E-lexicografía monolingüe, bilingüe e multilingüe das linguas románicas

O obxectivo principal deste curso é ofrecer unha visión xeral, e por tanto necesariamente selectiva, dunha mostra de recursos lexicográficos electrónicos dalgunhas linguas románicas.

A continuación, enuméranse os principais obxectivos:

1. Proporcionar un coñecemento básico da lexicografía electrónica (características etc.)
2. Introducir os aspectos metalexicográficos da lexicografía electrónica e a tipoloxía: a través de exemplos dalgunhas linguas románicas seleccionadas (estrutura do dicionario, finalidade, relación con outras disciplinas, métodos de produción etc.)/ etc.).
3. Presentación dunha panorámica da lexicografía electrónica monolingüe, bilingüe e multilingüe de varias linguas románicas.
4. Promover a capacidade de investigación e o uso crítico da información lexicográfica en función do perfil e a situación do usuario.
5. Sensibilizar sobre a necesidade dunha metodoloxía e unha didáctica lexicográficas específicas no espazo dixital.
6. Promover o interese pola e-lexicografía.

Especial interese ten a presentación do inventario de diversas obras de referencia electrónicas, portais, plataformas e ferramentas electrónicas, así como a discusión dos diferentes procedementos, métodos e conceptos metalexicográficos en que se basean. O tema tratarase tendo especialmente en conta aos usuarios potenciais destes recursos e as diferentes situacións de uso. Ademais, esbozaranse os desenvolvementos actuais da tecnoloxía lingüística que inflúen no uso actual e futuro dos recursos e ferramentas lexicográficos no espazo dixital.

Os contidos centrais do curso son os seguintes:

1. Introdución
1.1 Que é a e-lexicografía? Tipoloxía e características
1.3 Os corpus como base de datos lexicográfica
1.4 As situacións dos usuarios e o papel dos diferentes actores (usuarios, lexicógrafos etc.)/ etc.)

2. Panorama dos recursos electrónicos monolingües, bilingües e multilingües das linguas románicas: español, galego, portugués, francés, etc.
2.1 Dicionarios de aprendizaxe
2.2 Dicionarios xerais de lingua
2.3. Dicionarios especiais paradigmáticos e sintagmáticos
2.4. Dicionarios para fins específicos (terminolóxicos)
2.5. outros

3. Plataformas de recursos
3.1 Portais lexicográficos e plataformas integradas de recursos (por exemplo, Rilga)
3.2 Outras ferramentas con integración de recursos: Wordnet (Galnet), Babelnet, etc.

4. Dicionarios colaborativos
Exemplos (Wikipedia) e edición/produción colaborativa de dicionarios (p. ex. MediaWiki, LanguageForge, Lexonomy)

5. Dicionarios e o seu uso orientado a aplicacións no espazo dixital
5.1 A competencia lexicográfica en diferentes ámbitos da lingüística aplicada (investigación, ensino/aprendizaxe de linguas, tradución etc.)
5.2 Moocs: novos recursos para o ensino da lexicografía.

ABAD NEBOT, F. (1997): Cuestiones de lexicología y lexicografía. Madrid: UNED. ANGLADA ARBOIX, E. (2005): Lexicografía española. Barcelona: Universitat de Barcelona.
BAJO PÉREZ, E. (2000): Los diccionarios. Introducción a la lexicografía del español. Oviedo: Trea.
CESARIS, J de; ALSINA, J. (eds.) (2001): Estudis de lexicografía. Barcelona: Institut Universitari de Lingüística Aplicada - Universitat Pompeu Fabra. CORDOBA RODRÍGUEZ, F. (2001): Introducción a la lexicografía. Olomuc: Univerzita Palackého v Olomuci.
DZIEMIANKO, A. (2018): “Electronic Dictionaries”. - Fuertes-Olivera, P. A. (ed.): The Routledge Handbook of Lexicography. Abingdon/ Nueva York: Routledge, 663-683.
ENGELBERG, S. / LEMNITZER, L. (2009): Lexikographie und Wörterbuchbenutzung. Tübingen: Stauffenburg.
FORGAS BERDET, E. (ed.) (2001): Léxico y diccionarios. Tarragona: Universitat Rovira i Virgili.
FUERTES-OLIVERA, P. A. (ed). (2018): The Routledge Handbook of Lexicography. Abingdon y Nueva York: Routledge.
GOUWS, R. H. et al. (2013): Dictionaries. An International Encyclopedia of Lexicography. Supplementary Volume: Recent Developments with Focus on Electronic and Computational Lexicography. Berlín / Boston: de Gruyter.
GRANGER, S. / PAQUOT, M. (eds.) (2012): Electronic Lexicography. Oxford: Oxford University Press.
HAENSCH, G. (2004): Los diccionarios del español hacia el siglo XXI. Salamanca: Universidad de Salamanca.
HAENSCH, G./ WOLF, L./ETTINGER, ST./WERNER, R. (1982): La lexicografía: de la lingüística teórica a la lexicografía práctica. Madrid: Gredos.
KLOSA, A. / MÜLLER-SPITZER, C. (eds.) (2016): Internetlexikografie. Ein Kompendium. Unter Mitarbeit von Martin Loder. Berlin/Boston: de Gruyter. Müller-Spitzer, C. (ed.) (2014): Using Online Dictionaries. (= Lexicographica: Series Maior, 145). Berlin/Boston: de Gruyter.
MEDINA GUERRA, A.M. (ed.) (2003): Lexicografía española. Barcelona: Ariel. MIGUEL APARICIO, E. de (ed.) (2009): Panorama de la lexicología. Barcelona: Ariel.
PÖLL, B. (2010): "Internetlexikographie der iberoromanischen Sprachen“- Lexicographica 26, 169-173.
SALVADOR, G. (1984): Semántica y lexicología del español. Madrid. Paraninfo.
SECO, M. (1987): Estudios de lexicografía española. Madrid: Paraninfo.
TORNER, S. / BATTANER, P. / RENAU, I. (eds.) (2023): Lexicografía hispánica / The Routledge Handbook of Spanish Lexicography. Routledge.

Ao principio do curso ou para cada unidade temática facilítase máis bibliografía.

Coñecemento ou contidos:
Con01: Identificar e diferenciar os diferentes enfoques teóricos e aplicados en lexicografía electrónica e recoñecer a súa evolución.
Con02: Coñecer e comprender os conceptos fundamentais e os métodos de investigación en Lexicografía electrónica.
Con03: Comparar tipoloxías de recursos, ferramentas lexicográficas e sistemas dixitais de información. Identificar a tipoloxía de dicionarios e recursos electrónicos de linguas románicas e os seus ámbitos de aplicación.
Con04: Coñecer fontes lexicográficas para o estudo da lexicografía e análise do léxico. utilizar distintos tipos de recursos electrónicos para resolver problemas lexicográficos, teóricos, tipolóxicos, metodolóxicos, etc

Habilidades ou destrezas:
H/D02: Seleccionar e analizar críticamente fontes de documentación científica para o estudo teórico-práctico da lexicografía electrónica e análise do léxico.
H/D04: Analizar e elaborar estudos críticos sobre cuestións teóricas e aplicadas ligadas á lexicografía electrónica e as súas aplicacións. abordar de forma crítica o estado actual da e-lexicografía das linguas románicas.
H/D05: Seleccionar e utilizar diferentes métodos, ferramentas dixitais e sistemas de información para a análise de datos e a súa visualización. aplicar novos métodos e técnicas nos estudos lexicográficos

Competencias:
Comp01: Saber utilizar os coñecementos teórico-prácticos relacionados coa lexicografía ou a práctica lexicográfica en contornas académicas e/o profesionais identificar e analizar críticamente o valor engadido dun dicionario electrónico fronte a un impreso.
Comp05: Resolver problemas ligados á lexicografía teórica e práctica en contextos multidisciplinares e multilingües.

Combínanse horas lectivas expositivas, seminarios e horas de seminario interactivos con tarefas prácticas e aplicadas (debates, traballos, presentacións etc.). Poden organizarse como clases presenciais e/o virtuais. A participación regular e activa dos estudantes en todas as actividades propostas é esencial para un progreso adecuado.
Para o curso activarase a plataforma institucional de traballo/aprendizaxe da USC (Aula virtual). Espérase que os participantes no curso familiarícense con esta plataforma desde o principio do curso e participen nas diversas actividades propostas.

As clases impartiranse en alemán / inglés. Outras linguas como o castelán, galego, francés etc. usaranse de apoio.
En caso necesario, utilizaranse como apoio outros idiomas como o español, o francés, o italiano e/o o inglés.

Primeira data de avaliación (= "primeira oportunidade")
50%: Avaliación do traballo continuo, participación activa en clase e realización das tarefas e exercicios, deberes e unha presentación oral (sobre un tema acordado co profesor), etc. 50%:
Preparación dun traballo escrito (a data de entrega e o tema acordaranse co profesor) (aprox. 20 páxinas).

Segunda data de avaliación (= "segunda oportunidade")
Como no caso anterior
Alumnos exentos de asistir a clase e alumnos repetidores da materia que non poidan/poidan asistir a clase:
100%: traballo escrito e presentación oral (aprox. 40 páxinas).

Aviso: Aviso: No caso dunha realización fraudulenta dos exercicios ou probas, aplicarase o que recolle o artigo 16 da “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.

Horas lectivas: 35 horas
Horas de consulta: 5 horas (para a preparación do traballo escrito e exposición oral).
Total: aprox. 85 horas

Recoméndase a asistencia regular ao curso, o traballo continuo e o uso dos recursos de aprendizaxe recomendados. Espérase dos estudantes:
- Participación activa e regular en clase (presencial e/o virtual).
- Realización das distintas tarefas (individualmente / en grupos de traballo) etc.
- Elaboración previa e posterior das clases.
- Recepción da bibliografía recomendada e materiais complementarios (vídeos etc.)

As clases impartiranse en alemán / inglés. Outras linguas como o castelán, galego, francés etc. usaranse de apoio.
En caso necesario, utilizaranse como apoio outros idiomas como o español, o francés, o italiano e/o o inglés.

Plan de emerxencia:

Metodoloxía de ensino:
(i) Se o ensino é só parcialmente presencial, combinaranse ambas as formas de ensino (presencial e dixital) en función da situación concreta.
(ii) En caso de “lookdown”, o ensino impartirase dixitalmente, utilizando tanto a forma síncrona como a asíncrona.
Avaliación:
Tanto no caso da docencia presencial como no caso da dixital, a avaliación das distintas actividades (por exemplo, participación activa en clase) valorarase mediante fórmulas adaptadas á situación (por exemplo, participación en sesións presenciais e/o virtuais e en debates (dixitais), entrega de traballos etc.).