Prácticas Tuteladas V

A materia Prácticas Tuteladas V consiste na realización de prácticas preprofesionales, en forma de rotatorio clínico independente e cunha avaliación final de competencias.
Consta de dúas ou tres rotacións de prácticas que se desenvolven nos centros sanitarios públicos de atención primaria e especializada onde o alumnado adquirirá as competencias propias da profesión enfermeira.
A materia Prácticas Tuteladas V persegue a adquisición de competencias por parte do estudantado para prestar coidados de enfermería en situacións especiais que implican un elevado nivel de complexidade, tal como supón a atención a pacientes ingresados nas denominadas unidades especiais como as unidades de críticos, urxencias, quirófano, hemodiálise, psiquiatría, centros de atención primaria de saúde, etc.

Os resultados de aprendizaxe esperados consistirán en que o alumnado incorpora os valores profesionais, competencias de comunicación asistencial, razoamento clínico, xestión clínica e xuízo crítico, integrando na práctica profesional os coñecementos, habilidades e actitudes da Enfermería, baseados en principios e valores, asociados ás competencias descritas nos obxectivos xerais e nas materias que conforman o Título.

Plan de actuación de coidados de enfermaría que se realizan en centros e dispositivos do Sistema Sanitario Público de Galicia coa finalidade de adquirir as competencias e alcanzar progresivamente os resultados indicados (obxectivos).

-Atencion de Enfermeria no ámbito de coidados criticos

- Atención de Enfermería no ámbito comunitario.
Coidado integral de enfermería ao individuo, a familia e a comunidade.
Funcións de enfermería no Equipo de Atención Primaria, Participación comunitaria, Programas de Saúde.
Consulta de enfermería: poboación adulta e pediátrica
Visita domiciliaria
Realización de técnicas sanitarias básicas
Educación sanitaria individual e grupal

-Atencion de Enfermeria no ámbito de coidados psiquiátricos.

Protocolos específicos das distintas unidades do Complexo Hospitalario Universitario de Santiago de Compostela (CHUS) e dos centros de atención primaria onde se desenvolven os períodos formativos.
• NANDA International. Diagnósticos Enfermeiros: Definicións e Clasificación: 2018-2020. Barcelona: Elsevier; 2019.
• Os PACS recomendarán bibliografía específica consistente en libros, artigos de revistas especializadas, guías de práctica clínica, etc...
• Recursos web: www. fisterra. com.
• Portal web Femora: https:// femora. sergas.es/

De acordo co estipulado no anexo da ORDE CIN/2134/2008 de 3 de xullo pola que se establecen os requisitos para a verificación dos Títulos Univesitarios Oficiais que habiliten para o exercicio da profesión de Enfermeiro, os Obxectivos-Competencias que os estudantes deben adquirir en relación coas Prácticas Tutelas son:

Competencias básicas:

CB2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo;
CB3. Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética;
CB4. Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado;

Competencias xerais:

CX1. Ser capaz, no ámbito da enfermería, de prestar unha atención sanitaria técnica e profesional adecuada ás necesidades de saúde das persoas que atenden, de acordo co estado de desenvolvemento dos coñecementos científicos de cada momento e cos niveis de calidade e seguridade que se establecen nas normas legais e deontolóxicas aplicables.
CX2. Planificar e prestar coidados de enfermería dirixidos ás persoas, familia ou grupos, orientados aos resultados en saúde avaliando o seu impacto, a través de guías de práctica clínica e asistencial, que describen os procesos polos cales se diagnostica, trata ou coida un problema de saúde.
CX5. Deseñar sistemas de coidados dirixidos ás persoas, familia ou grupos, avaliando o seu impacto e establecendo as modificacións oportunas.
CX6. Basear as intervencións da enfermería na evidencia científica e no
medios dispoñibles.
CX7. Comprender sen prexuízos ás persoas, considerando os seus aspectos
físicos, psicolóxicos e sociais, como individuos autónomos e independentes, asegurando o respecto ás súas opinións, crenzas e valores, garantindo o dereito á intimidade, a través da confidencialidade e o secreto profesional.
CX8. Promover e respectar o dereito de participación, información, autonomía e o consentimento informado na toma de decisións das persoas atendidas, acorde coa forma en que viven o seu proceso de saúde –enfermidade.
CX11. Establecer unha comunicación eficaz con pacientes, familia, grupos sociais e compañeiros e fomentar a educación para a saúde.
CX15. Traballar co equipo de profesionais como unidade básica na que se estruturan de forma uni ou multidisciplinar e interdisciplinar os profesionais e demais persoal das organizacións asistenciais.

Competencias transversais:
CT1. Capacidade de aplicar os coñecementos á práctica.
CT2. Capacidade para o traballo en equipo.
CT4. Compromiso ético.
CT5. Capacidade para a resolución de problemas.
CT9. Capacidade para a toma de decisións.
CT10. Capacidade para adaptarse a novas situacións.
CT11. Habilidades interpersoais.
CT12. Planificación e xestión do tempo.
Competencias específicas:
CE26. Incorporar os valores profesionais, competencias de comunicación asistencial, razoamento clínico, xestión clínica e xuízo crítico, integrando na práctica profesional os coñecementos, habilidades e actitudes da Enfermería, baseados en principios e valores, asociados ás competencias descritas nos obxectivos xerais e nas materias que conforman o Título.

A materia Prácticas Tuteladas V permitirá ao alumnado a adquisición de competencias por medio da realización de prácticas clínicas, resolución de casos prácticos e titorías (atención personalizada).
• Prácticas clínicas.
Constitúen un elemento fundamental no desenvolvemento de competencias profesionais en ciencias da saúde.
As prácticas clínicas desenvolveranse nos centros de sanitarios dependentes de Servizo Galego de Saúde e detállanse a continuación:
• Área Sanitaria Santiago de Compostela-Barbanza.
Hospital Clínico Universitario
Hospital Médico-Cirúrxico de Conxo
Hospital Gil Casares
Hospital Psiquiátrico de Conxo
Hospital do Barbanza
Centros de Saúde correspondentes ao área sanitaria de Santiago de Compostela-Barbanza.
O alumnado de 4º curso de Grao, por defecto, realizará as PT na área Sanitaria Santiago Compostela-Barbanza. Ademais, ofertarase un número limitado de prazas no resto das Áreas Sanitarias da Comunidade Autónoma, previa autorización pola “ Axencia de Coñecemento en Saúde” ( ACIS).
O primeiro día de prácticas en cada unha das distintas unidades polas que o alumnado terá que rotar, o profesor asociado de Ciencias da Saúde ( PACS), ou na súa falta un colaborador docente designado por el, encargarase de recibir ao alumnado de nova incorporación, co fin de, entre outros, explicarlle o funcionamento básico da unidade así como as normas relativas á rotación (asistencia, criterios de avaliación, etc.).

• Resolución de casos clínicos.
Os PACS responsables da tutela do alumnado nas súas respectivas unidades poderán solicitarlle ao alumnado a resolución de casos prácticos co fin de facilitar o proceso de ensino-aprendizaxe e/ou avaliar as competencias adquiridas durante o período formativo.
• Titoría.
Atención personalizada co fin de que o alumnado expoña os problemas ou dificultades que atopa na adquisición das competencias.

Os PACS, en estreita comunicación cos colaboradores docentes, emitirán un informe de avaliación baseado no grao de cumprimento das competencias-habilidades que os estudantes deben adquirir durante o período de formación en cada un dos destinos, tanto de atención primaria como de atención especializada, onde o alumnado desenvolverá a súa formación.
Na avaliación terase en consideración o cumprimento das normas para o desenvolvemento das prácticas, consistentes en:
• Asistencia e puntualidade
• Indumentaria adecuada de traballo
• Secreto profesional e confidencialidade.
As competencias que son obxecto de avaliación detállanse nas follas de avaliación correspondentes a cada unha das unidades onde o/o alumno/para realice o período formativo. As follas de avaliación están ao dispor do alumnado na guía de Prácticas Tuteladas publicada na páxina web da Facultade.
Ademais, o /a PACS ou colaborados/ ra docente responsable da avaliación do alumnado en cada unha das unidades, poderá solicitar a realización dunha memoria sobre os aspectos máis destacados da rotación relacionados cos obxectivos de aprendizaxe.
Os resultados obtidos cualificaranse en función da seguinte escala numérica de 0 a 10, conforme ao grao de dominio alcanzado:
• Grao 1 =Suspenso (0-4,9)
Non se esforza por adquirir a competencia e non demostra adquirila ou a realiza de cando en cando.
• Grao 2 = Aprobado (5-6,9)
Estuda, fórmase e demostra que aplica algunhas veces a competencia.
• Grao 3 = Notable (7-8,9)
Ten aprendida a competencia e na súa conduta demóstrase que a aplica.
• Grao 4 = Sobresaliente / Matrícula de honra (9-10)
Ten integrada a competencia nos seus hábitos de conduta.

A asistencia ás prácticas é obrigatoria. As ausencias xustificaranse documentalmente dentro dos dez días posteriores á finalización do proceso ou causa que lle impediu ao alumnado asistir á práctica.
• Causa xustificada: a xustificación realizarase presentando o documento acreditativo ao PACS e non exime da recuperación. Acordarase co PACS as datas e quendas de recuperación.
• Causa non xustificada: as faltas non xustificadas constitúen un motivo de non superación da materia.
As ausencias xustificables recóllense na normativa de asistencia a clase nos ensinos adaptados ao Espazo Europeo de Educación Superior aprobada polo “ Consello de Goberno dá USC do 25 de marzo de 2010”.
Os períodos de recuperación das prácticas non realizadas estableceranse segundo as posibilidades de cada Centro. Durante a práctica o estudante non poderá ausentarse da mesma sen unha causa xustificada ou sen a autorización do profesor responsable.
• Causas de avaliación negativa:
1. Non alcanzar os obxectivos de capacitación establecidos, debido a dificultades de aprendizaxe que poden recuperarse.
2. Ausencias non xustificadas.
3. Incumprimento das seguintes normas básicas:
• Identificación obrigatoria: o estudante debe asistir ás prácticas coa tarxeta de identificación visible; a tarxeta solicitarase ao Conserxe da Facultade de Enfermería.
• Cumprimento das normas establecidas no centro de atención asignado.
• Horario: requírese puntualidade e, de acordo co profesor responsable, acordarase un tempo de descanso adecuado durante o día da práctica.
• Roupa de traballo: pixama ou bata branca e calzado apropiado.
• Relacións: trato respectuoso do paciente, a familia e o equipo asistencial.
• Observación do segredo profesional e a confidencialidade dos datos.
4. Tempo de estudo e traballo persoal
A materia Prácticas Tuteladas V ten unha carga lectiva de 30 créditos ECTS, equivalente a 750 horas de traballo do/ da alumno/a.
Cada crédito ECTS equivale a 25 horas de traballo, distribuídos tal como establece a táboa nº1.

Táboa nº1. Distribución do tempo de estudo da materia.
Metodoloxía Horas presenciais Horas de traballo autómono do alumnado Total
horas
Prácticas clínicas 20 0 20
Resolución de casos prácticos. 0 4 4
Asistencia a Seminarios/laboratorios impartidos polo profesor asociado ou colaborador docente. 0.5 0 0.5
Titorías (atención personalizada). 0.5 0 0.5
TOTAL HORAS 21 4 25

Nota: Os datos que achega a táboa son orientadores e poderán sufrir modificacións para adaptar a metodoloxía docente ás características específicas de cada unidade ou servizo onde o alumno realizará a súa formación.

A materia Prácticas Tuteladas V ten unha carga lectiva de 30 créditos ECTS, equivalente a 750 horas de traballo.
Corresponden 25 horas por cada crédito ECTS.

Para o adecuado desenvolvemento das rotacións nas distintas unidades, o alumnado presentarase no centro sanitario vestindo o uniforme correspondente e portando a tarxeta universitaria que lle identifica como estudante da Facultade de Enfermería da USC nun lugar visible.
• Respectaranse os horarios de entrada e saída.
• Responsabilidade e Confidencialidade:
o Antes de iniciar a rotación é necesario realizar a tarxeta de identificación e asinar o compromiso de confidencialidade, dispoñible na conserxería da Facultade de Enfermería, do edificio docente Roberto Novoa Santos e na páxina web da facultade de enfermería dedicada ás Prácticas tuteladas https://www.usc.es/es/centros/enfermaria_ stgo/ practicastuteladas.html
o estudante é responsable do uso coidadoso do equipo que está a utilizar, debendo colaborar na recollida e limpeza de todos os materiais utilizados na práctica; no caso de utilizar aparellos eléctricos, seguiranse as normas de seguridade para o seu uso correcto (conexión e desconexión).
• Débese presentar un certificado negativo de delitos sexuais.
• O alumnado debe de ter actualizado o seu calendario vacunal antes da incorporación ás prácticas clínicas. En caso contrario deberá ser valorado polo servizo de Medicina Preventiva do complexo hospitalario.
As prácticas realizaranse realizaranse atendendo á organización de cada unidade ou servizo e o alumnado adaptarase ás diferentes quendas de traballo:
• quenda fixa: as prácticas realízanse sempre no mesmo quenda, de mañá ou de tarde.
•quenda rotatoria simple: durante o período de prácticas realízanse quendas de mañá e quendas de tarde. Ocasionalmente poderíase realizar algunha quenda nocturna.
• quenda rotatoria complexo: durante o período práctico realízanse quendas de mañá, tarde e noite.
A duración da quenda é variable, en función da rotación e da organización de cada unidade e/ou a situacións derivadas de circunstancias excepcionais. Na medida do posible, o alumnado será avisado con tempo suficiente das devanditas modificacións.
• O alumnado deberá coñecer a normativa da Prácticas Tuteladas e o protocolo de accidentes, dispoñible na seguinte ligazón.
https://www.usc.es/es/centros/enfermaria_ stgo/ practicastuteladas.html
• É obrigatoria a lectura da “guía de Prácticas tuteladas”.
https://www.usc.es/es/centros/enfermaria_ stgo/ practicastuteladas.html