Intervención en nenos e adolescentes en situacións de vulnerabilidade psicosocial

-Saber identificar, delimitar e analisar as situacións de risco psicosocial na infancia e na adolescencia

-Saber valorar os mecanismos de risco e protección que afectan ao axuste psicosocial na infancia e na adolescencia

-Coñecer as consecuencias psicolóxicas asociadas ás situacións de vulnerabilidade

-Saber diseñar avaliacións e intervencións adaptadas ás necesidades específcas das familias e dos menores en vulnerabilidade psicosocial

Vulnerabilidade no contexto familiar: maltrato e neglixencia. Abuso sexual na infancia. Valoración do risco en menores en situacións de desamparo e conflito social. Violencia entre iguais: bullying e ciberbullying: agresores e víctimas. Intervención temperá en traxectorias de desenvolvemento de alto risco psicosocial.

Bibliografía básica:

González A.; Fernández Hermida J. R. y Secades, R. (2004) Guía para la detección e intervención temprana con menores en riesgo. Oviedo: Colegio Oficial de Psicólogos.

Romero, E., Villar, P., Luengo, M.A., Gómez-Fraguela, J.A. & Robles, Z. (2013). EmPeCemos: Programa para la intervención en problemas de conducta infantiles. Madrid: TEA.


Bibliografía complementaria:

Alonso, C., Díaz, M. & Ferrandis, A. (2009). Educación y protección de menores en riesgo. Barcelona: Grao

Barkley, B. & Benton, C. (2000). Hijos desafiantes y rebeldes. Barcelona: Paidós.

Beyebach, M. & Herrero, M. (2013). Cómo crear hijos tiranos. Barclona: Herder

Herrero, M. & Beyebach, M. (2018). Intervención escolar centrada en soluciones. Barcelona: Herder.

Cantón Duarte, J & Cortés Arboleda, M.R. (2000) Guía para la evaluación del abuso sexual infantil. Madrid. Pirámide.

Cerezo, F., Calvo, A.R. & Sánchez, C. (2013). Intervención picoeducativa y tratamiento diferenciado del bullying. Concienciar, informar y prevenir. Madrid: Pirámide.

Ezpeleta, L. (Ed.) (2005). Factores de riesgo en psicopatología del desarrollo. Barcelona: Masson

Garaigordobil, M. (2018). Bullying y cyberbullying. Estrategias de evaluación, prevención e intervención. Barcelona: UOC.

Kowalski, R., Limber, S. & Agatston, P. (2010). Ciber Bullying: El acoso escolar en la era digital. Bilbao: Desclée de Brouwer

Rodrigo, M.J., Máiquez, M.L., Martín, J.C. & Byrne, S. (2008). Preservación familiar. Un enfoque positivo para la intervención con familias. Madrid: Pirámide

Sanmartín, J. (1999).Violencia contra niños. Barcelona: Ariel.

Servera Barceló, M. (2002) Intervención en los trastornos del comportamiento infantil. Una perspectiva conductual de sistemas. Madrid. Pirámide.

Urra, J. (2005) Adolescentes en conflicto. 52 casos reales. Madrid. Pirámide.

COMPETENCIAS BÁSICAS E XERAIS

Ser capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.

Saber comunicar as súas conclusións –e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan– a públicos especializados e no especializados dun modo claro e sen ambigüedades.

Ser capaz de establecer obxectivos de actuación que sexan aceptables eticamente, realizables, e susceptibles de ser avaliados posteriormente.

COMPETENCIAS TRANSVERSAIS

Demostrar capacidade de resolver problemas e tomar decisións adaptadas ao contexto.

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS

Saber identificar as necesidades e os recursos dispoñibles para definir a actuación psicolóxica propia dos ámbitos do máster, a partir da integración dos coñecementos adquiridos, e da súa aplicación en contornas novas e/ou definidos de forma imprecisa.

Ser capaz de analizar e resolver situacións complexas, nos ámbitos específicos do máster, mediante o deseño, a programación e a implementación de estratexias para a solución de problemas.

Ser capaz de avaliar a eficacia das estratexias aplicadas a partir de criterios éticos e de calidade.

A proposta docente desta materia contempla:

-Lección-explicación: Nas clases expositivas presentaránse os eixes temáticos da materia e fomantarase a reflexión sobre os asuntos tratados a través da formulación de interrogantes ou problemas concretos para reforzar o interese do alumnado e promover a súa implicación activa no proceso de ensino-aprendizaxe.

-Taller-seminario: Nas sesións de seminario levaránse a cabo actividades diversas, tales como análisis de casos ou de documentación escrita e audiovisual, tareas de deseño e planificación de intervención ante problemáticas diferentes, tarefas de entrenamento en aplicación de programas para poblacións en risco. Estas actividades serán de carácter grupal e supoñen a posta en funcionamento de técnicas de aprendizaxe cooperativa.

-Elaboración de informes: inclúe a lectura de materiais de carácter tanto básico como complementario sobre os diferentes tópicos recollidos nos contidos na materia, e a elaboración, a partir delas e dos informes das actividades da aula, dun portafolios persoal que recopile os traballos realizados durante o curso en relacíon coa materia, e unha breve valoración de cada un deles.

-Titorías presenciais e virtuais.

Como apoio á docencia presencial, utilizarase a aula virtual da materia no Campus Virtual da USC.

Avaliación continua formativa consistente en:

1. Valoración das tarefas e actividades interactivas propostas ao longo do curso. O seu peso na calificación global da materia será do 40%.

2. Valoración do portafolios individual no que o/a estudante rexistre as principais actividades realizadas e unha reflexión persoal sobre as aprendizaxes na materia. O seu peso na calificación global será do 60%. O portafolios debe estar aprobado (obter máis de 3,5 puntos sobre un total posible de 6) para optar a superar a materia.

Clases expositivas: 11 horas
Clases interactivas de seminario: 10 horas
Titorías: 2 horas
Elaboración de traballos 40 horas
Traballo persoal del alumno: 12 horas

- Implicación activa na dinámica da clase
-Asistencia a clase de forma continuada
-Seguemento das actividades propostas
-Asistencia a titorías para asesoramento e resolución de dúbidas