O Centro de Estudos de Seguridade da USC, Premio Iniciativa da Administración do CPEIG polo seu traballo investigador sobre a manipulación informativa

O Colexio Profesional de Enxeñaría en Informática de Galicia (CPEIG) concedeu o Premio Iniciativa da Administración da XVI Noite da Enxeñaría en Informática de Galicia 2024 ao Centro de Estudos de Seguridade (CESEG), un centro mixto de investigación da Universidade de Santiago de Compostela (USC) e do Ministerio de Defensa do Goberno de España, polo seu traballo investigador sobre a manipulación informativa.

O presidente do CPEIG, Fernando Suárez, explica que este recoñecemento subliña a relevancia do traballo realizado polo equipo investigador para abordar un dos desafíos máis críticos de sociedade actual, a manipulación informativa. “Nun mundo cada vez máis dixital, a calidade democrática e a seguridade da información son pilares fundamentais que deben ser defendidos. O proxecto galardoado explora con rigor as complexidades da desinformación, as súas implicacións na seguridade e o seu impacto na integridade democrática, aportando unha visión estratéxica sobre como identificar, responder e mitigar estas ameazas”, apunta Suárez.

O CPEIG resalta a importancia da tecnoloxía como ferramenta clave na loita contra a desinformación, posto que as solucións tecnolóxicas permiten detectar patróns de manipulación e filtrar información falsa de maneira máis rápida e efectiva. “Os avances en intelixencia artificial e análise de datos convértense en aliados indispensables neste combate, permitindo o desenvolvemento de sistemas que non só detectan a manipulación, senón que tamén brindan respostas informativas claras”, engade.

O CESEG
Con sede na Facultade de Dereito da USC, o CESEG naceu en 2015 cando se formalizaron, baixo a fórmula de centro de investigación, un conxunto de actividades que se desenvolvían na USC desde décadas atrás, sobre todo ligadas ao que se chamaba o Seminario de Estudos de Seguridade e Defensa (USC-CESEDEN).

O director do CESEG, o profesor doutor José Julio Fernández Rodríguez, explica que o centro se configura como un foro de estudo, investigación, formación e divulgación académica, que busca liñas de análise dinámicas e multidisciplinares, contribuíndo así á difusión e mellora da cultura da seguridade e da paz. En concreto, sinala que o centro analiza a seguridade desde un “entendemento poliédrico e heteroxéneo”, o único que hoxe en día é capaz de ofrecer resultados satisfactorios ante o conxunto de retos e ameazas que se cernen sobre os sistemas democráticos. Realízanse estudos sobre xeopolítica, intelixencia, xeoestratexia, conflitos internacionais, terrorismo, crime organizado e seguridade enerxética ou seguridade ambiental.

José Julio Fernández destaca que os temas de ciberseguridade e ciberdefensa son obxecto de atención constante nas actividades que se desenvolven no centro. “O estudo da ciberseguridade incrementarase nos vindeiros anos ante o salto tecnolóxico que se prevé e a incidencia que terá en todas as ordes”, explica.

O comité científico do CESEG inclúe profesores e investigadores de 25 entidades de prestixio que se sitúan en 12 países. Este comité e o cadro directivo do CESEG serven para testemuñar a calidade das moitas actividades e seminarios que se realizan, o que inclúe actividades de formación de posgraduado, xornadas divulgativas, conferencias, estancias de investigación, publicacións de libros colectivos, ditames e informes, sesións de análise e a edición dunha revista específica do centro, chamada Gladius et Scientia.

É habitual a colaboración en distintos graos de intensidade do CESEG con outras institucións académicas e de seguridade, como o Instituto Español de Estudios Estratégicos, o Centro Nacional de Inteligencia, o seu Centro Criptológico Nacional, distintas embaixadas (como as de Portugal, Italia, Brasil, Estados Unidos, Rusia, Francia, Perú, México ou Chile), a OTAN, a Unión Europea, o Consejo de Europa, o Alto Comisionado de Nacións Unidas para os Dereitos Humanos, a UNESCO ou ACNUR.

Proxecto ambicioso
O CESEG desenvolve na actualidade un ambicioso proxecto internacional de investigación, titulado ‘A manipulación informativa como problema de seguridade e de calidade democrática: descrición, consecuencias e respostas, no que se integran 20 universidades de 6 países, baixo a coordinación e dirección do CESEG.

O obxecto principal do proxecto é coñecer como funcionan os procesos, accións e estratexias de manipulación da información; especificar as consecuencias da manipulación para a seguridade e calidade democrática; e dar respostas concretas á manipulación no ámbito xurídico, das políticas públicas e da educación, no marco do Estado de Dereito.

Nesta liña, José Julio Fernández explica que, xa no ecuador do período de vixencia do proxecto, “a ciberseguridade volveuse esencial para enfrontarse á desinformación, tanto para a detección das noticias falsas como para construír ferramentas que axuden á alfabetización mediática e ao empoderamento da cidadanía democrática”. E engade que actualmente están colaborando co CPEIG e con certas empresas tecnolóxicas para concretar nos vindeiros meses esta relevante dimensión tecnolóxica da problemática da manipulación informativa.