Traballo Social, Procesos Migratorios e Diversidade Cultural

- Coñecer e comprender de forma crítica os desequilibrios, desigualdades sociais e de poder, que xeran os mecanismos de discriminación e opresión derivados das relacións étnicas e culturais, incorporando os valores propios dunha cultura da paz e da democracia.

- Ser capaz de detectar os mecanismos de exclusión e discriminación no acceso das persoas migrantes á protección social e suscitar fórmulas para corrixilos.

- Coñecer e comprender as diferentes perspectivas teóricas e metodolóxicas con persoas migrantes.

- Coñecer o marco normativo de referencia dos procesos migratorios.

- Ser capaz de formular, implementar e avaliar programas sociais para persoas migrantes e coñecer o desempeño das funcións dos traballadores e traballadoras sociais na súa xestión.

- Ser capaz de aplicar estratexias de resolución de conflitos interculturais por medio da negociación e da mediación.

Tema I: Procesos migratorios.

Tema II: Políticas migratorias.

Tema III: Marco xurídico: Estranxeiría aplicada ao Traballo Social.

Tema IV: Intervención con persoas inmigrantes desde o Traballo Social.

Tema V: A práctica do traballo social intercultural: diversidade cultural, interculturalidad e mediación intercultural.

BÁSICA:
Achotegui, J. (2020). El Síndrome de Ulises: Contra la deshumanización de la migración. Ned.
Alonso, J.M. e Alemán, C. (2020). El Sistema de Servicios Sociales. Nuevas tendencias en España. Tirant lo Blanch.
Bauman, Z. (2016). Extraños llamando a la puerta. Paidós.
Essombra, M. A. (2012). Inmigración e interculturalidad en la ciudad: principios ámbitos y condiciones para una acción comunitaria intercultural en perspectiva europea. Graó.
Fundación ANAFE-CITE. (2008). La intervención social con poblaciones inmigradas: Manual para profesionales de Servicios Sociales. http://www.navarra.es/NR/rdonlyres/0C35C220-5BE4-45F0-8FA5-8BA5743EFF94…
Ley Orgánica 4/2000, de 11 de enero, sobre derechos y libertades de los extranjeros en España y su integración social. Boletín Oficial del Estado, 10, sec. I, 1139 a 1150.
Malagón, J. L. e Sarasola, J. L. (Coord.). (2005). Manual de atención social al inmigrante. Almuzara.
Malgesini, G. e Giménez, C. (2000). Guía de conceptos sobre migraciones, racismo e interculturalidad (2ª ed.). Catarata.
Raya, E.E. (2006). La práctica del trabajo social con población inmigrante en España: responsabilidad ético-política, limitaciones de la perspectiva metodologicista y aportaciones de los modelos de intervención en medio pluriétnico. Acciones e investigaciones sociales, Extra 1(22), 85-105.
Sánchez, J. e Franco, F. (2011). Guía para Orientación Legal en Inmigración. Lex Nova.
Salazar, O. (2017). Autonomía, género y diversidad: itinerarios feministas para una democracia intercultural. Tirant lo Blanch.
Sue, D. W. (2013). La práctica del trabajo social multicultural. Limusa.
Vidal, F. e Charaf, M. (2011). Los aeronautas: exclusión extrema e inmigración. UNE.

COMPLEMENTARIA:
Abarca, A. P., Alonso-Olea, B., La Cruz, J. M., Martín, I. e Vargas, M. (2011). Inmigración y Extranjería: régimen jurídico básico (5ª ed.). Codex.
Accem. (2008). Análisis de las Migraciones: España como “Emisor” y “Receptor de Inmigrantes” . Accem.
Achotegui, J. (2002). La Depresión de los Inmigrantes: Una Perspectiva Transcultural. Mayo.
Castro, A. (2011). Sos… Soy Inmigrante: el síndrome de Ulises. Pirámide.
Catala, M. (Coord.). (2009). Miradas y Voces de la Inmigración. Montesinos.
Escarbajal, A. (2009). Educadores, Trabajadores Sociales e Interculturalidad. Dykinson.
Escarbajal, A. (2010). Interculturalidad, Mediación y Trabajo Colaborativo. Narcea.
Izquierdo, A. (2010). Del suelo al arraigo: La inmigración en España durante la primera década del S. XXI. Universidad de A Coruña.
Izquierdo, A. e Wayne, A. C. (2012). Política de Control Migratorio: Estudio Comparado de España y EE.UU. Bellaterra.
Livi, M. (2012). Breve Historia de las Migraciones. Alianza Editorial.
Marchioni, M. e Morín, M. L. (2014). El Proyecto de Intervención Comunitaria Intercultural (ICI): Una experiencia avanzada en el terreno comunitario. http://quadernsanimacio.net/ANTERIORES/veinte/index_htm_files/intervenc…
Nahïr, S. (2016). Refugiados frente a la catástrofe humanitaria: una solución real. Crítica.
Solanes, A. e Spina, La, E. (Coords.). (2014). Políticas migratorias, Asilo y Derechos Humanos. Tirant lo Blanch.
Veronesi, S. (2019). Salvar vidas en el mediterráneo. Un planfleto íntimo contra el racismo. Anagrama.

COMPETENCIAS XENÉRICAS:

- Posuír e comprender os coñecementos que definen ao Traballo Social como disciplina científica, incluíndo as súas teorías, métodos e ámbitos de aplicación, a un nivel que se apoia nas publicacións máis avanzadas e inclúe algúns dos aspectos máis relevantes que están na vangarda do coñecemento neste campo.

- Saber aplicar eses coñecementos na súa actividade profesional e saber elaborar e defender argumentos sobre as cuestións que incumben ao Traballo Social, facendo uso dos seus coñecementos sobre a realidade social, as teorías, os modelos e os métodos científicos propios.

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS:

- Establecer relacións profesionais ao obxecto de identificar a forma máis adecuada de intervención.

- Coñecer estratexias para intervir con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para axudarlles a tomar decisións ben fundamentadas achega das súas necesidades, circunstancias, riscos, opcións preferentes e recursos.

- Valorar as necesidades e opcións posibles para orientar unha estratexia de intervención.

- Saber responder a situacións de crises valorando a urxencia das situacións, planificando e desenvolvendo accións para facer fronte ás mesmas e revisando os seus resultados.

- Adquirir habilidades para interactuar con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para conseguir cambios, para promocionar o desenvolvemento dos mesmos e para mellorar as súas condicións de vida por medio da utilización dos métodos e modelos de Traballo Social, facendo un seguimiento con regularidad dos cambios que se producen ao obxecto de preparar a finalización da intervención.

- Desenvolver aptitudes para saber apoiar o desenvolvemento de redes para facer fronte ás necesidades e traballar a favor dos resultados planificados examinando coas persoas as redes de apoio ás que poidan acceder e desenvolver.

- Coñecer e utilizar a mediación como estratexia de intervención destinada á resolución alternativa e complementaria de conflitos en diversos ámbitos, tales como o familiar, escolar, comunitario e intercultural.

COMPETENCIAS TRANSVERSAIS:

- Capacidade de análise e síntese.
- Capacidade de comunicación oral e escrita.
- Capacidade de traballo en equipo.
- Capacidade para as relacións interpersoais.
- Capacidade de recoñecemento á diversidade e a multiculturalidade.
- Capacidade de razoamento crítico.
- Capacidade de compromiso ético.
- Capacidade de aprendizaxe autónoma.
- Capacidade de motivación pola calidade.

A metodoloxía utilizada combina a docencia de clases expositivas, interactivas, titoría en grupo reducido e o traballo persoal. Preténdese que o alumnado, individual e/ou en equipo, desenvolva actividades de participación activa: traballo con textos e/ou datos, estudo de casos, aplicación de teorías, técnicas, destrezas e habilidades a supostos prácticos, análise de vídeos, entre outras.

A finalidade das clases expositivas é a explicación dos aspectos básicos de cada tema establecidos no programa, proporcionando a información necesaria que permita ao alumnado a aprendizaxe autónoma e colectiva.

A docencia interactiva pretende que o alumnado, individual e/ou de forma grupal, desenvolva actividades de participación activa, como as sinaladas no primeiro parágrafo deste apartado.

Nas titorías presenciais en grupo reducido, dinamízase, orienta e supervísase o traballo autónomo do alumnado, á vez que permite facer un seguimento e orientación de tarefas e actividades de desenvolvemento individual e/ou colectivo da docencia expositiva e interactiva.

A través das titorías individuais asesórase ao alumnado para o desenvolvemento das actividades propostas e, ademais, é un espazo de encontro no que se poden clarificar dúbidas, facer achegas, entre outros aspectos.

Preténdese que o alumnado, individual e colectivamente, participe de forma activa na construción de coñecementos. Para iso levaranse a cabo metodoloxías participativas. Estas descríbense como un proceso vivo, dinámico, que se desenvolve en interacción, para xerar reflexión compartida sobre o que se fai, se busca, aspira e desexa desde unha visión colectiva. Implican intercambio e relación integral entre a práctica e a teoría.

Implican un esforzo permanente e sistemático de análise, estudo, reflexión da realidade, dos proxectos e prácticas de intervención que se levan a cabo. Por tanto, implican recoller feitos, situacións, contidos, conceptos, valores, traballar coas emocións; así como coa realidade nos seus diversos aspectos, e/ou interpretacións. Para iso, levaranse a cabo actividades participativas (visuais, auditivas, corporais, vivenciais, de descubrimento individual e colectivo), vinculas ao contexto, a casos, experiencias, aplicando técnicas, destrezas, habilidades, entre outras. Ademais, combinarase o anterior co uso e análise de material audiovisual e bibliográfico.

Poderán producirse cambios na metodoloxía da materia cando así sexa acordado entre a profesora e o alumnado e sempre que supoña unha mellora para a aprendizaxe.

A avaliación da materia realízase mediante avaliación continua e a superación de exames.

A avaliación mediante exames ten un peso do 60% sobre a cualificación global, polo que o peso da avaliación continua é do 40%. Na avaliación continua inclúese a puntuación pola realización de exercicios individuais, grupais, así como por asistencia a clases.

É necesario conseguir a puntuación mínima de apto no exame para poder sumar a puntuación obtida na avaliación continua.

Na guía da materia que se entrega ao comezo das clases especifícase o desenvolvemento da docencia, o contido e puntuación correspondente a cada tarefa de avaliación continua.

A puntuación obtida nas actividades de avaliación continua conservarase no curso posterior a non ser que algunhas destas actividades sexan eliminadas e/o incorporadas outras novas. Neste último caso deberán realizarse de novo para obter a puntuación correspondente. Por tanto, o alumnado que non supere a materia, e desexe conservar a puntuación obtida no curso anterior debe solicitalo a el/a docente da materia a través dun correo electrónico durante o primeiro mes de clase.

PERSOAS CON DISPENSA DE ASISTENCIA

O alumnado que xustifique a imposibilidade de asistir ás clases, e teña concedida dispénsaa de asistencia, poderá compensar as faltas coa realización das tarefas, prácticos ou traballos establecidos polo/a docente da materia. Por tanto, o alumnado deberá poñerse en contacto a través do correo electrónico co/a docente nun prazo de 5 días hábiles, desde a data de publicación da acta na que na que figura a resolución favorable de dispénsaa de asistencia.

SISTEMA DE CONTROL DE ASISTENCIA

O sistema de control de asistencia é o establecido polo centro.

O prazo e os motivos polos que se poden xustificar as faltas de asistencia son os establecidos na Normativa de asistencia a clase nos ensinos adaptados ao Espazo Europeo de Educación Superior (Acordo do Consello de Goberno da USC do 25 de marzo de 2010).

No suposto de non asistencia a clases nas que se realizan tarefas puntuables e exista xustificación de asistencia pódense compensar coa elaboración de traballos e exercicios propostos polo/a docente.
Unha vez téñase confirmación da xustificación das faltas de asistencia, o alumnado ten que poñerse en contacto co/a docente para o encargo da tarefa compensatoria no caso de que proceda a realización dunha actividade puntuable. Para o efecto, unha vez publicada a acta na que conste a xustificación da/ s falta/ s de asistencia, o alumnado ten un prazo de 5 días hábiles máximo para contactar co/a docente través de correo electrónico.

Traballo persoal do alumnado:

- Estudo autónomo individual ou en grupo: 50 horas.
- Exercicios: 15 horas.
- Lectura de textos: 10 horas.
- Elaboración de traballos, visualización de material: 20 horas.
- Outras tarefas propostas: 4 horas.
- TOTAL: 99 horas.

A participación nas clases é fundamental para a integración dos coñecementos teóricos e prácticos, e para que o alumnado senta a maior vinculación cos contextos profesionais.
Recoméndase, durante o desenvolvemento temporal da materia, manter un contacto periódico coa profesora encargada para a clarificación e a orientación bibliográfica precisa para poder afondar nos aspectos de maior interese.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e de revisión de cualificacións.

Recoméndase ler a guía da materia que se facilita ao alumnado o primeiro día de clase, nela amplíanse os contidos do programa, en canto a planificación, datas importantes, actividades, puntuacións de estas, pautas de entrega de traballos, bibliografía, entre outros aspectos.