Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
Áreas: Nutrición e Bromatoloxía
Centro Facultade de Ciencias
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O programa da materia de Nutrición Humana, no contexto do GRAO en NUTRICIÓN HUMANA E DIETÉTICA ten como fin principal que o alumno alcance coñecementos básicos sobre:
1. Estudo das necesidades nutricionais do organismo humano en todas as etapas da vida
2. Utilización nutritiva / biodisponibilidade dos nutrientes contidos nos alimentos
3. Os diferentes nutrientes, as súas necesidades diarias, novos usos (e como os diferentes procesos tecnolóxicos lle afectan á súa utilización polo organismo humano)
TEMA 1. INTRODUCIÓN
Contido:
Sesión introdutoria
Conceptos básicos
Contidos da materia
Necesidade de aplicación
-Historia
-Aparato dixestivo e dixestión
-Bibliografía
TEMA 2. HIDRATOS DE CARBONO
Contido:
- Definición, clasificación e funcións biolóxicas
- Papel no metabolismo
- Procesos fisiolóxicos que permiten a súa utilización nutritiva
- Recomendacións dietéticas para a súa reposición
- Estudo das fontes alimentarias
- Enfermidades relacionadas por exceso e por defecto
TEMA 3. PROTEÍNAS
Contido:
- Definición, clasificación e funcións biolóxicas
- Papel no metabolismo
- Procesos fisiolóxicos que permiten a súa utilización nutritiva
- Recomendacións dietéticas para a súa reposición
- Estudo das fontes alimentarias
- Enfermidades relacionadas por exceso e por defecto
TEMA 4. GRAXAS
Contido:
- Definición, clasificación e funcións biolóxicas
- Papel no metabolismo
- Procesos fisiolóxicos que permiten a súa utilización nutritiva
- Recomendacións dietéticas para a súa reposición
- Estudo das fontes alimentarias
- Enfermidades relacionadas por exceso e por defecto
TEMA 5. VITAMINAS. I PARTE
Contido:
- Definición, clasificación e funcións biolóxicas
- Papel no metabolismo
- Procesos fisiolóxicos que permiten a súa utilización nutritiva
- Recomendacións dietéticas para a súa reposición
- Estudo das fontes alimentarias
- Enfermidades relacionadas por exceso e por defecto
TEMA 6. VITAMINAS. II PARTE
Contido:
- Definición, clasificación e funcións biolóxicas
- Papel no metabolismo
- Procesos fisiolóxicos que permiten a súa utilización nutritiva
- Recomendacións dietéticas para a súa reposición
- Estudo das fontes alimentarias
- Enfermidades relacionadas por exceso e por defecto
TEMA 7. MINERAIS. I PARTE
Contido:
- Definición, clasificación e funcións biolóxicas
- Papel no metabolismo
- Procesos fisiolóxicos que permiten a súa utilización nutritiva
- Recomendacións dietéticas para a súa reposición
- Estudo das fontes alimentarias
- Enfermidades relacionadas por exceso e por defecto
TEMA 8. MINERAIS. II PARTE
Contido:
- Definición, clasificación e funcións biolóxicas
- Papel no metabolismo
- Procesos fisiolóxicos que permiten a súa utilización nutritiva
- Recomendacións dietéticas para a súa reposición
- Estudo das fontes alimentarias
- Enfermidades relacionadas por exceso e por defecto
TEMA 9. A AUGA E ELECTROLITOS
Contido:
- Funcións plásticas e homeostáticas
- A súa relación cos minerais
TEMA 10. FIBRA ALIMENTARIA
Contido:
- Tipos de fibras e as súas características
- Enfermidades relacionadas
TEMA 11. ALCOHOL ETÍLICO
Contido:
- Procesos fisiolóxicos e bioquímicos que permitan a súa utilización nutritiva e os factores que o modifican
- Interaccións entre alcohol e nutrientes
TEMA 12. METABOLISMO ENERXÉTICO
Contido:
- Definición de gasto enerxético e como se distribúe
- Medida
- Cociente respiratorio
- Valor enerxético dos alimentos (combustión)
- Recomendacións dietéticas
SEMINARIOS.
Realización de traballos en grupos (presencial e autónomo) sobre as bases da Nutrición.
PROGRAMA DE CLASES PRÁCTICAS.
- Axuste de unha dieta ás necesidades de un nutriente: o caso do ferro.
- Búsqueda de lexislación relacionada co campo da Nutrición Humana.
- Elaboración dunha lista de alimentos para intercambios.
Caderno de prácticas: os alumnos (grupo) entregarán resoltas algunhas cuestións relacionadas coas prácticas.
BENYON, S.(1998). Lo esencial en metabolismo y nutrición. Cursos Crash de Mosby. Harcourt Brace España. Madrid.
CERVERA, P.; CLAPER, J. e RIGOLFAS, R. (1999). Alimentación y dietoterapia. McGraw-Hill Interamericana de España, SAU. Madrid.
CONSEJO GENERAL DEL COLEGIOS OFICIALES DE FARMACEUTICOS. (1993). Nutrición y dietética. Aspectos sanitarios. Tomos I e II. C.O.F. Madrid.
KATHLEEN MAHAN,L. And SYLVIA SCOOT-STUMP.(1998). 9ª edición.Nutrición y Dietoterapia de krause. McGraw – Hill Interamerica.
MATAIX, F.J.; MAÑAS, M.; MARTÍNEZ DE VICTORIA, E.; LLOPIS, J. (1992). Tablas de composición de alimentos españoles. Instituto de Nutrición y Tecnología de Alimentos. Universidad de Granada.
A.Sastre e M. Hernández Rodríguez. (1999). Tratado de Nutrición. Díaz de Santos. Zaragoza
L. Serra, J. Aranzeta, J.Mataix. (1995). Guías alimentarias para la población española. Documento de consenso. SENC. SG editores. Barcelona
MATAIX, J. (2002). Nutrición y alimentación humana. TRATADO DE NUTRICIÓN I e II. Ed. Ergon. Barcelona
Gil. A. Nutrición Humana.
BIBLIOGRAFIA ON-LINE que se propondrá en caso necesario.
Competencias xerais:
CB1 - Que os alumnos demostren coñecemento e comprensión nun campo de estudo que asume un ensino secundario xeral previo, e que polo xeral está a un nivel que, aínda que apoiado por libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos de vangarda do seu campo de estudo
CB2 - que os alumnos sexan capaces de aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e que teñan as competencias tipicamente demostradas a través do deseño e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro do seu campo de estudo
CB3 - que os alumnos teñan a capacidade de recoller e interpretar datos relevantes (normalmente dentro do seu campo de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de tipo social, científico ou ético
CB4 - que os alumnos poidan comunicar información, ideas, problemas e solucións a un público tanto experto como non.
CB5 - que os alumnos desenvolveran aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para realizar estudos posteriores con un alto grao de autonomía
CG1 - Recoñecer os elementos esenciais da profesión de Nutricionista-Dietista, incluíndo os principios éticos, responsabilidades legais e o exercicio da profesión, aplicando o principio de xustiza social na práctica profesional e levándoa a cabo con respecto ás persoas, os seus hábitos, crenzas e culturas.
GC2 - Desenvolver a profesión con respecto por outros profesionais sanitarios, adquirindo habilidades de traballo en equipo.
CG3 - Recoñecer a necesidade de manter e actualizar as súas competencias profesionais, prestando especial importancia á aprendizaxe, autonoma e continuábel, de novos coñecementos, productos e técnicas de nutrición e alimentación, así como á motivación para a calidade.
CG4 - Coñecer os límites da profesión e as súas competencias, identificando cando o tratamento interdisciplinar é necesario ou
a derivación a outro profesional.
CG5 - Comunicar de forma eficaz, tanto oralmente como por escrito, coa xente, os profesionais da saúde ou da industria e cos medios de comunicación, sabendo como usar a tecnoloxía da información e comunicacións, especialmente as relacionados coa nutrición e o estilo de vida.
CG6 - Coñecer, valorar criticamente e saber como usar e aplicar fontes de información relacionadas coa nutrición, alimentación,
estilos de vida e aspectos sanitarios.
CG7 - Ter a capacidade de producir informes e cumprimentar rexistros relativos á intervención profesional do Dietista-
Nutricionista.
CG12 - Coñecer os nutrientes, a súa función no corpo, a súa biodispoñibilidade, as necesidades e recomendacións, e as bases
do equilibrio enerxético e nutricional.
CG13 - Integrar e avaliar a relación entre a dieta e a nutrición nos estados de saúde e de enfermidade.
CG14 - Aplicar os coñecementos científicos da fisioloxía, fisiopatoloxía, nutrición e alimentación para a planificación e consultoría dietética de individuos e colectivos, ao longo do ciclo de vida, tanto sans como enfermos.
CG15 - Formular e aplicar protocolos para avaliación do estado nutricional, identificando factores de risco nutricional.
CG16 - Interpretar un diagnóstico nutricional, avaliar os aspectos nutricionais dun historial médico e realizar un plan de actuación dietética.
CG17 - coñecer a estrutura dos servizos de alimentación e unidades de alimentación e nutrición hospitalaria, identificando e desenvolvendo as funcións do Dietista-Nutricionista no equipo multidisciplinar.
CG18 - Participar na organización, xestión e execución dos distintos tipos de alimentación e apoio nutricional hospitalario e do tratamento dietético-nutricional ambulatorio.
CG29 - Adquirir formación básica para a actividade de investigación, sendo capaces de formular hipóteses, recoller e interpretar
información na resolución de problemas mediante o método científico, e comprender a importancia e as limitacións do pensamento científico en saúde e nutrición.
Competencias transversais:
CT1: Capacidade de análise e síntese
CT7: Capacidade para resolver problemas
Competencias específicas:
CE6 - Aprender os conceptos básicos e fundamentos da alimentación e nutrición humana.
CE26 - Coñecer os nutrientes, as súas funcións e utilización metabólica. Coñecer os principios básicos do equilibrio nutricional e a súa regulación.
CE44 - Xestionar ferramentas básicas en TICs utilizadas no campo da Alimentación, Nutrición e Dietética.
CE30 - Detección precoz e avaliación dos desvíos por exceso ou defecto, cuantitativos e cualitativos, do balance nutricional.
CE47 - Ser capaz de fundamentar os principios científicos subxacentes á intervención do Nutricionista-Dietista, subordinando a súa actuación profesional á evidencia científica.
Os contidos estrutúranse principalmente en Sesións expositivas Maxistrais onde basicamente se establecen os fundamentos da materia. Estas sesións expositivas serán explicadas con axuda das ferramentas clásicas e audiovisuais disponible, segundo o que se indique. Un aspecto importante é que os alumnos deben completar os aspectos contemplados en teoría coa consulta da bibliografía e coa realización de Traballos dentro e fora (formación autónoma) das sesións presenciais polo que será unha parte moi interesante para a adquisición de competencias polo alumno. Nestes traballos, deberase recompilar información e decidir unhas conclusións fomentándose así a capacidade de defensa das propias decisións e de autocrítica. As Prácticas de laboratorio considéranse unha parte moi importante da formación do alumno posto que son complementos fundamentais da teoría. Terán que entregar os resultados e cuestións sobre as Practicas que se avaliarán e que deben superarse como requisito obrigatorio. As Titorías individuais e as Titorías en grupo reducido serán nos horarios indicados, ou pode haber a posibilidade de que sexan telemáticas. Toda esta ensinanza, titorías e comunicación do profesor / alumno estará apoiada polo curso de Axuda Virtual na plataforma que a USC ten para o ensino virtual (correo electrónico @ rai.usc, foro ou Teams), onde se poden localizar os anuncios importantes relacionados coa materia e as súas actividades así como por exemplo resumos de apoio e material adicional, bibliografía actualizada, normativas, guías para a realizacións dos traballos e outras actividades, etc.
As SESIÓNS EXPOSITIVAS MAXISTRAIS:
As clases expositivas serán impartidas presencialmente na aula e horario establecido polo centro e levaránse a cabo de forma habitual.
Os SEMINARIOS:
Os seminarios serán impartidos presencialmente na aula e horario establecido polo centro e levaránse a cabo de forma habitual.
As SESIÓNS PRÁCTICAS:
As prácticas de laboratorio serán impartidas presencialmente no laboratorio e aula de informática, nos grupos e horarios establecidos polo centro e levarán a cabo de forma habitual.
Para levar a cabo titorías, así como para manter unha comunicación directa tanto entre os propios alumnos como entre eles e o profesor, pódense facer a través do foro do Campus Virtual, a través de Teams ou por correo electrónico.
A realización das prácticas é obligatoria para superar a materia.
- (SE3) Avaliación Continua (30%): se evaluará a actitude do alumno e o esforzo que demostre por aprender, resolver problemas e razoar de forma crítica e argumentativa durante a súa asistencia en todas as actividades presenciales. Competencias evaluadas: CB1 -CB2 - CB3 - CB4 - CB5 - CG1 - CG2 - CG3 -CG4 - CG5 - CG6 - CG7 - CG12 - CG13 -CG14 - CG15 - CG16 - CG17 - CG18 -CG29 - CT1-CT7-CE6 -CE26 - CE44 -CE30 - CE47 -
- (SE4) Avaliación dos traballos: se evaluará o resultado dos traballos propostos polo profesor.Valorarase o caderno de prácticas. Competencias evaluadas: CB1 -CB2 - CB3 - CB4 - CB5 - CG1 - CG2 - CG3 -CG4 - CG5 - CG6 - CG7 - CG12 - CG13 -CG14 - CG15 - CG16 - CG17 - CG18 -CG29 - CT1-CT7-CE6 -CE26 - CE44 -CE30 - CE47
-Se evaluarán os resultados da aprendizaxe práctica (SE5 inclúe SE6). Competencias evaluadas: CB1 -CB2 - CB5 - CG1 - CG12 - CG13 -CG14 - CT1-CT7-CE6 -CE26 - CE44 -CE30 - CE47 -
- Exame (70%): realizarase un Exame Final (SE1) no que se evalúe o coñecemento sobre os contidos da materia (requisito puntuar un mínimo do 45% para valorar o resto de méritos).
A AVALIACIÓN (relativo á proba: Exame Final):
O Exame Final será presencial.
Na avaliación da segunda oportunidade: manteranse todas as puntuacións obtidas polo alumno na avaliación continua agás o Exame Final.
Notas importantes:
Para os casos de realización fraudulenta de todos estes exercicios e probas aquí indicados, será de aplicación o establecido na: “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións”.
"Nos casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o establecido no" Regulamento para a avaliación do rendemento académico dos estudantes e a revisión de cualificacións ".
A proba final será complementaria á avaliación continua.
Esta materia consta de 6 créditos ECTS, que abarcan as seguintes horas presenciais:
Clases Maxistrais: 25 h
Seminarios: 4 h
Prácticas de laboratorio: 11 h
Titorías de grupo: 6 h
Traballos en grupo: 5 h
Exámenes e revisión: 4 h
A distribución da actividade formativa en horas de traballo do alumno total é de (25xECTS) 150 horas.
- Amosar interese e atención en clase.
- Realización de esquemas e resumos: razoablemente entender e memorizar. Usar as titorías para resolver as dúbidas sobre a materia
- Consultar a literatura, especialmente a lexislación actual.
Lingua : Castelán
(Comunicación posible en Galego e/ou Inglés e/ou Francés e/ou Portugués con estudantes que o precisen) .
METODOLOXÍA DA ENSINANZA
As actividades realizaranse sempre segundo o horario establecido polo centro.
Notas importantes:
Nos casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o establecido no" Regulamento para a avaliación do rendemento académico dos estudantes e a revisión de cualificacións".
Cristina Asuncion Fente Sampayo
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Correo electrónico
- cristina.fente [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Alberto Cepeda Sáez
Coordinador/a- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Teléfono
- 982822410
- Correo electrónico
- alberto.cepeda [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Alexandre Lamas Freire
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Correo electrónico
- alexandre.lamas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Carolina Graciela Nebot Garcia
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Correo electrónico
- carolina.nebot [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Nerea Gonzalez Rodriguez
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Correo electrónico
- nerea.gonzalez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Xunta
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | 0P AULA 5 PLANTA BAIXA |
| Mércores | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | 0P AULA 5 PLANTA BAIXA |
| Xoves | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | 0P AULA 5 PLANTA BAIXA |
| Venres | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | 0P AULA 5 PLANTA BAIXA |
| 21.01.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | SALON ACTOS |
| 22.05.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | 0P AULA 5 PLANTA BAIXA |
| 22.05.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | 0P AULA 6 PLANTA BAIXA |
| 04.07.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | 0P AULA 5 PLANTA BAIXA |
| 04.07.2025 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | 0P AULA 6 PLANTA BAIXA |