas modalidades.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.

Por cada hora de docencia expositiva, considérase necesario dedicar ao estudo ao redor de 1.5 horas de traballo do alumnado (revisión de conceptos e consulta de bibliografía).
En relación á docencia en seminarios, por cada hora considérase necesaria ao redor dunha hora para a preparación e revisión da clase.

A asistencia ás clases expositivas e seminarios é fundamental para o seguimento e superación da materia. Recoméndase a lectura da bibliografía proposta para cada tema. Así mesmo, o alumnado deberá participar na preparación traballos determinados polo profesorado da materia.
Favorecerase a participación dos alumnos coa preparación de clases teóricas e seminarios. Nas clases interactivas se promoverá a aprendizaxe autónoma e os alumnos traballarán de forma individual e en grupo.