Bioquímica I

1. Coñecer a composición química da materia viva, así como a estrutura e propiedades das biomoléculas.

2. Comprender o funcionamento das encimas como catalizadores en sistemas biolóxicos mediante o estudo da enzimología básica e cinética enzimática. Estes coñecementos teóricos aplicásense ás análises bioquímicos no laboratorio e á resolución de problemas prácticos.

3. Estudar os ácidos nucleicos como biomoléculas transmisoras da información xenética, este estudo abarcará desde aspectos estruturais ata as rutas principais da información xenética.

4. Introdución ao metabolismo e estudo das rutas metabólicas centrais do metabolismo intermediario

Programa de clases expositivas:
As clases expositivas desenvolveranse en 30 sesións dunha hora cada unha.

Tema 1. A lóxica molecular da vida. Produción e consumo de enerxía. Características químicas da materia viva. Bioelementos e biomoléculas.

Tema 2. Estrutura e función de aminoácidos, péptidos e proteínas.

Tema 3. Enzimas. Cinética enzimática. Mecanismos de regulación enzimática.

Tema 4. Estrutura e función de glúcidos: Monosacáridos, oligosacáridos e polisacáridos. Glucoconjugados.

Tema 5. Estrutura e función de lípidos. Lípidos de reserva. Lípidos estruturais. Lípidos con actividades biolóxicas específicas. Lipoproteínas

Tema 6. Membranas biolóxicas e transporte celular.

Tema 7. Estrutura e función de nucleótidos e ácidos nucleicos. Xenes e cromosomas

Tema 8. Rutas da información xenética: replicación, transcrición e tradución.

Tema 9. Bioenerxética e metabolismo. Visión xeral do metabolismo.

Tema 10. Rutas centrais do metabolismo intermediario.


Programa de clases interactivas:
As clases expositivas completaranse con 8 horas de clases interactivas, agrupadas en catro sesións de 2 horas cada unha. Nelas os alumnos discutirán e resolverán cuestións e problemas relacionados coa materia sobre as que traballarían previamente. Este material, nalgúns casos, estará dispoñible na páxina web da materia e noutros será proporcionado polo profesor na clase interactiva correspondente.

Programa de clases prácticas:
As clases prácticas de laboratorio desenvolvésense en 5 sesións de 3 horas e una proba escrita de 1 hora ao final das mesmas

Práctica 1. Obtención dun extracto proteico e purificación parcial de proteínas.
Práctica 2. Determinación da concentración proteica. Método de Lowry.
Práctica 3. Separación e identificación das proteínas do soro humano.
Práctica 4. Efecto da concentración de substrato na actividade encimática. Cálculo da Km.
Práctica 5. Estudo da variación da actividade encimática co pH.
Práctica 6. Obtención de almidón e reaccións características dos glúcidos.
Práctica 7. Extracción e reaccións características de lípidos.

Bibliografía básica:

- Bioquímica. Conceptos esenciales. Feduchi y col. Editorial McGraw-Hill, 3ª ed., 2021.

- Lehninger. Principios de Bioquímica. Nelson y Cox. Editorial Omega. 7ª ed., 2018.

- Bioquímica. Curso básico. Stryer, Berg y Tymoczko. Editorial Reverté, S.A., 2ª ed., 2014.

Bibliografía complementaria:

- Bioquímica. Stryer, Berg y Tymoczko. Editorial Reverté, S.A., 7ª ed., 2013

- Bioquímica. Fundamentos para Medicina y Ciencias de la Vida. Werner Müller-Esterl. Editorial Reverté. 2008.

- Fundamentos de Bioquímica. Voet, Voet, Pratt. Editorial Médica Panamericana. 4ª ed., 2016.

- Bioquímica y Biología Molecular para ciencias de la salud. Lozano y col. Editorial McGraw-Hill-Interamericana. 3ª ed., 2005.

- Bioquímica. Libro de texto con aplicaciones clínicas. Devlin. Editorial Reverté, S.A., 4ª ed., 2004.

- Bioquímica: Las bases moleculares de la vida. McKee & McKee. Editorial McGraw- Hill-Interamericana. 7ª ed., 2020.

- Fundamentos de Bioquímica. Parte 1. Bioquímica estructural. Garrido- Pertierra y col. Editorial Tébar, 2006.

- Fundamentos de Bioquímica. Parte 2. Bioquímica metabólica. Garrido-Pertierra y col. Editorial Tébar, 2006.


Recursos e libros electrónicos dispoñibles a través de reBUSCa (Biblioteca):

- Bioquímica Con aplicaciones clínicas. Stryer, Lubert L., Jeremy M. Berg, and John L. Tymoczko 7th ed. Barcelona: Editorial Reverté, 2018.

- Bioquímica. Conceptos esenciales. Feduchi y col. Editorial Panamericana, 3ª ed., 2021.

- Bioquímica: curso básico. Stryer, Berg y Tymoczko. Editorial Reverté, S.A., 7ª ed. 2014.

Coñecementos:
Con 03. Saber aplicar o método científico e adquirir habilidades na xestión da lexislación, fontes de información, bibliografía, elaboración de
protocolos e outros aspectos que se consideren necesarios para o deseño e avaliación crítica de ensaios preclínicos e clínicos.
Con 19. Coñecer as estruturas das biomoléculas e as súas transformacións na célula.
Con 21. Coñecer as propiedades das membranas celulares e a distribución dos fármacos.
Con 22. Coñecer a natureza e o comportamento dos axentes infecciosos.
Con 23. Coñecer as principais rutas metabólicas implicadas na degradación dos fármacos.

Habilidades ou destrezas:
H/D 02. Deseñar, aplicar e avaliar reactivos, métodos e técnicas de análise clínica, coñecendo os fundamentos das análises clínicas e as características e contidos dos informes diagnósticos de laboratorio.
H/D 05. Desenvolver habilidades de comunicación e información, tanto orais como escritas, para o trato cos pacientes
e usuarios do centro onde desenvolven a súa actividade profesional.
H/D 06. Potenciar as capacidades de traballo e colaboración en equipos multidisciplinares e relacionados cos demais
profesionais da saúde.
H/D 13. Estimar os riscos biolóxicos asociados ao uso de substancias e procesos de laboratorio implicados.
H/D 14. Comprender a relación entre o ciclo de vida dos axentes infecciosos e as propiedades dos principios
activos.
H/D 15. Desenvolver habilidades para identificar dianas terapéuticas e produción de fármacos biotecnolóxicos, así como
así como o uso da terapia xénica.

Competencias:
Comp 01. Capacidade de análise e síntese.
Comp 02. Capacidade de organización e planificación
Comp 03.Comunicación oral e escrita na lingua propia.
Comp 05. Coñecementos básicos de manexo informático.

A) Clases expositivas en grupo grande: Lección impartida polo profesor no que se expoñen os contidos teóricos da materia. O profesor pode contar con apoio de medios audiovisuais e informáticos. A plataforma virtual da USC servirá de soporte e complemento á docencia teórica.


B) Clases interactivas en grupo reducido: Clase teórico-práctica na que se propoñen e resolven aplicacións da teoría, problemas, exercicios… O alumno participa activamente nestas clases de distintas formas: entrega de exercicios ao profesor, resolución de exercicios na aula, etc. Inclúense probas escritas sobre apartados específicos. A asistencia a estas clases interactivas é obrigatoria para a avaliación continua.


C) Clases prácticas de laboratorio: Nelas o alumno adquire as habilidades propias dun laboratorio e consolida os coñecementos adquiridos nas clases de teoría. Para estas prácticas, o alumno disporá dun guión de cada unha das prácticas que vai realizar. O alumno realizará todas as prácticas individualmente, ou en grupos reducidos, recollendo no guión os resultados que procedan, presentándoos ao profesor ao final de cada sesión. A asistencia a estas clases prácticas é obrigatoria.


D) Titorías programadas en grupo moi reducido: Suporán para cada alumno unhas 2 horas por cuadrimestre. Propóñense actividades como a supervisión do grao de aprendizaxe e comprensión da materia, aclaración de dúbidas sobre teoría ou as prácticas, problemas, exercicios, lecturas ou outras tarefas propostas.


E) Plataforma virtual da USC como soporte e complemento da docencia teórico-práctica e como un elemento importante de comunicación co alumno. Nela poranse a disposición dos alumnos os recursos teóricos e prácticos necesarios para o estudo da materia.

1. A avaliación nas dúas convocatorias do curso académico consistirá en tres partes: parte teórica, parte práctica e parte correspondente ás clases interactivas.

2. O exame teórico suporá o 70% da cualificación final (máximo de 7 puntos). O exame será de tipo mixto, con preguntas tipo test para cubrir todas as partes fundamentais da materia, e con preguntas curtas e concretas, que permitan valorar o desenvolvemento dun razoamento e a asimilación da materia. O alumno deberá demostrar coñecementos mínimos nas diferentes partes da materia e será necesario que a cualificación obtida neste exame supere o 45% (3,2) do máximo (7) correspondente ao devandito apartado para valorar o resto dos apartados.

3. A avaliación das prácticas suporá o 10% (máximo de 1 punto) da nota final. Para esta avaliación terase en conta o traballo desenvolvido polo alumno no laboratorio xunto coa comprensión por parte deste do protocolo experimental e dos resultados experimentais obtidos, que se realizará ao final das prácticas través dunha proba escrita que consistirá en preguntas curtas.

O alumno non poderá superar a materia de Bioquímica I se non realiza as prácticas de laboratorio e a proba escrita correspondente, ao final delas. A nota das prácticas manterase durante os dous cursos académicos seguintes en caso de suspender a materia.

4. A avaliación das clases interactivas suporá o 20% (máximo de 2 puntos). Establecerase tendo en conta: participación activa do alumno nas clases, realización de actividades propostas, notas correspondentes a probas escritas que sobre apartados específicos se poidan realizar, etc. A cualificación correspondente a este apartado só é aplicable ao curso académico no que se realicen.

5. Na 2ª convocatoria do curso académico, realizarase só o exame de teoría, conservándose a cualificación correspondente ás prácticas e ás clases interactivas. A nota máxima sobre a que se cualificará esta parte do exame e o mínimo requirido será o mesmo descrito para a primeira convocatoria.

6. O alumno debe obter cinco puntos sobre dez para aprobar a materia.

7. A avaliación dos coñecementos, habilidades e competencias adquiridas na materia será realizada a través das seguintes vías:
No exame teórico: Con 19, Con 21,Con 22, Con 23. Comp 01, Comp 03
Nas prácticas de laboratorio: Con 03, H/D 02, H/D 13, H/D 14, H/D 15
Nas clases interactivas: H/D 05, H/D 06, Comp 02, Comp 05

TRABALLO PRESENCIAL NO AULA EN HORAS

Clases expositivas en grupo grande 30
Clases interactivas en grupo reducido 8
Titorías en grupo moi reducido 2
Prácticas de laboratorio 16
Exames e revisión 4

Total horas traballo presencial
no aula ou no laboratorio 60


TRABALLO PERSOAL DO ALUMNO EN HORAS

Estudo autónomo individual ou en grupo 60
Resolución de exercicios, ou outros traballos 16
Orientación e resolución de dúbidas 4
Preparación do traballo de laboratorio e
elaboración da memoria das prácticas 6
Realización e revisión do exame 4

Total horas traballo persoal do alumno 90

É aconsellable asistir ás clases expositivas e no posible manter o estudo da materia ao día.

- É imprescindible que os alumnos intenten resolver as cuestións propostas nas clases expositivas para que poidan expor as súas dúbidas ao profesor nas clases interactivas.

- É aconsellable o uso da USC virtual xa que os alumnos poden consultar directamente co profesor as súas dúbidas mediante un correo electrónico. Ademais nesta páxina iranse incluíndo aqueles materiais que poden axudar ao alumno a superar a materia, esquemas, resumos, así como as cuestións e problemas a resolver nas clases interactivas.

- É imprescindible a preparación das prácticas antes da entrada no laboratorio. En primeiro lugar, débense repasar os conceptos teóricos importantes en cada experimento e, a continuación, é necesario ler con atención o guión da práctica, intentando entender os obxectivos e o desenvolvemento do experimento proposto. Calquera dúbida que puidese xurdir antes ou durante as prácticas deberá ser consultada co profesor