Ciencias Experimentais para Profesorado de Educación Secundaria

Obxetivos generales:
Coñecer e reflexionar sobre os contidos máis relevantes das Ciencias, obxecto de ensino nos distintos niveis da educación secundaria.

Obxetivos especificos:
Coñecer e evaluar os distintos recursos didácticos e cómo aplicalos na enseñanza das ciencias experimentais.
Elavorar un estudo crítico dos enfoques didácticos dos libros de texto de ciencias experimentais.

As forzas e os movementos. Materia e enerxía. Transferencia de enerxía.
Estrutura e propiedades das substancias. Cambios químicos e as súas repercusións.
Orixe e estrutura do Universo. Orixe e estrutura da Terra. Xeodinámica interna. A tectónica de placas. Xeodinámica externa e historia da Terra.
Unidade e diversidade da vida. A bioloxía das plantas. A bioloxía dos animais.
Contextos e situacións do ámbito axeitados para a aplicación dos contidos curriculares das Ciencias Experimentais

Bibliografía básica:

Caamaño Ros, A (coord.). 2011. Física y química complementos de formación disciplinar. Editores: Ministerio de Educación Cultura y Deporte, Secretaría General Técnica.
Campbell, N. A. y Reece, J.B. (2007). Biología. 7ª ed. Editorial Médica Panamericana.
Cañal de León, P (coord). 2011. Biología y geología complementos de formación disciplinar. Editores: Ministerio de Educación Cultura y Deporte, Secretaría General Técnica: Graó.
Curtis, H.; Barnes, N.S.; Schnek, A. y Massarini, A. (2008). Biología. 7ª Ed. Editorial Médica Panamericana.

Bibliografía complementaria:
Perales, F. J. y Cañal, P. 2000. Didáctica de las ciencias experimentales. Alcoy: Marfil
Sanmartí, N. 2002. Didáctica de las ciencias en la educación secundaria obligatoria. Madrid: Síntesis
Sadava, D.; Heller, G.; Orians, G.; Purves, W. y Hillis, D. (2008). Vida: la ciencia de la biología. 8ª ed. Editorial Médica Panamericana.
Jiménez Aleixandre, M. P. (coord.) 2003. Enseñar ciencias. Barcelona: Graó
Wamba-Aguado, A.M y Jiménez, R. 1997. Avances en la didáctica de las Ciencias Experimentales. Universidad de Huelva.


WEB-GRAFÍA (se podrán utilizar otras páginas web, que los alumnos tendrán que buscar en función de la temática que se trate en cada fase del curso):
https://ambientech.org/biologia-para-educacion-secundaria
https://multiblog.educacion.navarra.es/metayosa/

Competencias básicas:

CG9 - Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula e dominar as habilidades e habilidades sociais necesarias para favorecer a aprendizaxe e a convivencia na aula e abordar problemas de disciplina e resolución de conflitos.
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns finais que as sustentan a públicos especializados e non especializados de forma clara e sen ambigüidades.
CB10 - Que os estudantes teñan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando de forma que terá que ser en gran parte autodirixida ou autónoma.

Competencias xerais:

CX1 - Coñecer os contidos curriculares das materias relativas á especialización docente correspondente.
CX4 - Buscar, obter, procesar e comunicar información (oral, imprimida, audiovisual, dixital ou multimedia) transformala en coñecemento e aplicala aos procesos de ensino e aprendizaxe nas materias propias da
especialización cursadas.
CX16 - Traballar en equipo con outros profesionais da educación, enriquecendo a súa formación.
CX17 - Desenvolver hábitos e actitudes para aprender a aprender ao longo do seu posterior desenvolvemento profesional.
CX18 - Aplicar os coñecementos adquiridos e a capacidade de resolución de problemas a ámbitos educativos novos ou pouco coñecidos.

Competencias Específicas:

Competencias Específicas asociadas ao módulo xenérico:
CE-G13 - Coñecer e aplicar recursos e estratexias de educación no respecto e valor da diversidade lingüística e as súas implicacións educativas.

Competencias Específicas asociadas ao módulo específico:
CE-E1 - Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialización.
CE-E2 - Coñecer os contidos que se cursan nas respectivas ensinanzas.
CE-E3 - Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e os seus perspectivas para poder transmitir unha visión dinámica destas.
CE-E4 - Coñecer contextos e situacións en que se usan ou aplican os diversos contidos curriculares
CE-E8 - Fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e poña en valor as achegas dos estudantes.
CE-E9 - Integrar a formación en comunicación audiovisual e multimedia en o proceso de ensino-aprendizaxe.

Competencias transversais:
CT1 - Utilizar bibliografía e ferramentas de busca de recursos bibliográficos xenerais e específicos, incluíndo o acceso por Internet.
CT3 - Potenciar a capacidade para o traballo en ámbitos cooperativos e pluridisciplinarios.

As clases expositivas consistirán basicamente en leccións impartidas polo profesor, dedicadas á presentación do marco teórico, conceptual e metodolóxico da materia.
As clases interactivas procurarán unha maior implicación do alumnado mediante o desenvolvemento dunha metodoloxía docente centrada no estudante e baseada no estudo de casos, a análise de proxectos e a resolución de problemas. Todas as tarefas do alumno (estudo, traballos, uso de ordenador, proxectos, lecturas, exposicións, exercicios, prácticas...) serán orientadas polo profesor tanto na aula coma nas sesións de titoría. Nestas atenderase a os estudantes para comentar cuestións concretas en relación coas súas tarefas ou para tratar de resolver calquera outra dificultade do alumno ou grupo de alumnos relacionada coa materia.

A avaliación ceñirase á comprobación do desenvolvemento efectivo das competencias. Especificamente, a cualificación de cada alumno obterase mediante a asistencia a clase (máximo 1,5 puntos, 15%), avaliación continua (máximo 6 puntos, 60%) e un exame final que consistirá na realización dun traballo escrito da análise crítica na preparación dun tema dunha materia (máximo 2,5 puntos, 25%).
A avaliación continua farase en base á participación do estudante na aula, e da exposición oral e discusión da análise crítica dun tema docente de ESO (máximo 3 puntos), e do desenvolvemento dunha clase enmarcada no mencionado tema de E. S.O. (máximo 3 puntos).
Os alumnos que teñan dispensa de asistencia a clase (instrución Nº 1/2017 dá Secretaría Xeral dá USC), deberán asistir entre un mínimo de 5 h e o máximo de horas presenciais da materia. Deberán realizar as mesmas actividades que o resto do alumnado. A cualificación de cada un obterase da forma indicada anteriormente para o resto dos alumnos.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o establecido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións”.

Horas presenciais
Clases expositivas: 15 horas
Clases interactivas: 20 horas (Os alumnos con dispensa de asistencia terá que asistir só a clases interactivas 5h)
Titorías: 5 horas
Total horas presenciais:40 horas

Traballo persoal do alumno
Horas de estudo autónomo : 40 horas
Horas para preparación de traballos, presentación orais e escritas, debates: 45 horas
Total horas non presenciais: 85horas (o alumno con dispensa de asistencia terá 120h)

Total Horas de Traballo do alumno = 125 horas

Recoméndase a inmersión na bibliografía recomendada, co obxectivo de poder suscitar dúbidas e preguntas nas sesións presenciais. O carácter activo da metodoloxía require o protagonismo do alumnado na súa propia aprendizaxe.

Responsabilidade medioambiental:
En relación aos traballos entregados presencialmente, individuais ou de grupo, que se realicen para a materia teranse en conta as seguintes indicacións:
- Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
- Sempre que sexa posible empregar grampas en lugar de encanutillados.
- Imprimir a dúas caras en calidade “aforro de tinta”.
- Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
- Evitar anexos que no teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.

* Perspectiva de xénero:
No desenvolvemento das clases e na realización das diferentes actividades, respectaranse os criterios de igualdade de xénero.

* Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai e do emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365

* Non se poderá empregar o teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas pola docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.

* Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é un proceso privado, enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.

* Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protección de datos https://www.usc.gal/es/politica-privacidad-proteccion-datos