Xestión de instalacións, innovación hostaleira e sustentabilidade medioambiental

A evolución da industria hostaleira está intimamente relacionada coa capacidade do sector para identificar as posibilidades de mellora na xestión enerxética.
A pesar de que é a enerxía a que pode permitir aos establecementos hostaleiros alcanzar unha maior calidade nos servizos prestados, tamén é certo que existe a necesidade de racionalizar a súa factura de enerxía global, cuestión sen dúbida prioritaria ao representar o gasto enerxético nestas empresas ao segundo capítulo máis relevante dos seus custos.
Por iso, é importante tomar conciencia da importancia que supón o gasto enerxético, e potenciar o seu aforro, nos establecementos hostaleiros para que realicen non só un control rigoroso do seu consumo de enerxía, gas e auga e coñezan en detalle as súas instalacións enerxéticas, senón que comecen a aplicar as novas tecnoloxías de optimización enerxética existentes no mercado e cuxos custos se vexan rapidamente amortizados.

Debemos ter en conta que o sector hostaleiro está sometido a uns elevados niveis de consumo de enerxía, polos seus esixentes estándares e condicións de confort. Para actuar correctamente, é necesario avaliar ben todas as variables para así determinar a través de cales se terá maior eficacia. O aforro enerxético que podamos conseguir cunha boa combinación de actuacións axudará a incrementar a rendibilidade ademais de conseguir unha mellora a efectos ambientais.

A industria hostaleira atópase nunha encrucillada onde a dixitalización vólvese esencial. A innovación e a dixitalización hostaleira vai máis aló dun sistema de reservas en liña ou a presencia web. As novas tecnoloxías emerxen para dar paso a unha era de dixitalización desde a construción, ata a xestión e mantemento dos activos hostaleiros.

Esta tecnoloxía xoga un papel fundamental para desenvolver edificios máis sostibles e eficientes, elemento moi importante para o sector hostaleiro.

Imos explorar como a adopción de xemelgos dixitais, así como a IA, están a transformar a xestión hostaleira, marcando un fito na integración da sustentabilidade en cada aspecto do ciclo de vida dun hotel.

Por tanto, os obxectivos prioritarios da materia serán:

• Saber identificar as principais instalacións dun establecemento hostaleiro, establecer criterios para dimensionar as distintas dependencias dun edificio, comprender a importancia da eficiencia e a aplicación de técnicas de aforro enerxético, considéranse puntais ineludibles no labor do directivo hostaleiro actual.
• Analizar as principais normativas, directivas e recomendacións europeas, nacionais e autonómicas, relacionadas cos requisitos básicos das instalacións e a clasificación de establecementos de aloxamento e restauración.
• Comprender a importancia da xestión de mantemento na industria hostaleira, garantindo a salubridade, seguridade e hixiene das instalacións e os seus usuarios.
• Coñecer a normativa sobre seguridade contra incendios en instalacións de hotelaría e restauración, e plans de emerxencia e evacuación.
• Identificar os principais programas e certificacións de calidade e xestión ambiental aplicables a establecementos de aloxamento e restauración.
• Desenvolvemento dunha conciencia ambiental para os futuros traballadores do sector desde a óptica da sustentabilidade.
• Distinguir os diferentes conceptos de decoración de interiores e ambientación, e a súa adaptación á industria hostaleira.
• Estimar a importancia da innovación técnica e organizativa como vantaxe competitiva no sector da hostalería.

1. Normativas e requisitos básicos das instalacións hostaleiras.
2. Xestión de mantemento, seguridade contra incendios e plans de emerxencia.
3. A sustentabilidade nos establecementos de aloxamento e restauración.
4. Programas e certificacións de calidade e xestión ambiental.
5. Decoración e ambientación de establecementos hostaleiros.
6. A innovación en hostalería. Novas tendencias.

Bibliografía básica
Os contidos da materia están recollidos nas presentacións que poden atopar no campus virtual, é esencial que accedan habitualmente, pois é nesta plataforma onde se comparten materiais didácticos e organización da materia.


Bibliografía complementaria
Ricardo Lucas Fernández. (2019) La dirección estratégica en la empresa hotelera. Cómo crear valor y ventajas competitivas en la empresa hotelera.
Fredy Rijalba Palacios. (2018) Gestión de la energía y facilities management en la industria hostelera. Grupo SPS Training.
Jesús Felipe Gallego. Hoteles y restaurantes sostenibles. Caminando hacia el 2030. Bubok Editorial.
Miguel Castañeda. (2023) Organizaciones sostenibles: nueve pasos para crear sostenibilidad corporativa. Editorial Círculo rojo.
Ramon Bastida Vialcanet. (2023) Normas europeas de información sobre sostenibilidad. Guía de aplicación práctica (ESRS). Bresca Ediciones.

Sitios web de instituciones y organizaciones relacionadas con el medioambiente, la normalización, la sostenibilidad y la eficiencia energética:

http:// www.aec.es/ Asociación española para la calidad.
http:// www.unwto.org/ Organización mundial de turismo.
http:// biodiv.unwto.org/ Unidad asesora sobre turismo y biodiversidad de la OMT.
http:// www.ithotelero.com/ Instituto tecnológico hotelero.
http:// www.mincotur.gob.es/ Ministerio de industria, comercio y turismo.
http:// www.codigotecnico.org/ CTE.
http:// www.aenor.com/ AENOR.

Básicas e Xerais

B1. Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo (a xestión e dirección de empresas hostaleiras).
B2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo (ámbito das empresas hostaleiras).
B3. Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes, de índole social, científica ou ética (normalmente no seu campo de estudo).
B4. Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, metodoloxías, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado, tanto mediante comunicación oral como escrita no seu ámbito de estudo.
B5. Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía en todo tipo de contextos.
G1. Formar profesionais que sexan capaces de desempeñar tarefas de xestión e dirección nas organizacións empresariais hostaleiras, desenvolvendo habilidades de liderado, cunha clara orientación de servizo ao cliente, alta capacidade de adaptación permanente e innovación e orientación a resultados nas diferentes áreas do sector, favorecendo o desenvolvemento sostible e respectando a diversidade e multiculturalidad: Organizar e analizar a información, identificar oportunidades, definir obxectivos e estratexias, planificar, deseñar e asignar recursos, dirixir e motivar persoas, resolver problemas e tomar decisións, alcanzar obxectivos e avaliar resultados.


Transversais
T1- Capacidade de xestión da información, análise e síntese
T2- Capacidade de organización e planificación
T4-Coñecementos de linguas estranxeiras relativos ao ámbito de estudo
T5- Resolución de problemas e toma de decisións
T6- Traballo en equipo
T10- Razoamento crítico, compromiso ético e social
T14- Motivación pola mellora continua da calidade e a sustentabilidade ambiental
AV/AV3- Respecto, tolerancia e responsabilidade persoal e profesional


Específicas
E8. Comprender a importancia das revisións de equipos e instalacións.
E10. Coñecer e sensibilizar sobre a eficacia de aplicación de técnicas no campo da xestión da calidade ambiental no sector hostaleiro. Normas UNE-EN –ISO, Normativa EMAS etc.
E12. Coñecer e aplicar o procedemento operativo do ámbito de aloxamento.
E13. Coñecer e aplicar o procedemento operativo do ámbito de restauración e a gastronomía.
E14. Analizar e utilizar as tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) no sector hostaleiro.
E18. Detectar necesidades de planificación técnica de infraestruturas e instalacións hostaleiras (alojativas e de restauración).
E19. Comprender a importancia da sustentabilidade, tanto a nivel económico, social e ambiental, contribuíndo ao desenvolvemento sostible no ámbito gastronómico e hostaleiro.
E20. Identificar, investigar e avaliar problemas, xerar novas ideas e conceptos de maneira creativa e aplicar solucións ao deseño e definición de propostas innovadoras no ámbito gastronómico e hostaleiro.

A materia expón unha aprendizaxe de formación teórica e práctica no Centro:

•Clase maxistral participativa: Con esta metodoloxía promóvese o coñecemento por comprensión. O alumno/para asume a responsabilidade e protagonismo da aprendizaxe, tentando xerar a necesidade de seguir aprendendo coa creación dun ambiente de traballo persoal e colaborativo entre todo o alumnado.
•Método do Caso: Preséntase ao alumno/a un problema real complexo que lle vai a permitir enlazar a teoría coa práctica e transferir os seus coñecementos a unha situación real. levará a cabo en clase facendo que o alumno/para participe de forma activa nel.
•Conferencias: Poderase convidar a profesionais do sector para dar charlas sobre aspectos concretos dalgún dos temas que forman a materia.

O sistema de avaliación terá en conta todas as actividades realizadas polo alumnado que se indiquen a continuación, en cada unha das oportunidades para superar a materia. O alumnado que non supere a materia na primeira oportunidade terá dereito a unha segunda oportunidade, que será a que figure no expediente académico no caso de que a cualificación alcanzada fose superior.

Primeira oportunidade ordinaria:

A avaliación do alumno/a realizarase seguindo un proceso de avaliación continua baseado na realización de probas teórico–prácticas, o que permitirá valorar a evolución do proceso de aprendizaxe e a adquisición de competencias por parte do alumno/a.

Aspectos para avaliar e ponderacións:

Probas de avaliación continua (PEC) de teoría (2) durante o curso con preguntas para desenvolver, tipo test e de relacionar conceptos aplicados á práctica. Ponderación do 60%.

Traballo grupal sobre instalacións. (1). Ponderación do 40%.

Os alumnos que en base aos requisitos anteriores obteñan unha cualificación igual ou superior a 5 terán dereito á non realización do exame final, converténdose a cualificación da avaliación continua na nota final da materia en 1ª convocatoria.
No caso de que o/a alumno/a non cumpra estes requisitos, a media do control continuo supoñerá un 60% da súa nota e o exame final o 40%. En caso de non alcanzar un 4 no exame final, non fará media coa nota da avaliación continua e a nota final da materia será a nota obtida no exame final. A nota para superar a materia será como mínimo 5.

No CSHG a asistencia a clase é obrigatoria e parte importante da formación do alumno/a, polo que as ausencias repetidas ás actividades presenciais consideraranse unha falta de rendemento e por tanto afectarán á cualificación da materia, do seguinte modo:

•Cómputo total de horas presenciais (45 horas): 30% de ausencias e penalización de -1 punto (14 horas); 60% de ausencias e penalización de -2 puntos (27 horas).
•Se o alumno/para alcanza un 80% de ausencias sobre o total das horas presenciais (45 horas), a materia considerarase suspensa cunha cualificación de 0.
O plaxio e ou uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas e ou probas será penalizado na avaliación, segundo o indicado no Regulamento Interno.
Segunda oportunidade extraordinaria:
Nesta situación non se ten en conta a avaliación continua, considerando única e exclusivamente a nota obtida no exame final para a parte de formación no centro. A nota para superar a materia será como mínimo 5.


Segunda e posteriores convocatorias- Sistema de avaliación para alumnado repetidor:

En posteriores convocatorias, en cada unha das súas dúas oportunidades, a avaliación consistirá nun exame final, cuxa nota supoñerá o 100% da cualificación. A nota para superar a materia será como mínimo 5.

As actividades formativas e a súa dedicación en horas serán as seguintes:
•Clases expositivas (30 horas), clases interactivas (10 horas), horas de titorías e exames (5 horas) e traballo autónomo do estudante (75 horas).

Todo o referente á organización do traballo no hotel viuse nas prácticas do primeiro e segundo curso vinculadas aos departamentos de alimentos e bebidas e aloxamento, polo que a súa experiencia de primeiro e segundo ano facilitan unha visión global do establecemento hostaleiro e permite un enfoque cara á xestión do mesmo.
A asistencia e participación ás clases facilitan o entendemento e estudo da materia; os exemplos e experiencias comentados nas sesións maxistrais axudan a dimensionar os conceptos teóricos