Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1.5 Clase Expositiva: 12 Clase Interactiva: 12 Total: 25.5
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
Áreas: Medicina Preventiva e Saúde Pública
Centro Facultade de Enfermaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Coñecer os principios e fundamentos do método epidemiolóxico.
- Saber calcular e interpretar os indicadores demográficos e de saúde que lle permitan elaborar un diagnóstico da saúde da poboación.
- Ser capaz de describir e caracterizar os aspectos esenciais dun problema de saúde a través da súa distribución segundo as variables de persoa, lugar e tempo.
- Saber calcular e interpretar as medidas de frecuencia, asociación e impacto potencial.
- Coñecer, comprender e ser capaz de deseñar os distintos tipos de estudos epidemiolóxicos para analizar diferentes situacións e problemas de saúde.
- Coñecer as medidas útiles para medir o impacto das intervencións na saúde da poboación.
- Ser capaz de detectar, evitar e corrixir erros aleatorios e sistemáticos no deseño e análise de estudos de investigación.
- Ser capaz de valorar a fiabilidade das probas diagnósticas e de cribado da enfermidade mediante as medidas de sensibilidade, especificidade e valores preditivos.
- Interpretar correctamente a metodoloxía e os resultados dunha publicación científica.
PROGRAMA DE CLASES DE EXPOSITIVAS
Bloque I. Introdución (1 hora)
Tema 1. Epidemioloxía. Evolución histórica, concepto e aplicacións. Inferencia causal e criterios de causalidade
Bloque II. Datos demográficos (2 horas)
Tema 2. Demografía estática e demografía dinámica
Tema 3. Sistemas de información sanitaria e indicadores de saúde
Bloque III. Estudos epidemiolóxicos (6 horas)
Tema 4. Medidas de frecuencia, efecto e impacto.
Tema 5. Estudos experimentais
Tema 6. Estudos de cohortes
Tema 7. Estudos de casos e controles
Tema 8. Estudos transversais e ecolóxicos
Tema 9. Prexuízos. erros sistemáticos e aleatorios
Bloque IV. Probas de diagnóstico (1 hora)
Tema 10. Estudos de probas diagnósticas. criterios de selección
Bloque V. Síntese de evidencia científica (2 horas)
Tema 11. Revisións sistemáticas da literatura científica. Guía PRISMA
Tema 12. Metaanálise. Guía MOOSE
PROGRAMA DE SEMINARIOS PRÁCTICOS.
Seminario 1. Normalización de tarifas
Seminario 2. Medidas de frecuencia, efecto e impacto.
Seminario 3. Estudos de probas diagnósticas
PROGRAMA DE LABORATORIOS
Laboratorio 1. Deseño de estudos epidemiolóxicos I
Laboratorio 2. Deseño de estudos epidemiolóxicos II.
Laboratorio 3. Lectura crítica de estudos científicos
Ildefonso Hernández-Aguado y Blanca Lumbreras Lacarra. Manual de Epidemiología y Salud Pública para Grados en Ciencias de la Salud. Ed Panamericana. ISBN 9788491101734. 2018. 420 páxinas.
Ahlbom A, Alfredssom L, Alfven T. Fundamentos de epidemiología. 9ª ed. Siglo XXI de España Eds. Madrid, 2007.
Argimón JM, Jiménez J. Métodos de investigación aplicados a la atención primaria de salud. Ed Doyma. Barcelona, 1991.
Argimón JM, Jiménez J. Métodos de investigación clínica y epidemiológica. 2ª Ed. Ediciones Harcourt. Madrid, 1999.
Ashton J. La Nueva Salud Pública. Ed Masson. Barcelona, 1990.
Hulley SB, Cummings SR. Diseño de la investigación clínica. Un enfoque epidemiológico. Ed. DOYMA. Barcelona, 1993.
Institut Universitari de Salut Pública de Catalunya. La epidemiología y sus apellidos. Promociones y Publicaciones Universitarias, S.A. Barcelona, 1995..
Last JM, Ed. A dictionary of Epidemiology. International of Epidemiology Association. Oxford University Press. Oxford, 1983.
Martínez Navarro F et al. Salud Pública. MacGraw-Hill-Interamericana. Madrid, 1997.
Norell S. Diseños de estudios epidemiológicos. Siglo XXI de España Eds. Madrid,1994.
Rothman KJ. Epidemiología Moderna. Diaz de Santos. Madrid, 1987
Rothman KJ. Epidemiology: An introduction. Oxford University Press, 2002.
Método Epidemiológico. Instituto de Salud Carlos III. http://www.isciii.es/ISCIII/es/contenidos/fd-publicaciones-isciii/fd-do… 2009.
BÁSICAS E XERAL
CG3-Coñecer e aplicar os fundamentos e principios teóricos e metodolóxicos da enfermaría
CG6 - Basear as intervencións de enfermaría na evidencia científica e nos medios dispoñibles.
CG16 - Coñecer os sistemas de información sanitaria
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dun xeito profesional e posúan as habilidades que adoitan demostrarse mediante o desenvolvemento e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan a reflexión sobre cuestións relevantes de carácter social, científico ou ético.
CB4 - Que o alumnado poida transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolveran aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
TRANSVERSALES
CT2 - Capacidade de traballo en equipo.
CT5 - Capacidade para resolver problemas.
CT7 - Capacidade de análise e síntese.
CT16 - Habilidades de investigación
ESPECÍFICAS
CE23 - Coñecer a lexislación aplicable e o código ético e deontolóxico da enfermaría española, inspirado no código europeo de ética e deontoloxía da enfermaría. Prestar atención, garantindo o dereito á dignidade, á intimidade, á intimidade, á confidencialidade e á capacidade de decisión do paciente e da familia. Individualizar a atención tendo en conta a idade, o xénero, as diferenzas culturais, o grupo étnico, as crenzas e os valores.
CE12 - Comprender dende unha perspectiva ontolóxica e epistemolóxica, a evolución dos conceptos centrais que conforman a disciplina de enfermaría, así como os modelos teóricos máis relevantes, aplicando a metodoloxía científica no proceso asistencial e elaborando os correspondentes plans asistenciais.
CE16 - Capacidade para describir os fundamentos do nivel primario de saúde e as actividades a desenvolver para prestar coidados integrales de enfermaría ao individuo, á familia e á comunidade. Comprender o papel e as actividades e actitude cooperativa que ten que desenvolver o profesional nun equipo de Atención Primaria de Saúde. Promover a participación de persoas, familias e colectivos no seu proceso saúde-enfermidade. Identificar factores relacionados coa saúde e os problemas ambientais, para atender ás persoas en situación de saúde e enfermidade como membros dunha comunidade. Identificar e analizar a influencia dos factores internos e externos no nivel de saúde de individuos e grupos. Aplicar os métodos e procedementos necesarios no seu ámbito para identificar os problemas de saúde máis relevantes nunha comunidade. Analizar os datos estatísticos referidos a estudos poboacionais, identificando as posibles causas dos problemas de saúde. Educar, facilitar e apoiar a saúde e o benestar dos membros da comunidade, cuxa vida se vexa afectada por problemas de saúde, risco, sufrimento, enfermidade, discapacidade ou morte. Coñecer a lexislación aplicable e o código ético e deontolóxico da enfermaría española, inspirado no código europeo de ética e deontoloxía da enfermaría. Prestar atención, garantindo o dereito á dignidade, á intimidade, á intimidade, á confidencialidade e á capacidade de decisión do paciente e da familia. Individualizar a atención tendo en conta a idade, o xénero, as diferenzas culturais, o grupo étnico, as crenzas e os valores.
Clases expositivas (12 horas): Nas sesións lectivas expositivas o profesor expoñerá os conceptos teórico-prácticos dos contidos, apoiados en medios audiovisuais e informáticos. Pode ter distintos formatos (teoría, exemplos xerais, pautas xerais da materia e casos clínicos). Ademais da bibliografía recomendada, o alumnado disporá de material didáctico complementario a través do Campus Virtual.
Clases interactivas de seminario en grupos reducidos (6 horas): clases teórico-prácticas nas que se traballarán diferentes temas das clases expositivas e se resolverán aplicacións da teoría exposta. Pódense facer exercicios, problemas, casos prácticos, etc. Requírese a participación activa do alumnado
O traballo do alumno pode ser individual ou en grupo, podendo ter que rematar algún traballo fóra da clase. Pode haber probas sorpresa para cualificar o alumnado cando o decida o profesorado.
Clases de laboratorio interactivas (6 horas): clases nas que o alumnado, seguindo os protocolos elaborados para tal fin, resolverá as aplicacións da teoría exposta que se presenten. O traballo do alumno pode ser individual ou en grupo. Poderanse utilizar técnicas de aprendizaxe baseada en problemas, estudos de casos, foros de discusión ou aprendizaxe colaborativa, entre outros. Pode haber probas sorpresa para cualificar o alumnado cando o decida o profesorado. Para as clases interactivas (seminarios e laboratorio) é necesario levar calculadora científica, e un portátil recomendado con Epidat 3.1. e 4.0 instalado.
Clases interactivas nas que as actividades se realizan fóra da aula (1,5 horas): poden realizarse co obxectivo de ampliar, complementar, afondar, enriquecer e aplicar coñecementos teórico-metodolóxicos (1,5 horas)
Titorías (individuais ou en grupos reducidos) (1,5 horas): as titorías teñen como obxectivo aclarar dúbidas, proporcionar información ou orientar ao alumnado, así como coñecer o progreso na adquisición de competencias.
O peso do exame será como máximo do 70% e o peso da avaliación continua representará un mínimo do 30%. A avaliación será a seguinte para a primeira oportunidade:
Exame: A adquisición dos coñecementos adquiridos avaliarase mediante un exame que poderá incluír preguntas curtas, preguntas temáticas ou preguntas de resposta múltiple sobre todos os temas tratados nas clases explicativas e interactivas. As preguntas tipo test terán unha única resposta válida, sen negativas. O exame final cualificarase de 0 a 10. Para controlar a probabilidade de corrixir aleatoriamente as preguntas tipo test, será necesario obter o 70% das posibles puntuacións nestas preguntas para superar esta proba con aprobado (5). Para aprobar a materia será necesario aprobar este exame.
Avaliación continua: Para a avaliación continua pódense utilizar diferentes criterios: asistencia a clases expositivas ou interactivas, entrega de traballos realizados en clase individualmente ou en grupo, realización de probas tipo test non programadas ao final de seminarios, laboratorios ou clases expositivas. escrito ou a través da Aula Virtual. A avaliación continua cualificarase de 0 a 10.
Nota final: para obter a cualificación final sumaranse as notas do exame e da avaliación continua sempre que se supere a proba do exame. De non aprobar o exame, a nota final será a do exame, non se terá en conta a avaliación continua. A cualificación será cero se non se realiza o exame independentemente da avaliación continua.
A nota do alumno será:
Exame final*0,7 + Avaliación continua*0,3
Na avaliación extraordinaria de xullo manterase o mesmo sistema de avaliación que se utilizou na convocatoria anterior. Tamén se empregará o mesmo sistema de avaliación para os estudantes que cursen a materia noutra universidade a través de Erasmus e volvan con ela suspensos.
A nota global obtida na avaliación continua gárdase durante un só ano.
Tres horas semanais, coa revisión da teoría impartida na clase así como a realización dos problemas xa resoltos nas prácticas e algúns novos similares que aparecen, xa resoltos, en varios dos traballos recomendados.
Asistencia ás clases, tanto teóricas como prácticas, e dedicación á relectura da materia o tempo semanal recomendado. Consulta, ampliando as temáticas, dos traballos recomendados, dous ou tres básicos e asistencia ás titorías. Comprensión absoluta dos exercicios propostos nos seminarios.
Maria Leonor Varela Lema
Coordinador/a- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina Preventiva e Saúde Pública
- Correo electrónico
- leonor.varela [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Julia Rey Brandariz
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina Preventiva e Saúde Pública
- Correo electrónico
- juliarey.brandariz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Axudante Doutor LOSU
Ana Teijeiro Teijeira
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina Preventiva e Saúde Pública
- Correo electrónico
- anat.teijeira [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Xunta
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 3.02 |
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2.01 |
| Martes | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 3.02 |
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2.01 |
| Mércores | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 3.02 |
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2.01 |
| Xoves | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 3.02 |
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2.01 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.01 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.01 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.02 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.02 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.03 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.03 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3.01 |
| 08.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 3.01 |
| 02.07.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 5 - Roberto Novoa Santos |
| 02.07.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 5 - Roberto Novoa Santos |
| 02.07.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 6 - Roberto Novoa Santos |
| 02.07.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 6 - Roberto Novoa Santos |