Psicoloxía do Desenvolvemento (3-6 anos)

CONCEPTUAIS.
1. Coñecer o proceso evolutivo dos 3-6 anos, considerando a continuidade no desenvolvemento e os fitos do desenvolvemento na etapa precedente.
2. Recoñecer as principais pautas evolutivas e as capacidades, habilidades e destrezas propias e emerxentes en cada momento madurativo da etapa 3-6 anos nos diversos ámbitos do desenvolvemento: psicomotor, sensoperceptivo, cognitivo, lingüístico, sociafectivo.
3. Recoñecer os requisitos de desenvolvemento e aprendizaxe como obxectivos educativos fundamentais nesta etapa.
4. Coñecer os diversos contextos de desenvolvemento natural do neno/a e a súa relación coa aprendizaxe.
5. Coñecer e comprender as funcións do proceso de actividade lúdica, a coordinación entre a familia e a escola infantil para o óptimo desenvolvemento nesta etapa evolutiva.
6. Recoñecer os factores persoais e/ou sociais que poden explicar a diversidade e as diferenzas no proceso de desenvolvemento dos nenos.
PROCEDIMENTAIS.
1. Saber aplicar os coñecementos adquiridos sobre as pautas evolutivas en distintos momentos da etapa 3-6 para adecuar programas educativos orientados a potenciar o desenvolvemento óptimo dos nenos, respectando o proceso de desenvolvemento e fomentando a consolidación de requisitos madurativos a través da aprendizaxe e a estimulación óptima.
2. Favorecer o desenvolvemento de estratexias e habilidades dentro do marco da creatividade para xerar e adecuar actividades e materiais didácticos que se axusten ás características propias da etapa evolutiva e do momento madurativo dos nenos.
3. Favorecer o desenvolvemento de habilidades cognitivas, persoais e sociais de análises, reflexión e organización da información.
4. Fomentar a capacidade de traballo cooperativo e o desenvolvemento de habilidades sociais en grupo.
5. Favorecer o desenvolvemento de hablidades de exposición e atención pública.
6. Fomentar o manexo de recursos bibliográficos e documentais e TICS dentro do marco da competencia informacional.
7. Fomentar o uso e manexo de plataformas virtuais como medio educativo que permite unha maior continuidade na comunicación profesor-alumno e un mellor seguimento da aprendizaxe.
ACTITUDINAIS.
1. Favorecer valores de tolerancia e respecto para as outras persoas.
2. Fomentar o desenvolvemento de actitudes abertas, flexibles, comunicativas, empáticas e asertivas na interacción e o traballo en equipo.
3. Desenvolver o respecto á diversidade funcional e das persoas no alumnado en canto persoas e profesorado.

A materia desenvólvese en 6 bloques temáticos, que diversifican os contidos para facilitar o seguimento dos contidos contemporáneos do desenvolvemento das persoas. Cada bloque condensa contidos de distinta natureza temática, primeiro, a relativa ao propio proceso de evolución en si mesmo, e segundo, a relativa ás influencias contextuais sobre o proceso de desenvolvemento e aprendizaxe.

BLOQUE 1: DESENVOLVEMENTO E EDUCACIÓN NA IDADE DE 3 A 6 ANOS
1.1.O desenvolvemento cognitivo: precisións, conceptualización e características.
1.2.Desenvolvemento e educación. As relacións entre o desenvolvemento e a educación. O papel activo e autónomo do neno na sua aprendizaxe escolar. A importancia da mediación e a organización no desenvolvemento e aprendizaxe. Ensinar e aprender como activividade directiva e facilitadora.
1.3.Aprender xuntos e da diversidade. A importancia da actividade do alumnado e da interactividade na educación escolar. O desenvolvemento de boas prácticas na educación infantil.
BLOQUE 2: DESENVOLVEMENTO COGNITIVO, CONSTRUCTIVISMO E APRENDIZAXE ESCOLAR
2.1. Factores e estadios do desenvolvemento cognitivo e/ou intelectual.
2.2 O desenvolvemento cognitivo no periodo preoperacional: os estadios de desenvolvemento.
2.2.1. Características do desenvolvemento intelectual do neno de 3 a 6 anos
2.3. O constructivismo, actividade e interactividade de aprendizaxe escolar.
2.4. Plasticidade cerebral, Modificabilidade cognitiva, enriquecemento, atención e estimulación cognitiva.
2.5. O xogo como actividade dominante no desenvolvemento cognitivo de 3 a 6 anos.
BLOQUE 3: DESENVOLVEMENTO AFECTIVO E PERSOAL.
3.1. Concepto de Personalidade, afectividade e dimensións que a comprenden.
3.2. A construcción da personalidade a través do autoconcepto, a identidade persoal e a construcción das normas e valores sociais.
3.3. Estadios de desenvolvemento na idade de 3 a 6 anos. A vontade, a independenza, a autonomía e a capacidade de comprender o mundo e as suas relacións
3.4. A educación da personalidade na educación e o desenvolvemento dos sentimientos nos nenos e nenas de 3 a 6 anos.
BLOQUE 4. O DESENVOLVEMENTO LINGÜÍSTICO E COMUNICATIVO NA IDADE ESCOLAR DE 3 A 6 ANOS.
4.1. O desenvolvemento da linguaxe de 3 a 6 anos: a importancia da linguaxe na idade de 3 a 6 anos: Bases e estadios de desenvolvemento.
4.2. Factores e características do desenvolvemento da linguaxe na idade de 3 a 6 anos: a etapa lingüística e da linguaxe socializadora.
4.3. A comunicación e a relación co mundo das persoas: o proceso e as funcións comunicativas.
4.4. Etapas do desenvolvemento da comunicación interpersoal e social: os distintos tipos de comunicación.
4.5. Educar a linguaxe e a comunicación: estimulación, estratexias e atención educativa.
BLOQUE 5. O DESENVOLVEMENTO DA INTERACCIÓN E HABILIDADES SOCIAIS DAS PERSOAS DE 3 A 6 ANOS.
5.1. A interacción social e as habilidades sociais: concepto e características.
5.2. O desenvolvemento da interacción social e habilidades sociais: características e factores.
5.3. Elementos e características do desenvolvemento da interacción social e as habilidades sociais de 3 a 6 anos.
5.4. A atención educativa e a estimulación da interacción e habilidades sociais na educación infantil de 3 a 6 anos.
BLOQUE 6. O DESENVOLVEMENTO DO COMPORTAMENTO E AS BOAS PRACTICAS EN EDUCACIÓN INFANTIL DE 3 A 6 ANOS.
6.1. O comportamiento: concepto e elementos que o comprenden.
6.1.1. O desenvolvemento do comportamento funcional e adaptativo: factores e elementos que os definen.
6.2.Etapas e características no desenvolvemento do comportamento adaptativo e funcional de 3 a 6 anos
6.3. A natureza intencional do comportamento e a sua función comunicativa: a autodeterminación.
6.4. A educación do comportamento adaptativo e funcional: factores e elementos.
6.5. O comportamento na aula e o desenvolvemento de boas prácticas educativas e a estimulación e atención do alumnado capaz e independente para unha vida en comunidade.
BLOQUE 7. Boas Practicas sobre calidade de vida e calidade de vida escolar para o desenvolvemento da persoa de 3 a 6 anos.
Sentido dos bloques na materia
Nestes bloques apórtaselle ao alumnado unha descrición detallada dos principais aspectos do desenvolvemento do individuo nesta etapa. Ofréceselle un perfil evolutivo do neno nestas idades, de modo que o alumno coñeza as pautas evolutivas que caracterizan as persoas neste periodo do desenvolvemento, así como os indicadores de desenvolvemento neurotípico para poder abordar un labor de estimulación e atención educativa eficaz e rigurosa. Esta laboura resulta esencial nos mestres de educación infantil, posto que son os principais artífices da observación e estimulación do desenvolvemento en coordinación coa educación familiar, polo que é indispensable que coñezan as pautas de desenvolvemento en cada idade para educar en función e facilitando a aprendizaxe do alumnado.
Ao longo dos mesmos, a actividade irá enfocada a facilitar o desenvolvemento como persoas e como futuros profesionais realizando actividades para o desenvolvemento de hábitos e estratexias de calidade e boas prácticas para a vida das persoas. Nestes contidos, contemplanse a autodeterminación do alumnado, a vida de calidade educativa, a capacidade de desenvolvemento así como as posibilidades de enriquecemento no rigor e práctica profesional.
Dada a situación actual, os contidos poden adecuarse para adaptarse a realidade que salga, pode adaptarse os contidos sin perder o seu obxectivo e finalidade formativa

ÁLVAREZ, A. (1987). Hacia un curriculum cultural. La vigencia de Vygotsky en la educación. Madrid: Fundación Infancia y Aprendizaje.
BERGER, K.S. e THOMPSON, R.A. (1997)- Psicología del desarrollo: Infancia y adolescencia. Madrid: Editorial Médica Panamericana.
BERK, L.E. (1999). Desarrollo del niño y del adolescente. Madrid: Prentice Hall.
BRUNER, J. (1976). Crecer y pensar. Barcelona: Laia.
COLE, M. Y SCRIBNER, S. (1977) Cultura y pensamiento. Relación de los procesos cognoscitivos con la cultura. México: Limusa.
COLL, C. (1985) Psicología genética y aprendizajes escolares. Barcelona: Siglo XXI
CORDOBA, A.I; DESCALS, A. E GIL, M.D. (Coords.) (2006): Psicología del Desarrollo en la Edad Escolar. Madrid: Pirámide.
CORRAL, A., GUTIERREZ, F. e HERRANZ, P. (1997): Psicología evolutiva. Tomo I. Madrid: UNED.
CRAIG, G.J. (2001): Desarrollo psicológico. México: Prentice Hall (8ª ed.).
CUBERO, M. y SANTAMARIA, A. (1992). Una visión social y cultural del desarrollo humano. Infancia y Aprendizaje, 35, 17-30.
DAVIDOD, V. (1988). La enseñanza escolar y el desarrollo psíquico. Moscú: Progreso.
DELVAL, J. (1994): El desarrollo humano. Madrid: Siglo XXI
ELKONIN, A (1985) Psicología del Juego. Madrid: Visor.
FELMAN, R.S. (2008): Desarrollo en la infancia. México: Prentice Hall (4ª ed.)
FLAVELL, J (1982): El desarrollo cognitivo. Madrid: Visor.
GARCÍA MADRUGA, J.A. e LACASA, P. (Dirs.) (1990): Psicología evolutiva. 2 vols. Madrid: UNED.
GONZÁLEZ, E. (Coord.) (2000): Psicología del ciclo vital. Madrid: CCS
HERRANZ, P. e DELGADO, B. (Coords.) (2002): Psicología del desarrollo y de la educación. Vol. 1: Psicología del desarrollo. Madrid: UNED.
HOFFMAN, L., PARIS, S. e HALL, E. (1995): Psicología del desarrollo hoy. Vol. 1. Madrid: McGraw Hill (6ª Ed.)
HUERTAS, J. A., ROSA, A. y MONTERO, I. (1991). La troika: un análisis del desarrollo de las contribuciones de la escuela sociohistórica de Moscú. Anuario de Psicología, 4 (51), 113-128.
LEONTIEV, A (1984). Actividad, conciencia y personalidad. México: Cártago.
MIETZEL, G. (2005): Claves de la psicología evolutiva. Infancia y juventud. Barcelona: Herder.
MIRAS, F.; SALVADOR, F. e ÁLVAREZ, J. (2001): Psicología de la educación y del desarrollo en la edad escolar. Granada: Grupo Editorial Universitario
MOLL, L. (1993). Vygotski y la educación. Connotaciones y aplicaciones de la psicología sociohistórica a la educación. Argentina: Aique.
MORALEDA, M. (1992): Psicología del desarrollo. Infancia, adolescencia, madurez y senectud. Barcelona: Boixareu Universitaria
MUJINA, M.(1985) Psicología de la edad preescolar. Madrid: Visor.
PALACIOS, J.; MARCHESI, A. e COLL, C. (Comps.) (1990): Desarrollo psicológico y educación, I. Psicología evolutiva. Madrid: Alianza Psicológica.
PALACIOS, J.; MARCHESI, A. e COLL, C. (Comps.) (2002): Desarrollo psicológico y educación, I. Psicología evolutiva. Madrid: Alianza. Psicología y Educación (2ª ed.)
PAPALIA, D.E., WENDKOS, S. e DUSKIN, R. (2005): Desarrollo humano. Madrid: McGraw-Hill (9ªed.)
PERINAT, A. (1998): Psicología del desarrollo. Un enfoque sistémico. Barcelona: EDHASA
PERINAT, A. (2002): Psicología del desarrollo. Del nacimiento al final de la adolescencia. Barcelona: UOC.
PIAGET, J (1975). Seis Estudios de Psicología. Buenos Aires: Paidós-
PIAGET, J. (1984): Psicología del niño. Madrid: Morata
RAMIREZ, J. D. (1996). Usos de la palabra y sus tecnologías...

A. COMPETENCIAS XERAIS

G.2.- Promover e facilitar as aprendizaxes na primeira infancia, desde unha perspectiva globalizadora e
integradora das diferentes dimensións cognitiva, emocional, psicomotora e volitiva.
G.4.- Fomentar a convivencia no aula e fóra dela e abordar a resolución pacífica de conflitos. Saber observar sistematicamente contextos de aprendizaxe e convivencia e saber reflexionar sobre eles.
G.8.- Coñecer fundamentos de dietética e hixiene infantís. Coñecer fundamentos de atención temperá e as bases e desenvolvementos que permiten comprender os procesos psicolóxicos, de aprendizaxe e de construción da personalidade na primeira infancia.
G.11.- Reflexionar sobre as prácticas de aula para innovar e mellorar o labor docente. Adquirir hábitos e destrezas para a aprendizaxe autónoma e cooperativo e promovelo nos estudantes.
B. COMPETENCIAS ESPECÍFICAS
E.2. Coñecer os desenvolvementos da psicoloxía evolutiva da infancia nos períodos 0-3 e 3-6.
E.3. Coñecer os fundamentos de atención temperá.
E.4. Recoñecer a identidade da etapa e as súas características cognitivas, psicomotoras, comunicativas, sociais, afectivas.
E.5. Saber promover a adquisición de hábitos ao redor da autonomía, a liberdade, a curiosidade, a
observación, a experimentación, a imitación a aceptación de normas e de límites, o xogo simbólico e
heurístico.
E.21. Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fóra do centro na atención a cada estudante, así como na planificación das secuencias de aprendizaxe e na organización das situacións de traballo no aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do período 0-3 e do período 3-6.
C. COMPETENCIAS BÁSICAS
B.2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problema dentro da súa área de estudo.
B.3. Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B.4. Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
B.5. Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para
emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
D. COMPETENCIAS TRANSVERSAIS
T.2.- Coñecemento instrumental da lingua galega.
T.3.- Coñecemento instrumental das tecnoloxías da información e da comunicación.
T.4.- Competencia informacional.

A metodoloxía do proceso de ensino-aprendizaxe diversificarase en tres tipos de traballo que implican sesións de distinta natureza, con grupos de distinta composición de acordo ao seu tamaño e, en consecuencia, ás posibilidades de desenvolver actividades de diferente índole.
Cada bloque será tratado ao longo de duas clases expositivas e duas interactivas nos que realizar as aproximacións por distintas vías aos contidos e bloques desta materia; de xeito específico:
a) Sesións expositivas en gran grupo: inclúen clases de natureza explicativa e expositiva, nas cales facilitaranse aos alumnos os conceptos fundamentais dos temas do programa, destacando os aspectos máis relevantes do contido de cada un dos temas. Empregaranse apoios didácticos como presentacións ppt, ou materiais audiovisuais que faciliten o seguimento e a comprensión do contido por parte dos alumnos. O seu fin último é a consecución de ideas e coñecementos básicos que o alumno necesitará para outro tipo de traballos posteriores na materia.
b) Sesións en grupo mediano (grupo interactivo): inclúen sesións de natureza comprensivo-significativa, nas cales tratarase de profundar nos contidos básicos dos temas, impartidos nas clases expositivas, a través de actividades de lectura persoal, reflexión e formulación de dúbidas, ou cuestionamiento da información. Por outra banda, utilizaranse estes tempos de sesións con grupos interactivos para organizar e orientar as directrices para a elaboración dos diversos traballos prácticos daqueles temas ou aspectos do temario que o requiran. Tamén se realizarán nestas sesións as presentacións ou exposicións dos traballos en grupo ou individualmente, segundo indíqueo o profesor para cada traballo. Finalmente, nestas sesións facilitaranse aos alumnos instrucións para o desenvolvemento da competencia informacional, en canto a uso de recursos BUSC (bibliográfico-documentais) ou da plataforma virtual empregada para o desenvolvemento da materia.
c) Sesións en pequeno grupo (grupo de tutorías). Organizaranse os alumnos en pequenos grupos a partir dos grupos de traballo establecidos nas sesións interactivas. Nestas sesións realizarase o seguimento e tutorización dos traballos, e estableceranse as pautas de reorientación necesarias para a elaboración oportuna dos mesmos. Tratando de reservar as tutorías ordinarias para a atención de necesidades individuais.

Valorarase o rendemento e as aprendizaxe adquiridas a través dunha combinación entre actividades de avaliación formativa e de avaliación sumativa. Deste xeito, proponse valorar tanto os resultados da aprendizaxe coma o esforzo e progreso durante o desenvolvemento do mesmo, incentivando a reflexión crítica e unha adicación constante á materia ao longo do cuatrimestre. En consonancia cunha visión constructiva do proceso de ensiñanza-aprendizaxe, preténdese que o alumnado demostre un dominio non só declarativo senón tamén procedimental e actitudinal dos contidos, mediante a análise de exemplos e a articulación de relacións entre conceptos.

Os traballos do alumnado deberán ser orixinais. A entrega dun traballo copiado suporá o suspenso na materia e a avaliación do alumno/a na seguinte convocatoria. A efectos avaliativos, un mesmo traballo non poderá ser utilizado para varias materias, salvo nas actividades programadas de forma coordinada.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.

A) Avaliación

A avaliación da materia inclúe:

1) PROBAS ESPECÍFICAS (50% da calificación): Un exame –proba obxectiva– (test e/ou preguntas curtas) que avalía os coñecementos fundamentais da materia, tanto teóricos como prácticos. Os contidos do exame son os relativos aos aspectos desenvolvidos pola profesora nas clases teóricas así como as lecturas recomendadas. O alumnado debe obter unha calificación mínima, que se fixa en 2,5 puntos, para que se lle sumen o resto de calificacións.

2) INFORMES ESCRITOS E OUTRAS PRODUCIÓNS (40% da calificación): Informes, análise de casos, comentarios de texto ou outras producións escritas resultantes, fundamentalmente, do traballo nos seminarios e clases interactivas. Esta calificación será o resultado de:


3) PRESENTACIÓNS ORAIS (5% da calificación): os alumnos tenrán que expoñer o traballo grupal recollido no apartado anterior. Avaliarase, principalmente, a presentación, a claridade expositiva, a capacidad de síntese, a coherencia e a organización discursiva.

4) PARTICIPACIÓN NA AULA (5% da calificación): Asistencia e participación activa na clase. Esta puntuación verase mermada gradualmente conforme diminúa a asistencia á clase sen motivo xustificado.


B) Aclaracións sobre a avaliación:

1. CONDICIÓNS PARA SUPERAR A MATERIA: Para obter a calificación de aprobado, o alumnado deberá conseguir unha puntuación mínima de 5 puntos de calificación final. Dita puntuación débese obter a partir de un mínimo de 2,5 puntos (sobre 5) no exame. Só cando o exame esté aprobado se sumará el resto das calificacións.

2. ASISTENCIA: Controlarase a asistencia nas sesións presenciais. O número de faltas de asistencia será unha consideración importante para poder superar a materia, de modo que:
- Superar o 20% de faltas sen xustificar conlevará non ser calificado no apartado 4 (participación na aula).
- Superar o 50% de faltas sen xustificar conlevará non ser calificado nos apartados 2, 3 e 4 (informes escritos e outras producións, presentacións orais e participación na aula). A avaliación recaerá exclusivamente sobre o exame que se puntuará sobre un máximo de 7 puntos, situándose o aprobado en 5 puntos.

3. ALUMNADO CON EXENCIÓN DE DOCENCIA: Deberá poñerse en contacto coa profesora nas dúas primeras semanas de clase para concretar un Plan alternativo de avaliación que constará de: Exame (5 puntos, que será requisito aprobar para sumar o resto de puntuacións), dossier de actividades prácticas (2,5 puntos) e traballo teórico (2,5 puntos).

4. ALUMNADO QUE NON SUPERE A MATERIA NA PRIMERA OPORTUNIDADE (PERÍODO ORDINARIO): Neste caso respetaranse as puntuacións obtidas -durante el período ordinario- nos apartados 2, 3 e 4 da avaliación. En ningún caso se admitirán traballos a maiores dos realizados no período ordinario.

5. ALUMNADO DE 2ª OU POSTERIORES CONVOCATORIAS: Este alumnado deberá, ao menos, superar as condicións indicadas no apartado 1 das presentes aclaracións sobre la avaliación. Se o alumno ten puntuación/s nos apartados 2, 3 e 4, de convocatorias anteriores manteráselle actualizada dita puntuación.

6. ALUMNADO CON DIVERSIDADE FUNCIONAL. O alumnado que presente algún tipo de diversidade funcional ou dificultade para un seguimiento diario normal da materia, sexa esa dificultade permanente ou temporal, deberá xustificar a súa situación a través dun documento expedido por el servicio acreditado pola USC a estos efectos e informar do seu caso á docente desta materia dentro das dúas primeras semanas del semestre afectado, a fin de que se poida acordar á maior brevidade un plan de traballo adaptado para poder atender cada situación particular.

Nº de horas presenciais------------------------------Actividades de traballo autónomo


Actividades en gran grupo-------24--------------------------------------------------35
Actividades en grupo mediano--24--------------------------------------------------45
Actividades en pequeno grupo---3--------------------------------------------------19

Total horas (25h x nº crédt)----51--------------------------------------------------99= 150 horas

Recoméndase ao alumnado:

1. A organización e secuencialización do traballo segundo os criterios establecidos polo profesor; para ilo, a solicitude de demanda de apoio e axuda é básico polo que recoméndase asegurarse da información directa e nunca a través do alumnado dos criterios, pautas e recursos a ter en conta e realizar nesta materia
2. O mantemento dunha comunicación continuada co profesor que garanta o seguimento oportuno da materia, e a consulta de todas aquelas cuestións que lle poidan expor dúbida ou conflito para a máxima comprensión do contido.
3. A disponibilidade dun ordenador con acceso a rede, ou na súa falta a posibilidade o uso dos ordenadores en función de cada posibilidade e recurso son imprescindibles, mais neste tempo que vivimos. Este requisito é indispensable para o seguimento da materia a través da plataforma virtual que se utilizará como recurso didáctico na materia.

RESPONSABILIDADE MEDIOAMBIENTAL
En relación cos traballos persoais ou de grupo que se realicen para a materia, pídese ter en conta as seguintes indicacións que mellorarán a responsabilidade ambiental no emprego de recursos:
- Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
- Sempre que sexa posible, empregar grampas en lugar de encanutillados.
- Imprimir a dúas caras en calidade “aforro de tinta”.
- Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
- Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.

PERSPECTIVA DE XÉNERO
En atención a criterios de igualdade de xénero no ámbito universitario, recoméndase facer uso da linguaxe non sexista tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información ao respecto no enlace http://www.usc.es/export/sites/default/gl/servizos/oix/descargas/lingua…

FERRAMENTAS TECNOLÓXICAS INSTITUCIONAIS
- É obrigatorio o emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais (conta de correo RAI.USC, Campus Virtual, Microsoft Office 365...), así como outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade.
- Debe terse en conta que o ensino-aprendizaxe (clases/titorías) é un proceso privado: enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o alumnado matriculado na materia.

USO DO TELÉFONO MÓBIL
Queda restrinxido o uso do teléfono móbil na aula ao uso como instrumento de traballo seguindo as indicacións das docentes. O alumnado é responsable das consecuencias legais e académicas que poidan derivarse do seu uso inapropiado.

PROTECCIÓN DE DATOS
Adóptase a normativa da USC a este respecto: https://www.usc.gal/gl/politica-privacidade-proteccion-datos

ENTREGA DE TRABALLOS
Os traballos realizados polo alumnado deben entregarse, preferentemente, a través da aula virtual.