Xestión da produción nas industrias agroalimentarias

Coñecer, comprender e utilizar os principios da organización da producción e do persoal. Xestión de stocks emantemento. Seguridade e hixiene. Xestión da información e da produccción.

Organización da produción. Planificación, control, lanzamento. Organización do persoal e carga de traballo. Control do avance. Xestión de stocks: aprovisionamiento, lotajx, xestión de almacéns, trazabilidad. Xestión do mantemento. Fiabilidad, mantenibilidad, disponibilidad e taxa de fallo. Mantemento correctivo e preventivo. Seguridade e higiene na industria agroalimentaria. Normativa. Danos profesionais. Higiene industrial. Ergonomía. Efectos psicosociales do traballo. Xestión da información na industria agroalimentaria. Registros. Ordenación. Xestión da produción asistida por ordenador. Integración de distintos sistemas de xestión na industria agroalimentaria.

Estes contidos desenvolveranse segundo se indica no seguinte temario:

PROGRAMA DE TEORÍA (18 horas)

TEMA 1.- Organización e planificación da produción (1,5 horas)
Visión xeral. Predición da demanda. Planificación da produción. Control e xestión de Stocks. Programación da produción. Lanzamento e control da produción. Relacións.

TEMA 2.- Xestión da calidade na produción agroindustrial (4 horas)
Importancia da calidade na empresa agroalimentaria. A Xestión da Calidade. Definicións de Calidade. Aplicación no sector agrario e alimentario. Seguridade e calidade sensorial. Servizos asociados ao produto agroalimentario. Fases da Xestión da Calidade. Xeración da calidade. Planificación, control e mellora da calidade. Xestión da calidade total
Aseguramento da Calidade. Sistemas ISO 9000 e 22000. Certificacións de calidade agroalimentaria: DOP, IGP e ETG. Certificacións de calidade vitivinícolas e de bebidas espirituosas: DOCa, DO, Vp, VC, IGP e EIG.- Outras certificacións de calidade agroalimentaria.

TEMA 3.- Xestión de stocks e trazabilidad (4 horas)
Nivel de stock. Tipos de stock. O comportamento dos stocks. Factores que interveñen na xestión de stocks. Os custos dos stocks. Sistemas de xestión de stocks. A rotación e o período medio de maduración. O inventario e o sistema ABC.
Trazabilidad. Control e etiquetaxe de lotes.

TEMA 4. Xestión ambiental na industria agroalimentaria (6 horas)
Xeración e aproveitamento de subproductos. Aplicación ás principais industrias. Sistemas de xestión ambiental nas industrias agroalimentarias.

TEMA 5.- Seguridade e saúde na produción agroalimentaria. (1 hora)

TEMA 6.- Xestión do mantemento na industria agroalimentaria (1 hora)
Introdución á xestión do mantemento industrial. Clases de mantemento polo tipo de acción: mantemento correctivo e preventivo. Fiabilidade, mantenibilidad, dispoñibilidade e taxa de fallo. Documentación do mantemento. Fichas de mantemento de equipos. Control de ferramentas e utillaje. Incidencias do mantemento. Stocks de repostos. Contratos de mantemento

TEMA 7.- Integración dos sistemas de xestión (0,5 horas)
Integración dos distintos sistemas de xestión na industria agroalimentaria: produción, calidade, ambiental, mantemento e seguridade e saúde


PRÁCTICAS DE LABORATORIO E SEMINARIOS INTERACTIVOS (18 horas)

Nas prácticas propoñeranse casos prácticos comentando e resolvendo algúns en sesións con formato de tipo seminario con enfoque participativo.

De forma aproximada as PRÁCTICAS de laboratorio e os seminarios interactivos terán a seguinte DISTRIBUCIÓN HORAS por temas:
Organización e planificación da produción (2 horas)
Técnicas de muestreo de lotes (8 horas)
Control de procesos (4 horas)
Deseño de produtos e procesos agroalimentarios (4 horas)


TITORÍAS (2 horas)

Seguimento do desenvolvemento de traballos sobre casos prácticos e resolución de dúbidas


TRABALLO INDIVIDUAL OU EN GRUPO FÓRA DA AULA (74,5 horas)

De forma aproximada O TRABALLO PERSOAL farase co seguinte REPARTO por temas:
Organización e planificación da produción (6,5 horas)
Xestión da calidade na produción agroindustrial (16 horas)
Xestión de stocks e trazabilidad (16 horas)
Xestión medioambiental na industria agroalimentaria (24 horas)
Seguridade e saúde na produción agroalimentaria. (6 horas)
Xestión do mantemento na industria agroalimentaria (4 horas)
Integración dos sistemas de xestión (2 horas)

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

Organización y planificación de la producción
VELASCO, J., CAMPINS. J.A. Gestión de la producción en la empresa. Planificación, programación y control. Ed. Pirámide. Madrid (2013)

Gestión de la calidad en la producción agroindustrial
Apuntes de la asignatura del campus virtual: Introducción a la Gestión de la Calidad Agroalimentaria
GRIMA, P. y J. TORT – MARTORELL, 1.995. Técnicas para la Gestión de la Calidad. Ed. Díaz de Santos. Madrid.

Gestión del mantenimiento en la industria agroalimentaria
Gómez de León, F.C. Tecnología do mantenimiento industrial. Servicio de Publicaciones de la Universidad de Murcia

Gestión de stocks e trazabilidad
PEREZ, N., CIVERA, J.J. Operaciones y control de almacén en la industria alimentaria. Ed. Síntesis. Madrid (2012)

Gestión medioambiental en la industria agroalimentaria
KIELY, G.. "Ingeniería Ambiental. Fundamentos, entornos, tecnologías y sistemas de gestión" Editorial McGraw-Hill. Madrid (1999).

Seguridad y salud en la producción agroalimentaria
Bestratén Belloví, M., Bultó Nubiola, M., et al. Condiciones de trabajo y salud. Instituto Nacional de Seguridad e Higiene en el Trabajo (2003)


BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

Organización y planificación de la producción
H.B. Maynard. Manual de Ingeniería de la Producción Industrial. Editorial Reverté.

Gestión de la calidad en la producción agroindustrial
MONTGOMERY, DOUGLAS C. 1985. Introduction to Statistical Quality Control, Nueva York: John Wiley.
HUBBARD, M. R.: Statistical quality control for the food industry.
ANZALDUA-MORALES, A. (1994). La evaluación sensorial de los alimentos en la teoría y en la práctica. Ed. Acribia, Zaragoza.
MORTIMORE, S. y WALLACE, C. 1995. HACCP. Enfoque práctico. Ed. Acribia, S.A.
PUIG-DURÁN. Ingeniería, autocontrol y auditoría de la higiene en la industria alimentaria
RIVERA, L. M: 1994. Gestión de la Calidad Agroalimentaria. Ediciones Mundi-Prensa. Madrid
SANCHO, J. BOTA, E. y DE CASTRO, J.J. Autodiagnóstico de la calidad higiénica en las instalaciones agroalimentarias. Ed. Mundi-Prensa.

Gestión del mantenimiento en la industria agroalimentaria
L.C. Morrow. Manual de Mantenimiento Industrial. ED. C.E.C.S.A.
Robert C. Rosaler, P.E. Manual de Mantenimiento industrial. ED. Mc Graw Hill
E.T. Newbrough. Administración del mantenimiento Industrial. Editorial Diana.
Reliability-centred Maintenance (RCM). Aladon. England

Gestión de stocks e trazabilidad
PEREZ, N., CIVERA, J.J. Operaciones y control de almacén en la industria alimentaria. Ed. Síntesis. Madrid (2012)
MATEO FLORÍA P. (2001). Gestión de la Higiene Industrial en la Empresa. FC EDITORIAL.

Gestión medioambiental en la industria agroalimentaria
BUENO,J.L., SASTRE, H., LAVIN, A.G. Lavin. "Contaminación e Ingeniería Ambiental". F.I.C.Y.T. (1997). V Tomos: I. Principios generales y actividades contaminantes; II. Contaminación atmosférica; III. Contaminación de las aguas; IV. Degradación del suelo y tratamiento de residuos; V. Gestión de la contaminación.

Seguridad y salud en la producción agroalimentaria
CORTÉS DÍAZ, J.M. (2002). Técnicas de prevención de riesgos laborales. TEBAR FLORES S.L.
ESPESO SANTIAGO, A et al (2001). Manual para la formación de técnicos de prevención de riesgos laborales. LEX NOVA.
AGUIRRE DE MENA, RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª.M., TOUS ZAMORA, D. Organización y métodos de trabajo. Ediciones Pirámide (2002)

COMPETENCIAS BÁSICAS E XERAIS

CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
CG1.- Coñecemento en materias básicas, científicas e tecnolóxicas que permitan unha aprendizaxe continua, así como unha capacidade de adaptación a novas situacións ou contornas cambiantes.
CG3 Capacidade de liderado, comunicación e transmisión de coñecementos, habilidades e destrezas nos ámbitos sociais de actuación.
CG4.- Capacidade para a procura e utilización da normativa e reglamentación relativa ao seu ámbito de aplicación.
CG5.- Capacidade para desenvolver as súas actividades, asumindo un compromiso social, ético e ambiental en sintonía coa realidade da contorna humana e natural.CG11 - Capacidade para desenvolver as súas actividades, asumindo un compromiso social, ético e ambiental en sintonía coa realidade da contorna humana e natural.

COMPETENCIAS TRANSVERSAIS

CT1.- Capacidade de análise e síntese.
CT3 - Capacidade de traballo individual, con actitude autocrítica.
CT4.- Capacidade para traballar en grupo e abarcar situacións problemáticas de forma colectiva.
CT5.- Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada.
CT7.- Capacidade para realizar unha exposición en público de forma clara, concisa e coherente.
CT12 - Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos.


COMPETENCIAS ESPECÍFICAS
CEG1.- Capacidade para a preparación previa, concepción, redacción e firma de proxectos que teñan por obxecto a construción, reforma, reparación, conservación, demolición, fabricación, instalación, montaxe ou explotación de bens mobles ou inmuebles que pola súa natureza e características queden comprendidos na técnica propia da produción agrícola e ganadera (instalacións ou edificaciones, explotacións, infraestructuras e vías rurales), a industria agroalimentaria (industrias extractivas, fermentativas, lácteas, conserveras, hortofrutícolas, cárnicas, pesqueras, de salgaduras e, en xeral, calquera outra dedicada á elaboración e/ou transformación, conservación, manipulación e distribución de produtos alimentarios) e a jardinería e o paisajismo (espazos verdes urbanos e/ou rurales -parques, xardíns, viveros, arbolado urbano, etc.-, instalacións deportivas públicas ou privadas e contornas sometidas a recuperación paisaxística).
CEG5 - Capacidade para a redacción e firma de estudos de desenvolvemento rural, de impacto ambiental e de xestión de residuos das industrias agroalimentarias, explotacións agrícolas e gandeiras, e espazos relacionados coa xardinería e o paisajismo
CEG6 - Capacidade para a dirección e xestión de toda clase de industrias agroalimentarias, explotacións agrícolas e gandeiras, espazos verdes urbanos e/ou rurais, e áreas deportivas públicas ou privadas, con coñecemento das novas tecnoloxías, os procesos de calidade, trazabilidad e certificación e as técnicas de márketing e comercialización de produtos alimentarios e plantas cultivadas.
CR8 - Capacidade para coñecer, comprender e utilizar os principios da xestión e aproveitamento de subproductos agroindustriais.
IA1 - Capacidade para coñecer, comprender e utilizar os principios da Enxeñería e tecnoloxía dos alimentos: Enxeñería e operacións básicas de alimentos. Tecnoloxía de alimentos. Procesos nas industrias agroalimentarias. Modelización e optimización. Xestión da calidade e da seguridade alimentaria. Análise de alimentos. Trazabilidad
IA2.- Capacidade para coñecer, comprender e utilizar os principios da Ingeniería das industrias agroalimentarias: Equipos e maquinarias auxiliares da industria agroalimentaria. Automatización e control de procesos. Enxeniería das obras e instalacións. Construcións agroindustriales. Xestión e aproveitamento de residuos.

Nota: estas competencias adquírense conxuntamente cursando outras asignaturas da titulación.

Haberá docencia expositiva (teoría), interactiva (prácticas e traballo en grupo), e tutorías presenciais. Completarase con apoio virtual á docencia usando Microsoft Teams e Moodle, así como co correo electrónico oficial e grupos de WhatsApp informáis.

DOCENCIA EXPOSITIVA (teoría)
Se impartirá mediante clases teóricas presenciais nas que se desenvolverán os temas do programa. Os alumnos realizarán cuestionarios e aclararanse dúbidas sobre os conceptos explicados utilizando foros. Para iso usarase Microsoft Teams e a aula virtual. (Competencias CG1, CG4, CT1, CT3, CEG1, CEG5, CEG6, CR8, IA1, IA2).

DOCENCIA INTERACTIVA (prácticas e traballo en grupo)
Nela os alumnos traballarán tanto individualmente como en grupo, e de forma presencial con apoio virtual. Haberá seminarios, realizaranse exercicios, e elaboraranse e expoñerán varios traballos prácticos relacionados cos contidos da materia. Os seminarios, a explicación das tarefas, a formación de grupos de prácticas, a realización de parte do traballo, e as exposicións e postas en común no pleno faranse en sesións presenciais de forma síncrona. Moodle utilizarase como apoio para proporcionar información, resolver dúbidas, guiar e monitorizar o progreso da ejecución das tarefas principais, e realizar entregas e evaluarlas. Cada grupo terá plena liberdade para organizar os seus traballos, debendo respectar en todo caso os fitos que se establezan, especialmente as datas das entregas. Para que a distribución da carga de traballo no tempo sexa uniforme se coordinará coa docencia expositiva, e alternaranse as lecturas, procuras, realización de cuestionarios, eventos de monitorización de tarefas e as presentacións públicas dos traballos. (Competencias CB4, CG3, CG4, CG5, CT1, CT4, CT5, CT7, CT12, CEG1, CEG6, IA1, IA2).

TITORÍAS
Usaranse para orientar aos alumnos e resolver as dúbidas persoais. As tutorías presenciáis programadas terán lugar de forma síncrona. As individuais e de apoio aos grupos de traballo realizaranse de forma asíncrona, de forma presencial, utilizando os foros do aula virtual, ou por calquera outro medio virtual adecuado (correo electrónico ou Microsoft Teams).

TEORÍA: (30% da nota). Ó longo do curso faranse varios exames teórico-prácticos que consistirán en probas oráis ou escritas con preguntas cortas, de tipo test e problemas. (Competencias CG1, CG4, CT1, CT3, CEG1, CEG5, CEG6, CR8, IA1, IA2).

SEMINARIOS E PRÁCTICAS: (40% da nota) mediante avaliación das entregas dos traballos propostos, tanto individuais como en grupo. Para aprobar a materia é obligatorio facer máis do 80% dos traballos prácticos que se propoñan ao alumno durante o curso. No caso das actividades de grupo, para asegurar que todos contribúen adecuadamente a realizar os traballos, os profesores poderán reservar ata un 30% da puntuación dos traballos correspondentes para evaluar individualmente e de forma subjetiva a actitude, disposición ao traballo e contribucións de cada alumno. (Competencias CB4, CG3, CG4, CG5, CT1, CT4, CT5, CT7, CT12, CEG1, CEG6, IA2).

ASISTENCIA: (30% da nota).


CONTINUIDADE DA AVALIACIÓN
A realización de exames parciais de teoría e problemas e a distribución das entregas dos traballos prácticos ao longo do curso, xunto coa valoración da asistencia aseguran unha porcentaxe de avaliación continua superior ao 50%.

Os alumnos que non poidan seguir con éxito a materia por curso deberán presentarse ao exame final da materia. Este exame constará dunha parte teórica e outra de resolución de problemas relacionados coas prácticas. Cada parte puntuará un 50% do total da nota e non se lles computará a nota por asistencia.

DISPENSA DA ASISTENCIA
Os alumnos con dispensa de asistencia deberán presentarse ao exame final da materia. Este exame constará dunha parte teórica e outra de resolución de problemas relacionados coas prácticas. Cada parte puntuará un 50% do total da nota e non se lles computará a nota por asistencia.

CONVOCATORIA EXTRAORDINARIA E ALUMNOS REPETIDORES
Estes criterios manteranse para a convocatoria extraordinaria de xullo e para os alumnos repetidores.

REALIZACIÓN FRAUDULENTA DE EXERCICIOS OU PROBAS
A realización fraudulenta de calquera exercicio ou proba requirida na avaliación dunha materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarase fraudulenta, entre outras, a realización de obras plaxiadas ou obtidas de fontes accesibles ao público sen reelaboración nin reinterpretación, e sen citar os autores das fontes. Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o disposto na “Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións”.

TRABALLO PRESENCIAL EN AULA (42 horas)
Clases maxistrais: 18
Prácticas de seminario: 18
Titorías en grupos de 10 alumnos: 2
Actividades de avaliación: 2
TOTAL TRABALLO PRESENCIAL EN AULA: 42


TRABALLO INDIVIDUAL OU EN GRUPO (74,5 horas)
Lectura e preparación de temas: 22,5
Realización de exercicios: 12
Preparación previa das prácticas e traballo posterior sobre as mesmas: 14
Elaboración de traballos de curso: 12
Preparación de probas de avaliación: 14
TOTAL TRABALLO INDIVIDUAL OU EN GRUPO: 74,5

Recoméndase asistir a todas as actividades docentes, xa sexan presenciais ou virtuais, pois nelas proporciónase gran cantidade de información dispersa e en continua evolución, da que non existe bibliografía actualizada. Por iso usarase como base os temas e a información deixada na aula virtual polos profesores, así como a xerada polos alumnos traballando en grupo. Ademais recoméndase consultar a bibliografía antes indicada, así como calquera outra relacionada cos temas a tratar, xa sexa en formato papel ou electrónico.

Gran parte das competencias da materia só se poden adquirir na práctica, polo que é obligatorio facer polo menos o 80% dos traballos prácticos que se propoñan ao alumno durante o curso.

Recoméndase así mesmo facer uso frecuente das tutorías polos medios dispoñibles para calquera tipo de cuestión relacionada coa materia.