Historia das relixións antigas

Familiarización co vocabulario básico de historia das relixións e a súa crítica. Distinguir o campo semántico e as características opostas das relixións politeístas e monoteístas.
Coñecer o uso, no sentido da historia das relixións, das múltiples fontes antigas coas súas características. Os tipos de textos, poesía, prosa, epigrafía. O status do mito e os debates que suscita. A documentación arqueolóxica e o seu uso en historia das relixións.
Dar a coñecer os métodos de estudo máis usuais na historia das relixións aplicados as relixións da Antigüedad. Distinguir entre teoría, método e técnica.
Familiaridade coas ferramentas críticas necesarias para comprender, construír e criticar textos de historia das relixións antigas.
Analizar aspectos clave das teorías interpretativas das relixións antigas.

CURSO MONOGRÁFICO: HISTORIA DA RELIXIÓN NO MUNDO ANTIGO: CUESTIÓNS DE VIDA, MORTE E AMOR

TEMA 1. Rituais e espazos relixiosos: Fontes para estudar a relixión antiga: inscricións, xacementos arqueolóxicos, etimoloxía, cerámica, literatura.
TEMA 2. A relixión das polis gregas: festas comunais, festas, teatro, iniciación aos misterios
UNIDADE 3: Os mortos, os heroes e os deuses ctónicos
UNIDADE 4: Relixión persoal: curas, peregrinacións e algúns santuarios famosos: Delfos, Epidauro, Cos, Pérgamo
TEMA 5. Rituais, sacerdocios e política en Roma
TEMA 6. Relixión práctica: maxia, amuletos, táboas de maldicións, adiviñación
TEMA 7. O mundo do Novo Testamento
TEMA 8. Longa Antigüidade Tardía: Cultos e prácticas na Antigüidade Tardía.

Alguns capitulos indicados do
• Las religiones antiguas. II / André Caquot... [et al.]; traductores, José Luis Ballbé, Alberto Cardin Garay . - 3a. ed. Madrid [etc.] : Siglo XXI, 1980.
• Las religiones antiguas. III / Raymond Bloch ... [et al.]; traductor, Alberto Cardín Garay . - 1a. ed Madrid [etc.] : Siglo XXI, 1977.
• Eliade, M. Historia de las creencias y ideas religiosas 1-2. Barcelona: paidós, 1999.
• Kerényi, K. La religión antigua, Herder, 1999.

Lectura para os máis motivados:
• Alvar, Jaime. Los misterios : Religiones ?orientales? en el imperio romano / Jaime Alvar Barcelona : Crítica, D.L. 2001.
• Cristianismo primitivo y religiones mistéricas / Jaime Alvar ... [et al.] Madrid : Cátedra, D.L. 1995.
• Assmann, Jan. Historia y mito en el mundo antiguo : los orígenes culturales de Egipto, Israel y Grecia / Madrid : Gredos, D.L.2011.

• M. Beard y J. North, Pagan Priests: Religion and Power in the Ancient World, Londres: Duckworth, 1990.

• Bernabé, A.; S. Macías (eds.), Religión griega. Una visión integradora, Madrid: Escolar y Mayo, 2020.
• Blázquez, José María. Historia de las religiones antiguas : Oriente, Grecia y Roma / José María Blázquez, Jorge Martínez-Pinna, Santiago Montero . - [1ª ed.] Madrid: Cátedra, D. L. 1993.

• Bruit Zaidman L. y P. Schmitt-Pantel, La religión griega en la pólis de época clásica, Madrid: Akal, 2002.
• Bultmann, R. The Theology of the New Testament. Tran. K. Grobel. New York, Charles Scribner's Sons, 1955.
• Burkert, W: Religión griega arcaica y clásica, Madrid: Abada, 2007.

• Detienne, M. Apolo con el cuchillo en la mano, Madrid: Akal, 2001.

• Hartog, F. El espejo de Heródoto. Ensayo sobre la representación del otro, Buenos Aires: FCE, 2003.
• A handbook of ancient religions / ed. John R. Hinnells Cambridge [etc.]: CUP, 2007.
• Religions of the Ancient World. A Guide / Edited by Sarah Iles Johnston Londres: Harvard University Press, 2004.
• The religious history of the Roman Empire: pagans, Jews, and Christians / ed. J. A. North, S. R. F. Price Oxford: Oxford University Press, 2011.
• Rüpke, Jörg. De Júpiter a Cristo : cambios religiosos en el Imperio (Córdoba) : EDUVIM, 2014.

•Rüpke, J. (ed.), A Companion to Roman Religion, Malden (MA): Blackwell, 2007.

•Scheid, J. La religión en Roma, Madrid: Ediciones Clásicas, 1991.

•Simon, M. Verus Israel. A Study of the Relations between Christians and Jews in the Roman Empire (AD 135-425) (The Littman Library of Jewish Civilization), 2009.

Coñecemento das características específicas das relixións antigas.
Coñecemento dos métodos da historia das relixións e a súa aplicación ás temáticas expostas nas clases.
Capacidade para comentar os textos antigos relacionados coa materia.
Recoñecemento da dimensión material da praxe relixiosa na antigüidade.

O curso está organizado en clases teóricas e seminarios interactivos nos que se procederá á análise histórica de fontes literarias, epigrácas e iconográficas antigas, así como de evidencias arqueolóxicas, relacionadas coas cuestións abordadas no temario. O profesor indicará unha serie de lecturas previas aos estudantes para que preparen as sesións interactivas, nas que se fomentará o debate e profundarase na crítica historiográca.
Cada estudiente deberá
1, ler para cada lección UN CAPITULO indicado do libro As relixións antigas ii-iii (ed. Puech), ou de M. Eliade: Histora das crenzas e as ideas relixiosas (cc. 50-70 paginas). TODO ESTE MATERIAL ESTARÁ DISPOÑIBLE NO CAMPUS VIRTUAL ANTES DO INICIO DO CURSO.
2, Realizar un traballo de investigación persoal e presentar á clase sobre un tema elixido entre temas 2-8 (para definir na primeira clase).

Asistencia ás sesións e participación activa nas mesmas: 60%
Investigación: Presentación da clase: 40%

Dado que a avaliación é continua, a asistencia a clase é obrigatoria; Por este motivo, unha ausencia reiterada ás clases, superior ao 20%, implicará que o alumno non poderá ser avaliado.
A valoración da segunda convocatoria será a mesma que a primeira.
En caso de dispensa oficial, o alumno será examinado cos mesmos criterios que os aplicados ás ensinanzas presenciais que se impartan nese momento.
Sistema de cualificación: expresado mediante cualificación numérica final de 0 a 10 segundo a lexislación vixente (Real Decreto 1125/2003 de 5 de septiembre; BOE 18 de septiembre).

O art. 16 do Regulamento de avaliación do rendemento académico do alumnado (DOG 21 de xullo de 2011) establece o seguinte: “A realización fraudulenta dalgún exercicio ou proba exixida na avaliación dunha materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerase fraudulenta, entre outras, a realización de traballos plaxiados ou obtidos de fontes accesibles ao público sen reelaboración ou reinterpretación e sen citas aos autores e das fontes”. En caso de fraude académica, tal e como se define no artigo 42 do Regulamento polo que se establecen as normas de convivencia da Universidade de Santiago de Compostela e de conformidade co disposto no artigo 11. g) da Lei de convivencia universitaria, aplicaranse as sancións previstas pola normativa. Entre os comportamentos premeditados tendentes a falsear os resultados dun exame ou traballo inclúense o plaxio e o emprego non consentido de ferramentas de Intelixencia Artificial.

Actividades presenciais:
Clases maxistrais: 8 horas
Seminarios: 16 horas
Avaliación: 1 hora
TOTAL: 25 horas

Traballo do alumno
Estudo autónomo, individual ou en grupo: 30 horas
Lecturas para preparación de seminarios e redacción de traballos: 16 horas
Outras tarefas propostas polo profesor: 4 horas
TOTAL: 50 horas

Recoméndase un traballo continuo dentro da materia; dada a natureza dos seminarios de debate e comentario de parte das horas presenciais, é así
É moi conveniente que o alumnado traballe semanalmente sobre temas e lecturas previamente establecidos.

A docencia desenvolverase na modalidade de presencialidade total, de acordo coas directrices e protocolos establecidos pola Universidade.