Historia da Psicoloxía

1. COGNITIVOS
• Achegar ao alumno o concepto de psicoloxía, a través da análise da xénese e desenvolvemento da mesma ao longo dos diferentes momentos histórico-científicos.
• Ofrecer unha visión do devir das principais escolas psicolóxicas, autores e ideas que contribuíron á construción da psicoloxía como disciplina científica.
• Analizar os cambios ocorridos nas distintas escolas psicolóxicas e a súa influencia na evolución do obxecto, método e teorías; así como as implicacións que teñen para a psicoloxía actual.
• Conseguir que os alumnos adquiran coñecemento básico e obxectivo dos diferentes ámbitos da psicoloxía e dos autores máis representativos que marcaron cada época.

2. PROCEDEMENTAIS
• Familiarizar o alumno coas metodoloxías historiográficas.
• Proporcionar e ensinar a manexar ferramentas básicas de procura de documentación e análise de textos.
• Desenvolver no alumno a capacidade de interpretar os distintos paradigmas e as debilidades e fortalezas de cada un.

3. ACTITUDINAIS
• Fomentar no alumno unha actitude crítica que lle permita entender e asimilar a diversidade de posturas teórico-científicas presentes na disciplina
• Fomentar o respecto e tolerancia pola pluralidade teórica da psicoloxía.

CONTIDOS
PRIMEIRA PARTE: A PSICOLOXÍA EN EUROPA

Lección 1. GRAN BRETAÑA; DESDE A BIOLOXÍA Á PSICOLOXÍA
- Os comezos da psicoloxía en Gran Bretaña e a súa evolución
- O nacemento da psicoloxía aplicada
- A orixe dos tests
- O desenvolvemento da psicoloxía aplicada

Lección 2. FRANCIA E AUSTRIA; DESDE A MEDICINA Á PSICOLOXÍA
- Comezos e evolución da psicoloxía en Francia (tradición racionalista)
- O nacemento da psicoloxía clínica
- O nacemento da psiquiatría
- O nacemento da psicanálise

Lección 3. ALEMAÑA: DESDE A EXPERIMENTACIÓN Á PSICOLOXÍA
- Orixe da psicoloxía académica e experimental
- Estudos experimentais dos procesos básicos
- Primeiros estudos sistemáticos sobre memoria e pensamento
- Escolas alemás

SEGUNDA PARTE: A PSICOLOXÍA NOS EEUU

Lección 4: A PSICOLOXÍA CONDUTISTA
- Os ecos da psicoloxía animal
- O manifesto condutista
- A idade de ouro do condutismo
- O declive da psicoloxía da conduta

Lección 5: A CIENCIA COGNITIVA
- Transición de paradigmas: do condutismo ao cognitivismo
- Primeiras teorías cognitivas
- A idade de ouro do cognitivismo
- A madurez da ciencia cognitiva: debates e novas tendencias

Lección 6: O AUXE DA PSICOLOXÍA APLICADA
- A psicoloxía científica, aplicada e profesional
- Psicoloxía e sociedade
- Os psicólogos na controversia social

CONTIDOS INTERACTIVOS

PRÁCTICA 1 (2 sesións). Recursos historiográficos e informes científicos (valor 0.5 puntos)
PRÁCTICA 2 (3 sesións). Discusión sobre a natureza científica da psicoloxía. As súas áncoras filosóficas e científicas. (valor 1 punto)
PRÁCTICA 3 (3 sesións). Modelos psicolóxicos ao través do cine. (valor 1 punto)
PRÁCTICA 4 (3 sesións). Discusión sobre a conciencia. Establecemento da psicoloxía da adaptación nos EEUU. Do mentalismo ao condutismo. (valor 1 punto).
PRÁCTICA 5 (2 sesións). A sociedade psicolóxica. A psicoloxía durante a II Guerra Mundial. O desenvolvemento da sociedade psicolóxica. A psicoloxía profesional. (valor 0,5 puntos)

BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA

Danziger, K. (2010). Problematic encounter: Talks on psychology and history. Open access eBook recuperado de (15) Problematic Encounter: Talks on Psychology and History (2010) | Kurt Danziger - Academia.edu

Green, C. D. (2009). Darwinian theory, functionalism, and the first American psychological revolution. American Psychologist, 64(2), 75-83. DOI: 10.1037/a0013338

Gutiérrez, G. (2009). Charles Darwin (1809-1882): su legado para la psicología. Universitas Psychologica, 8(1), 247-254. Doi: (PDF) Charles Darwin (1809-1882): Su Legado para la Psicología (researchgate.net)

Hothersall, D. (1997). Historia de la psicología. México, D. F.: McGraw-Hill.

Kahneman, D. (2012). Pensar rápido, pensar despacio. Barcelona: Debate.

Leahey, T.H. (2013). Historia de la Psicología. (7º Ed). Madrid: Pearson.

McCoy, A. W. (2006). A Question of torture. CIA interrogation, from the Cold War to the War on Terror. New York: Henry Holt and Company.

Soufan, A. (2020). The Black Banners (Declassified): How torture derailed the War on Terror after 9/11. W. W. Norton & Company.

BÁSICAS E XERAIS

CB1 - Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nun área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vanguardia do seu campo de estudo

CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo

CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética

CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non
especializado

CB5 - Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grado de autonomía

CG1 - Que teñan capacidade para abordar a súa actividade profesional e formativa desde o respecto ao Código Deontológico do psicólogo, que inclúe, entre outros máis específicos, os principios do respecto e a promoción dos dereitos fundamentais das persoas, a igualdade entre as persoas, os principios de accesibilidad universal e deseño para todos e os valores democráticos e dunha cultura de paz.

TRANSVERSALES

CT1 - Capacidade de síntese
CT2 - Capacidade de resolución de problemas e toma de decisións
CT3 - Capacidade de traballo en equipo e colaboración con outros profesionais
CT4 - Capacidade de autocrítica
CT5 - Capacidade de comunicación
CT6 - Capacidade de desenvolvemento e mantemento actualizado das competencias, destrezas e coñecementos propios da profesión

ESPECÍFICAS

CE1 - Demostrar coñecementos e comprensión das funcións, características, contribucións e limitacións dos distintos modelos teóricos da Psicología.
CE14 - Saber elaborar informes psicolóxicos en distintos ámbitos de actuación, dirixidos aos destinatarios e a outros profesionais
CE15 - Saber axustarse ás obrigacións deontológicas da Psicología

CLASES EXPOSITIVAS.
O profesor exporá os contidos dos temas, indicando os apartados, os obxectivos que se deben alcanzar e a bibliografía básica. Esta información servirá de guía no proceso de aprendizaxe do alumno.

CLASES INTERACTIVAS.
O profesor exporá o contido do seminario centrando o obxectivo do traballo que os alumnos deben planificar e realizar, concretando as pautas de acción pertinentes para a realización do mesmo. Fomentarase o desenvolvemento de habilidades para traballar en grupo e durante a exposición dos contidos e realizaranse preguntas para suscitar o debate. Así mesmo, porase énfase na necesidade de recorrer á procura de información relacionada cos contidos teóricos tratados nas clases expositivas, co obxecto de chegar a unha resolución adecuada do problema expondo.

TRABALLO INDIVIDUAL DO ALUMNO.
Todos os contidos que conforman a materia, sexan expositivos ou interactivos, van acompañados dunha serie de actividades de traballo individual do alumno cuxo obxectivo é afianzar e reforzar o seu proceso de aprendizaxe.

TITORÍAS.
As titorías teñen como fin resolver dúbidas puntuais relativas aos contidos teóricos e como condutoras dos traballos que se han de realizar nos diferentes seminarios. Son un apoio ao traballo, tanto individual coma grupal. Estas titorías pódense realizar, tamén, ao longo de todo o cuadrimestre a través da materia virtual.

DOCENCIA VIRTUAL.
A materia de Historia da Psicoloxía utiliza como ferramenta de apoio a plataforma virtual da Universidade de Santiago. Nesta materia virtual pódense consultar permanentemente todos os materiais relacionados coa
marcha da materia así como realizar titorías individualizadas.

A avaliación será continua.

Os contidos teóricos avaliaranse mediante dous controis realizados ao longo do cuadrimestre. A cualificación obtida suporá o 60% da nota final.

Os contidos traballados nos seminarios avaliaranse nas clases interactivas mediante comentarios de textos, preguntas e exercicios na aula, ademais dun traballo en grupo que resuma os coñecementos adquiridos ó longo do cuatrimestre e que se exporá
públicamente. A cualificación obtida neste módulo suporá o 40% da nota final.

A cualificación final obtida será o resultado de sumar as notas ponderadas dos contidos teóricos e dos contidos traballados nas clases interactivas.

Na avaliación terase en conta a participación activa do alumno, a procura de información, a calidade das exposicións, etc.
Todo alumno que non alcance, ao longo do cuadrimestre, o aprobado a través da avaliación continua, deberá presentarse ao exame final.

O alumnado que teña concedida "dispensa de asistencia a clase", deberá ao comezo do curso poñerse en contacto co profesor responsable das clases para que lles indique as actividades alternativas a realizar obrigatoriamente.

Para a consecución dos obxectivos marcados no programa da materia, o tempo de dedicación que se estimou necesario é dunhas 150 horas, que se distribuirían da seguinte maneira:

• 35 horas presenciais para a teoría. E 60 horas de lectura ou estudo individual.

• Para os seminarios, ademais das 15 horas presenciais, serán necesarias 40 horas de traballo (xa sexa individual ou en grupo).

• Para a avaliación da teoría, calcúlase un máximo dunha hora por exame.

• A asistencia ás clases, ademais de ser obrigatoria, axuda a comprender a materia e facilita o seu estudo.
• A asistencia e participación nos seminarios completa a formación teórica e, ademais, facilita o estudo e a comprensión dos contidos teóricos e prácticos
• Aplicando as propias teorías da aprendizaxe, témoslles que indicar que a aprendizaxe distribuída é moito máis eficaz que a masiva

Ao comezo do curso porase a disposición dos alumnos unha guía completa de estudo na que se recollen de forma exhaustiva todos os contidos que se van tratar na materia, así como a distribución temporal detallada do desenvolvemento das diferentes actividades que están planificadas. É imprescindible que o alumno consulte periodicamente a devandita guía.