Psicoloxía cognitiva

1 Proporcionar ao alumnado coñecementos básicos para comprender como a psicoloxía aborda o estudo dos procesos cognitivos que sustentan a intelixencia humana.

2 Formar na comprensión dos procesos perceptivos e atencionais básicos, facendo especial fincapé nas análises que poidan ser máis útiles para traducir estes procesos a sistemas artificiais.

3 Proporcionar ao alumnado a información dispoñible sobre os procesos de adquisición de información e os distintos estados desta información na memoria humana.

4 Proporcionar información sobre os modos de razoamento que utiliza o sistema cognitivo humano para resolver problemas e tomar decisións.

5 Formar na comprensión dos procesos básicos que interveñen na comprensión e expresión de enunciados a través da linguaxe natural.

6 Fomentar a reflexión co alumnado sobre as funcións da conciencia na cognición natural, e as dificultades da súa implantación en sistemas artificiais.

Sesións expositivas:

1. Que é a psicoloxía cognitiva: Historia, sistemas e métodos para comprender o funcionamento da intelixencia humana.

2. Percepción: fundamentos da percepción visual. Organización perceptiva e recoñecemento de obxectos.

3. Atención e execución: Atención selectiva e dividida. Procesamento automático e control.

4. Memoria e aprendizaxe: Aprendizaxe, asociación e almacenamento. Aprendizaxe implícita e explícita. Memoria a curto prazo e memoria de traballo. Memoria a longo prazo. Coñecemento episódico e semántico.

5. Pensamento: resolución de problemas. Razoamento dedutivo e indutivo. Toma de decisións.

6. Linguaxe: Expresión e comprensión. Fala e lectura.

7. Conciencia: último reto para a ciencia cognitiva e a intelixencia artificial.

Sesións interactivas:

1. Presentación das sesións interactivas e dinámicas de traballo.

2. Métodos e sistemas. Como se coñece un sistema intelixente?

3. Percepción: zonas erróneas que iluminan como vemos.

4. Atención: custos e beneficios.

5. Aprendizaxe e memoria. sabemos o que sabemos?

6. Pensamento. Heurística e algoritmos. Atallos e camiños.

7. Lingua: na punta da lingua.

8. Conciencia: espazos globais e integrados. A rareza do sentido común.

9. Presentación de traballos. I

10. Presentación de traballos. II

Bibliografía básica:

Anderson, John R. (2020). Cognitive psychology : and its implications. 9ª Edición (original de 1995).

Eysenck, M.W. & Keane, M.T. (2015). Cognitive Psychology: A student’s handbook. 7ª Edición.

Eysenck, M.W. & Brisbaert, M. (2018). Fundamentals of Cognition. 3ª Edición. Traducido como Fundamentos de Psicología Cognitiva. Trillas.

Talsma, D. (2023). The Psychology of Cognition: An introduction to Cognitive Neuroscience.

Bibliografía complementaria:

Anderson, John R (1995). Learning and memory : an integrated approach. Traducido como Aprendizaje y memoria : un enfoque integral (2001).

Balota, D.A. & Marsh, E.J. (2004). Cognitive Psychology: Key readings in cognition. Psychology Press.

Baddeley, A. Eysenck, M.W. y Anderson, M.A. (2015). Memory (2nd. Edition traducida como Memoria (2020).

Bermúdez, J.L. (2020). Cognitive science : an introduction to the science of the mind.

Carretero, M. y Asensio, M. (2014). Psicología del Pensamiento. Alianza Editorial.

Crespo León, A. (2006). Cognición humana: Mente, ordenadores y neuronas.

Dawson, Michael R. W. (2023). What Is Cognitive Psychology? Athabasca University Press. (disponible ebook)

Hunt, R.R. & Ellis, H.C. (2003). Fundamentals of cognitive psychology. Traducido como Fundamentos de psicología cognitiva. (2004).

Munar, E. Roselló, J. y Sánchez Cabaco, A. (2014). Atención y percepción. Alianza editorial.

Competencias:

CG4 - Capacidade para seleccionar e xustificar os métodos e técnicas adecuadas para resolver un problema concreto, ou para desenvolver e propoñer novos métodos baseados na intelixencia artificial.

TR1 - Capacidade para comunicar e transmitir os seus coñecementos, habilidades e destrezas.

TR3 - Capacidade para crear novos modelos e solucións de forma autónoma e creativa, adaptándose a novas situacións. Iniciativa e espírito emprendedor.

Resultados:

Comprender os principais modelos psicolóxicos do funcionamento do sistema cognitivo.
Coñecer os principais métodos e técnicas de investigación da psicoloxía experimental para o estudo dos procesos psicolóxicos.

Seguirase unha metodoloxía híbrida entre a exposición de contidos por parte do profesor, nas clases teóricas, e a súa discusión aberta nas clases interactivas, guiada por lecturas previas. Ao longo do cuadrimestre realizarase un traballo en grupo que afondará nalgúns dos procesos traballados nas sesións anteriores, co obxectivo de propoñer e expoñer en público o seu avance na comprensión dese proceso.

As clases teóricas están orientadas principalmente ao logro da competencia xeral CG4, mentres que as actividades interactivas están vinculadas ao logro das competencias transversais Tr1 e Tr3.

Para a avaliación da materia teranse en conta todas as actividades desenvolvidas polo alumno, máis a cualificación obtida no exame final, que consistirá nunha proba obxectiva composta por preguntas sobre os distintos temas do programa. Os alumnos que non se presenten ao exame figurarán na acta como non presentados, aínda que as puntuacións acadadas pola realización dos traballos e exercicios das prácticas se manterán para as seguintes convocatorias. O sistema de avaliación na segunda oportunidade será equivalente ao da primeira.


Segundo a asignación de horas de traballo á parte expositiva e á parte interactiva da materia, a avaliación de cada unha delas terá un peso equivalente: Na parte interactiva realizaranse tarefas, prácticas e proxectos individuais que constituirán o 30% da carga, e un traballo en grupo ó que se asigna un 20%. O rendemento no exame terá un peso do 50 % restante.

A avaliación global da materia será o resultado da suma destas cualificacións. Para superar a materia será necesario obter unha puntuación mínima de 2 sobre 5 en cada unha das partes (expositiva e interactiva) e a suma das dúas debe ser igual ou superior a 5. Para achegar o alumnado ás tarefas de investigación en psicoloxía valorarase simbólicamente (un ou dous décimos) a súa participación nun estudo experimental previsto polo profesorado.

En canto á posibilidade de renuncia á asistencia, entendemos que só é admisible como solución específica nos casos de extrema dificultade para continuar coa docencia presencial. En todo caso, dado que se propoñen como obrigatorios os contidos curriculares correspondentes ás sesións interactivas, non se contempla a súa substitución por ningunha alternativa de traballo individual. O alumno excusado de asistencia deberá realizar os informes requiridos e traballar por outros medios, podendo facer uso das titorías para aclarar as dúbidas que puidesen xurdir como consecuencia da non participación nas clases presenciais. Ademais, deberás contribuír ao traballo en grupo nas mesmas condicións que os teus compañeiros, e participar na exposición en grupo na sesión correspondente.

Clases expositivas: 23 h.

Sesións prácticas/interactivas: 15 h.

Titorías: 1h.

Exame final: 2h.

Horas de preparación e estudo do material para as clases expositivas: 36 horas. (estimado).

Elaboración de clases interactivas e elaboración de informes de seguimento: 25 h. (estimado).

Traballo en grupo: 10,5 h. (estimado).