Traballos presentados

Resumo
Debido ao rápido desenvolvemento das tecnoloxías da información e a comunicación no ámbito educativo, os docentes requiren dunha formación e capacitación de competencias dixitais que favorezan ao proceso de ensino e aprendizaxe e, por conseguinte, contribúan á mellora da calidade do sistema educativo. Este Traballo Fin de Máster baséase nunha investigación documental centrada na competencia dixital do profesorado español en educación secundaria. Optouse pola revisión sistemática de artigos publicados nos últimos cinco anos na bases de datos de Web of Science. A partir dos criterios de inclusión conformouse unha mostra de 14 publicacións que foron analizadas segundo a temática principal contida. Os resultados obtidos apuntan a catro temáticas predominantes nas investigacións recentes: nivel de competencia, marco curricular, inclusión tecnolóxica e recomendacións. Establécese un nivel medio de competencia dos e das docentes, sendo a idade e o xénero factores condicionantes. Así mesmo, a formación continua, xunto co establecemento de certificacións regradas son recomendacións prioritarias nos estudos sobre competencia dixital docente.

Dirección
ARTO BLANCO, MONICA (Titoría)

Tribunal
Barreira Cerqueiras, Eva María (Presidente/a)
DIAZ BALADO, ALICIA (Secretario/a)
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Vogal)

Resumo
Este Traballo Fin de Máster (TFM) céntrase no estudo dos xoguetes naturais populares en Galicia, dende a perspectiva da pedagoxía do lugar e salientando o seu valor educativo e cultural. Para tal fin, procura responder ás seguintes cuestións: En que medida os xoguetes naturais inflúen no desenvolvemento da infancia? Que causas contribuíron á súa progresiva desaparición? Como pode a súa recuperación enriquecer a educación actual? A análise teórica abrangue aspectos fundamentais como a importancia do xogo na infancia e os debates actuais sobre o mesmo, a pedagoxía do lugar como marco de referencia para comprender a vinculación entre o xogo e a contorna e o valor educativo dos xoguetes populares naturais no contexto galego. Este traballo pon en valor ademais diversas publicacións e iniciativas centradas na recuperación do xogo popular galego, destacando traballos como o do Recuncho das Argalladas e Xotramu. Como proposta educativa, presentarase unha intervención orientada á revitalización dos xoguetes naturais mediante o deseño dunha actividade que potencie o xogo interxeracional e sostible. A través deste estudo, preténdese non só reivindicar o valor cultural e educativo dos xoguetes tradicionais, senón tamén contribuír á creación de experiencias lúdicas máis respectuosas co medio e coa identidade local.

Dirección
BLANCO MOSQUERA, VICENTE (Titoría)
CIDRAS ROBLES, SALVADOR Cotitoría

Tribunal
AZNAR CUADRADO, VIRGINIA (Presidente/a)
GARCIA ROMERO, DAVID (Secretario/a)
NUÑEZ GARCIA, JESICA (Vogal)

Resumo
A expresión a través do son forma parte da tradición e constitúe un elemento esencial no desenvolvemento individual e colectivo. Como axente comunicativo, a música preserva a identidade cultural e o patrimonio sonoro, reflectindo, a contorna e as tradicións da comunidade. A percepción auditiva inflúe na construción de significados culturais e no crecemento persoal do alumnado, polo que a súa incorporación na práctica educativa resulta fundamental, especialmente na área artística, favorecendo a sensibilidade cultural e emocional mediante a escoita activa. Este estudo exploratorio, dende unha perspectiva interpretativa, analiza a identidade sonora e a percepción auditiva do alumnado en sexto de Educación Primaria, sustentándose nos conceptos de identidade sonora, percepción auditiva e paisaxe sonora, examinando o papel da música tradicional galega e os sons da vida cotiá na construción da identidade colectiva e individual. Empregouse un deseño cuantitativo cun cuestionario, que inclúe preguntas e unha sección de audición, para analizar a percepción dos estudantes sobre os sons da súa contorna e os significados socioculturais e afectivos que lles atribúen. O traballo de campo levouse a cabo en centros educativos de Vilalba e Xermade, tanto rurais como dos urbanos, para explorar as diferenzas na percepción auditiva segundo a súa localización xeográfica a súa influencia cultural. En definitiva, a investigación pretende desenvolver unha innovación educativa que contribúa á valoración da identidade sonora como parte fundamental da aprendizaxe, destacando o valor da escoita activa como ferramenta educativa e favorecendo a integración da música tradicional e da linguaxe sonora no desenvolvemento do alumnado.

Dirección
ROMERO TABEAYO, MARIA ISABEL (Titoría)

Tribunal
AZNAR CUADRADO, VIRGINIA (Presidente/a)
GARCIA ROMERO, DAVID (Secretario/a)
NUÑEZ GARCIA, JESICA (Vogal)

Resumo
Este Traballo Fin de Máster céntrase na revalorización do Camiño de Santiago Portugués pola Costa, concretamente na etapa que transcorre entre Padrón e Santiago de Compostela. A través dunha revisión teórica e dunha análise do patrimonio material e inmaterial vinculado ao Camiño, este traballo propón estratexias para integrar o devandito roteiro en actividades formativas cun enfoque experiencial. O obxectivo é que os participantes non só percorran o camiño, senón que vivan unha experiencia enriquecedora a nivel persoal, cultural e educativo. Para iso, expóñense diversas propostas prácticas que buscan fomentar a aprendizaxe significativa e a conexión coa contorna. Estas actividades están deseñadas para favorecer unha comprensión máis profunda do contexto histórico, económico e social do Camiño e das zonas transitadas, á vez que se busca promover o desenvolvemento de competencias chave nos participantes. O enfoque metodolóxico establécese co fin de ofrecer unha visión integral sobre como o tránsito polos distintos lugares que atravesa o Camiño de Santiago pode converterse nun recurso pedagóxico e cultural de gran valor. En última instancia, este TFM busca contribuír á difusión e conservación deste Camiño Portugués desde unha óptica innovadora, adaptada tamén ás necesidades formativas do século XXI.

Dirección
MECIAS CALVO, MARCOS (Titoría)

Tribunal
Ortiz Sanz, Juan Pedro (Presidente/a)
ROMERO TABEAYO, MARIA ISABEL (Secretario/a)
CONS FERREIRO, MIGUEL (Vogal)

Resumo
Na nosa sociedade actual a natureza queda nun segundo plano na vida humana. As persoas vivimos en modo automático e cada vez máis illadas, ademais realizamos a maioría de actividades en espazos pechados e interiores. Todo isto afecta considerablemente o desenvolvemento íntegro das persoas diminuíndo a adquisición de habilidades e capacidades. Ante esta situación, consideramos necesario achegar novamente ao ser humano á natureza a través da aprendizaxe experiencial e significativa. Para elo, neste TFM realizarase unha revisión bibliográfica para establecer os aspectos máis relevantes da relación entre a natureza e o ser humano, conforme a isto, deseñarase unha proposta contextualizada nunha contorna natural próxima á cidade destinada a mozos e mozas e maiores. Co presente estudo espérase favorecer por unha banda, a relación interxeracional das persoas e, por outro, a relación destas co medio natural co fin de dar a coñecer e de poñer en valor un espazo natural interurbano.

Dirección
AZNAR CUADRADO, VIRGINIA (Titoría)

Tribunal
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Presidente/a)
LOPEZ CASTRO, LETICIA (Secretario/a)
GARCIA PEDREIRA, MARIA DEL ROCIO (Vogal)

Resumo
Este Traballo Fin de Máster (TFM) ten como obxectivo principal amosar a importancia dos valores sociais no sistema educativo e, especialmente, na FP Básica, considerada de especial interese por mor de ter un maior risco de abandono escolar. Faise un análise ao sistema capitalista no que estamos mergullados, onde valores como independencia, apoio mutuo, respecto, creatividade, aprendizaxe entre alumnos...entre outros, atópanse esquecidos. En resposta a isto, elabórase unha proposta de ensinanza para o alumnado do ciclo de Agro-xardinería e Composicións Florais, baseada na aprendizaxe colaborativo na que, a través das actividades deseñadas, se trata de fomentar as capacidades que todo alumnado posúe, facilitando así a súa propia autonomía grazas á interacción e a convivencia, xerando unha rede educativa entre compañeiros e docentes, adaptado ao currículo do módulo de Operacións auxiliares na elaboración de composicións con flores e plantas. Neste traballo conclúese coa necesidade de potenciar este tipo de ensinanzas, non só para aumentar a motivación deste alumnado senón para aprender segundo as súas necesidades levado a un contexto adaptado á vida real.

Dirección
Barreira Cerqueiras, Eva María (Titoría)

Tribunal
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Presidente/a)
PRIETO VIGO, NURIA (Secretario/a)
MOSQUERA BARGIELA, INES (Vogal)

Resumo
O TFM céntrase na saúde mental no contexto educativo, especificamente nos problemas de ansiedade na educación secundaria. O obxectivo principal é deseñar un plan de formación básica en psicoloxía para que o profesorado estea capacitado na identificación e xestión de problemas de ansiedade entre o alumnado. A través dunha revisión bibliográfica e o desenvolvemento dun plan adaptado ás necesidades docentes, espérase que esta formación mellore o ambiente educativo e contribúa ao benestar integral dos estudantes.

Dirección
PRIETO VIGO, NURIA (Titoría)

Tribunal
Barreira Cerqueiras, Eva María (Presidente/a)
DOSIL DIAZ, CARLOS (Secretario/a)
ARTO BLANCO, MONICA (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Máster analiza o potencial educativo dos videoxogos na aula de linguas estranxeiras, propoñendo a súa integración desde unha perspectiva crítica, pedagóxica e actual. A partir dun marco teórico que aborda o xogo, a gamificación e a aprendizaxe baseada en xogos, deféndese que os videoxogos non só motivan ao alumnado, senón que tamén favorecen aprendizaxes significativas, desenvolven a empatía e fomentan competencias clave do século XXI. Preséntase unha proposta didáctica baseada no videoxogo narrativo Life is Strange, dirixida a estudantes de 1.º de Bacharelato. A unidade promove o uso auténtico do inglés, a reflexión crítica e a educación en valores, conectando co contexto real do alumnado. O traballo tamén analiza as principais críticas a estes medios, como o risco de adicción ou a presenza de antivalores e aposta por un uso educativo consciente e guiado. En definitiva, conclúese que o videoxogo, ben integrado, pode ser un recurso valioso para mellorar a experiencia educativa e achegar a escola á cultura xuvenil.

Dirección
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Titoría)

Tribunal
VARELA ZAPATA, JESUS (Presidente/a)
BLATT , PAULINE MAURICETTE CHRISTIANE (Secretario/a)
Anderson McGuire, JoDee (Vogal)

Resumo
Neste traballo realízase unha análise comparativa da educación secundaria entre España e Cuba. Ao longo do mesmo explóranse os seguintes eixos: a estrutura, o currículo, as prácticas pedagóxicas, o emprego da tecnoloxía e o contexto social no que se desenvolven ámbolos dous sistemas educativos. No caso de España, destácase a implantación da LOMLOE, o emprego das TIC´s e a diversidade curricular. Pola contra en Cuba resáltase a gratuidade total do sistema, a forte orientación ideolóxica e a universalización da ensinanza. A investigación inclúe datos estatísticos, os cales permiten realizar unha comparativa cualitativa entre ambos sistemas, fragmentos lexislativos, así coma información extraída de fontes oficiais coma o Ministerio de Educación de Cuba, a UNESCO ou plataformas educativas coma CubaEduca. Tamén se ilustran as diferenzas metodolóxicas e os distintos enfoques educativos.

Dirección
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Titoría)

Tribunal
DOSIL DIAZ, CARLOS (Presidente/a)
ARTO BLANCO, MONICA (Secretario/a)
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Vogal)

Resumo
No presente Traballo de Fin de Máster lévase a cabo unha revisión bibliográfica dos principais documentos existentes ligados á cuestión da Educación Ambiental, como son os artigos de expertos, os escritos dos Cumios Climáticos e as Leis Educativas, coa fin de amosar unha perspectiva ordeada sobre o seu nacemento, evolución e situación actual en España. Esta análise pretende ilustrar cómo se trata a materia nas aulas e valorar as melloras que se poderían aplicar na súa ensinanza dende o punto de vista dun profesor de Educación Secundaria e Bacharelato.

Dirección
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Titoría)

Tribunal
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Presidente/a)
ARTO BLANCO, MONICA (Secretario/a)
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Vogal)

Resumo
No presente Traballo de Fin de Máster realizouse un breve repaso á Historia nacional e internacional da Educación Ambiental (EA) dado o continuo crecemento da emerxencia climática e a importancia que a Educación ten nesta loita. Os obxectivos do estudo eran dous. En primeiro lugar, buscábase achegar un breve percorrido do camiño seguido pola EA que permitise comprender a súa evolución e situación actual na LOMLOE. En consencuencia, o segundo obxectivo pretendía amosar o trato concreto que dita lei lle otorga á cuestión na materia Segunda Lingua Estranxeira para a etapa de Educación Secundaria Obrigatoria. Para alcanzalos aplicouse unha metodoloxía de revisión bibliográfica de tipo cualitativa, examinando diversos artigos de expertos, al leis educativas españolas dende os anos setenta e algúns dos documentos resultantes dos cumios, conferencias e seminarios celebrados con motivo da crise climática, seguindo unha análise cronolóxica. Puidose así mostrar a evolución da EA dende o seu primeiro enfoque, máis tradicional, ata a actual etiqueta de Educación para o Desenvolvemento Sostible, concepto incluido na LOMLOE. Do mesmo xeito este estudio arroxou cómo na materia Segunda Lingua Estranxeira a EA inclúese de maneira transversal, atendendo ás competencias específicas da materia e abrindo as portas para a súa incorporación por parte do docente. En conclusión, puidose afirmar que as grandes reunións internacionais foron clave no percorrido da EA e na súa inclusión nas distintas leis educativas españolas e que, si ben a súa aparición padeceu altibaixos nas distintas leis, actualmente contémplase como nunca antes na LOMLOE. A análise da Segunda Lingua Estranxeira foi proba disto

Dirección
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Titoría)

Tribunal
Barreira Cerqueiras, Eva María (Presidente/a)
DOSIL DIAZ, CARLOS (Secretario/a)
LOPEZ QUINTANS, JAVIER (Vogal)

Resumo
O presente Traballo Fin de Máster (TFM) explora o potencial didáctico da Realidade Aumentada (RA) na materia de Física e Química para 4º de ESO. O traballo parte dunha revisión bibliográfica sobre o impacto das TICs e da RA na educación secundaria, identificando tanto os seus beneficios (aumento da motivación, mellora da comprensión de conceptos abstractos) como os seus retos (fenda dixital, necesidade de formación docente). A parte central do TFM é unha proposta de intervención didáctica, baseada na metodoloxía de Aprendizaxe Baseada en Proxectos (ABP), para a unidade curricular A química do carbono. A proposta utiliza a ferramenta Merge Cube 3D para que o alumnado visualice e interactúe con estruturas moleculares de forma inmersiva. A finalidade é que, traballando en grupo, deseñen e presenten un proxecto de RA que explique un aspecto da química orgánica. Agárdase que esta metodoloxía mellore a comprensión conceptual, fomente o desenvolvemento de competencias clave (STEM, dixital, aprender a aprender, comunicación lingüística) e incremente o interese do alumnado pola ciencia.

Dirección
Barreira Cerqueiras, Eva María (Titoría)

Tribunal
DOSIL DIAZ, CARLOS (Presidente/a)
ARTO BLANCO, MONICA (Secretario/a)
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Vogal)

Resumo
Cartografías da infancia: Creación e xogo na construción de espazos compartidos é un Traballo de Fin de Máster que ten por obxecto dar a coñecer e poñer en valor os xogos e xoguetes tradicionais galegos como ferramentas educativas, fomentando a aprendizaxe significativa, a creatividade e a conexión coa contorna natural na infancia galega. Esta proposta nace da preocupación pola perda do patrimonio lúdico-cultural galego e da necesidade de transmitilo ás novas xeracións, co obxectivo de preservar estas prácticas que forman parte esencial da nosa identidade como pobo e que cada vez están quedando máis en desuso e esquecidas. A través do xogo, contribuiríase á recuperación e á transmisión do patrimonio cultural galego, promovendo espazos compartidos de aprendizaxe e reforzando o vínculo co medio natural. Para iso, levouse a cabo un proxecto baseado nunha metodoloxía mixta (cualitativa e cuantitativa), estruturado en dúas fases: unha primeira fase de investigación mediante cuestionarios a persoas maiores de 35 anos residentes na súa infancia en Galicia, e unha segunda fase centrada nun obradoiro con alumnado de Educación Primaria dun colexio da cidade de Lugo, onde terán a oportunidade de crear os seus propios xoguetes naturais a partir de materiais da súa contorna próxima e experimentar cos xoguetes creados por eles/as mesmos/as. Así, o obradoiro convértese nun espazo de construción de coñecemento, onde os nenos/as non só aprenden xogando, senón que tamén se converten en transmisores activos da súa identidade cultural mediante un achegamento directo á natureza e tomando unha consciencia dos elementos que os rodean.

Dirección
OTERO URTAZA, EUGENIO MANUEL (Titoría)

Tribunal
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Presidente/a)
LOPEZ CASTRO, LETICIA (Secretario/a)
GARCIA PEDREIRA, MARIA DEL ROCIO (Vogal)

Resumo
Este TFM, que leva por nome Sendeiros de memoria: lendas e literatura na natureza con maiores, nace co obxectivo de recoñecer a memoria oral das persoas maiores por medio dun deseño dunha intervención educativa baseada na elaboración dunha senda literaria interxeracional. Dende o marco teórico, preséntase unha aproximación aos conceptos de patrimonio oral, a relación entre literatura e territorio, o sendeirismo literario como recurso didáctico, o envellecemento activo e a metodoloxía de aprendizaxe-servizo (ApS). Estes enfoques contribúen na elaboración dunha base para deseñar unha intervención educativa no contexto dun centro de día, articulada en catro fases: activación da memoria, creación literaria, realización de la senda literaria e visibilización dos relatos. As actividades están pensadas para estimular a memoria, promover a expresión oral e escrita, favorecer o benestar e reforzar o sentimento de pertenza. A proposta une diferentes perspectivas tales como tradición, innovación pedagóxica e compromiso comunitario, e ten como finalidade recoñecer ás persoas maiores como axentes activos na transmisión da cultura e da identidade. Finalmente, nas conclusións lévase a cabo unha reflexión sobre o potencial tanto social como educativo desta proposta de intervención, así como as limitacións que pode presentar e as súas posibilidades de aplicación, tanto en contextos sociais como escolares.

Dirección
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Titoría)

Tribunal
CABANA IGLESIA, ANA (Presidente/a)
CIDRAS ROBLES, SALVADOR (Secretario/a)
MECIAS CALVO, MARCOS (Vogal)

Resumo
presente Traballo de Fin de Mestrado realizouse co obxectivo de analizar o papel que desempeña a titoría na orientación académica e profesional do alumnado, así como deseñar un instrumento que permita recoller a súa percepción sobre esta función. A partir da revisión normativa e documental, e en combinación con estudos recentes, púidose constatar a existencia dunha fenda entre o establecido pola lexislación e a realidade que se vive nos centros educativos. Esta constatación motivou o deseño dun cuestionario co fin de investigar a realidade da orientación desde a perspectiva do propio alumnado. A proposta metodolóxica concrétase nun cuestionario mixto, con 43 preguntas de carácter cualitativo e cuantitativo, estruturado en catro bloques temáticos e dirixido a persoas que remataron os seus estudos. Espérase que futuras aplicacións deste instrumento poidan proporcionar información relevante para mellorar a calidade e accesibilidade da orientación educativa, promovendo un entorno máis eficaz e adaptado ás necesidades individuais do estudantado.

Dirección
ARTO BLANCO, MONICA (Titoría)

Tribunal
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Presidente/a)
DIAZ BALADO, ALICIA (Secretario/a)
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Vogal)

Resumo
A introdución de recursos tecnolóxicos a disposición do alumnado é unha realidade cada vez máis notoria nos centros de Educación Secundaria Obrigatoria de Galicia. De esta forma, tórnase un asunto primordial o feito de integralos na docencia. O uso de materiais audiovisuais no proceso de ensino-aprendizaxe de lingua estranxeira é unha maneira de achegarlle contidos ao alumnado de forma atractiva e eficiente. En base a isto, neste traballo preséntase unha proposta didáctica para 2º da ESO coa que se pretende que o alumnado de portugués, como segunda lingua estranxeira, mergulle nos conceptos culturais que envolven á lingua e tamén nos diferentes países nos que se fala. Todo isto, tendo como eixe central o emprego de materiais audiovisuais e o enfoque comunicativo como forma de abordar este tema.

Dirección
LOPEZ QUINTANS, JAVIER (Titoría)

Tribunal
VARELA ZAPATA, JESUS (Presidente/a)
BLATT , PAULINE MAURICETTE CHRISTIANE (Secretario/a)
Anderson McGuire, JoDee (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Máster presenta unha proposta de intervención didáctica baseada na ensinanza individualizada, aplicada á unidade formativa UF0268 “Apeo de árbores con motoserra” do certificado de profesionalidade AGAR0108. A proposta responde á necesidade de adaptar o proceso de ensino-aprendizaxe ás características, ritmos e necesidades do alumnado en contextos de alta esixencia técnica e risco operativo. Fundaméntase nun enfoque metodolóxico combinado que integra a aprendizaxe por tarefas e a personalización pedagóxica, no marco normativo da Lei Orgánica 3/2022 de ordenación e integración da Formación Profesional. O deseño estrutúrase en fases progresivas que permiten unha adquisición secuencial de competencias, reforzando a seguridade, a eficacia técnica e a empregabilidade. A proposta incorpora principios da androxoxía e da aprendizaxe significativa, promovendo un itinerario flexible, contextualizado e transferible a outros contextos formativos do ámbito forestal. Prevese a súa utilidade como modelo replicable en programas de Formación Profesional para o Emprego.

Dirección
Barreira Cerqueiras, Eva María (Titoría)

Tribunal
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Presidente/a)
ARTO BLANCO, MONICA (Secretario/a)
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Vogal)

Resumo
O presente Traballo Fin de Máster aborda a renaturalización do espazo exterior dun centro educativo como una estratexia transformadora enfocada dende tres liñas fundamentais, a estrutural, a metodolóxica e a relación coa comunidade educativa. A partir do análise tanto de proxectos previos como da bibliografía levouse a cabo una observación do espazo a renaturalizar. Para o desenvolvemento do proxecto plantéxase una distribución temporal dividida en tres fases, sendo estas, a fase de diagnóstico, desenvolvemento e avaliación, coa finalidade de propiciar una participación progresiva de tódala comunidade educativa. Deste xeito, o proxecto non contempla simplemente a remodelación estructural do centro, senón que propón una incorporación integral de prácticas pedagóxicas relacionadas cunha educación vencellada coa natureza. Finalemnete, reflexionarase sobre as limitacións atopadas e as futuras liñas de continuidade do proxecto de renaturalización.

Dirección
GARCIA ROMERO, DAVID (Titoría)

Tribunal
OTERO URTAZA, EUGENIO MANUEL (Presidente/a)
FERNANDEZ MONTEIRA, SABELA (Secretario/a)
FERNANDEZ HERRERO, BEATRIZ (Vogal)

Resumo
O trastorno de déficit de atención con hiperactividade (TDAH) é unha afectación psicolóxica que se manifesta durante a infancia e que ten unha prevalencia do 2,5% na idade adulta e que presenta unha sintomatoloxía caracterizada por un control pobre dos impulsos, perda de atención e unha conducta hiperactiva. Esta sintomatoloxía ten afección en distintos ámbitos da vida de quen a sofre como son o social, académico ou profesional. O presente estudio trata sobre o deseño dunha intervención educativa para alumnado con TDAH mediante a introdución de medidas ordinarias dentro dun ciclo de Formación Profesional da familia marítimo-pesqueira, especificamente no módulo de Garda de ponte. O obxectivo principal da intervención é adaptar o proceso ensino-aprendizaxe empregando medidas ordinarias, adaptadas ó perfil do alumnado, para que este poida superar o módulo. A proposta inclúe estratexias didácticas que favorecen a atención, a organización do tempo ou a xestión da hiperactividade. A intervención pretende non só optimizar o seu rendemento académico, senón tamén promover a inclusión educativa, garantindo que o alumnado teña as mesmas oportunidades de éxito que os seus compañeiros/as.

Dirección
BUGALLO CARRERA, CÉSAR (Titoría)

Tribunal
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Presidente/a)
ARTO BLANCO, MONICA (Secretario/a)
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Vogal)

Resumo
Este TFM presenta unha proposta didáctica para a materia de Lingua Castelá e Literatura de 1º de Bacharelato. Esta proposta, titulada Versos de Ouro, versa sobre a poesía española do século XVII, cuestión clave na historia da literatura pero que adoita quedar moi relegada tanto na ESO como no Bacharelato, debido á complexidade e á ornamentación que caracterizan a toda a produción literaria do Barroco. Con este proxecto preténdese, pois, achegar esta poesía aos/ás estudantes, incluíndo ademais unha perspectiva de xénero. Deste xeito, traballarase non só con obras canónicas de Lope de Vega, Luis de Góngora ou Francisco de Quevedo, senón tamén con figuras femininas de gran relevancia, como Sor Xoana Inés da Cruz, María de Zayas ou Ana Caro de Mallén, entre outras. A proposta adecúase ao recollido no Decreto 157/2022, de 15 de setembro, polo que se establece a ordenación e o currículo do Bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia. Emprégase unha metodoloxía activa e participativa, a través da aprendizaxe baseada en tarefas e o traballo colaborativo, onde o alumno/a é o protagonista da súa aprendizaxe.

Dirección
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Titoría)

Tribunal
Barreira Cerqueiras, Eva María (Presidente/a)
DOSIL DIAZ, CARLOS (Secretario/a)
LOPEZ QUINTANS, JAVIER (Vogal)

Resumo
Na actualidade promóvese a incorporación de metodoloxías activas no ámbito educativo co obxectivo de fomentar a motivación e a participación activa, promovendo unha aprendizaxe máis significativa e profunda que permita aos estudantes o máximo desenvolvemento integral. Neste Traballo Fin de Mestrado preséntase unha proposta didáctica baseada na gamificación como metodoloxía didáctica activa, para abordar o estudo das reaccións químicas na materia de Física e Química de 3º de ESO, co obxectivo de mellorar a comprensión dos estudantes e corrixir posibles erros conceptuais ou ideas previas. A modalidade de gamificación deseñada corresponde a un breakout educativo, unha actividade académica inspirada na dinámica dos xogos de escape room para a aula. O alumnado colabora para abrir unha serie de caixas pechadas con diferentes tipos de cadeados, o cal require da resolución de diversos problemas e enigmas. Como punto de partida faise unha revisión bibliográfica sobre as dificultades na aprendizaxe da química, con especial énfase nas reaccións químicas, así como de metodoloxías activas, gamificación, Breakout EDU e o uso das TIC como ferramentas educativas. De seguido exponse de forma detallada a proposta desenvolvida, en consonancia co currículo de secundaria.

Dirección
ROMERO CASTRO, MARIA JOSE (Titoría)

Tribunal
Barreira Cerqueiras, Eva María (Presidente/a)
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Secretario/a)
LOPEZ QUINTANS, JAVIER (Vogal)

Resumo
Nunha sociedade cada vez máis urbanizada e tecnolóxica, a interacción da infancia coa natureza en contextos educativos resulta máis ben limitada, supoñendo un desafío para o sistema escolar público, especialmente nas grandes cidades. Deste xeito, para o desenvolvemento dunha educación ecolóxica e ambiental faise precisa unha abordaxe máis diversa, que integre múltiples vías de aproximación e conexión co medio natural. Neste senso, a ecoficción preséntase como unha potente ferramenta pedagóxica para a vinculación emocional e cognitiva dos nenos e nenas co medio ambiente. O obxectivo principal deste traballo é analizar dita potencialidade mediante a elaboración dun modelo de análise específico para a ecoficción infantil e xuvenil e a súa aplicación en obras concretas, co fin de identificar os seus usos didácticos e deseñar propostas educativas contextualizadas. Para dito fin emprégase un enfoque metodolóxico mixto, baseado na revisión bibliográfica sobre a ecoficción e o seu valor didáctico, a análise de obras narrativas infantís e o deseño de actividades e dinámicas innovadoras que combinan as obras literarias estudadas e a educación na natureza. En definitiva, preténdese evidenciar a utilidade da ecoficción como ponte metafórica de acceso, coñecemento e posta en valor do medio natural, para a conformación de futuros e futuras cidadás respectuosas e comprometidas co coidado medioambiental, manifestándose, deste xeito, como unha forma de contacto coa natureza que, se ben non pode substituír a presenza física nela, pode propiciar unha relación máis empática e responsable coa contorna próxima e afastada e unha maior conciencia sobre a realidade climática actual e o noso papel nela.

Dirección
GARCIA PEDREIRA, MARIA DEL ROCIO (Titoría)

Tribunal
OTERO URTAZA, EUGENIO MANUEL (Presidente/a)
FERNANDEZ MONTEIRA, SABELA (Secretario/a)
FERNANDEZ HERRERO, BEATRIZ (Vogal)

Resumo
O presente TFM trata de ser unha revisión bibliográfica narrativa con elementos sistemáticos. Para realizala, utilizáronse descritores definidos co fin de buscar documentos nas bases de datos de Dialnet e Google Scholar, empregando posteriormente criterios de inclusión e exclusión para seleccionar as publicacións relevantes. Con esta revisión preténdese construír unha reflexión teórica e despois realizar unhas directrices metodolóxicas para deseñar propostas de sendeirismo inclusivo na Educación Primaria. Nesta base teórica trátanse os dous grandes temas sobre os que se asenta o traballo, a educación inclusiva e a educación na natureza, buscando un punto de converxencia entre ambas. Coas orientacións metodolóxicas, trátase de expoñer a posibilidade de levar a educación na natureza ás aulas dun xeito inclusivo. Para isto utilízanse as actividades educativas na natureza aproveitando as súas potencialidades, especialmente no referido á inclusión, para deseñar e planificar rutas de sendeirismo das que todo o alumnado poida obter aprendizaxes independentemente das súas características.

Dirección
CONS FERREIRO, MIGUEL (Titoría)

Tribunal
CABANA IGLESIA, ANA (Presidente/a)
CIDRAS ROBLES, SALVADOR (Secretario/a)
MECIAS CALVO, MARCOS (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Máster (TFM) defende o uso dun enfoque comunicativo na ensinanza de Lingua e Literatura Española na Educación Secundaria. A pesar dos avances na didáctica de linguas, o sistema educativo actual segue mantendo a aprendizaxe teórica e memorística fronte á máis recomendábel aprendizaxe práctica e comunicativa. O obxectivo principal é propoñer un cambio na metodoloxía de ensinanza, para que os estudantes non só adquiran coñecementos teóricos, senón que tamén se sintan motivados a participar, cooperar e traballar activamente. Por iso, pártese dunha proposta didáctica que xira en torno ás catro destrezas ou habilidades lingüísticas que a todo falante competente se lle recomendaría desenvolver para poder aprender e interiorizar os contidos gramaticais e discursivos correspondentes ao nivel no que se atopa. A unidade deseñada céntrase na análise da oración simple e na produción e comprensión de textos expositivos. Con ela, preténdese realizar unha observación continua e formativa do progreso individual de cada alumno, favorecendo as súas capacidades e atendendo aos casos de diversidade na aula.

Dirección
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Titoría)

Tribunal
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Presidente/a)
DIAZ BALADO, ALICIA (Secretario/a)
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Vogal)

Resumo
A crecente preocupación polos desafíos ambientais globais puxo de manifesto a necesidade de fomentar unha conciencia ambiental sólida. Neste contexto, o papel da educación ambiental é relevante para promover unha cidadanía responsable e comprometida coa sustentabilidade do planeta. Os directores e directoras de actividades educativas na natureza teñen unha función clave, xa que actúan como mediadores entre as persoas participantes e a contorna, e deben ser transmisores de valores proambientais. Neste marco, o presente TFM baséase nun estudo da conciencia ambiental do alumnado do Máster en Dirección de Actividades Educativas na Natureza da promoción 2024/2025, a partir da aplicación de dous instrumentos validados: O Environmental Attitudes Inventory, 24 items (EAI 24), desenvolto por Milfont e Duckitt (2010), que abrangue dimensións como a preservación e a utilización da natureza. Mentres que a Escala de Actitude Ambiental (EAS), elaborada por Adem Akkus (2020), proporciona unha visión global da conciencia ambiental sen subdividila en múltiples factores. Os datos recollidos mediante os cuestionarios serán analizados para extraer conclusións sobre o nivel de conciencia ambiental do grupo de estudo, onde as variables dependentes son as dimensións dos cuestionarios e coma variables independentes utilizouse o sexo (home vs. muller) Os resultados mostran diferenzas que nos permiten concluír que as mulleres manifestan sistematicamente unha maior preocupación ecocéntrica e menor aceptación de posturas antropocéntricas ca os homes.

Dirección
NAVARRO PATON, RUBEN (Titoría)

Tribunal
Ortiz Sanz, Juan Pedro (Presidente/a)
ROMERO TABEAYO, MARIA ISABEL (Secretario/a)
CONS FERREIRO, MIGUEL (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Máster ten como obxectivo principal analizar os coñecementos e actitudes cara á aplicación de Reanimación Cardiopulmonar (RCP) e o uso do Desfibrilador Externo Automático (DEA) entre o alumnado do Máster en Dirección de Actividades Educativas no Medio Natural. Para iso, empregarase un cuestionario que permitirá avaliar os seus coñecementos e intencións ante unha situación de emerxencia, onde se abordan conceptos fundamentais do SVB. Ademais, examinarase o protocolo de actuación co Desfibrilador Externo Automático (DEA), destacando a importancia da súa correcta utilización en situacións críticas. A través deste estudo cuantitativo, descritivo e transversal baseado na aplicación dun cuestionario como ferramenta de recolección de datos. Avaliáronse os coñecementos teóricos a través de preguntas e as actitudes ante o SVB cunha escala de Likert. A mostra de conveniencia foi de 24 participantes (16 mulleres e 8 homes) e os datos foron analizados con valores absolutos e frecuencias relativas permitindo así comparar diferenzas por sexo. Os resultados obtidos indicaron que os coñecementos son maioritariamente positivos a pesar, de que existen deficiencias nalgúns aspectos clave. Doutra banda, observouse unha actitude positiva á hora de intervir nunha situación de emerxencia. Con esta análise ademais de avaliar o nivel de coñecementos actuais do alumnado, tamén se poden identificar posibles carencias e expor estratexias para poder mellorar os seus coñecementos en primeiros auxilios e resposta ante emerxencias en contornas naturais.

Dirección
MECIAS CALVO, MARCOS (Titoría)

Tribunal
Ortiz Sanz, Juan Pedro (Presidente/a)
ROMERO TABEAYO, MARIA ISABEL (Secretario/a)
CONS FERREIRO, MIGUEL (Vogal)

Resumo
Este traballo de investigación analiza a presenza da lingua galega no ensino secundario nun período que vai dende a II República ata mediados da década dos oitenta. A presente investigación estrutúrase arredor de tres etapas históricas do século pasado: a II República, o franquismo, e o período posterior a 1975, caracterizado pola Transición e o inicio da Autonomía galega. Con este obxectivo, realizouse tanto unha análise normativa da lexislación educativa coma unha análise documental exhaustiva arredor dos estudos sobre a cuestión xa publicados. Os principais achados desta revisión mostran que a presenza da lingua galega neste nivel educativo non foi contemplada lexislativamente ata o período autonómico. Non obstante, tamén se comprobou que existiron varias iniciativas voluntarias de docentes comprometidos coa lingua para introducir esta lingua nas aulas en tempos nos que estaba prohibido.

Dirección
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Titoría)

Tribunal
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Presidente/a)
LOPEZ QUINTANS, JAVIER (Secretario/a)
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Vogal)

Resumo
No presente traballo se leva a cabo unha investigación bibliográfica acerca dos riscos laborais e as medidas de prevención a por en práctica no sector docente. En primeiro lugar, abórdase a normativa estatal, autonómica e sectorial que regula a prevención de riscos laborais, e se definen unha serie de conceptos fundamentais. No traballo se dividen os riscos laborais na docencia en riscos psicosociais, riscos ergonómicos e riscos derivados das condicións de seguridade e saúde. Finalmente, en cada grupo se identifican os principais riscos, así como os factores de risco, os síntomas asociados e as estratexias de prevención.

Dirección
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Titoría)

Tribunal
Barreira Cerqueiras, Eva María (Presidente/a)
ARTO BLANCO, MONICA (Secretario/a)
AZNAR CUADRADO, VIRGINIA (Vogal)

Resumo
Este traballo persegue o obxectivo de potenciar a presenza de contidos sociolingüísticos nos centros de ensino secundario. Partindo desta meta, farase unha proposta de intervención educativa centrada nas relacións entre a lingua galega e a súa realidade social actual. Dende 1983, ano no que se aproba a Lei de Normalización Lingüística, asegúrase o seu ensino e promoción no sistema educativo. A pesar disto, a lingua diminúe ano tras ano no número de falantes, especialmente entre as xeracións máis novas. Os centros escolares forman un espazo idóneo para impulsar o cambio sociolingüístico, xa que constitúen o lugar natural para que os mozos e as mozas reflexionen e se impliquen no uso e na defensa da lingua galega. O presente proxecto trata de converterse nunha vía para sensibilizar ó alumnado sobre o conflito sociolingüístico que atravesa Galiza e, mediante a realización de diversas actividades, procurar revitalizar en certa maneira o uso da lingua galega. Polo tanto, a proposta educativa que se presentará neste traballo aborda un contido que, a pesar da súa relevancia, non se trata suficientemente no currículo nin nas aulas. A sociolingüística é unha área que ten un gran poder de muda no futuro da lingua galega e a súa integración no ámbito educativo xoga un papel crucial no seu resgardo e robustecemento.

Dirección
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Titoría)

Tribunal
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Presidente/a)
LOPEZ QUINTANS, JAVIER (Secretario/a)
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Vogal)

Resumo
O sector das construcións metálicas representa un dos ámbitos industriais con maior potencial de crecemento en Galicia, especialmente na comarca de Ferrol, tradicionalmente vinculada á industria metalúrxica. Non obstante, afronta desafíos como o envellecemento da poboación activa, a escasa incorporación de xente nova e a dificultade para atopar persoal cualificado, o que compromete o relevo xeracional e a competitividade futura. Esta investigación analiza os principais obstáculos para a inserción laboral da mocidade no sector, destacando a relación entre formación profesional, competencias adquiridas e necesidades reais das empresas. A través dun estudo documental e dunha análise cuantitativa con cuestionarios a empresas de Ferrolterra, preténdese identificar estratexias de captación de talento e posibles deficiencias na formación existente. O obxectivo final é propoñer melloras que favorezan unha inserción laboral eficaz da xuventude.

Dirección
LOPEZ QUINTANS, JAVIER (Titoría)

Tribunal
Barreira Cerqueiras, Eva María (Presidente/a)
DIAZ BALADO, ALICIA (Secretario/a)
FERREIRO NUÑEZ, XESUS (Vogal)

Resumo
Este traballo propón revitalizar o método de gramática e tradución, un enfoque tradicional de ensino de linguas, integrándoo como complemento no enfoque comunicativo, amplamente adoptado no século XXI. A proposta céntrase na aprendizaxe do español por parte de estudantes alemáns de secundaria, mediante o deseño dunha unidade didáctica que combina ambos métodos. Esta unidade busca demostrar que o uso estratéxico da gramática e da tradución, integrado en actividades comunicativas, potencia a comprensión estrutural do idioma e mellora a precisión no seu uso, sen sacrificar a fluidez e espontaneidade propias do enfoque comunicativo.

Dirección
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Titoría)

Tribunal
VARELA ZAPATA, JESUS (Presidente/a)
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Secretario/a)
FERNANDEZ MONTEIRA, SABELA (Vogal)

Resumo
O presente Traballo de Fin de Máster ten como obxectivo a implementación dunha unidade didáctica para a asignatura de Lingua Estranxeira: francés nun Instituto Público de Educación Secundaria (IES) sen sección bilingüe. A proposta está dirixida a unha clase de primeiro da ESO composta por 25 alumnos, un dos cales presenta necesidades educativas especiais (NEE). Esta unidade didáctica enmárcase no tema 3 da programación e utiliza como material base o manual J'aime da editorial Anaya e parte dun enfoque comunicativo. A unidade didáctica desenvolverase ao largo de cinco sesións. As catro primeiras estarán centradas na ensinanza do vocabulario, da gramática e da fonética. Preténdese cos alumnos poidan falar da súa rutina cotiá, traballando para aquilo o vocabulario relativo aos distintos momentos da xornada, os días, meses e estación, a conxugación do presente do indicativo dos verbos de acción do primer grupo, a expresión da hora, a prosodia e a fonética do francés, en particular a discriminación entre os distintos fonemas do E.A través destas actividades, buscaráse desenvolver as catro competencias lingüísticas: comprensión oral e escrita, e expresión oral e escrita abordando unha perspectiva pluricultural a través do coñecemento das costumes horarias dos países francófonos, en particular de Francia. Para fomentar un aprendizaxe progresivo e adaptado ás necesidades do alumnado, emplearánse metodoloxías dinámicas e creativas, incluíndo o uso de ferramentas dixitais como a plataforma Kahoot,fomentando a integración de competencias transversais como a competencia dixital no proceso de ensinanza-aprendizaxe. Dado que se trata do primer ano no que os estudantes teñen contacto coa lingua francesa, priorizaráse un enfoque motivador e accesible para o seu nivel de coñecemento. A quinta e última sesión estará destinada á evaluación dos aprendizaxes adquiridos mediante unha pequena proba escrita e outra oral, de acordo con un sistema de evaluación continua. Ademais, levaráse a cabo unha autoevaluación docente para analizar a efectividade da unidade didáctica e determinar se se alcanzaron os obxectivos propostos, así como as competencias lingüísticas traballadas.

Dirección
RODRIGUEZ FERREIRO, VERONICA (Titoría)

Tribunal
VARELA ZAPATA, JESUS (Presidente/a)
BLATT , PAULINE MAURICETTE CHRISTIANE (Secretario/a)
Anderson McGuire, JoDee (Vogal)

Resumo
Este traballo presenta unha revisión bibliográfica sobre a gamificación e a Aprendizaxe Baseada En Xogos (ABX) no ámbito educativo, con especial énfase na súa aplicación na ensinanza do inglés. Explóranse as teorías da aprendizaxe que fundamentan estas ferramentas, a súa evolución histórica e as tendencias actuais na investigación. Así mesmo, analízanse os beneficios, desafíos e limitacións da gamificación e a ABX na aula de inglés, destacando casos de éxito na mellora da motivación, o compromiso e a aprendizaxe significativa. Finalmente, abórdanse as implicacións pedagóxicas para os docentes, enfatizando a necesidade dunha formación continua para maximizar o potencial destas estratexias. Este traballo conclúe que, pese aos retos, representan unha ferramenta poderosa para transformar a educación e atender á diversidade na aula.

Dirección
GONZALEZ REY, MARIA ISABEL (Titoría)

Tribunal
VARELA ZAPATA, JESUS (Presidente/a)
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Secretario/a)
FERNANDEZ MONTEIRA, SABELA (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Máster céntrase nos riscos ocupacionais menos evidentes para o profesorado de secundaria, máis alá do enfoque convencional do estrés e do esgotamento. A través dunha revisión sistemática da literatura, ilústranse factores ambientais, ergonómicos, organizativos e psicosociais cun alto impacto negativo na saúde do profesorado, mais que adoitan ser minimizados ou descoidados. Estes riscos inclúen a fatiga por ruído, o deterioro da calidade do aire, as dores musculoesqueléticas, a sobrecarga cognitiva, o traballo emocional invisible e as condicións institucionais desfavorables. Aportase evidencia empírica que recolle a incidencia de enfermidades físicas e psicolóxicas derivadas destas circunstancias. A tese propón un programa de prevención con catro eixos: mellora do entorno físico, ergonomía, control dos afectos e reforzo organizativo. Estas intervencións non só buscan diminuír a taxa de absentismo e mellorar a saúde do profesorado, senón tamén resultar rendibles para a sustentabilidade do sistema educativo e unha ensinanza adicional de calidade.

Dirección
GOMEZ GOMEZ, MARIA CARMEN (Titoría)

Tribunal
SARCEDA GORGOSO, CARMEN (Presidente/a)
DIAZ BALADO, ALICIA (Secretario/a)
ESTEVEZ RIONEGRO, NOELIA (Vogal)

Resumo
Este Traballo Fin de Máster céntrase na revalorización do Camiño de Santiago Portugués pola Costa, concretamente na etapa que transcorre entre Padrón e Santiago de Compostela. A través dunha revisión teórica e dunha análise do patrimonio material e inmaterial vinculado ao Camiño, este traballo propón estratexias para integrar o devandito roteiro en actividades formativas cun enfoque experiencial. O obxectivo é que os participantes non só percorran o camiño, senón que vivan unha experiencia enriquecedora a nivel persoal, cultural e educativo. Para iso, expóñense diversas propostas prácticas que buscan fomentar a aprendizaxe significativa e a conexión coa contorna. Estas actividades están deseñadas para favorecer unha comprensión máis profunda do contexto histórico, económico e social do Camiño e das zonas transitadas, á vez que se busca promover o desenvolvemento de competencias chave nos participantes. O enfoque metodolóxico establécese co fin de ofrecer unha visión integral sobre como o tránsito polos distintos lugares que atravesa o Camiño de Santiago pode converterse nun recurso pedagóxico e cultural de gran valor. En última instancia, este TFM busca contribuír á difusión e conservación deste Camiño Portugués desde unha óptica innovadora, adaptada tamén ás necesidades formativas do século XXI.

Dirección
NAVARRO PATON, RUBEN (Titoría)

Tribunal
Ortiz Sanz, Juan Pedro (Presidente/a)
ROMERO TABEAYO, MARIA ISABEL (Secretario/a)
CONS FERREIRO, MIGUEL (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Máster ten como obxectivo elaborar unha guía didáctica para actividades na natureza, baseada na última actualización do Plan de Xestión da Reserva da Biosfera Terras do Miño (2024). A investigación parte da pregunta: ¿Como pode unha guía didáctica contribuír á educación ambiental e ao ecoturismo nesta Reserva? Desde un enfoque interdisciplinario, o estudo fundaméntase en teorías sobre educación ambiental, interpretación do patrimonio e pedagoxía do lugar. Revísase o estado actual da educación en espazos protexidos e o uso de ferramentas didácticas para fomentar a conciencia ecolóxica. Considéranse traballos previos sobre roteiros educativos (Navarro Patón et ao., 2014) e estudos sobre o valor ecolóxico e cultural da área (Ramil-Rego et ao., 2005, 2009). A análise do Plan de Xestión permite identificar valores e necesidades educativas clave do territorio. Con base nesta revisión, deseñase unha guía composta por tres roteiros interpretativos, cada unha cun enfoque complementario. Os roteiros están dirixidas a docentes, alumnado ou visitantes, e inclúen obxectivos pedagóxicos, actividades, materiais e propostas de avaliación. A guía integra valores ecolóxicos, culturais e educativos, aliñándose co Plan de Xestión e promovendo unha educación ambiental experiencial. Este traballo busca poñer en valor o territorio e fomentar a aprendizaxe en contornos naturais, propoñendo un modelo educativo replicable noutros espazos protexidos.

Dirección
RAMIL REGO, PABLO (Titoría)

Tribunal
CABANA IGLESIA, ANA (Presidente/a)
CIDRAS ROBLES, SALVADOR (Secretario/a)
MECIAS CALVO, MARCOS (Vogal)

Resumo
O presente Traballo de Fin de Máster ten como finalidade crear nos nenos e nenas unha conciencia ambiental que os faga partícipes do coidado do medio, así como conscientes das problematicas ás que se enfronta. Para conseguilo, créase esta proposta de innovación educativa que conecta a literatura infantil coa natureza, a cal se inspira na metodoloxía do traballo por recunchos, pois aséntase sobre a creación dun espazo vivo que foi nomeado como O Bosque Literario. Este lugar será o punto de partida de todas as propostas e contará con obras de interese para o desenvolvemento da conciencia ambiental, ao cal as crianzas poderán acudir sempre que queiran. Esta proposta nace da preocupación polo afastamento actual da infancia coa contorna natural, a partir da cal xorde o concepto de “trastorno por déficit da natureza”. Por este motivo, preténdese crear nos nenos e nenas un vínculo emocional coa natureza, a partir do cal poidan coñecer e desfrutar das posibilidades desta por medio de aprendizaxes vivenciais. Para isto, emprégase a literatura infantil como fío condutor, pois ten a capacidade de ofrecer coñecementos e alentar a reflexión activa sobre os impactos das accións humanas sobre o medio. Todo isto farase por medio de actividades que fomenten a creatividade e a curiosidade por descubrir.

Dirección
GARCIA PEDREIRA, MARIA DEL ROCIO (Titoría)

Tribunal
OTERO URTAZA, EUGENIO MANUEL (Presidente/a)
FERNANDEZ MONTEIRA, SABELA (Secretario/a)
FERNANDEZ HERRERO, BEATRIZ (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Mestrado analiza como o uso de ferramentas audiovisuais pode mellorar a ensinanza do francés na educación secundaria, cun enfoque especial na comprensión e na expresión oral. Preséntase una proposta didáctica deseñada cun grupo de 4º da ESO no IES Ánxel Fole, baseada en tarefas comunicativas, traballo cooperativo e o uso de plataformas como Youtube, Genially, Flip, Padlet ou kahoot. A proposta busca fomentar a motivación, mellorar a competencia oral e promover a apertura intercultural nun contexto inclusivo e dixitalmente adaptado.

Dirección
SOUTO GOMEZ, MONTSERRAT (Titoría)

Tribunal
VARELA ZAPATA, JESUS (Presidente/a)
BLATT , PAULINE MAURICETTE CHRISTIANE (Secretario/a)
Anderson McGuire, JoDee (Vogal)