Alimentación animal

Adquisición de coñecementos básicos para comprender os programas de racionamento na produción animal.
Coñecer a clasificación de nutrientes e alimentos.
Recoñecer as principais materias primas utilizadas na alimentación animal.

A memoria do título contempla para esta materia os seguintes contidos:

Táboas de caracterización dos alimentos e a súa interpretación. Necesidades dos animais en función de diferentes variables produtivas e reprodutivas. Determinación do valor nutricional dos alimentos. Identificación das materias primas máis empregadas na formulación: materias proteicas, enerxéticas, oleaxinosas, fibrosas, forraxes deshidratadas, forraxes ensiladas, correctores vitamínicos e aditivos. Caracterización de forraxes segundo o seu estado de conservación. Influencia na capacidade de inxestión dos animais. Interacción da alimentación coa fisioloxía do animal.

Estes contidos desenvolveranse segundo o seguinte temario (a duración asignada a cada actividade pode variar en función do desenvolvemento de cada contido):

DOCENCIA EXPOSITIVA (12 horas presenciais / 24 horas de traballo non presencial)
Tema 1. A alimentación animal, o contido en nutrientes dos alimentos, o uso dixestivo e metabólico dos nutrientes e a formulación das racións (3 h / 6 h).
Tema 2. Necesidades de nutrientes dos animais, tipos e valoración das necesidades (2 h / 6 h).
Tema 3. Contido en nutrientes dos distintos alimentos, composición química dos alimentos, clasificación das diferentes materias primas segundo a súa composición (2 h / 2 h).
Tema 4. Toxicidade alimentaria (1 h / 1 h).
Tema 5. A dixestión dos alimentos. O aparello dixestivo dos monogástricos (2 h /3 h).
Tema 6. A degradación no rume e a dixestión dos alimentos. O aparello dixestivo dos ruminantes (2 h / 6 h).

DOCENCIA INTERACTIVA (12 horas presenciais / 23 horas de traballo non presencial)
Práctica 1.- Visita técnica á Granxa Experimental do Campus Terra e da Deputación de Lugo na finca Gayoso Castro, de produción de leite (4 h / 3 h).
Práctica 2.- Seminario práctico de seguimento dunha ración (4 h / 12 h).
Práctica 3.- Práctica de laboratorio de identificación de materias primas (4 h / 8 h).

TITORÍAS PARA GRUPOS PEQUENOS (1 hora presencial)
Formulación de preguntas relacionadas con contidos teóricos e supostos prácticos.

Traballo non presencial (orientativo):
Lectura e preparación de temas (12 h).
Preparación de actividades prácticas e/ou dirixidas (24 horas).
Elaboración de actividades de avaliación (12 h).

Bibliografía básica:
FEDNA (Fundación Española para el Desarrollo de la Nutrición Animal). (2019). Tablas FEDNA de composición de alimentos. (En liña: https://www.fundacionfedna.org/tablas-fedna-composicion-alimentos-valor…. Último acceso maio-2024).
FEDNA (Fundación Española para el Desarrollo de la Nutrición Animal). (varios anos). Normas FEDNA para la formulación de piensos. (En liña: https://www.fundacionfedna.org/node/75. Último acceso maio-2024).
FEDNA (Fundación Española para el Desarrollo de la Nutrición Animal). (2000 a 2002). Normas FEDNA de Control de Calidad. (En liña: https://www.fundacionfedna.org/normas-fedna-control-calidad. Último acceso maio-2024).
CHEEKE, P.R.; DIERENFELD, E. S. (2010). Comparative Animal Nutrition and Metabolism. Ed. CABI, Cambridge, MA.
I.N.R.A. (2010). Alimentación de bovinos, ovinos y caprinos: necesidades de los animales, valores de los alimentos: Tablas INRA 2007. Ed. Acribia, Zaragoza.
RUEDA, V.; ROLDÁN, C. (2013). Guía didáctica de Nutrición y Alimentación Animal: bromatología y monogástricos: guía didáctica. Ed. Unicopia G.S.L., Lugo.

Bibliografía complementaria:
BACH, A.; CALSAMIGLIA, S. (2002). Manual de racionamiento para el vacuno lechero. Ed. Servet, Zaragoza.
CASE, L. (2001). Nutrición canina y felina. Ed. Harcourt, Madrid.
DE BLAS, C.; GONZÁLEZ, G.; ARGAMENTERIA, A. (1987). Nutrición y alimentación del ganado. Ed. Mundi-Prensa, Madrid.
JARRIGE, R. et al. (1995). Nutrition des ruminants domestiques. Ed. I.N.R.A., París.
McDONALD, P.; EDWARDS, R.A.; GREENHALGH, J.F.D.; MORGAN, C.A. (2006). Nutrición animal. Ed. Acribia, Zaragoza.
DRYDEN, G. McL. (2008). Animal Nutrition Science. Ed. CABI. Cambridge, Massachussets.
NATIONAL RESEARCH COUNCIL. (2006). Nutrient requirements of dog and cats. Ed. National Academy Press, Washington.
POND, W.G.; CHURCH, D.C.; POND, K.R. (2002). Fundamentos de nutrición y alimentación de animales. Ed. Limusa, Mexico.
SAUVANT, D.; PEREZ, J.-M.; TRAN, G. (2004). Tablas de composición y de valor nutritivo de las materias primas destinadas a los animales de interés ganadero : cerdos, aves, bovinos, ovinos, caprinos, conejos, caballos y peces. Ed. Mundi-Prensa, Madrid.
ZEA, J.; DÍAZ, M.D. (1990). Producción de carne con pastos y forrajes. Ed. Mundi-Prensa, Madrid.

Coñecementos:
Coñecemento e comprensión
Con02. 1.2. Un profundo coñecemento e comprensión das disciplinas da enxeñaría propias da súa especialidade, no nivel necesario para adquirir o resto das competencias do título.
Con08. 5.6. Coñecemento e comprensión crítica de cuestións económicas, organizativas e de xestión (como xestión de proxectos, xestión de riscos e cambios).

Habilidades/habilidades:
H/D12. 5.2. Competencias prácticas, como o uso de ferramentas informáticas para resolver problemas complexos, levar a cabo proxectos de enxeñería complexos e deseñar e realizar investigacións complexas.
H/D18. 8.1. Capacidade para realizar a propia formación continua de forma independente.
H/D19. 8.2. Capacidade para adquirir máis coñecementos de forma autónoma.

Competencias:
Comp01. CG1. Capacidade para planificar, organizar, dirixir e controlar os sistemas e procesos produtivos desenvolvidos no sector agrario e na industria agroalimentaria, nun marco que garanta a competitividade das empresas sen esquecer a protección e conservación do medio ambiente e a mellora e o desenvolvemento sostible do medio rural.
Comp07. CG7. Capacidade para desenvolver as habilidades necesarias para seguir aprendendo de forma autónoma ou dirixida, incorporando á súa actividade profesional novos conceptos, procesos ou métodos derivados da investigación, desenvolvemento e innovación.
Comp19. CE12. Coñecementos adecuados e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia en nutrición e hixiene na produción animal.

Materia cuadrimestral, con clases expositivas distribuídas en bloques de dúas horas diarias. As clases interactivas poden durar ata catro horas. As titorías en pequeno grupo teñen unha duración total de una hora.
A aprendizaxe da materia divídese en cinco partes:
- Teoría: clases expositivas e participativas explicando os principais conceptos da materia. (Traballarase: Con02. 1.2., H/D19. 8.2, Comp01. CG1, Comp07. CG7, Comp19. CE12).
- Supostos/seminarios prácticos: clases participativas coa finalidade de interpretar informes. (Traballarase: Con02. 1.2, Con08. 5.6, H/D12. 5.2, H/D18. 8.1, Comp01. CG1, Comp19. CE12).
- Visita técnica: a realizar na Granxa Experimental do Campus Terra, cunha explicación práctica das actividades que alí se realizan, realizando prácticas sobre os contidos impartidos. (Traballarase: Con08. 5.6, H/D18. 8.1, H/D19. 8.2, Comp07. CG7, Comp19. CE12).
- Prácticas de laboratorio: identificación de materias primas. (Traballarase: Con02. 1.2, Con08. 5.6, H/D18. 8.1, Comp19. CE12).
- Titorías en grupo reducido: nestas titorías formularanse preguntas relacionadas cos contidos teóricos e supostos prácticos. (Traballarase: Con08. 5.6, H/D18. 8.1, H/D19. 8.2, Comp07. CG7, Comp19. CE12).

Os contidos teóricos fundamentais desenvolveranse en clases expositivas, complementando a docencia con sesións interactivas, onde se ampliarán de xeito práctico os temas descritos no apartado de Contidos desta Guía.

É importante que o alumnado elabore o seu propio “caderno” sobre a materia, con toda a información dispoñible (material didáctico que se entregará para cada tema, notas recollidas na clase e ampliadas con información adicional e información obtida das prácticas de clase).

As sesións prácticas interactivas estimulan a actividade do alumno, a aplicación dos coñecementos achegados nas clases expositivas, así como o traballo e o debate en grupo. As prácticas comezarán por establecer os seus obxectivos, dando pautas para o seu seguimento.

Durante a visita técnica á Granxa Experimental do Campus Terra, a práctica consistirá en analizar e/ou medir diferentes parámetros coa fin de avaliar a ración subministrada aos animais e elaborar un informe final sobre a mesma con recomendacións de mellora.

A titoría en pequeno grupo é unha técnica didáctica que supón un gran beneficio para a docencia, tanto para resolver dúbidas que o alumnado ten sobre a materia, como para orientalo na elaboración dos traballos propostos nas sesións prácticas.

O material didáctico empregado ponse a disposición do alumnado a través do Campus Virtual da USC.

O exame teórico-práctico de todos os contidos do programa servirá para avaliar as competencias Comp01.CG1, Comp07. CG7 e Comp19. CE12 e as habilidades/destrezas H/D12. 5.2 e H/D18. 8.1.
As probas realizadas sobre os contidos obxecto de traballo dos alumnos servirán para avaliar a competencia Comp19. CE12 e as habilidades/destrezas H/D12. 5.2 e H/D18. 8.1.

O sistema de avaliación dos coñecementos adquiridos realizarase mediante un exame final que terá un peso do 70% da cualificación na nota final. (Avaliarase: Comp01.CG1, Comp07. CG7 e Comp19. CE12, H/D12. 5.2 e H/D18. 8.1)
A materia considerarase suspensa se non supera o 50% da nota máxima do exame final. Este mesmo criterio tamén se aplicará á oportunidade extraordinaria de recuperación (2ª oportunidade).
O exame final incluirá todos os contidos impartidos, tanto nas clases expositivas como interactivas.
A asistencia ás actividades prácticas programadas é obrigatoria. Para realizar o exame final é necesario asistir ao 100% das prácticas e presentar as probas de avaliación que se realizarán ao remate das mesmas.
O sistema de avaliación compleméntase coas probas realizadas durante as prácticas, que terán a consideración de avaliación continua e terán un peso do 30% da nota na nota final. (Avaliarase: Comp19. CE12, H/D12. 5.2 e H/D18. 8.1).
As cualificacións obtidas nas avaliacións continuas conservaranse para a 2ª oportunidade do curso académico vixente pero non para as convocatorias posteriores.
O alumnado repetidor terá a mesma obriga de realizar todas as actividades prácticas e as correspondentes probas de avaliación, aínda que as tivese realizado no curso académico anterior.
As actividades prácticas son de asistencia obrigatoria e inescusable, polo que a non asistencia impedirá a superación da materia, tanto na oportunidade ordinaria do cuadrimestre como na 2ª oportunidade. En canto ás actividades prácticas, non existen criterios diferenciados nin para o alumnado repetidor nin para o alumnado ao que se lle concede unha dispensa de asistencia.

No caso de plaxio, fraude ou uso indebido das tecnoloxías durante as probas de avaliación, aplicarase o disposto na “Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e de revisión das cualificacións”.

Traballo presencial do alumnado:
Clases expositivas: 12 h
Actividades interactivas (prácticas):12 h
Titorías en grupo reducido: 1 h
Actividades de avaliación: 3 h

Traballo non presencial do alumnado (orientativo):
Lectura e preparación de temas: 12 h
Preparación de actividades prácticas e/ou dirixidas: 23 h
Preparación de probas de avaliación: 12 h

Total de horas de traballo: 75 h

- Asistir a todas as actividades da materia, tanto teóricas como prácticas.
- Realizar un seguimento constante do materia.
- Utilizar os horarios de titorías individuais para aclarar dúbidas sobre os contidos desenvolvidos nas clases ou resolver e/ou formular temas máis amplos.
- Dedicar o tempo semanal previsto a cada compoñente de forma organizada e sistemática.
- Consultar a bibliografía básica a medida que se van desenvolvendo os temas e facer uso da bibliografía complementaria para ampliar coñecementos sobre os temas tratados nas actividades dirixidas.
- Participar activamente no desenvolvemento de todas as actividades docentes.