Intervención familiar e coidadores

• Coñecemento e capacitación para poñer en práctica programas psicoeducativos destinados a dotar aos coidadores/as dos coñecementos, estratexias e habilidades necesarios.
• Capacidade para avaliar as situacións de risco tanto para o cuidador/a como para o/a ancian/a.
• Capacidade para realizar intervencións psicolóxicas destinadas a mellorar a relación de coidado, así como previr e tratar as situacións de risco para os/as cuidadores/as e os anciáns.

• A formación dos/as cuidadores/as
• Habilidades personais relacionadas co coidado
• O estrés dos cuidadores/as: avaliación e intervención
• Intervencións psicosociais para o coidado dos/as cuidadores/as e prevención da dependencia
• Maltrato, abandono e coidado neglixente: factores de risco e programas de intervención

Suministrarase a bibliografía básica a través da aula virtual.

Crespo López, M. y López Martínez J. (2007). El estrés en cuidadores de mayores dependientes: cuidarse para cuidar. Madrid : Pirámide
Izal Fernández de Troconiz, M., Montorio Cerrato, I. y Díaz Veiga, P. (2002). Cuando las personas mayores necesitan ayuda: guía para cuidadores y familiares. Madrid: Instituto de Migraciones y Servicios Sociales.
Losada, A., Montorio, I., Izal, M. y Márquez-González, M. (2006). Estudio e intervención sobre el malestar psicológico de los cuidadores de personas con demencia. El papel de los pensamientos disfuncionales. Madrid: IMSERSO.

Bibliografía complementaria

Alonso, M., López, A., Losada, A. & González, J.L. (2013). Acceptance and commitment therapy and selective optimization with compensation for older people with chronic pain. Behavioral Psychology, 21, 59-79.
Brodaty, H., Green, A., y Koschera, A. (2003). Meta-Analysis of Psycho-social Interventions for Caregivers of people with dementia. Journal of the American Geriatrics Society, 51, 657-664.
Carretero Gómez, S. (2006). La sobrecarga de las cuidadoras de personas dependientes: análisis y propuestas de intervención psicosocial. Valencia: Tirant lo Blanch
Centeno Soriano, C. (2004). Cuidar a los que cuidan: qué y cómo hacerlo. Jaén: Formación Alcalá.
Cohen, C. A., Colantonio, A., & Vernich, L. (2002). Positive aspects of caregiving: rounding out the caregiver experience. International Journal of Geriatric Psychiatry, 17, 184-188.
Connell, C. M., Javenic, M. R., & Gallant, M. P. (2001). The costs of caring: Impact of dementia on family caregivers. Journal of Geriatric Psychiatry & Neurology, 14(4), 179-187.
Doka, K. J. (2000). Mourning psychosocial loss: Anticipatory mourning in Alzheimer’s, ALS, and irreversible coma. En: T. A. Rando (Ed), Clinical dimensions of anticipatory mourning: Theory, and practice in working with the dying, their loved ones, and their caregivers (pp.477-492). Champaign, IL: Research Press.
Ekwall, A. K., Sivberg, B., & Hallberg, I, R. (2005). Loneliness a predictor of quality of life among older caregivers. Journal of Advanced Nursing, 49(1), 23-32.
Eloniemi-Sulkava, U. Rahkonen, T., Suihkonen, S., Jalonen, P., Hentinen, M. & Sulkava, R. (2002). Emotional reactions and life changes of caregivers of demented patients when home caregiving end. Aging and Mental Health, 6(4), 343-349.
Eloniemi-Sulkava, U., Notkola, I. L., Hentinen, M., Kivela, S. L., Sivenius, J., & Sulkava, R. (2001). Effects of supporting community-living demented patients and their caregivers. A randomized trial. Journal of American Geriatrics Society, 49, 1282-1287.
Holmen, K., Ericsson, K. & Winblad, B. (2000). Social and emotional loneliness among non demented and demented elderly people. Archives of Gerontology and Geriatrics, 31, 17-7192.
Lopez, J., Romero-Moreno, R., Marquez-González, M., & Losada, A. (2012). Spirituality and self-efficacy in dementia family caregiving: trust in God and in yourself. International Psychogeriatrics, 24, 1943-1952.
Losada, A., Nogales-González, C., López, J., Márquez-González, M. y Jiménez-González, E. (2013). Ayuda psicológica a cuidadores de personas con demencia en diferentes escenarios. Información Psicológica, 105, 60-77.
Losada, A., Márquez-González, M. & Romero-Moreno, R. (2011). Mechanisms of action of a psychological intervention for dementia caregivers: effects of behavioral activation and modification of dysfunctional thoughts. International Journal of Geriatric Psychiatry, 26, 1119-1127.
Márquez-González, M., Losada, A., Peñacoba, C. y Romero-Moreno, R. (2009). El optimismo como factor moderador de la relación entre el estrés y la depresión de los cuidadores informales de personas mayores dependientes. Revista Española de Geriatría y Gerontología, 44, 235-237.
Meuser, T. M., & Marwit, S. J. (2001). A comprehensive stage-sensitive model of grief in dementia caregiving. The Gerontologist, 41(5), 658-670.
Pinquart, M. & Sorensen, S. (2003). Differences between caregivers and non-caregivers in psychological health and physical health: A meta analysis. Psychology and Aging, 18(2), 250-267.
Romero-Moreno, R., Márquez-González, M., Mausbach, B.T., & Losada, A. (2012). Variables modulating depression in dementia caregivers: a longitudinal study. International Psychogeriatrics, 24, 1316-1324.
Rudd, M. G., Viney, L. L., & Preston, C. A. (1999). The grief experienced by spousal caregivers in dementia patients: The role of place of care of patient and gender of caregiver. International Journal of Aging & Human Development, 48, 217-240.
Schulz, R., Beach, S. R. (1999). Caregiving as a risk factor of mortality. Journal of American Medical Association, 282, 2215-2219.
Schulz, R., O´Brien, A., Czaja, S., Ory, M., Norris, R., Lynn, M. M. & cols. (2002). Dementia Caregiver intervention research: in search of clinical significance. The Gerontologist, 42, 5;589-602.

BÁSICAS E XERAIS

CG3 - Planificar, desenvolver e supervisar o proceso de avaliación psicoxerontolóxica nos diferentes contextos e ámbitos de actuación.
CG4 - Deseñar, desenvolver, supervisar e avaliar plans e programas de intervención e tratamento psicoxerontolóxico en función da avaliación previa e das variables individuais, sociais e institucionais.
CG5 - Amosar habilidades de comunicación interpersoal e de manexo das emocións axeitadas para unha interacción efectiva coas persoas maiores, familiares, coidadores/as e demáis profesionais implicados na atención xerontolóxica.
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en entornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados con súa área de estudo
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuizos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuizos

TRANSVERSAIS

CT2 - Amosar un sentido crítico razoable, curiosidade intelectual e capacidade de argumentación sobre problemas complexos.
CT3 - Desenvolver as habilidades no manexo de tecnoloxías da información e comunicación.
CT5 - Desenvolver a capacidade para traballar en grupo e solucionar problemas de forma cooperativa.

ESPECÍFICAS

CE2 - Ser capaz de planificar e desenvolver unha avaliación utilizando os instrumentos e técnicas máis convenientes.
CE5 - Saber planificar y desarrollar programas de intervención seleccionando los objetivos, los procedimientos y los instrumentos más apropiados en función de las características del problema y del contexto.
CE7 - Saber asesorar e intervir no ámbito familiar das persoas maiores tanto sas coma enfermas.
CE8 - Saber deseñar e planificar programas de intervención ambiental e social que axuden a mellorar a calidade de vida das persoas maiores.
CE9 - Coñecer os recursos e a organización do sistema de atención sociosanitaria ás persoas maiores.
CE10 - Saber adecuar as actuacións ao marco legal e administrativo correspondente e promover os cambios que se consideren nesarios para mellorar a atención ás persoas maiores.

Fase inicial con metodoloxía expositiva. Boa parte da materia se imparte por medio de actividades prácticas e simuladas. As tarefas desta materia poderían estar vinculadas a Proyectos de ApS.

-Participación en clase e titorías: 30%
-Examen ou Informe de traballos individuais ou en grupo: 70%.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.

Non se admite dispensa de asistencia.

El tiempo de Trabajo no-presencial del estudiante se estima en 50 horas.

Recoméndase un análise pormenorizado dos materiais suministrados a través da aula virtual.