Fundamentos de Cirurxía, Anestesia e Reanimación

O estudo dos efectos funcionais e orgánicos producidos pola agresión cirúrxica e das respostas locais e sistémicas desencadeadas no individuo. Debe incluír o coñecemento xeral das enfermeda-deas e dos seus mecanismos, das técnicas e os xestos operatorios, das maneiras en que aquelas e estes modulan a reacción á cirurxía e das medidas aplicables para previr e corrixir as respostas anormais. Integra coñecementos de ciencias básicas, de prevención e de terapéutica e proporciona as bases científicas xerais da Cirurxía que forman o núcleo común de todas as súas especialidades.

Fundamentos de Cirurxía, Anestesia e Reanimación pretende a formación dos estudantes nos coñecementos básicos da Cirurxía e a Anestesiología.

O obxectivo concreto da materia é a trasmisión do coñecemento das bases fisiopatológicas, diagnósticas e terapéuticas de síndromes cirúrxicas xenerais, analizando especialmente os de maior interese para a formación e o exercicio da Odontoloxía

Expositivas

1. Concepto de Cirurxía
2. Historia da Cirurxía
3. Resposta sistémica á cirurxía
4. Cicatrización
5. Infección cirúrxica. Infección local.
6. Sepsis
7. Shock
8. Hemorraxia en cirurxía
9. Preparación preoperatoria. Valoración do risco cirúrxico.
10. A intervención cirúrxica
11. Coidados postoperatorios
12. Complicacións cirúrxicas
13. Oncoloxía cirúrxica
14. Traumatismos

Interactivas (seminarios)

• S1 Quirófano. Compoñentes. Comportamento na área cirúrxica.
• S2 Cirurxía Maior Ambulatoria. Cirurxía menor ambulatoria. Cirurxía de curta estancia. ERAS.
• S3 Cirurxía minimamente invasiva. Robótica.
• S4 Transplantes.
• S5 Biomateriales en Cirurxía.
• S6 Seguridade do paciente.
• S7 Principios de ética asistencial.


Anestesiología e Reanimación

1. Concepto de Anestesiología. Valoración preanestésica. Premedicación. Monitorización de signos vitais.
2. Reanimación cardiopulmonar
3. Sedación consciente. Sedación analgésica.
4. Anestesia local.
5. Posibilidades clínicas da anestesia tolo rexional en Odontoloxía
6. Complicacións locais da anestesia tolo rexional en Odontoloxía
7. Complicacións sistémicas da anestesia tolo rexional en Odontoloxía
8. Anestesia tolo-rexional en Odontoloxía en situacións especiais
9. A dor en odontoloxía

BIBLIOGRAFÍA

Cirugía:

• Townsend CM, Beauchamp RD, Evers BM, Mattox KL. Sabiston Testbook of Surgery; The biological basis of modern
surgical practice. 20th ed. Philadelphia. Elsevier. 2017. ISBN 978-0-323-29987-9.
• Brunicardi FC. Schwartz´s Principles of Surgery. 11th ed. McGraw Hill. 2019. ISBN 978-1-259-83535-3.
• Rodríguez Montes JA, Noguerales Fraguas F. Patología quirúrgica general. Editorial Universitaria Ramón Areces.
ISBN-13: 978-84-9961-063-4
• Garden OJ, Parks RW. Principles and practice of surgery 7th ed. Elsevier. 2018. ISBN 978-0-7020-6859-1.
• Thomas WEG, Reed MWR, Wyatt MG. Oxford Textbook of Fundamentals of Surgery. Oxford. Oxford University
Press. 2018. ISBN 978-0-19-882234-9.
• Miguelena Bobadilla JM. Cirugía para el Grado de Medicina. Panamericana. 2019. ISBN 978-84-91100591.
• Bibliografía proporcionada por la Biblioteca de la Facultad de Medicina: https://accessmedicina-mhmedical-
com.ezbusc.usc.gal/
• Artículos científicos publicados en revistas de la especialidad, que serán recomendados por el profesorado
• Otro material didáctico proporcionado por el equipo docente

Anestesia:

• Berini Aytes L; Gay Escoda C: ANESTESIA EN ODONTOLOGÍA. Ed Avances. Madrid 2000
• Gaudy JF; Arreto CD: MANUAL DE ANESTESIA EN ODONTOESTOMATOLOGÍA. Masson 2006.
• Malamed S. MANUAL DE ANESTESIA LOCAL. Ed Elsevier Mosby. Barcelona 2006

Coñecementos
• Cont04 Coñecer os principios científicos de esterilización, desinfección e antisepsias para previr as infeccións cruzadas na práctica odontolóxica.
• Con07 Coñecer os procedementos e probas diagnósticas clínicas e de laboratorio, coñecer a súa fiabilidade e validez diagnóstica e ser competente na interpretación dos seus resultados.
• Con25 Recoñecer que o paciente é o centro de atención e que todas as interaccións, incluíndo prevención, diagnóstico, planificación e execución do tratamento e mantemento, deben buscar o seu mellor interese, evitando calquera tipo de discriminación e respectando a confidencialidade.
• Con27 Coñecer os procesos xerais de enfermar, curar e reparar, entre os que se inclúen a infección, a inflamación, a hemorraxia e a coagulación, a cicatrización, os traumatismos e as alteracións do sistema inmune, a dexeneración, a neoplasia, as alteracións metabólicas e os desordens xenéticos.
• Con43 Aplicar técnicas de anestesia loco-rexional.
• Con44 Preparar e illar o campo operatorio.
• Con46 Manexar infeccións agudas, incluíndo a prescrición farmacolóxica e os aspectos cirúrxicos sinxelos.

Habilidades e destrezas
Valores profesionais
• H/D01. Recoñece-los elementos esenciais da profesión médica, incluíndo os principios éticos, as responsabilidades legais e o exercicio profesional centrado no paciente.
• H/D02. Comprender a importancia de tales principios para o beneficio do paciente, da sociedade e a profesión, con especial atención ao segredo profesional.
• H/D03. Saber aplicar o principio de xustiza social á práctica profesional e comprender as implicacións éticas da saúde nun contexto mundial en transformación.
• H/D04. Desenvolver a práctica profesional con respecto á autonomía do paciente, ás súas crenzas e cultura, dentro dos principios éticos e legais.
• H/D05. Recoñece-las propias limitacións e a necesidade de manter e actualiza-la súa competencia profesional, prestando especial importancia á aprendizaxe de maneira autónoma de novos coñecementos e técnicas e á motivación pola calidade.
• H/D06. Desenvolve-la práctica profesional con respecto a outros profesionais da saúde, adquirindo habilidades de traballo en equipo.
Fundamentos científicos da medicina
• H/D09. Comprender e recoñecer os efectos, mecanismos e manifestacións da enfermidade sobre a estrutura e o corpo humano.
• H/D10. Comprender e recoñecer os axentes causantes e factores de risco que determinan os estados de saúde e o desenvolvemento da enfermidade.
• H/D12. Comprende-los fundamentos de acción, indicacións e eficacia das intervencións terapéuticas, lixándose na evidencia científica dispoñible
Habilidades clínicas
• H/D13. Obter e elaborar unha historia clínica que conteña toda a información relevante.
• H/D15. Ter capacidade para elaborar un xuízo diagnóstico inicial e establecer unha estratexia diagnóstica razoada.
• H/D16. Recoñecer e tratar as situacións que poñen a vida en perigo inmediato e aqueloutras que exixen atención inmediata.
Habilidades de comunicación
• H/D23. Comunicarse de modo efectivo e claro, tanto de forma oral como escrita, cos pacientes, os familiares, outros profesionais e os medios de comunicación.
• H/D24. Establecer unha boa comunicación interpersoal que capacite para dirixirse con eficiencia e empatía os pacientes, aos familiares, outros profesionais e os medios de comunicación.
Competencias
Competencias instrumentais:
Comp01. Capacidade de análise e síntese.
Comp07. Resolución de problemas.
Comp08. Toma de decisións.
Competencias interpersoais:
Comp09. Capacidade crítica e autocrítica.
Comp12. Capacidade de traballar nun equipo interdisciplinar.
Comp13. Capacidade para comunicarse con expertos doutras áreas.
Competencias sistémicas:
Comp17. Capacidade de aplica-los coñecementos na práctica.
Comp19. Capacidade de aprender.
Comp20. Capacidade para adaptarse a novas situacións. Comp24. Habilidade para traballar de forma autónoma.

Docencia expositiva:
Nas sesións de docencia expositiva, o profesorado explicará os aspectos teórico-prácticos principais dos contidos apoiándose en presentacións multimedia. De cada un dos temas indicarase un documento que conteña en maior detalle os coñecementos do tema que é necesario coñecer. Devandito documento poderá ser un capítulo dos libros arriba mencionados ou outros, ou ben
outro documento de fácil acceso e do nivel adecuado.

Docencia interactiva:
As sesións de docencia interactiva terán formato de seminario no que grupos reducidos de alumnos debaterán tutelados polo profesor sobre os temas propostos ou casos clínicos representativos co fin de completar a mensaxe sobre os aspectos teóricos explicados nas clases expositivas.

Titorías (15 min aproximado):
Estarán destinadas a solucionar dúbidas dos alumnos e asesorarlles no estudo da materia. As titorías serán de carácter presencial ou por vía telemática

Prácticas:
Asistencia ao Hospital Clínico Universitario, á UCMA.

AVALIACIÓN
Normativa 25 de marzo de 2010, 15 de xuño de 2011 (DOG núm. 140, 21-07-2011)
O alumnado será avaliado segundo os criterios que figuran expresamente nesta guía didáctica.
Na cualificación final da materia terase en conta o seguinte:
1. avaliación continua
2. o exame final
A avaliación continua realizarase considerando a asistencia a clases expositivas e interactivas, que son actividades lectivas presenciais e obrigatorias. Ao longo do curso realizaranse controis de asistencia aleatorios, mediante un documento asinado polo alumno e o profesor. A manipulación ou falseamento das mesmas dará lugar á consideración de inasistencia do alumno/a e será comunicada á Reitoría para a eventual apertura do correspondente expediente sancionador disciplinario. Para superar a materia esixirase unha asistencia mínima do 90% nas comprobacións de asistencia, salvo causa xustificada, independentemente da cualificación obtida no exame.

Exame
A distribución do alumnado por aula, así como o profesorado responsable de cada unha, publicarase no campus virtual.
Unha vez localizado o alumnado, realizarase un control de asistencia. Todo o alumnado presente deberá entregar o exame (é dicir: a folla de preguntas e o modelo asinado e correctamente identificado). No caso contrario, serán catalogados como suspendidos e notificarase á autoridade académica no caso de que sexa necesario iniciar un expediente sancionador.
O exame realizarase coa modalidade de proba. Constará de 100 preguntas con 5 posibles respostas e só 1 correcta, 3 erros restan 1 punto. Terá 105 minutos para completalo. Haberá 5 preguntas de reserva adicionais, que só se contabilizarán en caso de cancelar preguntas non válidas, a orde na que se avaliarán será a orde (de 101 a 105). O texto do exame imprimirase en castelán e galego.
Non se poderán corrixir os exames cuxas follas de respostas non estean debidamente cubertas, de acordo coas instrucións indicadas. O alumno considerarase non presentado.
Para superar o exame, unha vez cumprida a asistencia á clase mencionada, será necesario unha puntuación mínima de 5 sobre 10 (≥50% de respostas correctas netas). A puntuación establecerase con 1 decimal. Ao final da proba publicarase no campus virtual o modelo coas respostas correctas, para que o alumno poida autoavaliar o seu exame nun prazo inferior a 48 horas.
No exame o profesorado non abordará dúbidas ou queixas sobre as preguntas. Estes enviaranse por correo electrónico ao coordinador da materia, só a través dos delegados do curso. Nun prazo de 3 a 10 días desde a publicación das notas, fixaranse 2 datas para o alumno que desexe revisar o exame. As revisións serán individuais e recolleranse nun documento asinado polo coordinador e o alumno.
O exame de recuperación (2a oportunidade) rexerase polo mesmo procedemento.

ASISTENCIA A CLASE
Normativa 25 de marzo de 2010, artigo 126 do estatuto da USC, artigos 39 e 41 do estatuto do estudantado da USC, Instrución no 1/2017 da Secretaría Xeral da USC.
É obrigatoria a asistencia ás clases expositivas e interactivas e ás actividades formativas establecidas como obrigatorias na guía docente, agás cando o consello de profesorado outorgue a oportuna exención. As causas xustificadas de ausencia ás clases son: exame oficial, presenza nun órgano universitario universitario, causa médica, enfermidade grave ou falecemento dun familiar, denuncia por acoso, desempeño do traballo, folga, coidado de persoas a cargo e outras a criterio do Decanato.
• O alumnado con exención de asistencia a clase deberá comunicalo ao coordinador da materia ao comezo do curso.
• A ausencia xustificada de asistencia a clase deberá ser comunicada ao coordinador, nun prazo de 10 días, a través do oportuno documento xustificativo.

Horario de titorías: 8
Clase de exposición: 40
Clase interactiva: 10
Traballo persoal do alumno: 90 h
Horas prácticas: 7 horas

Titoriais:
Terán como finalidade resolver dúbidas do alumnado e asesorala no estudo da materia. As titorías serán individuais, presenciais ou en liña, co profesorado da materia.

É obrigatoria:
ou a asistencia á docencia presencial teórica
ou a realización das prácticas
ou o tempo de estudo persoal

É aconsellable:
ou A utilización das fontes e recursos bibliográficos aconsellados
ou Participar activamente nas actividades presenciais
ou Consultar o campus virtual, onde se poderá consultar toda a información necesaria, actualizada de forma periódica, para o desenvolvemento docente da materia.
ou Utilizar as titorías. Poderán facerse consultas persoais ou vía delegado, presenciais ou telemáticas cos profesores da materia
ou Realizar as suxerencias oportunas

ALUMNOS CON NECESIDADES ESPECIAIS
A súa situación será determinada polo órgano competente da USC, quen llo comunicará ao coordinador da materia, quen, para facilitar a realización do exame, seguirá as instrucións recibidas ao respecto.

ALUMNADO REPETITOR
Non será necesaria a asistencia a clases e seminarios, xa realizados en cursos anteriores.
Deberán identificarse ante o coordinador da materia ao comezo do curso. Esta dispensa da asistencia a clase non suporá en ningún caso que o profesor poida modificar o contido da materia impartida e que estes sexan obxecto de exame.