Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.25 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.5
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química, Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
Áreas: Enxeñaría Química, Toxicoloxía
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
-Coñecer o marco legal que regula o ámbito da hixiene industrial, tanto a nivel autonómico, nacional como da Unión Europea.
-Valorar as situacións de risco sobre a saúde dos traballadores en canto a exposición a axentes químicos, físicos e biolóxicos, así como as medidas preventivas.
-Coñecer os fundamentos científicos e técnicos máis importantes da seguridade de procesos químicos para axudar ao alumno para entender os conceptos e aplicalos adecuadamente. Isto require bo coñecemento básico de enxeñería e de tecnoloxía.
Os contidos da materia deben axustarse, de acordo coa memoria de Grao, aos seguintes descriptores:
“Bases da seguridade industrial. Accidentes: Fugas, incendios, explosións. Risco: definición, clasificación, tolerabilidad. Química, Física e Enxeñería dos accidentes. Toxicoloxía industrial. Análise e Avaliación de riscos: métodos cualitativos, semicuantitativos e cuantitativos. Xestión da seguridade. Lexislación de aplicación”.
Deste xeito o programa estrutúrase en dous bloques uno de Toxicoloxía e Hixiene Industrial e outro de Enxeñería da Seguridade cos seus respectivos temas, tal e como se indica a continuación:
BLOQUE TOXICOLOXÍA E HIXIENE INDUSTRIAL
LECCION 1- ORGANIZACIÓN DA PREVENCIÓN: Lei de Prevención de Riscos Laborais. Organización da prevención dentro da empresa. Responsabilidades legais. Hixiene industrial e enfermidade profesional. Accidente de traballo. 1 h.
LECCION 2- HIXIENE E TOXICOLOXÍA INDUSTRIAL. Concepto e antecedentes. Ramas da hixiene industrial. Clasificación de contaminantes. 2 h.
LECCION 3- CONTAMINANTES QUÍMICOS. Clasificación. Valores límites ambientais: Concepto e tipos. Valores límites biolóxicos: Criterios de valoración. 4 h.
LECCION 4. CONTAMINANTES FÍSICOS. Ruído e vibracións. Radiacións ionizantes e non ionizantes. Calor. 1 h.
LECCION 5- CONTAMINANTES BIOLÓXICOS. 1 h.
____________________________________________________________________________
BLOQUE DE ENXEÑERÍA E XESTIÓN DA SEGURIDADE
LECCIÓN 1-A SEGURIDADE INDUSTRIAL E A SEGURIDADE LABORAL. Bases. Ámbito legal xeneral. Os accidentes industriais. A PPAG. Os Sistemas de Xestión da Seguridade. Integración da seguridade laboral e industrial. Ciberseguridad. 4 horas.
LECCIÓN 2-PERDA DE CONTENCIÓN EN PROCESOS. Modelos simples. Fugas. Evaporación súbita. Evaporación de derrames en charco. 3 horas.
LECCIÓN 3-REACTIVIDADE QUÍMICA. Autodescomposición. Reaccións en auga e aire. Reaccións descontroladas. Caracterización e consideración de deseño seguro. 3 horas.
LECCIÓN 4-LUMES E EXPLOSIÓNS. DESEÑO PARA A SÚA PREVENCIÓN. Diagramas de inflamabilidade. Concentracións límite de osíxeno. Inertización. Ignición, autoignición, autooxidación, compresión adiabática. Sprays e néboas. Detonacións, deflagracións e explosións mecánicas. Equivalencia TNT. Explosións de nube de vapor. Bleve. Purga. Electricidade estática: Fundamentos e control. Lexislación específica 4 horas.
LECCIÓN 5-INTRODUCIÓN AOS SISTEMAS DE ALIVIO. Definición e localización. Datos para o dimensionamiento de sistemas de alivio. Dimensionamiento. Lexislación específica. 2 horas.
LECCIÓN 6-AVALIACIÓN DE RISCOS. Revisión da análise do nivel de risco SLRA. Índice de Dow de lume e explosión. Árbores de fallos e sucesos. HAZID e HAZOP. Introdución ao ACR. 3 horas.
Bibliografía básica
BLOQUE TOXICOLOGÍA E HIXIENE INDUSTRIAL
Gil Hernández, F (2019) Tratado de Medicina del Trabajo. Tercera Edición. Elsevier. ISBN: 978-84-9113-142-7. Sinatura: A145 8 B; recurso en liña ISBN 9788491132011
____________________________________________________________________________
BLOQUE DE ENXENARÍA DA SEGURIDADE
Crowl, A. D. (2011) Chemical Process Safety: Fundamentals with applications. Tercera edición. Pearson Education International. ISBN: 978-0-13-278283-8; Sinaturas A145 11 B; A145 11 C; 151.3 10 A
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Recursos complementarios (ambos bloques)
PAGINA WEB DEL INSTITUTO NACIONAL DE SEGURIDAD Y SALUD EN EL TRABAJO (INSST):
https://www.insst/
PAGINA WEB DEL INSTITUTO GALEGO DE SEGURIDADE E SAUDE LABORAL:
http://www.issga.es/index.php
Boletíns oficiais: BOE, DOUE, DOG.
Competencias específicas
CI.9.- Coñecementos básicos dos sistemas de produción e fabricación.
CI.10.- Coñecementos básicos e aplicación de tecnoloxías ambientais e sustentabilidade.
CI.11.- Coñecementos aplicados de organización de empresas.
Competencias xerais
CG.4 Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial.
CG.6.- Capacidade para o manexo de especificacións, regulamentos e normas de obrigado cumprimento.
CG.7.- Capacidade de analizar e valorar o impacto social e ambiental das solucións técnicas.
CG.11.- Coñecemento, comprensión e capacidade para aplicar a lexislación necesaria no exercicio da profesión de Enxeñeiro Técnico Industrial.
Competencias transversais
CT.7. Toma de decisións.
CT.8. Traballo en equipo.
CT.19. Aprendizaxe autónoma.
BLOQUE TOXICOLOXÍA E HIXIENE INDUSTRIAL
Docencia expositiva: Clase maxistral con soporte audiovisual (diapositivas e vídeos)
Desenvolvemento de competencias
CG4 - Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial
CG6 - Capacidade para o manexo de especificacións, regulamentos e normas de obrigado cumprimento.
CG7 - Capacidade de analizar e valorar o impacto social e ambiental das solucións técnicas
CG11 - Coñecemento, comprensión e capacidade para aplicar a lexislación necesaria no exercicio da profesión de Enxeñeiro Técnico Industrial
CI9 - Coñecementos básicos dos sistemas de produción e fabricación.
CI10 - Coñecementos básicos e aplicación de tecnoloxías ambientais e sustentabilidade
CI11 - Coñecementos aplicados de organización de empresas
Docencia interactiva: Sesións de traballo sobre cuestións de aplicación práctica: medidas preventivas, primeiros auxilios e estudo de casos.
Seminario 1. Aspectos prácticos na prevención de riscos. Primeiros auxilios. 2h
Seminario 2. Análise e avaliación de casos de efectos nocivos de axentes químicos, físicos e biolóxicos, sobre a saúde. 1h
Desenvolvemento de competencias
CG4 - Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial
CG6 - Capacidade para o manexo de especificacións, regulamentos e normas de obrigado cumprimento.
CT7 - Toma de decisións
CT8 - Traballo en equipo
CT19 - Aprendizaxe autónoma
____________________________________________________________________________
BLOQUE DE ENXEÑERÍA E XESTIÓN DA SEGURIDADE
Docencia expositiva: Formato de clase maxistral con soporte audiovisual (diapositivas e vídeos)
Desenvolvemento de competencias
CG4 - Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial
CI9 - Coñecementos básicos dos sistemas de produción e fabricación.
CI10 - Coñecementos básicos e aplicación de tecnoloxías ambientais e sustentabilidade
Docencia interactiva: Seminarios e titoría de grupo. Formato de sesións de traballo con soporte de documentos de enxeñería, guías técnicas e follas de cálculo.
Seminarios (6 horas)
1- Estudo de casos. Análise de accidentes integrando perspectivas organizativas, tecnolóxicas, éticas e ambientais. 1 h.
2- Resolución de exercicios de pérdidas de contención en proceso e de dimensionamento de válvulas de alivio. 2 h.
3- Metodoloxía TNT para avaliación de danos por explosión. 1 h.
4- Análise de riscos: metodoloxía cualitativa e semi-cuantitativa. 2 h.
Titoría de grupo (1 h)
Clasificación de establecimientos según Seveso.
Desenvolvemento de competencias
CG6 - Capacidade para o manexo de especificacións, regulamentos e normas de obrigado cumprimento.
CG4 - Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial.
CG7 - Capacidade de analizar e valorar o impacto social e ambiental das solucións técnicas
CI11 - Coñecementos aplicados de organización de empresas
CT7 - Toma de decisións
CT8 - Traballo en equipo
CT19 - Aprendizaxe autónoma
CG7 - Capacidade de analizar e valorar o impacto social e ambiental das solucións técnicas
Usarase a aula Virtual da USC a través da aplicación Moodle cos seguintes obxectivos:
• Proporcionar información sobre a materia (programación docente, horarios, exames, anuncios varios, etc.)
• Proporcionar os materiais necesarios para as clases (presentacións dos temas, instrucións das actividades, etc.).
• Servir de ferramenta de comunicación cos alumnos a través do foro de novidades.
• Propoñer tarefas.
• Expor probas de avaliación.
Tamén se utilizará a ferramenta MS Teams como medio de comunicación non presencial alumno/profesor nas titorías individuais.
AVALIACIÓN POR BLOQUES
BLOQUE TOXICOLOXÍA E HIXIENE INDUSTRIAL (3,5 puntos)
1. Exame: 50 % (mínimo para sumar cualificacións 40%)
2. Actividades de avaliación continua: 45% (mínimo para sumar cualificacións 40%)
3. Informe do profesor: 5%
Para aprobar será necesario alcanzar un mínimo de 1,3 puntos (sobre 3,5)
____________________________________________________________________________
BLOQUE DE ENXEÑERÍA E XESTIÓN DA SEGURIDADE (6,5 PUNTOS)
1. Exame: 50% (mínimo para sumar cualificacións 40%)
2. Avaliación continua: 45% (mínimo para sumar cualificacións 40%).
3. Informe do profesor (5%)
---------------------------------------------------------
A nota final da materia será a suma das cualificacións finais de cada bloque coas seguintes condicións:
1- En caso de suspender un dos bloques, o bloque aprobado conservarase para a oportunidade de xullo pero non para o curso seguinte
2- Conservaranse para a oportunidade de xullo, pero non para cursos seguintes, as cualificacións de actividades e a de informe do profesor. Non está prevista ningún tipo de recuperación para as actividades de avaliación continua, en tal caso a evaluación será 100% modalidade exame sobre todo o contido das clases expositivas máis seminarios.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
-------------------------------------------------------------------
Avaliación por competencias
Exame (ambos os bloques)
CG4 - Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial
Participación (ambos os bloques)
CG11 - Coñecemento, comprensión e capacidade para aplicar a lexislación necesaria no exercicio da profesión de Enxeñeiro Técnico Industrial
CG6 - Capacidade para o manexo de especificacións, regulamentos e normas de obrigado cumprimento.
CI9 - Coñecementos básicos dos sistemas de produción e fabricación.
CI10 - Coñecementos básicos e aplicación de tecnoloxías ambientais e sustentabilidade
CI11 - Coñecementos aplicados de organización de empresas
Actividades de evaluación continua e presentación oral (Bloque Toxicología e Hixiene Industrial)
CT7 - Toma de decisións
CT8 - Traballo en equipo
CT19 - Aprendizaxe autónoma
Entregas individuais (Bloque de Enxeñería e Xestión da Seguridade)
CG4 - Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial
Sesións de traballo (Bloque de Enxeñería e Xestión da Seguridade)
CG6 - Capacidade para o manexo de especificacións, regulamentos e normas de obrigado cumprimento.
CG4 - Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial.
CG7 - Capacidade de analizar e valorar o impacto social e ambiental das solucións técnicas
CI11 - Coñecementos aplicados de organización de empresas
CT7 - Toma de decisións
CT8 - Traballo en equipo
CT19 - Aprendizaxe autónoma
CG7 - Capacidade de analizar e valorar o impacto social e ambiental das solucións técnicas
Actividade.............. Presenciais.. Traballo alumno...ECTS
Clases maxistrais..... 28,0....... 37,5....... 2,6
Seminarios.............. 9,0........ 10,0 ...... 0,8
Titoría grupal........... 1,0........ 4,0......... 0,2
Subtotal...................38,0....... 51,5....... 3,6
Titorías individuais.... 2,0........ 6,0......... 0,3
Exame e revisión....... 5,0....... 10,0....... 0,6
Total........................ 45,0...... 67,5....... 4,5
Asistencia e participación activa en clase. Traballo ao día. Técnica de autoestudio con soporte en tutoría individualizada e fontes de información.
A docencia expositiva impártese en castelán. As clases interactivas impártense en castelán/galego. Os materiais docentes achéganse en castelán e inglés.
Inés Sánchez Sellero
- Departamento
- Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
- Área
- Toxicoloxía
- Correo electrónico
- ines.sanchez.sellero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Gemma Maria Eibes Gonzalez
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Correo electrónico
- gemma.eibes [at] usc.es
- Categoría
- Investigador/a: Ramón y Cajal
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-19:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A3 |
| Martes | |||
| 18:00-19:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A3 |
| Mércores | |||
| 18:00-19:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula A3 |
| 08.01.2025 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A1 |
| 08.01.2025 16:00-20:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A1 |
| 07.07.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A3 |
| 07.07.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A3 |