Delincuencia e control social

-Coñecer os fenómenos básicos de "reacción social", "control social informal", presións internas e externas para o delito, controis internos e externos para o delito.
- Coñecer o control social formal e as súas principais manifestacións. Institucións de control social.
- Coñecer os vínculos entre os cambios nos fenómenos sociais e os mecanismos de control social.
- Que o alumno coñeza as teorías e mecanismos do control psicosocial e a súa relación co delito.
- Que o alumno adquira coñecementos sobre a prisión e os efectos psicosociais da estancia na prisión.

Módulo 1.- Procesos de Socialización, Control Social e Desviación. Control social formal e informal. Mecanismos e sistemas de control. Control social na organización formal.

Módulo 2.- Roles, expectativas e control social. Conflicto de rol. Resolución de la tensión producida por el conflicto.

Módulo 3.- Presiones ambientales criminóxenas e amortiguadores sociais da presión criminóxena.

Módulo 4.- Modelos comunitarios de control social do delito. Prevención do delito.

Módulo 5.-. Efectos psicosociais da prisionización vs. medidas alternativas. Impacto da prisión. Encarcelamento e reincidencia. Perspectiva de xénero e prisionización.

Bibliografía básica
Arce, R. Fariña, F.(2003).(Eds.). Avances en torno al comportamiento antisocial, evaluación y tratamiento. Madrid: Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales.
Berger, P. (1979) Introducción a la Sociología. Limusa. México
Fariña, F., Arce, R., y Novo, M. (2008). Neighborhood and community factors: Effects on deviant behavior and social competence. The Spanish Journal of Psychology, 11(1), 78-84.
Garland, D. (2012). La Cultura del control. Crimen y orden social en la sociedad contemporánea. Gedisa editorial. Barcelona.
Giddens, A. (2010). Sociología. Alianza Editorial. Madrid
Novo, M., Pereira, A., Vázquez, M.J., Amado, M.,B. (2017) Adaptación a la prisión y ajuste psicológico en una muestra de internos en centros penitenciarios. Acción Psicológica, 14 (2), 113-128.
Vozmediano, L., y y San Juan, C. (2010). Criminología Ambiental: Ecología del delito y de la seguridad. Barcelona: UOC.

Bibliografía complementaria
Bergalli, R. (2003). Sistema penal y problemas sociales.Valencia : Tirant lo Blanch.
Cohen, S. (1988). Visiones del control social. Delitos, castigos y clasificaciones. Ed PPU, Promociones y Publicaciones Universitarias. Barcelona.
Garrido, V.(2006). Principios de Criminología. Tirant lo Blanch. Valencia.
Goffman, E. (1972). Internados. Amorrortu Editores.
Melossi, D. (2018). Controlar el delito, controlar la sociedad. Teorías y debates sobre la cuestión criminall. Ed. Siglo XXI. Buenois Aires.
Pereira, A., Arce,R., y Novo, M. (2016). Evaluación del papel de la prisionización en la adaptación y afrontamiento en penados. En A. Andrés-Pueyo, F. Fariña, M. Novo y D. Seijo (Eds.), Avances en Psicología Jurídica y Forense. Santiago de Compostela: Sociedad Española de Psicología Jurídica y Forense.
Vázquez, M. J., Fariña, F., Arce, R., y Novo, M. (2011). Comportamiento antisocial y delictivo en menores en conflicto social. Vigo: Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo.
Vilariño, M., Gancedo, Y., Marcos, V., y Novo, M. (2024). Mujer y prisión. Un abordaje con perspectiva de género desde el paradigma de Justicia Terapéutica. En F. Vázquez-Portomeñe (Eds), Violencia contra la mujer. Manual de apoyo para el Grado en criminología (pp. 515-536). Tirant lo Blanch. ISBN: 978-84-1147-283-8

COMPETENCIAS BÁSICAS E XERAIS:
CG1 - CG interpersoal: habilidade para colaborar cos demais e interactuar, tanto con profesionais das distintas facetas do
actividade criminolóxica, como en equipos interdisciplinares e multiculturales.
CG2 - CG Instrumental: capacidade de reflexión crítica e construtiva e argumentar e expresarse organizado e
razoado
CG6 - CG Instrumental: capacidade para reunir, interpretar e sintetizar datos e información (en particular a través da rede)
ciencia da computación), dentro da súa área de estudo
CG10 - CG interpersoal: recoñecemento da diversidade e multiculturalismo

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS:
CE2 - Capacidade para avaliar os fundamentos metodolóxicos e científicos das distintas teorías relevantes sobre o crime, a
delincuente, victimización e respostas ao crime e desvío
CE3 - Comprensión básica da organización, estrutura e funcionamento do sistema de execución penitenciaria e das medidas
alternativas, así como os métodos e estratexias necesarios para lograr a reintegración social dos condenados e dos
redución dos efectos perniciosos da prisión

As clases teóricas consistirán en sesións expositivas e / ou demostrativas, nas que se explican e expóñense os contidos principais do programa. Por outra banda, as clases interactivas inclúen seminarios para apoiar as clases teóricas, que fomentan a construción do coñecemento a través da participación compartida (profesor-alumno), dependendo da lectura especializada. Ademais, nas clases interactivas desenvólvense casos prácticos e debates que ilustran os contidos desenvolvidos. Para visualizar algúns dos problemas da investigación empírica tentará desenrolarse algún traballo de campo

O sistema de avaliación da materia basearase na avaliación dos seguintes criterios e elementos:
• O 70% da nota obterase despois de superar o exame final sobre os contidos da materia. O exame final consistirá nunha proba de desenvolvemento e redacción dunha parte do programa e unha proba tipo de proba obxectiva.
• Un 30% procederá da avaliación das actividades complementarias realizadas ao longo do curso.
Para os estudantes con exención de docencia, o 100% da nota será determinado polo exame final. Estes alumnos poderán asistir durante todo o curso ás titorías que necesite.
A cualificación dunha convocatoria en que o alumno non se presenta ou non supera os obxectivos establecidos será de suspenso, salvo que o estudante non realice ningunha actividade académica avaliable conforme ao establecido na programación ou guía docente, caso en que constará como non presentado/a.

As datas e horas da revisión do exame estableceranse e desenvolveranse de acordo co regulamento interno da USC.

O mesmo sistema de avaliación aplicarase a todas as convocatorias. Así, no caso de non superar a materia na convocatoria de maio a xuño (1ª oportunidade), na convocatoria de xullo (2ª oportunidade) só se repetirá a proba obxectiva, mantendo a puntuación obtida nas actividades desenvolvidas ao longo do curso. Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións

O tempo de estudo e o traballo persoal estimado, ademais da asistencia ás sesións expositivas e interactivas da materia, ten unha media dun promedio aproximado de tres horas semanais.

Para superar a materia considérase conveniente e recomendable para os alumnos o seguinte:
- Asistencia regular ás clases.
- Análise, reflexión e estudo das lecturas complementarias á docencia.
- Elaboración dos traballos propostos durante o curso.

Os obxectivos da materia están aliñados cos ODS (Axenda 2030) e contribúen a que o alumnado coñeza os ODS 3, 5 e 16, e a que os relacione cos contidos tratados na materia.