Historia e variedade do portugués 1

O obxectivo da materia é, en primeiro lugar, que os alumnos consigan comprender o desenvolvemento das linguas como un proceso continuo de adaptación do código ás necesidades específicas dos colectivos sociais a cada momento cronolóxico do seu percurso histórico. Por outro lado, situar nese sentido o portugués no ámbito románico, describindo a súa dinámica interna da evolución e diferenciación, situándoas no seu espazo histórico e socio-cultural específico. Tamén se pretende que o alumno chegue a entender o íntima relación que existe entre a evolución lingüística e a diversificación da lingua portuguesa na actualidade.

1. O estudo das fases pretéritas da lingua: principios e métodos. As fontes escritas.

2. A variación da lingua portuguesa no pasado e no presente: caracterización xeral.

3. Do latín ás linguas románicas: continuidade e diverxencia. Mudanzas panrománicas e mudanzas específicas da lingua portuguesa.

4. Periodización e variedade.
4. 1. O portugués na Idade Media. A emerxencia da escrita. Características do portugués antigo.
4.2. O portugués clásico e moderno nunha perspectiva histórica.
4.3. A variación dialectal e a súa relación coa historia da lingua.

5. Do latín ao portugués.
5.1. Mudanzas fonéticas. Os sistemas vocálico e consonántico.
5.2. Mudanzas morfolóxicas. Os sistemas nominal e pronominal. O sistema verbal. Adverbios, preposicións e conxuncións.
5.3. Mudanzas sintácticas.
5.4. Constituizón histórica do léxico portugués.

Básica
BROCARDO, Mª. T. (2014). Tópicos de História da Língua Portuguesa. Lisboa: Colibri.
WILLIAMS, Edwin B. (1975). Do latim ao português. Fonologia e morfologia históricas da língua portuguesa. Rio de Janeiro: Tempo Brasileiro.
SOUTO CABO, J. A (2014). Os primeiros escritos em galego-português: revisão e balanço. Em L. Eirín García / X. López Viñas (eds.), Língua, texto, diacronía. Estudos de lingüística histórica. Monografia 9 da Revista Galega de de Filoloxía. Corunha: Universidade da Corunha.

Complementaria
ALKIRE, Ti & Carol ROSEN (2010). Romance Languages. A Historical Introduction. Cambridge: CUP.
CASTRO, Ivo (2006). Introdução à História do Português. Lisboa: Colibri.
CINTRA, Luís Filipe Lindley (1983). Estudos de Dialectologia Portuguesa. Lisboa: Sá da Costa.
LABOV, W. (1994). Principles of Linguistic Change. Oxford: Blackwell Publishers.
MACHADO, J. P. (1952). Dicionário etimológico da língua portuguesa. Lisboa: Horizonte.
SILVA, Rosa Virgínia Mattos e (2006). O português arcaico - Fonologia, Morfologia e Sintaxe. São Paulo/ Bahia: Contexto.
SOUTO CABO, J. A. (2008). Documentos galego-portugueses dos séculos XII e XIII. Revista galega de filoloxía. Monografía 5. Corunha: Universidade da Coruña.
VÄÄNÄNEN, V. (1981), Introduction au Latin Vulgaire. Paris: Editions Klincksieck.

http://cvc.instituto-camoes.pt/hlp/gramhist/fonetica.html

- Interpretar adecuadamente a variación existente nos dialectos e falares do portugués actual em función do percurso diacrónico da lingua portuguesa
- Explicar en termos históricos a formación das variedades nacionais do portugués

O aluno é o protagonista da materia, tanto por ser o suxeito da aprendizaxe como por ter unha parte activa na mesma.

O profesor exporá, co concurso dos alumnos, os contidos fundamentais e centrais de cada tema.


O alumno encontrará na aula virtual correspondente materiais e indicacións esenciais, sendo, portanto, a sua consulta e seguimento imprescindíbeis.

Elementos de avaliazón: exame (90%), traballo (5%), interaczón nas aulas (5%)

O peso dos trabajos e da interacción nas aulas só soma se ten carácter positivo, mais non se é inexistente ou negativo.

A alumno debera cumprir eses mesmos requisitos na segunda oportunidade


No caso de exención de asistencia ás clases, o profesor habilitará, de acordo co alumno, procedimentos para suprir esa carencia

Estudo: 75
Traballo persoal: 75