Artes escénicas hispánicas

Tras cursar esta materia os/as alumnos/as han de ser capaces de:
1. Definir e comprender as características fundamentais das distintas artes escénicas.
2. Describir a evolución histórica das artes escénicas e de identificar os seus fitos relevantes e os diferentes lugares escénicos, demostrando unha formación básica en arquitectura teatral.
3. Posuír en suma un coñecemento xeral que lles sirva de base para enfrontarse de forma autónoma a unha futura acción cultural que teña como meta o promover, valorizar, preservar ou proxectar eventos no ámbito das artes escénicas hispánicas.

1. CONCEPTOS, FACTORES E RECURSOS DAS ARTES ESCÉNICAS
- Concepto e tipoloxía das artes escénicas.
- Elementos específicos e diferenciais das distintas manifestacións escénicas.
- Espazos escénicos: Tipos de teatros: de rúa e de cámara. Tipoloxía de salas.
- O sistema escénico: axentes, procesos e institucións.
2. CONTEXTO HISTÓRICO E PROCESOS DAS ARTES ESCÉNICAS
- Historia básica das artes escénicas. Modelos de interpretación.
- O nacemento das artes escénicas en Occidente: Grecia e Roma.
- Da Idade Media á Idade Moderna.
- Séculos XIX e XX.
- Principais correntes artísticas e teatrais da Modernidade.
3. PANORAMA DAS ARTES ESCÉNICAS PROFESIONAIS
- As artes escénicas no mundo hispánico actual.
- Programacións, festivais, redes, compañías etc.: Tipoloxías das artes escénicas.
- Análise dos públicos e a recepción dos espectáculos.

La actividad teatral cortesana en la España del barroco, Madrid, Revista Libros de la Corte, Universidad Autónoma de Madrid, 21, otoño-invierno 2020 [Descarga libre: https://revistas.uam.es/librosdelacorte/issue/view/ldc2020_12_21]
Amorós, Andrés y José María Díez Borque (coords.), Historia de los espectáculos en España, Madrid, Castalia, 1999.
Andaluz Pinedo, Olaia, Hugo Sanjurjo González y Raquel Merino Álvarez, “Recursos de Humanidades Digitales para el estudio del teatro (traducido): bases de datos, corpus y herramientas desarrollados en TRALIMA/ITZULIK”, Talía. Revista de Estudios Teatrales, 3, 2021: 7-16.
Arias de Cossío, Ana María, Dos siglos de escenografía en Madrid, Madrid, Mondadori, 1991.
Becerra de Becerreá, Alfonso, Dramaturxia, Vigo, Galaxia. Biblioteca de Teatro, 2007.
Colomer, Jaume, Análisis de la situación de las artes escénicas en España, Madrid, Academia de las Artes Escénicas de España, 2016 [Descarga libre: https://www.cervantesvirtual.com/descargaPdf/analisis-de-la-situacion-d…]
Dabrowska, Monika y Roxana Beatriz Martínez Nieto, “Aportaciones de las Humanidades Digitales a los estudios sobre teatro: una revisión sistemática (2001-2020)”, Rilce, 38, 2, 2022: 617-643.
Fernández Consuegra, Celia Balbina, Estudios de performance: Performatividad en las artes escénicas, Omm Press, 2018.
Gasset, Ricardo, Carmen Giménez Morte y Tomás Motos, Trabajo de Sísifo. Las artes escénicas en la educación, Madrid, Academia de las Artes Escénicas de España, 2021.
Gómez García, Manuel, Diccionario del teatro, Tres Cantos (Madrid). Akal, 1997.
Howard, Pamela, Escenografía, Vigo, Galaxia, Biblioteca de Teatro, 2004.
Huerta Calvo, Javier (dir.), Historia del teatro español, Madrid, Gredos, 2003.
López-Ligero, Mar, La obra de teatro. Manual técnico de artes escénicas, Barcelona, Editorial UOC, 2017.
Moscoso Prado, Adriana (dir.), Guía legal y financiera de las artes escénicas en España, Madrid, Instituto de Derecho de Autor, 2012.
Muro, Robert (dir.), Informe sobre las artes escénicas en España: distibución, programación y públicos (2020), Madrid, Academia de las Artes Escénicas de España, 2020 [también lo hay de 2018].
Oliva, César y Francisco Torres Monreal, Historia básica del arte escénico, Madrid, Cátedra, 1990.
Romera Castillo, José, Teatro de ayer y de hoy a escena, Madrid, Verbum, 2020.
Romero Ferrer, Alberto, “La escena del siglo XIX, «domicilio de todas las artes»”, Anales de Literatura Española, 18, 2005: 317-327.
Ruiz Pérez, Pedro, “Teatro de los teatros”, en José-Carlos Mainer (dir.), Historia de la literatura española. 3. El siglo del arte nuevo, 1598-1691, Barcelona, Crítica, 2010: 95-99.
Sugers, Anne, Teatro occidental: Unha historia teatral desde a escenografía, Vigo, Galaxia, Biblioteca de Teatro, 2009.
Vieites, Manuel F. (coord.), Cento vinte e cinco ano de teatro en galego, Vigo, Galaxia-Xunta de Galicia, 2007.
Wilson, Edwin, Living Theatre, McGraw-Hill, 2004.

- Con06: Coñecer a norma e uso coherente e adecuado das linguas ambientais (español ou galego), tanto de forma oral como escrita
- Con09: Recoñecer a diversidade de culturas comunicativas e desenvolver estratexias para facilitar a comunicación entre colectivos humanos diversos
- H/D04: Comunicar información, ideas, problemas e solucións tanto a públicos especializados como non especializados dun modo claro e eficaz
- Comp08: Defender o papel da cultura como ferramenta de transformación social e resposta aos principais problemas das sociedades contemporáneas

Utilizaranse documentos bibliográficos e recursos dixitais, combinando leccións maxistrais con análises e comentario crítico de documentos. Potenciaranse discusións e debates, así como exposicións en público centradas na elaboración de proxectos e en estudos de casos concretos.
Haberá unha hora semanal de docencia non presencial síncrona e unha hora semanal de titoría non presencial síncrona
Nos horarios oficiais está programada unha hora semanal de docencia non presencial síncrona, que se poderán seguir ou ben na aula fixada para tal fin no recinto da Facultade de Humanidades ou ben mediante conexión síncrona a la tecnoloxía de streaming (MSTeams) utilizada para compartir a sesión docente. Por suposto, todos os recursos e materiais utilizados nestas sesións presenciais poranse a disposición de todo o alumnado a través da aula virtual.
En canto ás sesións de titorización, planificarase unha sesión semanal destinada a dar orientacións teórico-metodolóxicas e a resolver dúbidas. Para posibilitar a participación e interacción síncrona entre docentes e estudantes nestas titorías, empregarase a tecnoloxía de streaming (MSTeams) utilizada para o desenvolvemento das clases da materia, así como o correo electrónico.
As consultas realizadas polo alumnado mediante envío de correo electrónico serán atendidas en prazo non superior ás 72 horas de días lectivos, salvo causa xustificada. Así mesmo, as actividades e tarefas propias da avaliación continua serán cualificadas nun prazo non superior a un mes, agás causa xustificada.

A materia está constituída polas clases teóricas e as interactivas e a súa avaliación será por un sistema de avaliación continua, que suporá un 60% da cualificación global. A tal fin, terase en conta a asistencia participativa nas sesións de clase, a realización de tarefas puntuais, explicadas oportunamente, así como as lecturas indicadas e os seus correspondentes controles, realizados dentro ou fóra da aula e programados con antelación. Así mesmo, prevese a realización dun traballo escrito cuxa natureza e características se precisarán oportunamente.
A nota da avaliación continuada (60% da cualificación global) mantense igualmente se o alumno realiza o exame da parte teórica tanto na primeira como na segunda oportunidade.
O 40% da nota final da materia resérvase para unha proba final escrita, centrada na parte teórica do programa, que terá lugar o día e hora establecido oficialmente polo centro, tanto na primeira como na segunda oportunidade. De modo que a cualificación final da materia será o resultado da media ponderada obtida en ambas partes 60% y 40%), tanto na primeira como na segunda oportunidade.
A asistencia é obrigatoria e axustada á Normativa da USC neste aspecto, pero no caso de existir algún impedimento para asistir ás clases (enfermidade, traballo incompatible co horario lectivo, etc.), o alumnado terá que presentar unha "Exención" de docencia para que así conste aos efectos oportunos. A avaliación neste caso seguirá os criterios xerais ou se baseará na realización dun exame co valor do 100%, adaptándose ás circunstancias e de común acordo coa persoa afectada.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.

Para o tempo de estudos, estimativamente, considérase que a distribución é a seguinte:
Traballo persoal e outras actividades: 95 horas.

Os alumnos deberán realizar diversas actividades:
- Exercicios bibliográficos (lectura de traballos críticos e elaboración dun exercicio escrito), de breve extensión. Realizaranse entre 3 e 5 ao longo do curso. Devanditos traballos críticos entregaranse durante o desenvolvemento do curso.
- Un traballo escrito, de elaboración persoal e de maior extensión, a partir dunha serie de propostas que se lles entregarán ao principio do curso.
- Dous debates sobre temas concretos que os alumnos deberán preparar previamente, empregando diversos materiais, algúns dos cales se lles facilitarán, pero outros tamén terán que obter polos seus propios medios e coñecementos.
Todos estes exercicios e prácticas conformarán a actividade de avaliación continua.