Intervención familiar e coidadores

• Coñecemento e capacitación para poñer en práctica programas psicoeducativos destinados a dotar aos coidadores/as dos coñecementos, estratexias e habilidades necesarios.
• Capacidade para avaliar as situacións de risco tanto para o cuidador/a como para o/a ancian/a.
• Capacidade para realizar intervencións psicolóxicas destinadas a mellorar a relación de coidado, así como previr e tratar as situacións de risco para os/as cuidadores/as e os anciáns.

• A formación dos/as cuidadores/as
• Habilidades personais relacionadas co coidado
• O estrés dos cuidadores/as: avaliación e intervención
• Intervencións psicosociais para o coidado dos/as cuidadores/as e prevención da dependencia
• Maltrato, abandono e coidado neglixente: factores de risco e programas de intervención

Suministrarase a bibliografía básica a través da aula virtual.

Crespo López, M. y López Martínez J. (2007). El estrés en cuidadores de mayores dependientes: cuidarse para cuidar. Madrid : Pirámide
Izal Fernández de Troconiz, M., Montorio Cerrato, I. y Díaz Veiga, P. (2002). Cuando las personas mayores necesitan ayuda: guía para cuidadores y familiares. Madrid: Instituto de Migraciones y Servicios Sociales.
Losada, A., Montorio, I., Izal, M. y Márquez-González, M. (2006). Estudio e intervención sobre el malestar psicológico de los cuidadores de personas con demencia. El papel de los pensamientos disfuncionales. Madrid: IMSERSO.

Bibliografía complementaria

Alonso, M., López, A., Losada, A. & González, J.L. (2013). Acceptance and commitment therapy and selective optimization with compensation for older people with chronic pain. Behavioral Psychology, 21, 59-79.
Brodaty, H., Green, A., y Koschera, A. (2003). Meta-Analysis of Psycho-social Interventions for Caregivers of people with dementia. Journal of the American Geriatrics Society, 51, 657-664.
Carretero Gómez, S. (2006). La sobrecarga de las cuidadoras de personas dependientes: análisis y propuestas de intervención psicosocial. Valencia: Tirant lo Blanch
Centeno Soriano, C. (2004). Cuidar a los que cuidan: qué y cómo hacerlo. Jaén: Formación Alcalá.
Cohen, C. A., Colantonio, A., & Vernich, L. (2002). Positive aspects of caregiving: rounding out the caregiver experience. International Journal of Geriatric Psychiatry, 17, 184-188.
Connell, C. M., Javenic, M. R., & Gallant, M. P. (2001). The costs of caring: Impact of dementia on family caregivers. Journal of Geriatric Psychiatry & Neurology, 14(4), 179-187.
Doka, K. J. (2000). Mourning psychosocial loss: Anticipatory mourning in Alzheimer’s, ALS, and irreversible coma. En: T. A. Rando (Ed), Clinical dimensions of anticipatory mourning: Theory, and practice in working with the dying, their loved ones, and their caregivers (pp.477-492). Champaign, IL: Research Press.
Ekwall, A. K., Sivberg, B., & Hallberg, I, R. (2005). Loneliness a predictor of quality of life among older caregivers. Journal of Advanced Nursing, 49(1), 23-32.
Eloniemi-Sulkava, U. Rahkonen, T., Suihkonen, S., Jalonen, P., Hentinen, M. & Sulkava, R. (2002). Emotional reactions and life changes of caregivers of demented patients when home caregiving end. Aging and Mental Health, 6(4), 343-349.
Eloniemi-Sulkava, U., Notkola, I. L., Hentinen, M., Kivela, S. L., Sivenius, J., & Sulkava, R. (2001). Effects of supporting community-living demented patients and their caregivers. A randomized trial. Journal of American Geriatrics Society, 49, 1282-1287.
Holmen, K., Ericsson, K. & Winblad, B. (2000). Social and emotional loneliness among non demented and demented elderly people. Archives of Gerontology and Geriatrics, 31, 17-7192.
Lopez, J., Romero-Moreno, R., Marquez-González, M., & Losada, A. (2012). Spirituality and self-efficacy in dementia family caregiving: trust in God and in yourself. International Psychogeriatrics, 24, 1943-1952.
Losada, A., Nogales-González, C., López, J., Márquez-González, M. y Jiménez-González, E. (2013). Ayuda psicológica a cuidadores de personas con demencia en diferentes escenarios. Información Psicológica, 105, 60-77.
Losada, A., Márquez-González, M. & Romero-Moreno, R. (2011). Mechanisms of action of a psychological intervention for dementia caregivers: effects of behavioral activation and modification of dysfunctional thoughts. International Journal of Geriatric Psychiatry, 26, 1119-1127.
Márquez-González, M., Losada, A., Peñacoba, C. y Romero-Moreno, R. (2009). El optimismo como factor moderador de la relación entre el estrés y la depresión de los cuidadores informales de personas mayores dependientes. Revista Española de Geriatría y Gerontología, 44, 235-237.
Meuser, T. M., & Marwit, S. J. (2001). A comprehensive stage-sensitive model of grief in dementia caregiving. The Gerontologist, 41(5), 658-670.
Pinquart, M. & Sorensen, S. (2003). Differences between caregivers and non-caregivers in psychological health and physical health: A meta analysis. Psychology and Aging, 18(2), 250-267.
Romero-Moreno, R., Márquez-González, M., Mausbach, B.T., & Losada, A. (2012). Variables modulating depression in dementia caregivers: a longitudinal study. International Psychogeriatrics, 24, 1316-1324.
Rudd, M. G., Viney, L. L., & Preston, C. A. (1999). The grief experienced by spousal caregivers in dementia patients: The role of place of care of patient and gender of caregiver. International Journal of Aging & Human Development, 48, 217-240.
Schulz, R., Beach, S. R. (1999). Caregiving as a risk factor of mortality. Journal of American Medical Association, 282, 2215-2219.
Schulz, R., O´Brien, A., Czaja, S., Ory, M., Norris, R., Lynn, M. M. & cols. (2002). Dementia Caregiver intervention research: in search of clinical significance. The Gerontologist, 42, 5;589-602.

BÁSICAS E XERAIS

CG3 - Planificar, desenvolver e supervisar o proceso de avaliación psicoxerontolóxica nos diferentes contextos e ámbitos de actuación.
CG4 - Deseñar, desenvolver, supervisar e avaliar plans e programas de intervención e tratamento psicoxerontolóxico en función da avaliación previa e das variables individuais, sociais e institucionais.
CG5 - Amosar habilidades de comunicación interpersoal e de manexo das emocións axeitadas para unha interacción efectiva coas persoas maiores, familiares, coidadores/as e demáis profesionais implicados na atención xerontolóxica.
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en entornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados con súa área de estudo
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuizos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuizos

TRANSVERSAIS

CT2 - Amosar un sentido crítico razoable, curiosidade intelectual e capacidade de argumentación sobre problemas complexos.
CT3 - Desenvolver as habilidades no manexo de tecnoloxías da información e comunicación.
CT5 - Desenvolver a capacidade para traballar en grupo e solucionar problemas de forma cooperativa.

ESPECÍFICAS

CE2 - Ser capaz de planificar e desenvolver unha avaliación utilizando os instrumentos e técnicas máis convenientes.
CE5 - Saber planificar y desarrollar programas de intervención seleccionando los objetivos, los procedimientos y los instrumentos más apropiados en función de las características del problema y del contexto.
CE7 - Saber asesorar e intervir no ámbito familiar das persoas maiores tanto sas coma enfermas.
CE8 - Saber deseñar e planificar programas de intervención ambiental e social que axuden a mellorar a calidade de vida das persoas maiores.
CE9 - Coñecer os recursos e a organización do sistema de atención sociosanitaria ás persoas maiores.
CE10 - Saber adecuar as actuacións ao marco legal e administrativo correspondente e promover os cambios que se consideren nesarios para mellorar a atención ás persoas maiores.

Fase inicial con metodoloxía expositiva. Boa parte da materia se imparte por medio de actividades prácticas e simuladas. As tarefas desta materia poderían estar vinculadas a Proyectos de ApS.

-Participación en clase e titorías computarase a través de rexistros diarios de asistencia e ponderarase sobre un 30%.
-Examen e/ou Informe de traballos individuais ou en grupo teñen un carácter aplicado e práctico, esixen de presencialidade e son obrigatorios, ponderándose sobre un 70%.
Dado o carácter práctico e aplicado da metodoloxía docente non é posible a dispensa de asistencia.En canto á asistencia a clase o programa da materia axustarase ao especificado no Regulamento de asistencia a clase nas ensinanzas oficiais de grao e máster da Universidade de Santiago de Compostela, aprobado en Consello de Goberno con data do 25 de novembro de 2024
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.

El tiempo de Trabajo no-presencial del estudiante se estima en 50 horas.

Recoméndase un análise pormenorizado dos materiais suministrados a través da aula virtual.