Traballos presentados

Resumo
A valorización dos subprodutos pesqueiros adquiriu relevancia na industria alimentaria como unha estratexia sostible para reducir o desperdicio e aproveitar os recursos mariños de maneira eficiente. O coláxeno mariño, derivado principalmente de peles, escamas e ósos de peixe, demostrou posuír propiedades tecnolóxicas e funcionais que o fan atractivo para a súa aplicación en diversos sectores industriais, incluíndo a alimentación, a cosmética e a biomedicina. Este traballo revisa os métodos de extracción de coláxeno, resaltando técnicas tradicionais como a extracción en medio ácido e a hidrólise encimática, así como métodos emerxentes como a extracción asistida por ultrasóns e o uso de fluídos supercríticos. Analizáronse os factores que inflúen no rendemento e na calidade do coláxeno obtido, destacando a influencia da especie de orixe e as condicións de procesado. Ademais, abordáronse as aplicacións do coláxeno mariño na industria alimentaria, onde se emprega como aditivo funcional pola súa capacidade xelificante, emulsionante e estabilizante. A pesar dos seus múltiples beneficios, identificáronse desafíos relacionados coa estandarización de procesos, a viabilidade económica e a aceptación por parte do consumidor. Finalmente, presentáronse perspectivas futuras orientadas á optimización de técnicas de extracción sostibles e ao desenvolvemento de novos produtos con coláxeno mariño que respondan ás crecentes demandas do mercado global.

Dirección
MONDRAGON PORTOCARRERO, ALICIA DEL CARMEN (Titoría)

Tribunal
FOUZ DOPACIO, RAMIRO ANTONIO (Presidente/a)
VILA PASTOR, MONICA (Secretario/a)
AZEVEDO GOMES, ANA MANUELA DE (Vogal)

Resumo
Aelurostrongylus abstrusus é un nematodo broncopulmonar que infecta gatos domésticos e salvaxes, causando alteracións histopatolóxicas significativas no tecido pulmonar. A pesar da súa alta prevalencia, o seu posible papel no desenvolvemento de hipertensión arterial pulmonar (HAP) e fibrose non foi suficientemente estudado. Este traballo analiza as lesións pulmonares causadas por A. abstrusus, caracterizando a presenza de tecido mesenquimatoso anómalo nos septos interalveolares e avaliando o seu posible papel patoxénico na HAP. Ademais, explórase a relación entre a parásitose e as complicacións anestésicas en gatos infectados. Analizáronse 46 mostras pulmonares obtidas de necropsias realizadas entre 2021 e 2024, empregando tincións histolóxicas, inmunohistoquímica para actina de músculo liso, análise morfométrico, PCR e secuenciación para confirmar a presenza do parásito. Os pulmóns parasitados presentaron pneumonía intersticial, granulomas e un marcado infiltrado eosinofílico, ademais dun engrosamento significativo das arteriolas pulmonares (p menor a 0.001) e neoformación de tecido muscular liso nos septos interalveolares. A PCR confirmou a infección por A. abstrusus. Nalgúns casos, gatos aparentemente sans faleceron durante procedementos anestésicos menores, o que suxire unha posible relación entre a parásitose e a disfunción respiratoria. Os achados suxiren que A. abstrusus pode inducir alteracións vasculares severas nos pulmóns, contribuíndo ao desenvolvemento de HAP. Isto destaca a necesidade de mellorar as técnicas de diagnóstico e afondar no estudo do impacto a longo prazo deste parásito na saúde respiratoria felina.

Dirección
LOPEZ PEÑA, MONICA (Titoría)
PERMUY MENDAÑA, MARIA Cotitoría

Tribunal
FOUZ DOPACIO, RAMIRO ANTONIO (Presidente/a)
VILA PASTOR, MONICA (Secretario/a)
AZEVEDO GOMES, ANA MANUELA DE (Vogal)

Resumo
As vacas leiteiras foron altamente selecionadas para a produción de leite, o que as leva a poder manter as súas producións durante máis tempo. As altas producións asocianse a unha merma na saúde e benestar do animal, así como tamén á perda de fertilidade. Para facer fronte aos problemas asociados as altas producións, xurde a posibilidade de aplicar sistemas de manexo que prolonguen as lactacións co obxectivo de mellorar a saúde e o benestar dos animais, a través do alongamento dos seus ciclos produtivos. As lactación prolongadas permiten reducir o número dos períodos de transición na vida produtiva da vaca, na medida en que estos representan a etapa de maior risco para a saúde do animal. A estensión dos ciclos produtivos sen afectar drasticamente á rendibilidade do animal baséase en traballar con vacas cunha alta persistencia da lactación. A persistencia é a capacidade de seguir producindo leite a niveis altos tras o pico de lactación, estando influenciada polo nivel xenético dos animais, polo número de muxidos, así como pola fase da lactación, a xestación e a alimentación. As lactacións prolongadas facilitan chegar ao secado cunhas producións compatibles cun menor risco de mamite á vez que se mellora o seu benestar. Por outra banda, redúcese o risco de padecer enfermidades metabólicas asociadas ao parto e a diminución paralela do uso de medicamentos, reducindo os custos de produción e o risco de xerar resistencias microbianas. A fertilidade vese favorecida co retraso da primeira inseminación, co fin de permitir o animal recuperarse do balance enerxético negativo. Ademáis, ao diminuir as necesidades de recría por unha menor taxa de reposición e o aumento da lonxevidade dos animais, contribúese a reducir a intensidad de emisións de gases de efecto invernadoiro da gandería. Ao reducir o número de ciclos produtivos por vaca obtéñense consecuentemente, menos crías, o que pode afectar á rendibilidade económica da granxa dada a situación actual do mercado de xatos para cebo. O gran reto para establecer este sistema de manexo é manexar a nutrición de vacas en cola de lactación e precisando agrupar as vacas en lotes, debendo dispoñer das instalacións necesarias a tal efecto. Por outra banda, é necesario incrementar o número de muxidos e traballar con vacas de alto valor xenético para produción de leite e persistencia da lactación.

Dirección
FOUZ DOPACIO, RAMIRO ANTONIO (Titoría)
LOPEZ NOVO, CYNTHIA Cotitoría

Tribunal
CIFUENTES MARTINEZ, JOSE MANUEL (Presidente/a)
ROJO MONTEJO, SILVIA (Secretario/a)
GONZALEZ CANTALAPIEDRA, ANTONIO (Vogal)

Resumo
A estricnina é unha substancia extremadamente velenosa do tipo indol. Históricamente utilizouse como rodenticida, na xestión de pragas e na regulación da fauna non desexada. Aínda que foi ilegalizado en 1994 polo seu alto perigo para os animais, as persoas e o medio ambiente, segue sendo ilegal, afectando a especies non obxecto de aprendizaxe e producindo un impacto negativo na biodiversidade e nos ecosistemas. Este estudo analiza a toxicocinética e os procesos de acción da estricnina, facendo fincapé nos seus impactos clínicos en animais, procedementos diagnósticos e protocolos de tratamento para a súa xestión. Así mesmo, analízanse os factores epidemiolóxicos e os marcos legais relacionados; facendo fincapé na importancia dunha normativa máis rigorosa e da formación sobre o seu impacto no medio ambiente para reducir os seus efectos.

Dirección
HERNANDEZ BERMUDEZ, JOAQUIN RICARDO (Titoría)

Tribunal
PANADERO FONTÁN, ROSARIO (Presidente/a)
CARDELLE COBAS, ALEJANDRA (Secretario/a)
LOMBARDERO FERNANDEZ, MATILDE (Vogal)

Resumo
O mastocitoma canino (MCT) é o tumor maligno de pel máis común e considérase un dos tumores máis comúns nos cans en xeral. Nos últimos anos identificouse un aumento da incidencia desta neoplasia, atribuíble a un maior coidado das nosas mascotas. O MCT é un tumor cun comportamento e aspecto biolóxico moi diversos, localizado principalmente no tecido cutáneo (mastocitoma cutáneo ou cMCT) e no tecido subcutáneo (mastocitoma subcutáneo ou scMCT), pero tamén se pode atopar principalmente en órganos como o bazo e o fígado, xa sexa solitario ou como metástase cutánea, ou, máis raramente, causando mastocitose sistémica. En xeral, son lesións nodulares e solitarias, pero poden presentarse en forma de múltiples lesións, de diferentes tamaños e que poden ser limitadas a unha zona especifica do corpo (tronco, cabeza, extremidades anteriores ou posteriores) ou aparecer en diferentes rexións en forma de lesións “satélite”. O diagnóstico do mastocitoma canino é relativamente sinxelo: aínda que a hematoloxía ou a bioquímica non presentan variacións concluíntes, que non proporcionan información útil para o veterinario nin para o patólogo, a citoloxía, mediante a técnica de punción e aspiración con agulla fina (PAAF), proporciona un diagnóstico definitivo, rápido, sinxelo e barato. Porén, a citoloxía non nos permite clasificar nin adxudicar un estadio ao mastocitoma. A estadiaxe do tumor realízase mediante técnicas de histopatoloxía baseadas nunha biopsia. Para a súa clasificación contamos con dous sistemas dominantes no mundo da patoloxía veterinaria que teñen en conta as características histopatolóxicas, biolóxicas e morfolóxicas dos mastocitomas e os clasifican: o sistema Patnaik (1984), que divide os mastocitomas en grao I, II ou III, e o sistema Kiupel (2011), que diferencia os mastocitomas en grao alto ou baixo. Ambos sistemas son de máxima importancia, xa que cada grao ou tipo de mastocitoma ten un prognóstico e tratamentos diferentes en función da súa clasificación histopatolóxica. Por último, e como se mencionou anteriormente, dependendo do grao do mastocitoma ante o que nos atopemos, os tratamentos varían, un tratamento local (cirurxía, radioterapia ou electroquimioterapia) pode ser suficiente nos tumores de grao inferior, pero haberá casos en que sexa necesario tratamento sistémico (quimioterapia ou inhibidores da tirosina quinase) ou terapia de apoio (antihistamínicos). Todos estes factores variables fan do mastocitoma canino unha neoplasia que se segue estudando na actualidade coa esperanza de crear unha clasificación universal e única no mundo da veterinaria.

Dirección
LOPEZ PEÑA, MONICA (Titoría)
PERMUY MENDAÑA, MARIA Cotitoría

Tribunal
PEÑA MARTÍNEZ, ANA ISABEL (Presidente/a)
CABEZAS SAINZ, PABLO (Secretario/a)
MUÑOZ GUZON, FERNANDO MARIA (Vogal)

Resumo
A cardiomiopatía hipertrófica (CMH) é unha das enfermidades cardíacas máis frecuentes nos gatos. Caracterízase por un engrosamento concéntrico do ventrículo esquerdo que, aínda que adoita manifestarse de forma subclínica, pode evolucionar e provocar insuficiencia cardíaca ou tromboembolismo arterial. Na maior parte dos casos, a causa é descoñecida. Con todo, identificáronse varias mutacións nos xenes MYBPC3 e MYH7 relacionadas con esta enfermidade. Os signos clínicos máis habituais inclúen insuficiencia respiratoria, con disnea e taquipnea, parálise das extremidades posteriores e sopro cardíaco detectado na auscultación. Aínda que a ecografía é a proba esencial para o diagnóstico, a exploración física, as radiografías e a medición de biomarcadores cardíacos como o NT-proBNP e o cTn I poden fornecer información valiosa e axudar a sospeitar da súa presenza. O tratamento da CMH nos gatos inclúe diversas opcións farmacolóxicas que buscan aliviar os síntomas e previr complicacións. A elección do tratamento depende do estadio no que se atope o animal e dos síntomas que presente. Utilízanse antiarrítmicos, como a ivabradina e o atenolol, para reducir a frecuencia cardíaca e mellorar a función diastólica; a espironolactona para diminuír a presión arterial e a carga cardíaca; e inhibidores da encima convertidora de angiotensina (IECA), como o enalapril e o benazepril, para reducir a poscarga e mellorar a función ventricular. Ademais, a partir do estadio B2, resulta fundamental previr o tromboembolismo arterial en gatos con aurículas esquerdas dilatadas, xa que a formación de trombos está asociada cunha elevada mortalidade. Para iso, recoméndase o uso de anticoagulantes como o clopidogrel e o rivaroxaban. Nos casos de insuficiencia cardíaca conxestiva, correspondentes aos estadios C e D, empréganse diuréticos como a furosemida ou a torasemida para reducir o edema pulmonar. Porén, aínda existen incertezas sobre a eficacia de determinados fármacos, como o pimobendán, que demostrou beneficios nalgúns estudos pero que pode ser prexudicial en casos de obstrución do tracto de saída do ventrículo esquerdo ou inducir arritmias. Outros medicamentos, como a dixoxina, a aspirina, o verapamilo e o diltiazem, deixaron de empregarse debido aos seus efectos adversos, toxicidade ou porque foron substituídos por opcións máis eficaces. Recentemente, estanse a investigar novos tratamentos, como a rapamicina e o aficamten, que supoñen un enfoque innovador e ofrecen novas posibilidades terapéuticas, xa que actúan sobre a causa da enfermidade, preveñen e revirten a hipertrofia cardíaca.

Dirección
Santamarina Pernas, Germán (Titoría)

Tribunal
FOUZ DOPACIO, RAMIRO ANTONIO (Presidente/a)
VILA PASTOR, MONICA (Secretario/a)
AZEVEDO GOMES, ANA MANUELA DE (Vogal)

Resumo
O furón doméstico (Mustela putorius furo) é un dos tres mamíferos carnívoros domesticados polo home. Na actualidade é un dos animais de compañía máis habitual. O obxectivo deste estudo foi coñecer a percepción dos titores sobre o benestar e o manexo dos furóns como animal de compañía en España mediante o desenvolvemento e aplicación dun cuestionario en liña. Obtivéronse 293 enquisas: 50,3% sobre femias e 49,7% sobre machos, a maioría (42,2%) de entre 13 e 36 meses de idade. Gran parte dos furóns chegaron aos seus fogares con menos de catro meses. Os datos mostran que case todos os furóns estaban vacinados, desparasitados e estaban implantados no último ano. Practicamente todos os titores levaron aos seus furones a un veterinario especialista de exóticos e facíanselles recoñecementos cada ano ou cada seis meses. Case todos os furóns estaban sans: un 79,2% non presentaban problemas conductuais e un 73,5% non presentaban problemas médicos. En canto ao benestar e o manexo, os datos mostraron que, case todos os furóns viven cos seus titores dentro do fogar, a maioría en gaiolas que permanecen todo o día abertas, teñen unha habitación habilitada para eles e/ou dispoñen de toda a casa. Ademais, os hurones contaban con gran variedade de obxectos de enriquecemento ambiental (hamacas, ramplas, túneles e xoguetes, entre outros) e utensilios para as deyecciones, a alimentación e o descanso. Cando os furóns pórtanse mal, a metade (52,2%) nunca son castigados. Con todo, ao preguntar polas formas de corrixir aos animais, percíbese que, moitos titores, non conciben as correccións como castigos.

Dirección
SAINZ OSES, MARIA JESUS (Titoría)
GONZALEZ MARTINEZ, ANGELA Cotitoría

Tribunal
PANADERO FONTÁN, ROSARIO (Presidente/a)
CARDELLE COBAS, ALEJANDRA (Secretario/a)
LOMBARDERO FERNANDEZ, MATILDE (Vogal)

Resumo
A aparición de shunts portosistémicos en cans constitúe un desafío clínico común na práctica veterinaria, polo que o seu diagnóstico e manexo é fundamental para o benestar dos pacientes. Este traballo de revisión bibliográfica enfócase nos diferentes tipos de shunts portosistémicos na especie canina, abarcando desde as súas bases embriolóxicas ata as técnicas terapéuticas. Para poder entender en que consisten os shunts portosistémicos preséntase unha análise detallada da vascularización hepática, incluíndo o seu desenvolvemento embrionario e as modificacións que poden ocorrer durante este proceso. Ademais, descríbense as alteracións vasculares máis frecuentemente implicadas na formación dos shunts, explorando a súa anatomía e clasificación segundo a súa localización e natureza. Neste traballo tamén se describen as técnicas diagnósticas dispoñibles para a identificación de shunts portosistémicos, destacando as ferramentas de diagnóstico por imaxe avanzadas e explóranse as opcións terapéuticas que se utilizan na práctica clínica diaria, tanto cirúrxicas como médicas, destacando a súa influencia no manexo e prognóstico dos pacientes.

Dirección
ALEMAÑ POSADAS, NURIA VICENTA (Titoría)
FERNANDEZ TROCONIZ REVUELTA, PATRICIA Cotitoría

Tribunal
PANADERO FONTÁN, ROSARIO (Presidente/a)
CARDELLE COBAS, ALEJANDRA (Secretario/a)
LOMBARDERO FERNANDEZ, MATILDE (Vogal)

Resumo
Neste traballo expóñese a análise de Mucor circinelloides, un fungo cun gran potencial biotecnolóxico, e o seu comportamento baixo condicións experimentais habituais para esta especie. Os obxectivos centráronse na avaliación da súa capacidade de esporulación a distintas concentracións de aceite de cociña usado (ACU) como substrato, resultando que ao 2% o fungo atopa un ambiente moi favorable para o seu desenvolvemento. Pola súa banda, valorouse o desenvolvemento de M. circinelloides baixo diferentes concentracións de substrato, co obxectivo de analizar a capacidade de adaptación do fungo a un entorno non convencional. Descartáronse concentracións superiores ao 5% porque o desenvolvemento foi inferior. O ensaio tamén incluíu a avaliación do potencial ovicida do fungo fronte aos ovos dos nematodos gastrointestinais Toxascaris leonina e Trichuris spp., de gran importancia en medicina humana e veterinaria. A través destes estudos, demostrouse que M. circinelloides se desenvolve de forma totalmente normal en presenza de ACU a concentracións menores ou iguais ao 5% e a súa actividade antagonista non se ve afectada.

Dirección
SÁNCHEZ-ANDRADE FERNÁNDEZ, RITA (Titoría)

Tribunal
PEÑA MARTÍNEZ, ANA ISABEL (Presidente/a)
CABEZAS SAINZ, PABLO (Secretario/a)
MUÑOZ GUZON, FERNANDO MARIA (Vogal)

Resumo
O hemanxiosarcoma (HSA) caracterízase por ser un tumor maligno de orixe vascular, moi agresivo, que afecta principalmente ós cans e, en menor medida, ós gatos. O seu diagnóstico supón un reto clínico debido ós síntomas inespecíficos e á progresión silenciosa ata estadíos avanzados. Nos últimos anos, as técnicas de diagnóstico por imaxe adquiriron relevancia ó contribuír a unha detección máis precoz e, na medida do posible, a un mellor prognóstico. Este traballo é unha revisión bibliográfica sobre o papel das técnicas de imaxe na identificación e avaliación do HSA en pequenos animais. Analízase o uso de técnicas como a ecografía, a radiografía, a tomografía computarizada (TC) e a resonancia magnética (RM), avaliando as súas vantaxes, limitacións e achados característicos nas diferentes localizacións do tumor (esplénico, cardíaco, hepático, entre outros). A análise suxire que a combinación de diferentes técnicas de imaxe mellora significativamente a planificación terapéutica. Non obstante, o uso exclusivo destas ferramentas só permite unha orientación cara ó diagnóstico diferencial, sen chegar a ser concluínte. Por este motivo, a histopatoloxía segue a ser indispensable como método confirmatorio, debido ás limitacións que presentan as técnicas de imaxe, como a incapacidade para diferenciar as lesións benignas das malignas.

Dirección
BARREIRO VAZQUEZ, JOSE DANIEL (Titoría)

Tribunal
CIFUENTES MARTINEZ, JOSE MANUEL (Presidente/a)
ROJO MONTEJO, SILVIA (Secretario/a)
GONZALEZ CANTALAPIEDRA, ANTONIO (Vogal)

Resumo
A seguridade alimentaria está frecuentemente comprometida debido a microorganismos que poden infiltrarse en calquera etapa da cadea alimentaria, transmitindo infeccións cando chegan ao consumidor. Os brotes alimentarios máis comúns son causados por Campylobacter spp., Salmonella spp., Yersinia enterocolitica, Listeria monocytogenes e Escherichia coli, que se asocian a reservorios e alimentos específicos que facilitan a súa transmisión. A sintomatoloxía que producen varía segundo o estado inmunitario do individuo, pois mentres a maioría presenta signos gastrointestinais moderados, os pacientes inmunocomprometidos enfróntanse a maiores complicacións. Co obxectivo de coñecer o impacto destas zoonoses alimentarias na poboación, a EFSA, en colaboración co ECDC, publica un informe anual con datos epidemiolóxicos actualizados. En 2022, tanto en Europa como a nivel nacional, confirmouse que Campylobacter spp. foi a zoonose con máis casos notificados. Porén, Salmonella spp. liderou en número de brotes alimentarios e hospitalizacións. Pola súa banda, Listeria monocytogenes foi menos frecuente, pero é o patóxeno alimentario con maior mortalidade en Europa, aínda que esta tendencia non se verificou a nivel nacional. Para tratar estas enfermidades recórrese a tratamentos antibióticos, aínda que o uso inadecuado dos mesmos favorece o incremento das resistencias aos antimicrobianos (RAM) nos microorganismos, comprometendo o tratamento destas infeccións. As bacterias multirresistentes e os seus xenes de resistencia poden diseminarse entre humanos, animais e o ambiente. Así mesmo, poden propagarse a través dos alimentos, dificultando aínda máis o seu manexo. Algúns exemplos disto inclúen a resistencia de Campylobacter coli ao ciprofloxacino, a capacidade de Salmonella spp. para desenvolver multirresistencias e as resistencias alarmantes de E. coli aos betalactámicos de espectro estendido e aos carbapenémicos. A RAM representa unha ameaza global para a saúde pública, e o seu impacto en distintos sectores esixe un enfoque integral Unha Saúde. Para mitigala, necesítanse plans de acción baseados en varias liñas estratéxicas de vixilancia, control, investigación, investimento, formación e comunicación que permitan frear a súa propagación e reducir o seu impacto.

Dirección
MORA GUTIERREZ, AZUCENA DEL CARMEN (Titoría)
GARCIA MENENDEZ, VANESA Cotitoría

Tribunal
CIFUENTES MARTINEZ, JOSE MANUEL (Presidente/a)
ROJO MONTEJO, SILVIA (Secretario/a)
GONZALEZ CANTALAPIEDRA, ANTONIO (Vogal)

Resumo
O sistema vestibulo-coclear consta de estruturas sensoriais avanzadas como son os labirintos membranoso e óseo localizados no interior do oído interno, e as aferencias neuronais sensoriais que forman o nervio vestibulo-coclear (Nervio Craneal VIII). Este sistema é crítico para dúas funcións principais: o sistema auditivo captura e procesa vibracións sonoras, mentres que o sistema vestibular mantén o equilibrio e a orientación espacial. Desde unha perspectiva evolutiva, a capacidade de detectar e discriminar estímulos acústicos e vestibulares foi clave na supervivencia dos vertebrados, permitíndolles anticipar e reaccionar eficazmente aos cambios ambientais e comunicarse con conspecíficos. O sistema auditivo está particularmente implicado en detectar sons relacionados coa alimentación, a comunicación intraespecífica e a percepción de predadores. Mentres tanto, o sistema vestibular apoia a postura, o equilibrio e a coordinación durante o movemento e outras actividades físicas. Este estudo centrouse no desenvolvemento prenatal do sistema auditivo en coellos, examinando o grao de diferenciación dentro das estruturas e núcleos auditivos responsables da integración sensorial nunha etapa embrionaria de 20 días. Para iso realizouse un estudo histolóxico seriado nos tres planos anatómicos, utilizando cabezas completas de fetos de 20 días de xestación. As mostras foron incluídas en parafina e tinguidas con tincións de hematoxilina-eosina e Nissl. Así mesmo, realizáronse marcaxes inmunohistoquímicos e con lectinas que achegaron información morfo-funcional. De acordo cos resultados obtidos, este período marca unha maduración significativa do sistema vestibulo-coclear, como demostra a presenza de estruturas sensoriais e centros de integración ben diferenciados, xunto con patróns neuroquímicos que suxiren funcionalidade operativa. Estas observacións son cruciais xa que destacan a preparación funcional temperá do sistema auditivo, que é esencial tras o nacemento, para o procesamento auditivo posterior e o mantemento do equilibrio.

Dirección
SANCHEZ QUINTEIRO, PABLO (Titoría)
VAZQUEZ TORRES, MATEO Cotitoría

Tribunal
PEÑA MARTÍNEZ, ANA ISABEL (Presidente/a)
CABEZAS SAINZ, PABLO (Secretario/a)
MUÑOZ GUZON, FERNANDO MARIA (Vogal)

Resumo
As micotoxinas son metabolitos secundarios producidos por fungos, en especial polos pertencentes aos xéneros Aspergillus, Penicillium e Fusarium. A contaminación de cereais e produtos agrícolas, en particular daqueles destinados á alimentación animal, poden producir micotoxicosis, comprometendo tanto a saúde como a produtividade animal. Estas micotoxinas pódense dividir en dous grupos: emerxentes ou non reguladas, como a gliotoxina (Glio) e reguladas como o deoxinivalenol (DON). Neste traballo avalíase o efecto destas dúas micotoxinas sobre a liña celular de cancro de pulmón NCI-H226. Obsérvase unha redución considerable da viabilidade ao tratar as células con concentracións de 5 micromolar e 10 micromolarde Glio, cunha supervivencia do 58% e 31% respectivamente e obtendo unha concentración inhibitoria 50 (IC50) de 7.2 micromolar. Porén, o DON é unha micotoxina moito menos potente, cunhas porcentaxes de supervivencia do 83% con 5 micromolar e do 66% con 10 micromolar. Hai que destacar que en presencia de concentracións máis baixas das micotoxinas (0.1 micromolar, 0.5 micromolar, 1 micromolar) hai un incremento no sinal con respecto ás células sen tratar, indicando que estas micotoxinas promoven a proliferación de células tumorais. Co fin de comprobar se a combinación destas toxinas ten un efecto sinérxico, aditivo ou antagónico, tratáronse as células con ambos compostos en proporción 1:1 e obsérvase que o efecto do DON queda completamente enmascarado pola Glio. Por último, determinouse o tipo de morte que inducen as dúas micotoxinas mediante citometría de fluxo, predominando a apoptose temperá con DON e Glio individualmente e apoptose tardía cando se combinan ambas.

Dirección
ALFONSO RANCAÑO, MARIA AMPARO (Titoría)
ALVARIÑO ROMERO, REBECA Cotitoría

Tribunal
FOUZ DOPACIO, RAMIRO ANTONIO (Presidente/a)
VILA PASTOR, MONICA (Secretario/a)
AZEVEDO GOMES, ANA MANUELA DE (Vogal)

Resumo
A panleucopenia felina é unha enfermidade viral altamente contaxiosa causada polo parvovirus felino (FPV), que afecta a gatos de todo o mundo. O seu impacto é especialmente relevante nas poboacións felinas, sobre todo en gatos novos sen vacinar, alcanzando taxas de mortalidade de ata o 90%. Debido á súa estabilidade no ambiente e á súa resistencia aos desinfectantes comúns, a prevención mediante a vacinación constitúe a principal estratexia de control. Porén, existe certa preocupación sobre se as vacinas dispoñibles seguen sendo eficaces fronte ás cepas circulantes na actualidade. Este estudo tivo como obxectivo caracterizar molecularmente as cepas de FPV que circulan en gatos de Galicia, comparándoas coas cepas presentes nas vacinas comerciais dispoñibles en España. Así mesmo, realizouse unha análise filoxenética para avaliar a semellanza xenética entre as cepas detectadas neste estudo, as cepas vacunais e outras previamente reportadas. Para iso, analizáronse 28 mostras de feces de gatos con sintomatoloxía compatible con panleucopenia. Realizouse a extracción de ADN e a amplificación do xene VP2 mediante PCR, seguido da secuenciación e análise filoxenética. Das mostras analizadas, 24 resultaron positivas, das cales dezasete foron secuenciadas con éxito. Atopouse que dezaseis mostras eran compatibles con FPV, mentres que unha correspondía a CPV-2b, un parvovirus de orixe canina, o que confirma a posibilidade de transmisión cruzada entre especies. Outro dos achados máis relevantes foi a detección de FPV en gatos vacinados. Ademais, a análise filoxenética suxire unha posible diverxencia xenética entre as cepas circulantes e as vacinas actuais, o que podería afectar potencialmente a súa eficacia. Doutra banda, a identificación de CPV-2b nun gato confirma a presenza desta variante en gatos da nosa comunidade, con posibles implicacións epidemiolóxicas. Estes resultados destacan a importancia da vixilancia molecular e do seguimento da evolución das cepas de campo co obxectivo de optimizar as estratexias de prevención e control da enfermidade.

Dirección
Prieto Lago, Alberto (Titoría)

Tribunal
PANADERO FONTÁN, ROSARIO (Presidente/a)
CARDELLE COBAS, ALEJANDRA (Secretario/a)
LOMBARDERO FERNANDEZ, MATILDE (Vogal)

Resumo
Este traballo analiza as estratexias de manexo na recría de gando vacún de leite, destacando a importancia dunha xestión eficiente dende as primeiras etapas de vida da tenreira ata o último terzo da súa primeira xestación. A través da experiencia adquirida no Centro de recría Recría Castro SL e dunha revisión bibliográfica, demostráronse os beneficios da externalización da recría en termos de optimización de recursos, mellora do benestar animal, desenvolvemento do potencial xenético e control sanitario. A externalización da recría en Centros especializados permite obter animais cun crecemento saudable e ben controlado, asegurando o cumprimento de obxectivos de peso e idade ao parto establecidos polo sector (600 kg de peso vivo e 24 meses de idade). Ademais, garántese un estrito control sanitario que reduce a incidencia de enfermidades e mellora, porén, a sustentabilidade das explotacións leiteiras. O estudo demostra que unha recría planificada impacta positivamente no rendemento produtivo e reprodutivo das futuras vacas leiteiras. Factores clave como unha nutrición adecuada, o agrupamento segundo idade e desenvolvemento, e a aplicación de programas sanitarios rigorosos resultan fundamentais para unha recría eficiente. No entanto, identificáronse retos asociados á externalización, como o custo do servizo e os riscos sanitarios derivados da concentración de animais procedentes de diferentes orixes, que poden ser mitigados cunha xestión axeitada. Dende unha perspectiva divulgativa, este traballo pretende ser unha ferramenta útil para gandeiros e profesionais do sector, ofrecendo unha visión clara e baseada en evidencias sobre as mellores prácticas da recría. A transferencia deste coñecemento pode contribuír á mellora da rendibilidade e sustentabilidade das explotacións leiteiras, especialmente no contexto galego, onde existen desafíos estruturais específicos. En definitiva, a especialización da recría mediante a externalización xorde como unha alternativa viable e beneficiosa para optimizar a xestión das explotacións leiteiras, garantindo a incorporación de animais ben desenvolvidos e saudables ao rabaño, o que repercutirá nunha maior eficiencia produtiva e reprodutiva a longo prazo.

Dirección
FOUZ DOPACIO, RAMIRO ANTONIO (Titoría)
Grille Barbeira, Rogelio Cotitoría

Tribunal
PEÑA MARTÍNEZ, ANA ISABEL (Presidente/a)
CABEZAS SAINZ, PABLO (Secretario/a)
MUÑOZ GUZON, FERNANDO MARIA (Vogal)

Resumo
A leishmaniose canina é unha zoonose de distribución mundial producida por protozoos do xénero Leishmania, transmitida vectorialmente pola picadura de insectos do xénero Phlebotomus. Na península Ibérica a leishmaniose canina está causada por Leishmania infantum, endémica nas rexións mediterráneas. Galicia foi considerada por moito tempo unha zona de baixo risco, mais nos últimos anos detectouse un aumento do número de casos autóctonos, suxerindo que a presión da infección é maior a esperada. Neste traballo levouse a cabo unha enquisa dirixida a veterinarios clínicos de pequenos animais, con 30 preguntas de resposta múltiple relacionadas coa epidemioloxía, signos clínicos, tratamento e medidas de prevención da leishmaniose canina. Os datos recopilados foron analizados e puntuados. Os resultados obtidos polos veterinarios comparáronse, empleando un test de correlación, co risco de leishmaniose establecido en función do número de animales diagnosticados ou en seguimento de cada centro e en función do nivel de risco estimado para cada una das zonas, según resultados publicados previamente. Realizouse tamén unha regresión multivariable para saber se existía unha relación entre as puntuacións obtidas e o nivel de risco, empleando os tres indicadores anteriores (número de casos por ano, número de casos en seguimento e nivel de risco estimado). Os resultados indicaron que existía un alto nivel de correlación entre o risco estimado mediante o número de casos diagnosticados por ano e o número de casos en seguimiento, pero que a correlación entre estas dúas variables e o nivel de risco estimado era negativo. Así mesmo, a regresión revelou a existencia de relacións directas positivas entre o número de casos diagnosticados e en seguimento e as puntuacións totais. O análise das respostas incluidas na enquisa suxeriu que a situación epidemiolóxica da leishmaniose en Galicia é moi heteroxénea e evidenciou a necesidade dunha formación continuada para os profesionais da saúde na que se inclúan conceptos relacionados coa epidemioloxía, patoxenia, diagnóstico e tratamento da leishmaniose canina.

Dirección
LOPEZ SANDEZ, CEFERINO MANUEL (Titoría)
REMESAR ALONSO, SUSANA Cotitoría

Tribunal
CIFUENTES MARTINEZ, JOSE MANUEL (Presidente/a)
ROJO MONTEJO, SILVIA (Secretario/a)
GONZALEZ CANTALAPIEDRA, ANTONIO (Vogal)