A Ciencia e a súa Metodoloxía para Profesorado de Educación Secundaria

Obxetivos xerais:
Coñecer e reflexionar sobre a natureza e estrutura da Ciencia e sobre o traballo científico.
Coñecer e reflexionar sobre o método científico e a súa aplicación ao longo da historia da ciencia.


Obxetivos específicos:
Comprender os diferentes enfoques epistemolóxicos e a súa influencia no contexto histórico.
Afondar en como un enfoque historicista da ensinanza das ciencias inflúe nos procesos de aprendizaxe.
O alumnado (futuro profesorado) debe ser capaz de considerar e desenvolver unha metodoloxía de ensino axeitada para as materias científicas, baseada no "Método Científico".

1. OBXECTO E ESTUDO DA CIENCIA: EVOLUCIÓN HISTÓRICA.
2. A CIENCIA E O SEU CONTEXTO HISTÓRICO
3. PRINCIPAIS OBSTÁCULOS EPISTEMOLÓXICOS VENCIDOS POLA CIENCIA
4. O TRABALLO CIENTÍFICO E A SÚA METODOLOXÍA
5. ESTUDO DA RELACIÓN ENTRE A CIENCIA E A SOCIEDADE ACTUAL.

Bibliografía básica:
Carlos Gutiérrez "Introduccion a la Metodologia Experimental" Editorial Limusa 1998
Elena, A. y Ordóñez, J. “Historia de la ciencia” 2 vols. U. Autónoma de Madrid, Madrid, 1988.
Klimovsky, G. Las desventuras del conocimiento científico. A-Z editora, Buenos Aires, 1997.
Camilloni Alicia: Los Obstáculos Epistemológicos en la Enseñanza Ed. Gedisa.

Biliografía complementaria:
Bachelard, G. (1984). La formación del espíritu científico. 12º Ed. Buenos Aires: Siglo XXI.
Quintanilla, M.A., Sánchez Ron, J.M. “Ciencia, tecnología y sociedad”. Santillana, Madrid.
Marcos, A. “Biología, realismo y metáfora”. U. Santiago de Compostela, Santiago de Compostela, 1996.

Nota: tamén se empregarán diferentes páxinas web, e outra posible bibliografía, que o alumnado deberá buscar en función da materia en cada etapa do desenvolvemento da materia.

Competencias básicas:
CG9 - Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula e dominar as habilidades e habilidades sociais necesarias para favorecer a aprendizaxe e a convivencia na aula e abordar problemas de disciplina e resolución de conflitos.
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns finais que as sustentan a públicos especializados e non especializados de forma clara e sen ambigüidades.
CB10 - Que os estudantes teñan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando de forma que terá que ser en gran parte autodirixida ou autónoma.

Competencias xerais:
CG1 - Coñecer os contidos curriculares das materias relacionadas coa especialidade docente correspondente.
CG4 - Buscar, obter, procesar e comunicar información (oral, impresa, audiovisual, dixital ou multimedia), transformala en coñecemento e aplicala aos procesos de ensino e aprendizaxe das materias da especialidade cursada.
CG16 - Traballar en equipo con outros profesionais da educación, enriquecendo a súa formación.
CG17 - Desenvolver hábitos e actitudes para aprender a aprender ao longo do seu posterior desenvolvemento profesional.
CG18 - Aplicar os coñecementos adquiridos e a capacidade de resolución de problemas en contornos educativos novos ou pouco coñecidos.

Competencias específicas:
Competencias específicas asociadas ao módulo xenérico:
CE-G13 - Coñecer e aplicar recursos e estratexias educativas no respecto e valorización da diversidade lingüística e as súas implicacións educativas.

Competencias específicas asociadas ao módulo específico:
CE-E1 - Coñecer o valor formativo e cultural das materias correspondentes á especialidade.
CE-E2 - Coñecer os contidos que se cursan nas respectivas ensinanzas.
CE-E3 - Coñecer a historia e os desenvolvementos recentes das materias e as súas perspectivas para transmitir unha visión dinámica das mesmas.
CE-E4 - Coñecer contextos e situacións nas que se utilizan ou aplican os distintos contidos curriculares.
CE-E8 - Fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e valore as achegas do alumnado.
CE-E9 - Integrar a formación en comunicación audiovisual e multimedia no proceso de ensino-aprendizaxe.

Competencias transversais:
CT-1 - Utilizar bibliografía e ferramentas de busca de recursos bibliográficos xerais e específicos, incluído o acceso a Internet.
CT-3 -Potenciar a capacidade de traballo en ámbitos cooperativos e multidisciplinares.

CLASES DE EXPOSICIÓN.
CLASES INTERACTIVAS.
TITORIAIS.
O alumnado debe desenvolver a súa actividade con moita autonomía, realizando traballos relacionados co programa, exposicións orais na aula sobre determinados temas, e actividades precisas da biblioteca (lecturas recomendadas e procuras bibliográficas sobre determinados temas de interese).

O alumnado que estea exento de asistencia a clase deberá presentar as mesmas actividades que o resto do alumnado e deberá presentar tarefas específicas extras adaptadas á súa situación.

AVALIACIÓN CONTINUA DO ALUMNO (Asistencia a clase, máximo 3 puntos. Traballos de clase, máximo 4 puntos)
EXAME FINAL (máximo 3 puntos)
O alumnado que estea exento de asistencia a clase (instrución no 1/2017 da Secretaría Xeral da USC), deberá asistir entre un mínimo de 5 horas e o máximo de horas presenciais da materia. Deberán realizar as mesmas actividades que o resto do alumnado. A cualificación de cada alumno/a obterase na forma indicada anteriormente para o resto do alumnado.

Para os supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o disposto nas “Normas de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión da cualificación”.

Horas presenciais
Clases expositivas: 12 horas
Clases interactivas: 5 horas
Titorías: 7 horas
Total horas presenciais: 24 horas (os alumnos que se lles conceda dispensa de asistencia a clase poderán reducir a súa asistencia a 5 h presenciais como mínimo. Pero resultaralles de interese asistir a todas as horas presenciais posibles. Deberán realizar as actividades programadas para todo o alumnado, e o exame final)

Traballo persoal do alumno
Horas de estudo autónomo: 21 horas
Horas para preparación de traballos, presentacións orais e escritas, debates: 30 horas
Total horas non presenciais: 51 horas (alumnado con dispensa de asistencia clase poderá ter 70 h)

Total Horas de Traballo do alumno = 75 horas

Recoméndase a inmersión na bibliografía recomendada, co obxectivo de poder plantexar dúbidas e dúbidas nas sesións presenciais e/ou virtuais. O carácter activo da metodoloxía require do liderado do alumnado na súa propia aprendizaxe.

Responsabilidade medioambiental:
En relación aos traballos entregados presencialmente, individuais ou de grupo, que se realicen para a materia teranse en conta as seguintes indicacións:
- Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
- Sempre que sexa posible empregar grampas en lugar de encanutillados.
- Imprimir a dúas caras en calidade “aforro de tinta”.
- Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
- Evitar anexos que no teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.

* Perspectiva de xénero:
No desenvolvemento das clases e na realización das diferentes actividades, respectaranse os criterios de igualdade de xénero.

* Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai e do emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365

* Non se poderá empregar o teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas pola docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.

* Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é un proceso privado, enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.

* Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protección de datos https://www.usc.gal/es/politica-privacidad-proteccion-datos