Resistoma e xenómica da resistencia antimicrobiana. Terapias innovadoras alternativas

Con esta materia pretendemos que os alumnos/as logren:

-Entender o concepto de resistoma e estudar a xenómica da resistencia aos antimicrobianos.
-Coñecer novas terapias alternativas ao uso de antimicrobianos.

Os contidos teóricos repártense en tres módulos de contidos (30 horas):

Módulo 1 (10h). Estudo e análise de mecanismos moleculares de resistencia antimicrobiana. Recoñecemento de grupos clonales e clons de alto risco bacterianos (trazabilidad de brotes, bases moleculares para a determinación do potencial zoonótico, etc.).

-Tema 1: Grupos de antimicrobianos e mecanismos de acción. Determinación do nivel de actividade antimicrobiana.
-Tema 2: Avances en vixilancia, prevención e detección de patóxenos. Identificación de grupos clonales e estudo do potencial zoonótico.

Módulo 2 (10h). Introdución á xenómica bacteriana (estrutura e organización dos xenomas bacterianos, análises de xenomas, resistoma, plasmidoma, manexo de bases de datos, etc.).

-Tema 3: Xenómica bacteriana e elementos xenéticos móbiles (secuencias de inserción, transposones, plásmidos, profagos, etc.).
-Tema 4: Mecanismos de sinalización celular e biopelículas.

Módulo 3 (10h). Estudo de alternativas innovadoras ao uso de antibióticos (probióticos, péptidos antimicrobianos, bacteriófagos, nanopartículas, desenvolvemento de vacinas, etc.). Aplicacións biosanitarias.

-Tema 5: Alternativas aos antibióticos para combater as infeccións causadas por superbacterias.
-Tema 6: Terapias innovadoras e aplicacións biosanitarias.

Prácticas (9h): levarán a cabo clases prácticas que se realizarán na aula de informática e no laboratorio onde traballaremos con distintas ferramentas aplicadas en investigación do resistoma e xenómica da resistencia antimicrobiana.

Seminarios (6h): levarán a cabo a presentación e discusión de artigos de investigación por grupos de traballo.
-1 e 2.- Traballaranse contidos relativos ao módulo 1.
-3 e 4.- Traballaranse contidos relativos ao módulo 2.
-5 e 6.- Traballaranse contidos relativos ao módulo 3.

Tutorías (9h):
Estarán dirixidas ao estudo de casos e resolución de problemas.

McNabb, S.J.N.; Shaikh, AT.; Haley, CJ. Modernizing Global Health Security to Prevent, Detect, and Respond. 1ª Ed. 2023. Academic Press (ISBN-13: ‎978-0323909457).

Murray, PR.; Rosenthal, KS; Pfaller, MA. Microbiología médica. 9ª Ed. 2021. Elsevier (ISBN: 9788491130888).

Snyder, LR.; Peters, JE.; Henkin, TM.; Champness, W. Molecular Genetics of Bacteria (4th Edition). 2020. ASM press (ISBN:978-1-55581-627-8).

Goering, RV; Dockrell, HM; Zuckerman, M.; Chiodini, PL. Mims Medical Microbiology and Immunology. 6ª Ed. 2018. Elsevier (ISBN: 9780702071546).

Real García, MD.; Rausell Segarra, C; Latorre Castillo, A. Técnicas de Ingeniería Genética. 1ª Ed. 2017. SINTESIS (ISBN 9788491710714).

Dale, JW.; Park, SF. Molecular Genetics of Bacteria, (5th Edition). 2010. Wiley- Blackwell (ISBN: 978-0-470-74184-9).


Ligazóns:

American Society for Microbiology, http://www.asm.org/

Sociedad Española de Enfermedades Infecciosas y Microbiología Clínica http://www.seimc.org

Sociedad Española de Microbiología http://www.semicrobiologia.org/

Sociedad Española de Quimioterapia http://www.seq.es/

CDC http://www.cdc.gov

Center for Genomic Epidemiology (CGE). https://www.genomicepidemiology.org/

European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases, http://www.escmid.org

National Center for Biotechnology Information (NCBI), http://www.ncbi.nlm.nih.gov/

World Health Organization http://www.who.int

Comp01 - Desenvolver a capacidade de organizar e planificar adecuadamente o traballo, partindo dunha síntese e análise que permitan tomar decisións TIPO: Competencias

Comp06 - Desenvolver a capacidade de aprender de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor TIPO: Competencias

Con07 - Coñecer o mapa de relacións entre moléculas que forman parte do interactoma e aprender a caracterizalas TIPO: Coñecementos ou contidos

Con02 - Adquirir coñecementos e habilidades no desenvolvemento do traballo científico en xenómica bacteriana e comprender a súa relación coa saúde humana, animal e vexetal para o avance do noso coñecemento orientado á saúde TIPO: Coñecementos ou Contidos

H/D02 - Aplicar métodos e tecnoloxías seguros para a aplicación dos novos desenvolvementos en xenómica para o estudo e análise de mecanismos moleculares de resistencia antimicrobiana TIPO: Habilidades ou destrezas.

A consecución da formación básica do alumno realizarase mediante docencia expositiva, docencia interactiva e a realización de traballos.
A docencia expositiva realizarase a través de clases maxistrais (30h), onde se explicarán os fundamentos teóricos da materia axudándose dos medios audiovisuais e doutro tipo que considere conveniente o profesor. Buscarase a participación activa do alumno, que será incentivado a intervir continuamente (debate).
A docencia interactiva realizarase mediante prácticas e seminarios nos que se exporán traballos en grupo.
As prácticas da materia (9h), de asistencia obrigatoria, servirán para a ilustración dos contidos teóricos da materia e estarán orientadas fundamentalmente a que o estudante adquira habilidades e experiencias prácticas.
Os seminarios (6h), permitirán expor actividades en grupo que potenciarán a participación do alumnado desde un enfoque crítico e argumentativo. Ao mesmo tempo, a limitación en canto ao número de alumnos que asistan aos seminarios permitirá favorecer as intervencións a nivel individual desde diferentes perspectivas ou orientacións para os temas traballados, co cal, facilitarán a adquisición de habilidades moi útiles para a consecución de obxectivos fixados.
Finalmente, realizaranse tutorías para aclarar problemas particulares de cada alumno e facilitar o seguimento continuo da materia.
En todo momento usarase como apoio á docencia o Campus Virtual da USC. O curso virtual permite aos alumnos matriculados na materia acceder a todos os contidos impartidos polo profesor, así como dispor de información relativa á materia, programas, horarios, seminarios, tutorías, etc.

O criterio de avaliación é competencial e disporase de ferramentas de retroalimentación para o alumnado. O alumnado DEBERÁ OPTAR por unha das seguintes opcións:

Opción 1: Avaliación continua
Realizarase un seguimento continuado ao longo do semestre da adquisición de coñecementos mediante a realización dunha ou varias probas durante os tres módulos de contidos da materia (preguntas tipo test ou similares). A suma das notas obtidas terá un peso dun 60% na cualificación (20% por módulo). Para APROBAR a materia é OBRIGATORIO superar este apartado de adquisición de coñecementos teóricos, débese alcanzar unha nota mínima dun 4,5 sobre 10 na suma das probas.
Competencias avaliadas: Con07, Con02.

Avaliación das prácticas (10% da cualificación final). Avaliarase valorando a actitude do traballo do alumnado e mediante a realización dun exame escrito ao final das prácticas.
Competencias avaliadas: Comp01, H/D02.

Avaliación dos seminarios (30% da cualificación final). Valorarase a presentación de traballos nos seminarios, a participación activa en clase e a intervención nos debates.
Competencias avaliadas: Comp06.

Opción 2: Avaliación mediante exame final
O exame final (60% da cualificación final) será de exame único, cuxa data de realización é asignada polo Centro e é coñecida antes do inicio do curso académico. Constará de dous partes: a primeira inclúe 30 preguntas tipo test e a segunda entre 3-6 preguntas curtas. O tempo de realización do exame será de 2 horas. Para APROBAR a materia é OBRIGATORIO superar este exame, débese alcanzar unha nota mínima dun 4,5 sobre 10.
Competencias avaliadas: Con07, Con02.

Avaliación das prácticas (10% da cualificación final). Avaliarase valorando a actitude do traballo do alumnado e mediante a realización dun exame escrito ao final das prácticas.
Competencias avaliadas: Comp01, H/D02.

Avaliación dos seminarios (30% da cualificación final). Valorarase a presentación de traballos nos seminarios, a participación activa en clase e a intervención nos debates.
Competencias avaliadas: Comp06.

IMPORTANTE:
Para PODER OPTAR pola avaliación continua o alumnado deberá asistir a un mínimo do 85% das sesións.

É OBRIGATORIA a asistencia a todas as prácticas. Si un/a alumno/a falta a algunha, deberá achegar o xustificante e recuperala canto antes. De non facelo así, considerarase que o/o alumno/a non realizou as prácticas e como consecuencia non poderá aprobar a materia.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o establecido na "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións".

A materia confire 6 créditos ECTS e implica 150 horas de traballo (25 horas/ crédito ECTS).

O traballo persoal desagrégase en:
Estudo individual: 73 horas
Memoria de prácticas: 12 horas
Revisión de bibliografía: 6 horas
Elaboración de traballos, estudo de casos e problemas: 9 horas
Realización de probas de avaliación: 2 horas

O traballo presencial desagrégase en:
Clases maxistrais: 30 horas
Seminarios: 6 horas
Prácticas: 9 horas
Titorías en grupo: 3 horas

Recoméndase a asistencia a clases teóricas e a resolución de dúbidas nas titorías. Levar a materia ao día e profundar nos contidos presentados nas clases de teoría utilizando a bibliografía recomendada. Á súa vez é recomendable asistir á revisión de exames.

Os idiomas de docencia son castelán e galego.
A cualificación da 2ª oportunidade realizarase en base aos resultados obtidos nun exame final similar ao feito na 1ª oportunidade da convocatoria correspondente e ás valoracións obtidas nos demais apartados obxecto de cualificación (prácticas, traballos, avaliación continua; onde só é de carácter obrigatorio a asistencia ás clases prácticas) que se conservarán nas dúas oportunidades de cada convocatoria. Se un alumno debe cursar novamente a materia conservaráselle, se así o desexa, a nota obtida nestes apartados.
Soamente os alumnos que non realizasen ningunha actividade durante o curso serán cualificados con “Non Presentado”.