Creación e xestión de empresas

O obxectivo principal da materia é familiarizar ao alumnado con algúns conceptos fundamentais relacionados coa avaliación técnica, comercial e, sobre todo, económico-financeira de proxectos de creación de empresas no ámbito da industria de procesos ambientais e sectores industriais relacionados cos principais aspectos financeiros derivados da xestión empresarial e como compatibilizala coa sustentabilidade e a responsabilidade social corporativa no contexto dunha economía circular. En particular, preténdese que o alumno sexa capaz ao final da materia de realizar a análise e valoración de calquera proxecto de investimento, facendo especial fincapé na determinación da rendibilidade do proxecto e na análise do risco financeiro que conleva. Saber integrar a sustentabilidade na análise da rendibilidade e do risco da empresa pode axudar a técnicos e enxeñeiros a propoñer e deseñar as accións e proxectos máis axeitados para a empresa e a convencer á alta dirección da conveniencia de poñelos en práctica. Repasaranse os distintos aspectos da xestión empresarial, destacando a importancia da xestión de riscos, a innovación e a sustentabilidade na empresa.

Os contidos desenvolvidos na materia articúlanse arredor dos indicados no descritor da materia incluído no plan de estudos do Máster en Enxeñaría Química e Bioprocesos:
• Conceptos xerais sobre creación de empresas e emprendemento no marco da sustentabilidade.
• O concepto de empresa: achegamento á realidade empresarial a través da contabilidade.
• Análise de viabilidade de proxectos de investimento.
• Fundamentos da xestión empresarial baixo criterios de sustentabilidade e responsabilidade social corporativa.
• Xestión financeira e análise da creación de valor.

O programa da materia divídese en 3 temas con 15 seccións básicas, que se detallan a continuación:

TEMA 1. CONCEPTOS XERAIS.
1.1. A empresa e o emprendedor.
1.2. Emprendemento: factores condicionantes.
1.3. Formularios da empresa.
1.4. Conceptos básicos de xestión empresarial.
1.6. Fundamentos de contabilidade e finanzas.

TEMA 2. ANÁLISE DE VIABILIDADE DO PROXECTO.
2.1. O plan de negocio.
2.2. Viabilidade comercial.
23. Viabilidade técnica.
2.4. Viabilidade financeira.

TEMA 3. XESTIÓN EMPRESARIAL.
3.1. Planificación e organización na empresa.
3.2. Principais funcións directivas.
3.3. Aspectos básicos da planificación e xestión financeira.
3.4. Diagnóstico financeiro.
3.5. Xestión sostible e creación de valor.

Bibliografía básica:
A través da aula virtual facilitarase material elaborado ad hoc polo equipo docente para o desenvolvemento de cada tema do programa.

Máis lectura:
Aceituno Aceituno, P. (Coord.) (2021). Creación y gestión de empresas. Centro de Estudios Financieros (CEF). Madrid.
Benninga, S. (2008): Financial Modeling, The MIT Press.
Brealey, R., Myers, S.; Allen, F. (2015): Principios de Finanzas Corporativas (15ª edición). McGraw Hill-Interamericana de España.
Mun, J. (2006). Real Options Analysis. Tools and Techniques for Valuing Strategic Investments and Decisions (2nd ed.). John Wiley & Sons.
Casillas, T. y Martí, J.M. (2019): Cómo hacer un plan de empresa. Guía práctica para su elaboración y puesta en marcha. Profit Editorial. Barcelona.
Fernández Fernández, L. (coord) (2007): La práctica de las finanzas de empresa, Delta Publicaciones, Madrid.
Gallego, J.L. (2020): Circulando hacia una nueva economía. Empresas con rumbo fijo hacia la economía circular. Profit Editorial. Barcelona.
Guilera Agüera, L. y Garrell Guiu, A. (2021): Productos y servicios inteligentes y sostenibles. Técnicas para la innovación y la creatividad. Marge Books. Barcelona.
HBS (2021). Cómo crear un plan de negocio. Editorial Reverté. Barcelona, 2021.
Jurado Apruzzese, S. y Llamas Fernández, F.J. (2021): Lean Startup. Aplicación práctica para emprendedores, intraemprendedores y formadores. Anaya Multimedia. Madrid.
Labatut Serer, G. (2020): Plan de Viabilidad Empresarial. Ediciones Lefebvre. Barcelona.
Medina Hernández, U. y Correa Rodríguez, A. (2008): Cómo evaluar un proyecto empresarial. Díaz de Santos.
Muñiz, L. (2010): Planes de negocio y estudios de viabilidad. Bresca.
Partal Ureña, A. et al (2020): Introducción a las finanzas empresariales (3ª ed.). Ediciones Pirámide.
Pérez Martell, R. (Coord.) (2021): La tecnología y los objetivos de desarrollo sostenible. J.M. Bosch Editor. Barcelona.
Pindado, J. (2012): Finanzas Empresarialies. Paraninfo.
Rodríguez Sandiás, A. (2013): Modelos de Análisis y Valoración de Proyectos, Ed. Andavira.
Rodríguez Sandiás, A. (2016): Dirección Financiera Aplicada: Inversiones, 3ª ed. Editorial Andavira.
Romero Castro, N. (2009): Financial Implications of Sustainability for Companies and Capital Markets. Universidad de Santiago de Compostela.
Sanchís Palacio, J.R., Campos i Climent, V. y Ejarque Catalá, A.T. (2020): Emprendimiento sostenible. Emprendiendo desde la cocreación de valor y el bien común. Ediciones Pirámide. Madrid
Sánez Iscar, E.J. (2019): Emprendedores paso a paso. Todo lo que necesitas saber para emprender tu propio negocio. Editorial Colex. A Coruña.

Preténdese contribuír a acadar os coñecementos, habilidades e habilidades recollidos na memoria do Máster en Enxeñaría Química e Bioprocesos:
Coñecementos:
(CN05) Coñecer as bases do emprendemento e as habilidades directivas no marco da xestión empresarial.
Competencias:
(CP06) Dirixir e organizar empresas, así como sistemas de produción e servizos, aplicando coñecementos e capacidades de organización industrial, estratexia comercial, planificación e loxística, lexislación comercial e laboral, contabilidade financeira e de custos.
(CP09) Xestionar a Investigación, o Desenvolvemento e a Innovación Tecnolóxica, tendo en conta a transferencia de tecnoloxía e os dereitos de propiedade e patentes.
Habilidades:
(HD02) Adaptarse aos cambios estruturais da sociedade motivados por factores ou fenómenos de carácter económico, enerxético ou natural, para resolver os problemas derivados e achegar solucións tecnolóxicas cun alto compromiso coa sustentabilidade.
(HD06) Desenvolver profesionalmente con compromiso ético no marco do desenvolvemento sostible.
(HD12) Actuar con iniciativa e espírito emprendedor.

O programa abrangue os temas que se consideran imprescindibles para dotar ao alumnado das competencias necesarias na planificación e avaliación da creación dunha empresa e nos aspectos clave da súa xestión sostible. Nas horas lectivas presenciais tratarase de afondar nos aspectos máis relevantes e innovadores para o alumno, facendo un repaso máis superficial dos xa tratados noutras materias. Ao longo do curso farase referencia á bibliografía específica que se utilizará para ampliar os coñecementos adquiridos en cada tema. Impartiranse docencias de carácter eminentemente práctico, recorrendo ao uso de casos reais para exemplificar e clarificar os contidos do programa, utilizando as ferramentas informáticas adecuadas e promovendo o traballo autónomo e en equipo. O campus virtual da USC servirá para achegar material de estudo e traballo ao alumnado e canalizar a entrega de traballos e comunicacións co profesor.
Durante as horas lectivas semanais trataremos de seguir as pautas metodolóxicas que se indican a continuación:
- Facer compatible o rigor lóxico da Teoría Económica e Financeira coa necesaria claridade expositiva que permita unha mellor comprensión dos conceptos tratados, mediante o uso de exemplos que especifiquen os conceptos introducidos e os resultados obtidos.
- As demostracións teóricas e a formación matemática dos modelos analizados serán obxecto de atención en numerosas ocasións co fin de introducir ao alumnado no seu uso antes de utilizar ferramentas informáticas.
- Contarase en todo momento co apoio das ferramentas informáticas adecuadas.
- Resolver exercicios que lle permitan practicar e comprobar a asimilación dos contidos expostos.
- Potenciar o traballo en equipo tanto dentro do centro docente como fóra del.
- Fomentar o diálogo na aula e a participación activa na clase.
En concreto, está previsto o desenvolvemento das seguintes actividades, que contribuirán ao desenvolvemento das competencias sinaladas:
- A: Obradoiro de proposición de ideas de negocio no marco da sustentabilidade, vinculado ao ODS 12. Produción e consumo responsable (HD02, HD06, HD12)
- B: Revisión en liña dos plans de negocio (CN05, CP06, HD12)
- C: Desenvolvemento da análise de viabilidade económico-financeira dun plan de empresa (CN05, CP06, HD12)
- D: Análise da estrutura organizativa e da estratexia de innovación dunha empresa e busca de exemplos de protección da propiedade intelectual ou industrial (CN05, CP06, CP09)
- E: Análise económica financeira dunha empresa con integración de información non financeira (CN05, CP06, HD02, HD06)
- F: Proposta de solucións para mellorar a sustentabilidade nas empresas, vinculada ao ODS 12. Produción e consumo responsable (HD02, HD06)
Tanto a docencia expositiva como a interactiva serán presenciais, contemplando a posibilidade de que, de forma excepcional e xustificada, a docencia virtual se combine coa docencia presencial ata un máximo do 10% das horas da materia.

Para determinar a cualificación final en ambas ocasións, farase un seguimento da aprendizaxe do alumnado mediante a realización de actividades, traballos ou proxectos de forma individual e/ou en grupo. Así mesmo, o alumnado terá que realizar un exame final con cuestións teóricas e resolución de problemas que permita individualizar a nota final.
Distribución da valoración
Exame : 50% (para a avaliación de CN05, CP06, CP09)
Actividade A: 2% (para a avaliación de HD02, HD06, HD12)
Actividade B: 3 % (CN05, CP06, HD12)
Actividade C: 14 % (CN05, CP06, HD12)
Actividade D: 10 % (CN05, CP06, CP09)
Actividade E: 14 % (CN05, CP06, HD02, HD06)
Actividade F: 2 % (HD02, HD06)
Titorías/Informe do profesor: 5%
Os alumnos que teñan a exención de asistencia a clase (seguindo a Instrución núm. 1/2017 da Secretaría Xeral sobre exención de asistencia a clase en determinadas circunstancias) serán avaliados cun exame final específico que representará o 100 % da nota.
Os criterios que se aplicarán na avaliación do rendemento do alumnado especifícanse nos seguintes:
- Observación directa e sistemática do traballo realizado na aula polo alumno.
- Valoración da capacidade de participación do alumno na clase tanto á hora de facer ou responder preguntas como á hora de plantexar e desenvolver algún tipo de debate relacionado coa materia.
- Realización dunha proba escrita, que se realizará nas datas fixadas no calendario oficial do centro.
- Por outra banda, durante o curso presentaranse unha serie de exercicios e casos prácticos, co obxectivo de favorecer a participación do alumnado na clase e achegar os coñecementos adquiridos á realidade da creación e xestión de empresas.
O sistema de avaliación será o mesmo en todas as convocatorias (primeira e segunda oportunidade e primeira e sucesivas matrículas).
O alumnado terá dereito á revisión da súa cualificación nos termos previstos regulamentariamente.
Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto na Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión das cualificacións.

Teoría: 10 horas
Seminarios: 6 horas
Laboratorios/aula de informática: 36 horas
Titorías en grupo reducido: 1 hora
Exame e revisión: 2 horas
Traballo persoal: 95 horas
Traballo total do alumnado: 150 horas

Recoméndase un nivel básico de coñecementos relacionados coa economía e a empresa e requírese coñecementos básicos de ferramentas informáticas como procesadores de textos, follas de cálculo e/ou simuladores. Particularmente, tendo en conta o papel fundamental que xoga nesta materia o traballo en folla de cálculo, convén que o alumno que non se move con soltura neste campo trate de mellorar o seu manexo tanto co seu esforzo persoal como mediante o aproveitamento das horas. de titoría.
Tamén se recomenda que o alumno consulte a ampla bibliografía ofertada para consolidar e ampliar os coñecementos adquiridos, especialmente naqueles puntos do temario nos que, por razóns de temporalidade, non se poida afondar no desenvolvemento da face- clases presenciais.

A docencia impartirase en castelán. O campus virtual da USC servirá para achegar material de estudo e traballo ao estudante e canalizar a entrega de traballos e comunicacións co profesor. E empregarase o programa Excel para explicar e poñer en práctica os coñecementos aos que afecta o programa.