Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
Áreas: Lingua Española
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. Coñecer o ámbito da análise do discurso, tanto no que se refire ao seu obxecto de estudo como aos diferentes enfoques adoptados polas correntes que se ocupan do mesmo.
2. Adquirir os instrumentos necesarios para abordar unha análise teoricamente coherente e descritivamente adecuado dos diversos tipos de discurso.
3. Desenvolver as destrezas prácticas para realizar a análise pragmático-discursivo de textos orais e escritos.
Tema 1: Introdución á análise do discurso
Tema 2: A interpretación do discurso. O enfoque pragmático
Tema 3: A conversa
Tema 4: O contexto do discurso
Tema 5: A organización do discurso
Bibliografía básica
Blackwell, Sarah E. (2016): “Implicatura y presuposición”. En Javier Gutiérrez-Rexach (ed.), Enciclopedia de Lingüística Hispánica, London/New York: Routledge, v. 2, 633-649.
Cifuentes Honrubia, José Luis (2006): “Los actos de habla”, E-Excellence (www.lyceus.com).
Cuenca, Maria Josep (2010): Gramática del texto, Madrid, Arco/Libros.
De Benito Moreno, Carlota (2019): “Los corpus del español desde la perspectiva del usuario lingüista”. Scriptum digital 8, 1-21.
https://www.raco.cat/index.php/scriptumdigital/article/view/361052
Dooley, Robert A. y Stephen Levinson (2007[2001]): Análisis del Discurso. Manual de conceptos básicos. Dallas: Summer Linguistics Institute.
Eggins, Suzanne y J. R. Martin (2000[1997]): “Géneros y registros del discurso”. En Teun van Dijk (comp.), El discurso como estructura y proceso. Barcelona: Gedisa, 335-351
Félix-Brasdefer, César (2019): “Actos de habla en contexto”. Cap. 3 de Pragmática del español: contexto, uso y variación. Nueva York, Routledge.
Kemplerer, Victor (1947): LTI. La lengua del Tercer Reich. Apuntes de un filólogo. Barcelona, Minúscula. 2007.
Recalde, Montserrat y Victoria Vázquez Rozas (2009): “Problemas metodológicos en la formación de corpus orales”. En P. Cantos Gómez y A. Sánchez Pérez (eds.), A Survey on Corpus-based Research, Murcia: AELINCO, 51-64. http://www.um.es/lacell/aelinco/contenido/index.html
Rodríguez Rosique, Susana (2006): "Presuposiciones e implicaciones", E-Excellence (www.liceus.com).
Tusón Valls, Amparo (1997): Análisis de la conversación. Barcelona, Ariel.
Tusón, Amparo (2003): "El análisis de la conversación: entre la estructura y el sentido", Estudios de Sociolingüística, 3 (1), 133-153.
Bibliografía complementaria
Brown, Gillian y George Yule (1983): Discourse Analysis, Cambridge, Cambridge University Press. Versión española: Análisis del discurso. Madrid, Visor, 1993.
Calsamiglia, Helena & Amparo Tusón (2007): Las cosas del decir. Barcelona, Ariel (2ª ed.).
De los Heros, Susana & Mercedes Niño-Murcia (eds.) (2012): Fundamentos y modelos del estudio pragmático y sociopragmático del español. Washington, Georgetown University Press.
Escandell, Mª Victoria (2006): Introducción a la pragmática. Barcelona, Ariel (2ª ed.).
Gee, James Paul & Michael Handford (eds.) (2012): The Routledge handbook of discourse analysis. London/New York, Routledge.
Georgakopolou, Alexandra & Dionysis Goutsos (2004): Discourse Analysis. An Introduction. Edinburgh, Edinburgh Univ. Press (2ª ed.).
Johnstone, Barbara (2001): Discourse Analysis. Oxford, Blackwell.
Levinson, Stephen C. (1989 [1983]): Pragmática. Barcelona, Teide.
Portolés, José (2004): Pragmática para hispanistas. Madrid, Síntesis.
Renkema, Jan (2004): Introduction to Discourse Studies. Amsterdam, John Benjamins, 2ª ed. corregida y aumentada.
Schiffrin, Deborah, Deborah Tannen & Heidi E. Hamilton, (eds.) (2001): The Handbook of Discourse Analysis. Oxford, Blackwell.
Silva-Corvalán, Carmen & Andrés Enrique-Arias (2017): Sociolingüística y pragmática del español. Washington, Georgetown University Press (2ª ed.).
van Dijk, Teun A. (ed.) (2000 [1997]): Estudios del discurso. 2 vols.: El discurso como estructura y proceso; El discurso como interacción social. Barcelona, Gedisa.
Competencias básicas e xerais do GLLE
CB1. Capacidade para conectar os coñecementos previos con outros máis avanzados no ámbito da lingüística hispánica.
CB2. Capacidade para elaborar argumentos e defendelos, así como para propoñer solucións a problemas lingüísticos.
CB3. Capacidade para reunir e interpretar datos lingüísticos relevantes co fin de emitir xuízos reflexivos.
CB4. Capacidade para transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público especializado e non especializado.
CB5. Capacidade para aplicar de forma autónoma en estudos posteriores as habilidades de aprendizaxe adquiridas.
CG1. Adquisición e comprensión de coñecementos, métodos científicos e recursos de análises específicas para o estudo lingüístico avanzado do español.
CG2. Habilidade para aplicar os coñecementos e métodos adquiridos na identificación e resolución de problemas, tanto no ámbito dos estudos lingüísticos como no ámbito profesional.
CG3. Capacidade de reflexión e pensamento crítico para describir, interpretar e valorar os feitos lingüísticos.
CG4. Capacidade para aplicar o razoamento inductivo e deductivo, combinando a análise dos datos coa argumentación teórica.
CG5. Capacidade de abstracción, síntese e análise para extraer ideas xerais a partir da observación e descrición dos datos.
CG6. Capacidade para transmitir información, ideas, problemas e solucións sobre cuestións da lingua española a un público especializado e non especializado.
CG7. Dominio da expresión oral e escrita en español en diferentes contextos de uso.
CG8. Habilidade para manexar ferramentas informáticas e redes cooperativas que permitan establecer contactos nacionais e internacionais.
CG9. Habilidade para o traballo cooperativo en contextos multiculturais e multilingües.
CG10. Aprendizaxe autónoma de novos coñecementos e técnicas de análise.
Competencias específicas do GLLE
CE4. Identificación e comprensión dos elementos que definen e articulan os estudos lingüísticos como disciplinas científicas no ámbito das Humanidades.
CE5. Capacidade para recoñecer o carácter interdisciplinar dos estudos lingüístico-literarios.
CE9. Desenvolvemento dun coñecemento máis profundo da lingua española grazas ao estudo reflexivo da gramática e dos usos discursivos dos falantes.
CE10. Comprensión da complexidade dos feitos lingüísticos.
CE11. Capacidade para aplicar os coñecementos da gramática española tanto na súa vertente sincrónica como diacrónica.
CE14. Capacidade para recoñecer as variedades internas da lingua española (temporais, espaciais, sociais e situacionais).
CE16. Habilidade para manexar novas tecnoloxías que faciliten o estudo da lingua española.
CE17. Habilidade para empregar ferramentas de busca de recursos bibliográficos no estudo da lingua española.
CE18. Desenvolvemento da competencia comunicativa en contextos académicos.
Competencias específicas da materia
CE1. Familiarización coas diversas perspectivas teórico-metodolóxicas que se dan no ámbito da Análise do discurso.
CE2. Adquisición das técnicas fundamentais para a obtención e análise de datos discursivos.
CE3. Manexo de transcrición e tratamento de mostras de lingua oral.
CE4. Recoñecemento das unidades e as estratexias pragmáticas propias do discurso conversacional.
CE5. Coñecemento dos parámetros que configuran as situacións comunicativas e as súas implicacións na codificación e interpretación dos textos.
CE6. Identificación dos mecanismos de cohesión textual e as estratexias de presentación da información no discurso no marco da análise da coherencia textual.
CE7. Identificación e caracterización das diferentes secuencias discursivas, tanto en textos escritos como no discurso conversacional.
A metodoloxía adoptada, que combina a lectura e o comentario da bibliografía seleccionada, as explicacións e aclaracións pertinentes por parte da docente e a realización e corrección de tarefas e exercicios prácticos, ten como obxectivo un aprendizaxe harmónico da teoría e a práctica da Análise del Discurso.
O curso dispón dunha aula virtual con materiais e recursos necesarios para o desenvolvemento dos temas e a realización das actividades prácticas. A bibliografía de lectura obrigatoria estará dispoñible asemade na aula virtual.
Semanalmente hai dúas horas de clase dedicadas á presentación e explicación dos contidos do programa, e unha hora de clase práctica para aplicar os conceptos estudados a través de exercicios individuais e colaborativos, cuestións e comentarios. En ámbolos dous tipos de sesións se fomenta a participación activa dos estudantes, que deben ler previamente a bibliografía obrigatoria e realizar a tarefas prácticas encomendadas con puntualidade.
As titorías serán normalmente presenciais, pero poderán realizarse ocasionalmente de xeito virtual.
Idioma da docencia: español.
Na primeira oportunidade hai dúas opcións de avaliación que os alumnos deberán escoller a inicio do curso: a avaliación continua e a avaliación mediante exame final. Os que se acollan á avaliación continua deberán acreditar a asistencia ao 80% das aulas mediante control de sinaturas. Só serán dispensados de ausentarse mediante xustificación debidamente acreditada nos días inmediatos á ausencia. Quen falten a máis do 20% das sesións non poderán ser avaliados por traballos e deberán superar a materia mediante exame final, que compurará o 100% da nota.
Para superar a materia, as personas que opten pola avaliación continua deberán obter unha nota mínima de 3,5 puntos no exame final, de non ser así deberán presentarse á segunda oportunidade.
a) O traballo continuo ao longo do cuadrimestre (40% da cualificación final) constará dos seguintes elementos de seguimento e avaliación:
1. Realización dun traballo (20%)
2. Realización de exercicios prácticos ao longo do cuadrimestre (20%)
b) Unha proba escrita individual sobre os contidos da materia na data fixada polo centro para o exame final (70% da cualificación).
Os alumnos con dispensa de asistencia realizarán nas dúas oportunidades un exame final presencial que computará o 100% da nota.
2ª Oportunidade:
Exame final escrito realizado de xeito presencial na data fixada pola facultade (100% da nota)
Nota: Para os casos de realización fraudulenta dos exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións.
Ademais das horas de clase presenciais, calcúlase unha media de 4 horas semanais.
Requisito previo para cursar esta materia:
Dominio instrumental avanzado da lingua española (en alumnos non nativos recoméndase nivel de español B2).
Monserrat Recalde Fernandez
Coordinador/a- Departamento
- Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
- Área
- Lingua Española
- Correo electrónico
- montserrat.recalde [at] usc.gal
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | C10 |
| 12:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | C10 |
| Venres | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLIS_02 (G-O) | Castelán | C09 |
| 10:00-11:00 | Grupo /CLIS_03 (P-Z) | Castelán | C09 |
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 (A-F) | Castelán | C09 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D08 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 (A-F) | D08 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_02 (G-O) | D08 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_03 (P-Z) | D08 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 (A-F) | D09 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_02 (G-O) | D09 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_03 (P-Z) | D09 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D09 |
| 26.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D08 |
| 26.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 (A-F) | D08 |
| 26.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_02 (G-O) | D08 |
| 26.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_03 (P-Z) | D08 |