Traballos pendentes de presentar

Resumo
O presente traballo analiza as representacións de Galicia na narrativa de Gonzalo Torrente Ballester tomando como corpus as obras obras La saga/fuga de J.B. e Fragmentos de Apocalipsis. Estas novelas presentan unha Galicia construida literariamente a partir de elementos xeográficos, históricos, lingüísticos e mitolóxicos, creando un universo narrativo marcado polo fantástico e unha ironía propia do autor. Este TFG comeza cunha introdución na que se expoñen os obxectivos e a organización do estudo, seguida dun apartado dedicado a contextualizar a figura de Gonzalo Torrente Ballester, poñendo énfase na súa relación coa cultura galega. Seguidamente, analizarase cómo a historia galega configura o trasfondo narrativo destas obras xunto coa presenza dos modos de vida e os mitos locais. Esta análise complementarase abordando o xénero fantástico, caracterizado pola multiplicidade de perspectivas, as alteracións temporais e espaciais, e a construción de mundos ficticios. O traballo tamén dedicará un espazo ao estudo da retórica torrentina e a súa posible conexión co realismo máxico hispanoamericano ou con precedentes literarios galegos como Los Pazos de Ulloa. Finalmente, presentaranse as conclusións do estudo seguidas da bibliografía.

Dirección
FEIJO TORRES, ELIAS JOSE (Titoría)

Tribunal
CABO ASEGUINOLAZA, FERNANDO (Presidente/a)
CHOUCIÑO FERNANDEZ, ANA GLORIA (Secretario/a)
PATIÑO EIRIN, CRISTINA (Vogal)

Resumo
Federico García Lorca realizou as súas dúas únicas viaxes fóra de España cara ao continente americano: a primeira tivo lugar no ano 1929 a Nova York e posteriormente a Cuba; a segunda, xa a partir de 1933, a Bos Aires e Montevideo. Aínda que se estudou de forma moi profunda o seu famoso libro Poeta en Nueva York, non existen tantos estudos que expliquen a forte pegada do poeta e dramaturgo granadino en Hispanoamérica. Cómpre destacar, así, a obra monográfica América en un poeta de Andrew A. Anderson, na que se citan autores que foron influídos polo escritor granadino, pero sen propoñer unha análise detallada e profunda. O presente traballo, desde a metodoloxía da literatura comparada, procura ofrecer unha explicación que acade ese nivel de detalle e profundidade, centrándose no ámbito teatral e, máis concretamente, na traxedia. Aquí proponse un estudo comparado de tres obras lorquianas (Doña Rosita la soltera, Bodas de sangre e La casa de Bernarda Alba) en relación con outras obras de dramaturgos arxentinos nas que exerceron unha notable influencia: Judith y las rosas, de Nalé Roxlo; El carnaval del diablo, de Juan Óscar Ponferrada; e Don Juan, de Leopoldo Marechal, respectivamente. Ademais, cada unha destas lecturas comparativas organízase arredor dun tema común: a muller, a ambientación e transcendencia relixiosas e o erotismo. Cos resultados obtidos, preténdese examinar estas relacións transatlánticas e descubrir que o repertorio literario lorquiano foi moito máis alá do que convencionalmente se estudou en toda a tradición.

Dirección
DOMINGUEZ PRIETO, CESAR PABLO (Titoría)

Tribunal
CABO ASEGUINOLAZA, FERNANDO (Presidente/a)
CHOUCIÑO FERNANDEZ, ANA GLORIA (Secretario/a)
PATIÑO EIRIN, CRISTINA (Vogal)

Resumo
O obxectivo do presente traballo é analizar o proceso de lexicalización dos temas cultos filia y fobia en español. Para acadar este obxectivo, levarase a cabo unha análise diacrónica baseada en datos extraídos do Corpus del Diccionario Histórico del español (CDH), coa fin de identificar as primeiras aparición documentadas de palabras compostas con estes formantes e determinar os seus patróns de produtividade. En primeiro lugar, delimitarase a natureza lingüística dos temas cultos ou temas de palabras inexistentes (segundo a proposta de Pena 1999), considerándoos diferentes dos afixos e das raíces. A continuación, presentaranse os resultados da análise dos datos recompilados, coa fin de extraer conclusións relevantes con respecto á súa implantación e produtividade no léxico español. Prestarase atención aos tipos textuais onde o seu uso é máis recorrente. Finalmente, determinaranse o momento e as condicións lingüísticas, sociais e históricas que propiciaron a autonomía léxica destes temas, atendendo aos l factores morfolóxicos, trazos formais e semánticos, que interveñen no proceso.

Dirección
RODRIGUEZ ESPIÑEIRA, MARIA JOSE (Titoría)

Tribunal
CAMPOS SOUTO, MARIA DO MAR (Presidente/a)
IGLESIAS CANCELA, YOLANDA (Secretario/a)
DIAZ GARCIA, MARIA TERESA (Vogal)

Resumo
O diálogo é un dos xéneros máis destacados na prosa didáctica do século XVI. Entre as súas moitas vertentes e modelos (platónico, ciceroniano, erasmista-lucianesco...) atópase un subtipo do diálogo ciceroniano directamente emparentado coa experiencia dialéctica e oratoria. É un diálogo no que dous contendentes enfrontan as súas posturas sobre un determinado tema, en intervencións sucesivas ás que un xuiz pon fin coa súa decisión. O Diálogo de la dignidad del hombre pertence a esta modalidade, e desenrola un tema de capital importancia para o humanismo europeo: a consideración do home coma o ser máis completo ou mísero do universo. Tratado antes por autores coma Pico della Mirandola, é recreado por Fernán Pérez de Oliva, humanista ao que Cristóbal de Villalón situou como modelo de home de letras no seu diálogo El scholástico. O obxectivo deste traballo, apoiado na retórica e na contextualización filolóxica e histórica do asunto, é explicar os mecanismos de construción argumentativa que conforman este debate. O traballo constará dunha introdución, onde se exporán os obxectivos, metodoloxía e fases da elaboración; un segundo apartado que resumirá os modelos de diálogo existentes no século XVI; un terceiro no que se resumirá a importancia do debate dignitas vs. Miseria hominis no Renacemento, e un cuarto que se centrará na análise do diálogo. As conclusións e a bibliografía serán os lóxicos apartados finais.

Dirección
AZAUSTRE GALIANA, ANTONIO (Titoría)

Tribunal
CABO ASEGUINOLAZA, FERNANDO (Presidente/a)
CHOUCIÑO FERNANDEZ, ANA GLORIA (Secretario/a)
PATIÑO EIRIN, CRISTINA (Vogal)

Resumo
É incuestionable a riqueza lingüística que presenta o español, unha lingua pluricéntrica que contén gran variación lingüística dialectal e sociolingüística, sobre todo, pola súa vastedade xeográfica e demográfica, no ámbito hispanoamericano. O estudo das formas de tratamento pronominal e verbal do español xerou tradicionalmente gran interese no contexto da investigación hispánica en virtude da variabilidade formal e nocional que manifesta ao longo e ancho do territorio americano, interese tamén personal que nos levou a seleccionalo como tema de Traballo de Fin de Grao. Este divídese fundamentalmente en dúas partes. Comezaremos cunha perspectiva teórica, na que abordaremos a definición do concepto voseo mostrando a súa evolución dende as etapas de formación e desenvolvemento ata o español actual, ao tempo que debuxaremos un estado da cuestión mediante a lectura e sintese de refrancias bibliográficas básicas que se centran na súa descripción e análise. Desta forma, sera posible presentar un panorama actualizado sobre o tratamento pronominal e verbal voseante dende unha perspectiva xeral, pero con especial atención á zona andina e a Chile, áreas escollidas pola natureza non estandarizada do voseo, frente a un uso máis prestixioso na área rioplatense e outro semiestandarizado en Centroamérica. Na segunda parte do TFG prestaremos especial atención a unha dimensión práctica a través da consulta e exame dos materiais extraídos fundamentalmente do corpus PRESEEA, dando lugar, por tanto, a unha visión do voseo a través das mostras orais dos falantes andinos e chilenos que permiten o seu estudo tendo en conta, ademais da variable xeográfica, variables independientes ou extralingüísticas como a idade, o sexo ou o nivel de instrucción.

Dirección
CREGO GARCIA, VICKY (Titoría)

Tribunal
CAMPOS SOUTO, MARIA DO MAR (Presidente/a)
IGLESIAS CANCELA, YOLANDA (Secretario/a)
DIAZ GARCIA, MARIA TERESA (Vogal)

Resumo
O autor uruguaio Onetti é un escritor distinguido tanto polas súas novelas coma polos seus contos. Nunha breve introdución, tratarase de anosar de que xeito move a súa literatura en terreos que mesturan a realidade cas ensoñacións das personaxes. Con estas ensoñacións, as personaxes tratan de escapar da angustia e da soidade á que se ven sometidos por un ambiente pechado. Nestas circunstancias, o consumo do alcol é común nos escritos de Onetti. O núcleo do presente traballo procurará esclarecer cal é a función do alcol nos contos do uruguaio. Logo o foco será trasladado a catro contos en específico: Bienvenido, Bob (1944), La casa en la arena (1949), Jacob y el otro (1961) e Los amigos (1979). Con esta selección concreta, tratarase de analizar de que xeito o autor manexou, de xeito literario, o consumo do alcol ó longo de máis de tres décadas.

Dirección
HERNANDO MORATA, ISABEL (Titoría)

Tribunal
CABO ASEGUINOLAZA, FERNANDO (Presidente/a)
CHOUCIÑO FERNANDEZ, ANA GLORIA (Secretario/a)
PATIÑO EIRIN, CRISTINA (Vogal)

Resumo
Nas últimas décadas, o estudo sobre a correlación entre a secularización e a literatura foi deixando de lado a idea de analizar a presenza ou ausencia de elementos relixiosos na literatura para considerar a secularización como marco de lectura do real no que «se desenvolven as interaccións entre o literario e o relixioso», insistindo «máis na natureza relacional destes ámbitos ca na autonomía de cada un deles», en palabras de José María Martínez Domingo (2023). A partir desta premisa xorden os estudos postseculares, recentes no ámbito hispano, que achegan unha renovación e actualización na análise destas interaccións no contexto da globalización. Isto abre a porta a diversas relecturas de textos tradicionais, pero tamén á análise de obras producidas baixo o contexto da secularización ata a actualidade, momento no que a división entre o relixioso e o profano comeza a non ser tan clara. Tanto a novela La península de las casas vacías (David Uclés, 2024) como a obra cinematográfica El laberinto del fauno (Guillermo del Toro, 2006) poden funcionar como paradigma desta tendencia, xa que ambas, de produción e publicación recente, sitúan o seu argumento na (pos)guerra civil española, rexeitando o uso dos códigos de representación miméticos ou realistas tradicionalmente considerados máis apropiados para o desenvolvemento de narrativas cun contexto real como é unha guerra civil. Tendo en conta como isto posibilita unha nova forma de analizar sucesos históricos representados na literatura e no cinema, levarase a cabo un estudo comparativo en clave postsecular que pretende demostrar como as narrativas non miméticas poden ofrecer unha comprensión máis profunda das inquedanzas humanas a través dos seus personaxes, do que lles acontece e das súas reaccións nun contexto bélico, empregando a súa dimensión simbólica e metafórica para explorar cuestións de fe e espiritualidade en tempos de (post)secularización.

Dirección
DOMINGUEZ PRIETO, CESAR PABLO (Titoría)

Tribunal
CABO ASEGUINOLAZA, FERNANDO (Presidente/a)
CHOUCIÑO FERNANDEZ, ANA GLORIA (Secretario/a)
PATIÑO EIRIN, CRISTINA (Vogal)

Resumo
A paisaxe lingüística (PL) constitúe o conxunto de todas as manifestacións lingüísticas escritas presentes nun determinado espazo público. Por tanto, inclúe carteis, anuncios, sinais, letreiros e calquera outro signo lingüístico de carácter tanto oficial como privado. Este Traballo de Fin de Grao ten por finalidade comparar a presenza do español na paisaxe lingüística de Madrid e Santiago de Compostela a partir dun corpus de fotografías dos signos lingüísticos presentes nunha rúa homóloga de cada cidade. Por un lado, tómase Madrid como exemplo dun territorio oficialmente monolingüe, pero onde na práctica conviven múltiples e variadas linguas en contacto co español e entre si, debido aos procesos migratorios iniciados nos años 80 e 90, e que continúan na actualidade. Por outro lado, Santiago de Compostela é exemplo dun territorio onde o español no so convive con outras linguas nun contexto multilingüe froito de procesos migratorios, así como do carácter da cidade como destino turístico e relixioso por ser a meta do Camiño de Santiago, senón que ademais convive co galego, lingua propia de Galicia, nun contexto de bilingüismo legalmente recoñecido, pero onde o seu status como lingua estatal lle proporciona un maior poder, creando una relación desigual. Por conseguinte, a descrición, análise e comparación da presenza do español fronte ao resto de linguas en ambas paisaxes lingüísticas supón una valiosa ferramenta para analizar as súas funcións sociolingüísticas. Ademais, no contexto compostelán, onde hai un bilingüismo legalmente recoñecido, é tamén un marcador da vitalidade e status de cada lingua en competencia, permitindo determinar o efecto da política lingüística na presencia real das linguas.

Dirección
PREGO VAZQUEZ, GABRIELA (Titoría)

Tribunal
CAMPOS SOUTO, MARIA DO MAR (Presidente/a)
IGLESIAS CANCELA, YOLANDA (Secretario/a)
DIAZ GARCIA, MARIA TERESA (Vogal)

Resumo
Este estudo filolóxico centrará a súa atención maioritariamente na figura de Jaime Solá, escritor galego cuxa produción literaria está escrita en castelán, coa intención de entender o seu nacemento como escritor e a súa recepción como tal na Galiza de finais do século XIX e comezos do XX. Discutirase a acollida da súa obra a través de diferentes artigos xornalísticos, valorando tamén o impacto de Solá como persoa de interese no seu contexto social. Para iso, farase un estudo dos seus textos e, para comprender na súa totalidade tanto estes como o seu impacto como autor, realizarase unha investigación do contexto social e literario deste período, que abrangue desde finais do século XIX ata 1909. Deste xeito, preténdese arrojar luz sobre a obra de Solá e situalo no seu contexto.

Dirección
FEIJO TORRES, ELIAS JOSE (Titoría)

Tribunal
CABO ASEGUINOLAZA, FERNANDO (Presidente/a)
CHOUCIÑO FERNANDEZ, ANA GLORIA (Secretario/a)
PATIÑO EIRIN, CRISTINA (Vogal)

Resumo
O cancro de mama representa o tipo de cancro con maior incidencia e mortalidade entre as mulleres a nivel global (Organización Mundial de la Salud [OMS], 2024a). Cada mes de outubro, con motivo do denominado “Mes Rosa”, multiplícanse as iniciativas empresariais destinadas a visibilizar esta enfermidade e recadar fondos para a súa investigación. Aínda que estas campañas publicitarias apelen á concienciación social, responden de igual forma a fines corporativos e proxectan unha imaxe do cancro que se afasta normalmente da realidade vivida polas pacientes. Neste contexto, o presente traballo céntrase na análise dunha campaña publicitaria específica impulsada por Hard Rock en outubro de 2024: Pinktober 2024. O enfoque adoptado é cualitativo e multimodal, polo que se terán en conta tanto os elementos verbais da campaña como os non verbais. En particular, analizaranse cuestións pragmáticas (actos de fala, elementos da comunicación e expresión da subxectividade) e observaranse as metáforas conceptuais e multimodais codificadas no discurso. A análise levarase a cabo a través do estudo tanto da páxina web de Pinktober 2024 (Hard Rock Hotel Madrid), como de varias publicacións extraídas das plataformas Facebook e Instagram. Os obxectivos principais do estudo son, por unha banda, identificar as técnicas de persuasión empregadas neste tipo de publicidade e, por outra, determinar que imaxe do cancro de mama se constrúe a través do discurso.

Dirección
RECALDE FERNANDEZ, MONSERRAT (Titoría)

Tribunal
CAMPOS SOUTO, MARIA DO MAR (Presidente/a)
IGLESIAS CANCELA, YOLANDA (Secretario/a)
DIAZ GARCIA, MARIA TERESA (Vogal)

Resumo
Este Traballo de Fin de Grao céntrase na análise das diferenzas lingüísticas entre o español de América (ou Hispanoamérica) e o de España, empleando como ferramenta principal a música urbana e o pop. Estas manifestacións culturais, ademáis de ter unha gran relevancia na vida persoal da autora, constitúen un valioso recurso para observar e analizar a diversidade do idioma en contextos reais e actuais. A partir dun corpus coidadosamente seleccionado de cancións que consideramos representativas de ambos contextos xeográficos, lévase a cabo unha análise comparativa dos planos fónico, morfosintáctico e léxico. Este último plano adquire especial protagonismo por ser o ámbito onde as diferenzas son máis evidentes e frecuentes, con especial atención a fenómenos como os anglicismos, os coloquialismos e as expresións idiomáticas. Este estudo pretende non só describir ditas disimilitudes lingüísticas, senón tamén reflexionar sobre a súa utilidade pedagóxica e sociolingüística na ensinanza do español como lingua estranxeira.

Dirección
CREGO GARCIA, VICKY (Titoría)

Tribunal
CAMPOS SOUTO, MARIA DO MAR (Presidente/a)
IGLESIAS CANCELA, YOLANDA (Secretario/a)
DIAZ GARCIA, MARIA TERESA (Vogal)

Resumo
O xénero (neo)gótico caracterízase por combinar a ficción co horror, a morte e, en ocasións, o romance, sendo a estética do tenebroso o elemento principal. En moitas ocasións, as persoas (especialmente as mulleres) atoparon neste xénero o marco ideal para expresarse con liberdade, xa que permite tratar temás tabú e sacar á luz as partes máis ocultas da mente humana. No presente traballo abordarase o xénero (neo)gótico en relación coas inquedanzas do ser humano desde unha perspectva transatlántica. Para isto, realizarase a primeira análise comparativa de La casa de los espíritus (1982), de Isabel Allende, e Carcoma (2021), de Layla Martínez. Ambas novelas abordan cuestións sobre o humano, o sobrenatural, o sublime e o gótico feminino, incluíndo expresións da sexualidade, así coma diferentes concepcións do macabro, o fúnebre e o tenebroso, sen deixar de lado o peso dos seus respectivos contextos sociopolíticos. Se ben existen numerosos estudos sobre La casa de los espíritus, Carcoma non conta con esa bagaxe crítica, seguramente debido á súa recente datade publicación. Preténdese con este estudo revertir, por un lado, o feito de que, tradicionalmente, o estudo de la novela gótica estivo protagonizado case en exclusiva por obras do ámbito anglosaxón, polo que a novela gótica hispana careceu de atención e, por outro, demostrar que se trata dun xénero complexo cunhas estruturas que permiten gran variabilidade e riqueza expresiva. Para elo, analizaranse en profundidade tres aspectos fundamentais presentes en ambas obras: a reescritura do cronotopo do castelo (Bajtín), o feminismo atravesado pola conciencia de clase e a relación que as distintas sociedades establecen coa relixión e a espiritualidade.

Dirección
DOMINGUEZ PRIETO, CESAR PABLO (Titoría)

Tribunal
CABO ASEGUINOLAZA, FERNANDO (Presidente/a)
CHOUCIÑO FERNANDEZ, ANA GLORIA (Secretario/a)
PATIÑO EIRIN, CRISTINA (Vogal)

Resumo
Este traballo pretende aproximarse á análise pragmático-lingüística do discurso da prensa de extrema dereita sobre a chegada de inmigrantes irregulares a España. A representación da inmigración no discurso mediático e político foi estudada polos investigadores Teun A. Van Dijk (2003) e Ruth Wodak (2015), que analizaron a reprodución das estruturas de poder e a proliferación de desigualdades sociais coma o racismo. Dende a perspectiva da análise crítica do discurso, examinarase a formulación dos titulares para detectar as presuposicións e as implicaturas xeradas pola creba das máximas conversacionais. A mostra componse dun corpus de artigos xornalísticos escritos en 2024 e provenientes de tres diarios dixitais: La Gaceta de la Iberosfera, Libertad Digital e OkDiario. O exame do corpus, formado por 85 titulares de noticias sobre a inmigración irregular, permite a análise da frecuencia dos diferentes tipos de implicaturas e presuposicións, así como o estudo cualitativo do funcionamento pragmático-textual de eses mecanismos discursivos. Os fenómenos analizados posúen unha función moi relevante na comunicación de contido implícito e, polo tanto, teñen un impacto sutil na representación da realidade que fan os lectores. Como veremos, o traballo constata que as noticias sobre inmigración se realizan dende unha perspectiva etnocentrista que transmite unha relación de oposición entre o endogrupo “nós”, que representa á poboación nacional, e o exogrupo “eles” da minoría inmigrante. Os titulares tamén sitúan no centro informativo o carácter ilegal dos inmigrantes ou utilizan figuras retóricas, como metáforas, metonimias o personificacións. En consecuencia, estes discursos mediáticos poden influír na sociedade con estereotipos e xeneralizacións que afectan á percepción xeral sobre as persoas inmigrantes.

Dirección
RECALDE FERNANDEZ, MONSERRAT (Titoría)

Tribunal
CAMPOS SOUTO, MARIA DO MAR (Presidente/a)
IGLESIAS CANCELA, YOLANDA (Secretario/a)
DIAZ GARCIA, MARIA TERESA (Vogal)