Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia da Arte
Áreas: Historia da Arte
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O/a alumno/a saberá e comprenderá:
O-1 As manifestacións artísticas máis relevantes da Península Ibérica desde as orixes ata o fin do medievo.
O-2 Relacionar as obras conservadas en España coas doutros lugares e períodos.
O-3 Que tanto a historia, como a literatura, as fontes documentais, a filosofía, a liturxia..., son fundamentais para a comprensión das obras, polo que o enfoque será interdisciplinar.
O-4 Utilizar a lenguaxe específica e a terminoloxía adecuada, propia das manifestacións artísticas.
O-5 Establecer diferentes niveis de aproximación á obra de arte: desde a divulgación á investigación.
HISTORIA DE ARTE ESPAÑOLA ANTIGA E MEDIEVAL
1. OS COMENZOS: A PREHISTORIA
1.1. O PALEOLITICO
1.2. NEOLÍTICO
1.3. O BRONCE PLENO
2. A ARTE NOS TEMPOS PROTOHISTÓRICOS
2.1. TARTESSOS
2.2. A ARTE DAS COLONIAS FENICIAS
2.3. A ARTE GREGA EN ESPAÑA
2.4. A ARTE DOS POBOS CELTAS Y CELTIBÉRICOS
2.5. A ARTE IBÉRICA
3. A ARTE DA HISPANIA ROMANA
3.1. A ROMANIZACIÓN
3.2. ARQUITECTURA, URBANISMO E OBRAS PÚBLICAS.
3.4. A ESCULTURA
3.5 A PINTURA Y O MOSAICO
4. A ARTE PALEOCRISTIÁ
5. A ARTE ALTOMEDIEVAL HISPANICA
5.1 A ARTE HISPANOVISIGODA
5.2 A ARTE ASTURIANA
5.3 A ARTE DO SÉCULO X
6. A ARTE ROMÁNICA
6.1 PRIMEIRO ROMÁNICO
6.2 ROMÁNICO PLENO
6.3 TARDORROMÁNICO
6.4 A ARTE DO CÍSTER
7. A ARTE GÓTICA
7.1 OS INICIOS DO GÓTICO
7.2 A EXPANSIÓN DO GÓTICO
7.3 O GÓTICO FINAL
8. AS IMÁXES DE DEVOCIÓN NA ARTE MEDIEVAL HISPANA.
9. A PINTURA BAIXOMEDIEVAL EN ESPAÑA.
10. A OURIVERÍA, A EBORARIA E OS TAPICES NA ESPAÑA MEDIEVAL.
Bibliografía xeral (de ser preciso poderanse empregar como manuais).
AZCÁRATE RISTORI, J.M.: Arte gótico en España. Cátedra, Madrid, 1990.
BANGO TORVISO, I.: Alta Edad Media: de la tradición Hispanogoda al Románico. Introducción al arte español. Sílex, Madrid, 1989.
BENDALA GALÁN, M.: La Antigüedad. De la Prehistoria a los visigodos. Introducción al arte español. Sílex, Madrid, 1990.
YARZA LUACES, J.: Arte y arquitectura en España. Cátedra, Madrid, 1991.
YARZA LUACES, J.: Baja Edad Media. Los siglos del gótico. Introducción al arte español, Sílex. Madrid, 1992.
Arte Antiga en España
ALMAGRO, G. Y GARCÍA BELLIDO, A.: La España de las invasiones célticas y el mundo de las colonizaciones. Madrid, 1952.
BENDALA GALÁN, M.: La Antigüedad. De la Prehistoria a los visigodos. Introducción al arte español. Madrid, 1990.
BLASCO, M.C. Y SUREDA I PONS, J.: “Los orígenes, prehistoria y primeras civilizaciones”, en Historia de España. Vol. 1. Barcelona, 1997.
BLÁZQUEZ MARTÍNEZ, J.M.: Los pueblos de España y el Mediterráneo en la antigüedad : estudios de arqueología, historia y arte. Madrid, 2000.
CHUECA GOITIA, F.: Historia de la arquitectura española. Edad Antigua y Edad Media. Madrid, 1965.
CUELLAR LÁZARO, J.: España romana. Arquitectura romana en España. Madrid, 1995.
GARCÍA y BELLIDO, A.: Arte romano. Madrid, 1979.
Id.- Arte ibérico en España. Madrid, 1980.
Id.- La Península Ibérica en los comienzos de su historia. Madrid, 1985.
JORDÁ, F. y BLÁZQUEZ, J.M: “La Antigüedad”, en Historia del arte Hispánico. Madrid, 1978.
TARACENA, B; BATTLE HUGUET, P. y SCHLUNK, H.: “Arte romano”, en Ars Hispaniae. Historia universal del arte hispánico, tomo II.
Arte Medieval en España
ALCOLEA, S.: Artes decorativas en la España cristiana (Ars Hispaniae, XX). Madrid, 1975.
AZCÁRATE, J.M.: Arte gótico en España. Madrid, 1990.
BANGO TORVISO, I. Alta Edad Media: de la tradición Hispanogoda al Románico. Madrid,1989.
Id.: El románico en España. Madrid, 1992.
BARRAL, X. Y SUREDA, J. La época de los Monasterios. La plenitud del románico, 1995.
CAMÓN AZNAR, J.: Pintura medieval española (Summa Artis, XXII). Madrid, 1966.
COBREROS, J. El románico en España. Madrid, 1993
COOK, W., GUDIOL RICART, J. Pintura e imaginería románicas. Madrid, 1950.
DURLIAT, M. El arte románico en España. Barcelona, 1972.
GUDIOL RICART, J.: La pintura gótica (Ars Hispaniae, IX). Madrid, 1955.
LAMBERT, E.: El arte gótico en España. Siglos XII y XIII. Madrid, 1977.
MAYER, A.: El estilo gótico en España. Madrid, Espasa-Calpe, 1960.
RAMÍREZ, J. A. (coord.): “La Edad Media”, en Historia del Arte, Madrid, Alianza Editorial, 1996.
SUREDA, JOAN. La Edad Media. Románico. Gótico (Historia Universal del Arte, VI). Barcelona, 1985.
Id.: La pintura románica en España. Madrid, 1985.
Id. (dir.): La época de las catedrales. El esplendor del Gótico. (Historia del Arte Español, V). Barcelona, 1995.
TORRES BALBÁS, L.: Arquitectura gótica (Ars Hispaniae, VII). Madrid, 1952.
YARZA LUACES, J.: La Edad Media (Historia del Arte Hispánico, II). Madrid, 1980.
Id. (coord.): Arte medieval II. Románico y Gótico (Fuentes y documentos para la Historia del Arte). Barcelona, 1982.
Id.: Baja Edad Media. Los siglos del gótico. (Introducción al arte español). Madrid, 1992.
Id.: La pintura española medieval: desde la cultura visigoda hasta finales del románico, 1995.
Id. (ed.). La miniatura medieval en la Península Ibérica. Murcia, 2007.
A bibliografía específica incluirase na guía docente
O/a alumno/a será capaz de:
CE-1 Desenvolver un espíritu analítico e crítico e a sua sensibilidade para entender a obra de arte; que se acostume a interpretar a linguaxe das suas formas.
CE-2 Entender que a obra de arte, ademáis de posuir o seu propio valor intrínseco, é un excelente medio para entender e saber apreciar o pasado da humanidade e a comunidade na que foi creada. Neste senso, débese ter en conta a impronta dos distintos momentos polos que foi pasando a Península Ibérica desde a Prehistoria ata o final da Idade Media.
CE-3 Introducirse na execución de traballos bibliográficos ou na elaboración de estados da cuestión dalgún tema específico da Historia da Arte Española.
CE-4 Utilizar as ferramentas historiográficas máis adecuadas e actualizadas para a arte en España.
CE-5 Implicarse na defensa e conservación do patrimonio cultural máis próximo: o referente ás épocas más antigas da arte na Península Ibérica.
O/a alumno/a será capaz de:
CT-1 Traballar de xeito autónomo con responsabilidade e iniciativa.
CT-2 Traballar en equipo colaborando e aportando o seu esfuerzo para lograr o obxetivo común.
CT-3 Comunicar información e ideas de xeito claro tanto en público como por escrito.
CT-4 Adquirir habilidades no manejo de novas tecnoloxías.
CT-5 Dominar linguas nacionais e extranjeras que lle permitan coñecer os diversos plantexamentos feitos ata o momento sobre os temas a abordar.
Co obxecto de facilitar e racionalizar a impartición da materia empregaranse as seguintes técnicas:
- Clases expositivas nas que se fará a explicación dos contidos teóricos.
- Clases interactivas nas que as actividades serán prácticas e relacionadas cos contidos teóricos da materia.
- Práctica de campo coordinada coas restantes materias do primeiro cuadrimestre de cuarto para visitar: Pontevedra; Tui e Valença; Allariz, Xunqueira de Ambía e Celanova; Lugo; A Coruña (sempre que haxa financiación). Ditas prácticas terán carácter obrigatorio para todos os alumnos matriculados na materia e serán avaliables. Os destiños poderán ser modificados dentro do ámbito galego según as necesidades de cada unha das materias.
-Titorización personalizada.
A avaliación constará de tres partes: proba final; asistencia e participación en clases teóricas e seminarios de discusión (debates, comentarios de imaxes e textos); e traballos persoais (coa súa posible presentación oral). A proba final suporá o 60% da cualificación. En canto a asistencia e participación en clases teóricas, seminarios de discusión, clases interactivas e traballos suporán o 40% da cualificación. En calquera caso, en cada un dos dous parámetros de avaliación será obrigatorio que o alumnado obteña unha nota mínima do 50% para que poda optar á suma avaliadora final.
Xa que a avaliación é continua, a asistencia ás clases é obrigatoria, polo que unha ausencia reiterada ás mesmas, superior ao 20%, suporía a imposibilidade de que o/a alumno/a poda ser avaliado/a na primeira oportunidade.
DISPENSA: O alumnado ao que lle sexa concedida dispensa de asistencia a clase (segundo a Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre a dispensa de asistencia a clase en determinadas circunstancias), se avaliará cunha proba finala específica que suporá o 100% da cualificación.
FRAUDE: Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións".
Criterios de cualificación:
1. A proba escrita incluirá unha parte práctica (análise de imaxes) e, si é oportuno, unha teórica. Se valorarán os coñecementos, a madurez, a orde e o discurso lóxico. A capacidade analítica e de síntese, a expresión adecuada e o emprego rigoroso da terminoloxía propia da disciplina, así como a presentación, tendo en conta a ortografía e sintaxe, que serán as reguladas pola Real Academia Galega e a Real Academia da Lingua Española.
2. A participación en clases interactivas ou seminarios suporá ter en conta o rigor na expresión, a capacidade de análise e síntese, así como a participación activa e intelixente do alumno/a.
3. Dos traballos persoais valorarase que sexa orixinal, a capacidade de selección, crítica e síntese da información obtida, a capacidade de exposición escrita e a corrección de expresión, así como a estruturación e o manexo das fontes e material utilizados.
4. Na segunda oportunidade realizarase unha proba escrita que acadará o 60% e permitirase a entrega dos traballos non realizados con anterioridade, ou cuxa cualificación sexa inferior ao 50% da súa nota.
5. Ninguén poderá superar a materia se non ten entregadas entre as dúas oportunidades a totalidade das actividades propostas.
O número total de horas de traballo do alumno nunha materia de 6 créditos ECTS será igual a 25 x 6 ECTS= 150 h.
TRABALLO PRESENCIAL DO ALUMNO: 51 h.
32 h. docencia expositiva, 16 h. docencia interactiva, 3 h. de titorías persoalizadas (total de horas presenciais: 51)
TRABALLO PERSOAL DO ALUMNO: 99 h.
- Estudo autónomo individual ou en grupo: 60 h.
- Lecturas recomendadas, actividades de biblioteca, e similar: 25 h.
- Preparación de presentacións orais, debates e similares: 7 h.
- Outras tarefas propostas polos profesores: 7 h.
Total de horas de traballo persoal do alumno: 99 h.
Ter cursado as materias xerais de arte antiga e medieval.
Esta materia está estreitamente relacionada con Historia da Arte Galega Antiga e Medieval.
Asistencia ás titorías persoalizadas.
Participación activa nas clases interactivas.
Cumprimento dos prazos para a entrega das actividades propostas.
Esta materia terá docencia presencial nos próximos tres cursos académicos. Despois procederase á implantación do novo plan de estudos.
Marta Cendon Fernandez
Coordinador/a- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812572
- Correo electrónico
- marta.cendon [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Celia Vila Fernandez
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Correo electrónico
- celiavila.fernandez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 15:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 09 |
| Xoves | |||
| 17:00-19:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 09 |
| 21.01.2025 18:30-21:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |
| 26.06.2025 18:00-20:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |