Historia da lingua alemá

Esta materia ten como obxectivo a formación no coñecemento da evolución diacrónica da lingua alemá desde os seus inicios no s. VIII ata a época contemporánea. A materia ten unha dobre vertente de historia interna e externa da lingua, cun maior peso específico na segunda. O alumnado acadará a comprensión dos diversos aspectos do cambio lingüístico ao longo das sucesivas etapas da lingua alemá e a aprenderá a describir as súas principais características tanto a nivel grafemático, fonolóxico, morfolóxico, léxico-semántico, sintáctico e pragmático.

1. Contidos transversais
a) Cambios e problemas da grafemática
b) Os principais cambios no sistema fonolóxico consonántico e vocálico
c) Cambio morfolóxico, léxico e semántico
d) Contextos socio-culturais do cambio lingüístico

2. Capítulos
a) O alemán do s. XVIII
b) A lingua no s. XVII: influencia francesa e sociedades lingüísticas
c) Lutero e o contexto do cambio de referencia do estándar alemán
d) O alemán medio: formas, estátus, variacións
e) A transformación do alemán dunha lingua sintética a unha analítica
f) O alemán antigo e o seu contexto
g) Antes do alemán.

h) Reflexións sobre a lingua no s. XVIII
i) Inicios dos estudos lingüísticos no s. XIX e da historiografía lingüística
j) Lexicografía temprana e actual
k) Procesos de normalización lingüística: de Duden á Rechtschreibereform
l) Usos lingüísticos nos distintos rexímenes
m) Tendencias lingüísticas nos novos medios

Bergmann, Rolf / Pauly, Peter / Moulin-Fankhänel, Claudine: Alt- und Mittel¬hoch-deutsch. Arbeitsbuch zur Grammatik der älteren deutschen Sprachstufen und zur deutschen Sprachgeschichte. Göttingen 1993.
Besch, Werner et al.: Sprachgeschichte. Ein Handbuch zur Geschichte der deutschen Sprache und ihrer Erforschung. 4 Bde. Berlin / New York 1998–2004.
Besch, Werner / Wolf, Norbert Richard: Geschichte der deutschen Sprache. Berlin 2009.
Brundin, Gudrun: Kleine deutsche Sprachgeschichte. München 2004.
Ernst, Peter: Deutsche Sprachgeschichte. Wien 2012.
Keller, Rudolf E.: Die deutsche Sprache und ihre historische Entwicklung. Hamburg 1986.
Keller, Rudi: Sprachwandel. Von der unsichtbaren Hand in der Sprache. Tübingen 2014.
König, Werner: dtv-Atlas deutsche Sprache. 15., durchges. u. aktual. Aufl. München: 2005.
Nübling, Damaris / Dammel, Antje / Duke, Janet / Szczepaniak, Renata: Historische Sprach¬wissenschaft des Deutschen. Einführung in die Prinzipien des Sprachwandels. Tübingen 2010.
Polenz, Peter von (2009): Geschichte der deutschen Sprache. Berlin / New York.
Schmid, Hans Ulrich: Einführung in die deutsche Sprachgeschichte. 3., aktualisierte und überarbeitete Auflage. Stuttgart 2017.
Schmidt, Wilhelm: Geschichte der deutschen Sprache. Ein Lehrbuch für das germanistische Studium. Stuttgart / Leipzig 2006.
Schweikle, Günther: Germanisch-deutsche Sprachgeschichte im Überblick. Stuttgart 2002.
Szczepaniak, Renata: Grammatikalisierung im Deutschen. Eine Einführung. Tübingen 2011.
Stedje, Astrid: Deutsche Sprache gestern und heute: Einführung in Sprachgeschichte und Sprachkunde. München 2007.
Stricker, Stefanie / Bergmann, Rolf / Wich-Reif, Claudia (2012): Sprachhistorisches Arbeitsbuch zur deutschen Gegenwartssprache. Heidelberg.
Tschirch, Fritz: Geschichte der deutschen Sprache. 3., erg. u. überarb. Aufl. besorgt von Werner Besch. 2 Bde. Berlin 1983–89.
Vogel, Petra Maria: Sprachgeschichte. Heidelberg 2012.
Wolff, Gerhart: Deutsche Sprachgeschichte von den Anfängen bis zur Gegenwart. Ein Studienbuch. 6., überarb. und erw. Aufl. Tübingen / Basel 2009.

O alumnado acadará a comprensión dos diversos aspectos do cambio lingüístico ao longo das sucesivas etapas da lingua alemá e a aprenderá a describir as súas principais características tanto a nivel grafemático, fonolóxico, morfolóxico, léxico-semántico, sintáctico e pragmático.

O curso estrutúrase en dúas partes. A primeira terá un caracter máis expositivo e nela se debuxarán as grandes liñas da evolución diacrónica interna do alemán, así como as condicionantes externas deses cambios. O plantexamento metodolóxico desta parte será o de reverse history. As explicacións do profesor alternarán coa lectura de textos e exemplos das que se partirá de xeito inductivo. Na segunda parte, será o alumnado quen, guiado polo profesor, traballe a partir de exemplos situacións e problemas da evolución da lingua alemá, focalizando sobre todo na evolución externa a partires do s. XIX.

O 20% da nota estará determinado pola participación en clase: ter as lecturas ao día, presentación dun tema na segunda parte do curso, participación no debate. O 80% da nota a determinará un traballo escrito sobre o mesmo tema da exposición. A extensión do traballo será duhnas 4.000 palabras. Antes da redacción final, o alumnado deberá acordar co profesor as liñas xerais e a metodoloxía do traballo. É obrigatorio o uso de alo menos 8 items bibliográficos (libros o artigos) que non sexan textos primarios e que se atopen na biblioteca da USC. O prazo de entrega será a data que a Facultade determine para o exame da materia en cada oportunidade. Valoraránse: coñecemento da bibliografía, profundidade de análise, claridade de plantexamento e calidade da exposición escrita.

O alumnado con dispensa académica deberá engadir ao traballo, en sustitución da exposición, un proxecto docente da súa temática.

No caso de realización fraudulenta de exercicios ou probas, será de aplicación o recollido no artigo 16 da "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións".

Clases presenciais: 45 h (3 h /semán)
Exposición: 30 h
Traballo: 60 h
Preparación semanal: 15 h