Xestión do patrimonio urbano: A cidade histórica

1.- Coñecer os valores histórico-artísticos máis relevantes do patrimonio urbano.
2.- Aplicar unha metodoloxía de interpretación para o patrimonio urbano.
A). Aproximar os coñecementos básicos da Psicoloxía Social aplicada ao Turismo.
B). Analizar e profundar nas achegas teóricas e metodológicas que desde a Psicoloxía Social derívanse para o estudo do feito turístico.
C). Favorecer o desenvolvemento da perspectiva social do turismo.

Sesións expositivas:

Tema 1: Xestión e lexislación do Patrimonio Cultural.
- Introdución: definicións e evolución.
- Lexislación patrimonial e institucións (internacional, estatal e CCAA).
- Xestión do patrimonio cultural.

Tema 2: O patrimonio urbano e a cidade histórica.
- Conservación urbana.
- Do “conxunto histórico” á Paisaxe Urbana Histórica.
- A cidade histórica na normativa internacional.
- As cidades Patrimonio da Humanidade.

Tema 3: O turismo cultural e a cidade histórica.
- O impacto turístico na paisaxe urbana.
- Turismo e conservación.

Sesións interactivas:
- Cidades Patrimonio da Humanidade.
- Patrimonio urbano: o caso de Santiago de Compostela.
- Turismo e espazo urbano.
PARTE TEÓRICA.
1. Psicoloxía Social do Turismo.
2. Actitudes e turismo.
3. Motivación e satisfacción.


PARTE PRÁCTICA.
Nesta parte da materia inclúense prácticas no aula nas que se levarán a cabo seminarios e clases prácticas (análises de artigos, dinámicas de grupo, análise de casos, simulacións) que ilustren os contidos teóricos. Tomarase contacto coa instrumentación e co deseño de aplicacións.

ALONSO RIVAS, J. (2004). El comportamiento del consumidor. Madrid: ESIC.
ALVARADO SIZZO, I., LÓPEZ LÓPEZ, A., eds. (2018). Turismo, patrimonio y representaciones espaciales, colección PASOS edita, 22. Tenerife: PASOS, Revista de Turismo y Patrimonio Cultural.
AYMONINO, C. (1981). El significado de las ciudades. Madrid: Ed. Blume.
BALLART HERNÁNDEZ, J. (2008). Gestión del patrimonio cultural. Barcelona: Ariel.
BERMÚDEZ, A. (2004). Intervención en el patrimonio cultural: creación y gestión de proyectos. Madrid: Síntesis.
BONET, L., CASTEÑER, X., FONT, J. (2009). Gestión de proyectos culturales: análisis de casos. Barcelona: Ariel.
BUSTAMANTE, E. (2002). Comunicación y Cultura en la Era digital. Industrias, mercados y diversidad en España. Barcelona: Gedisa.
CALLE VAQUERO, M. (2002). La ciudad histórica como destino turístico. Barcelona: Ariel.
CAMERERO, C., GARRIDO, M. J. (2004). Marketing del Patrimonio Cultural. Madrid: ESIC.
CASTILLO, M.A. ed. (2000). Ciudades Históricas: conservación y desarrollo. Madrid: Fundación Argentaria-Visor.
CHOAY, F. (2007). Alegoría del patrimonio. Barcelona: Gustavo Gili.
CUADRADO, M., BERENGER, G. (2002). El consumo de servicios culturales. Madrid: ESIC.
CUADRADO, M., COLBERT, C. (2010). Marketing de las artes y de la cultura. Barcelona: Ariel.
ESTEBAN CURIEL, J., SÁNCHEZ GARCÍA, V. ANTONOVICA, A., eds. (2013). Turismo cultural y gestión de museos. Madrid: Dykinson.
FARIÑA TOJO, J. (2000). La protección del patrimonio urbano. Instrumentos normativos. Madrid: Akal.
MONDÉJAR JIMÉNEZ, J.A., GÓMEZ BORJA, M.A., eds. (2009). Turismo cultural en ciudades Patrimonio de la Humanidad. Cuenca: Servicio de Publicaciones de la Universidad de Castilla-La Mancha.
MORALES MIRANDA, A. (1998). Guía práctica para la interpretación del patrimonio: el arte de acercar el legado natural y cultural al público visitante. Sevilla: Junta de Andalucía.
MUMFORD, L. (1976). La ciudad en la historia, 2 vols. Buenos Aires: Ed. Infinito.
NOLASCO-CIRUGEDA, A., SERRANO-ESTRADA, L., MARTÍ CIRIQUIÁN, P., eds. (2014). Espacio público en la ciudad mediterránea. Bubok Publishing.
ORDUÑA-MALEA, E., CABRERA MÉNDEZ, M., GIMÉNEZ CHORNET, V. (2004). Gestión cultural: innovación y tendencias. Valencia: Tirant Humanidades.
PRATS, L., SANTANA TALAVERA, A., eds. (2011). Turismo y Patrimonio, entramados narrativos, colección PASOS edita, 5. Tenerife: PASOS, Revista de Turismo y Patrimonio Cultural.
QUEROL, M. A. (2010). Manual de gestión del patrimonio cultural. Madrid: Akal
ROSELLÓ I CERZUELA, D. (2007). Diseño y evaluación de proyectos culturales. Barcelona: Ariel.
ROSSI, A. (1976). La arquitectura de la ciudad. Barcelona: Gustavo Gili.
SICA, P. (1977). La imagen de la ciudad: de Esparta a Las Vegas. Barcelona: Gustavo Gili.
TEJEDOR CABRERA, A., LINARES GÓMEZ DEL PULGAR, M., LÓPEZ SÁNCHEZ, M., MERINO DEL RÍO, R. eds. (2020). Innovación para la gestión integrada del patrimonio, el paisaje y el turismo. Sevilla-Valladolid: Editorial Universidad de Sevilla-Ediciones Universidad de Valladolid.
TROITIÑO VINUESA, M.A. (1992). Cascos Antiguos y Centros Históricos: problemas, políticas y dinámicas urbanas. Madrid: MOPT.
TROITIÑO VINUESA, M.A., ed. (2009). Ciudades patrimonio de la humanidad: patrimonio, turismo y recuperación urbana. Sevilla: Universidad Internacional de Andalucía-Consejería de Cultura.
VV.AA. (1985). Historia del Urbanismo, 5 vols. Madrid: I.E.A.L.
Bibliografía básica e complementaria.

Arias, A. V. Morales, F.J. Nouvilas, E. Pallejá, y Martínez, J.L. (2012).Psicología social aplicada. Madrid: Panamericana.
Castaño, J.M. (2005). Psicología Social de los viajes y del turismo. Madrid: Thomson.
Expósito, F. y Moya, M. (2005) (Coords.). Aplicando la Psicología Social. Madrid: Pirámide.
Martínez, V. (2006). Ocio y turismo en la sociedad actual. Madrid: McGraw-Hill.
Morales, J.F. (2007). Psicología Social. Madrid. MCGraw-Hilll.
Moya, M. (Coord.) (1999). Prácticas de Psicología Social. Madrid: UNED.
Pearce, P. L. (1982). The social psychology of tourist behaviour. Pergamon Press. Oxford.
Quintanilla, I. (2002). Psicología del consumidor.Madrid: Pearson.
San Martín, J.E. (1997). Psicosociología del Ocio y el Turismo. Archidona: Ediciones Aljibe.


A bibliografía complementaria facilitaráselle ao alumno na guía correspondente a cada un dos temas.

Competencias xerais:

1. Definir o turismo urbano e a xestión de empresas turísticas

2. Aplicar os coñecementos adquiridos á realidade do sector turístico.

3. Comunicar información, ideas, problemas e propostas de solución a públicos especializados e non especializados.

4. Describir as competencias e funcións das áreas de xestión.

5. Identificar as novas tendencias na xestión de destinos urbanos.

6. Definir os principios da xestión sostible.

Competencias transversais:

1. Demostrar de razoamento crítico.

2. Analizar e sintetizar a información.

Os resultados do proceso de aprendizaxe:

Tras estas clases, o alumno será capaz de:
-Aplicar os coñecementos básicos e ferramentas necesarias para a análise do comportamento individual e colectivo na súa práctica profesional.
-Explicar as contribucións teóricas e metodolóxicas da Psicoloxía social son derivadas ao estudo do turismo fixo.

Competencias da titulación nas que contribúe a materia:
- Definir o turismo urbano e xestión de empresas de turismo.
- Aplicar o coñecemento á realidade do sector do turismo.
- Comunicar información, ideas, e propostas de solucións propostas para públicos especialistas e non especialistas
-Identificar tendencias e dinámicas dos mercados turísticos.
- Describir un destino turístico como un sistema.

Competencias transversais:
Analizar e sintetizar a información.
Traballar en equipos de composición diversa

Nas sesións expositivas explicaranse os contidos fundamentais dos temas que conforman o programa, salientando os aspectos especialmente relevantes e as relacións entre eles, e proporcionarase ao alumnado a información adicional necesaria que permita un adecuado desenvolvemento do proceso de aprendizaxe autónoma.

As sesións interactivas orientaranse á aplicación práctica dos coñecementos teóricos e ao desenvolvemento de habilidades directivas. Para iso realizaranse estudos de casos, comentaranse lecturas de textos e artigos, e debateranse cuestións suscitadas polo profesorado. Con estas actividades búscase que o alumnado acceda a fontes de información relevantes, que se familiarice con autores destacados e desenvolva capacidades de análises, sínteses e resolución de problema.

Adicionalmente, deberán elaborar un traballo en grupo e expoñelo oralmente. Con este preténdese estimular o traballo cooperativo e desenvolver as habilidades analíticas, de argumentación e comunicación.

As actividades de traballo persoal do alumnado inclúen, ademais do tempo dedicado ao estudo, a lectura do material proporcionado polo profesorado, a procura de información na biblioteca, hemeroteca ou bases de datos.

Complementariamente poderanse programar outras actividades para un desenvolvemento máis completo da materia: prácticas de campo, visitas a museos e exposicións temporais, asistencia a conferencias, etc.
A) Docencia teoría.
A docencia expositiva concrétase en clases maxistrais nas que se fomentará a participación e co-participación do alumnado. Empregaranse de forma xenérica medios audiovisuais, fundamentalmente presentacións en power point, fragmentos de vídeo, peliculas,...

B) Docencia interactiva.
Na docencia práctica realizaranse análise e discusión de artigos de interese, análise de casos, simulacións e dinámicas de grupos.
Os traballos faranse individualmente ou en grupo, cun máximo de cinco alumnos, segundo proceda e sexa indicado polo profesor.

C) Acción titorial.
Tutorías presenciais ou on-line para atender cuestións relacionadas co proceso formativo.

A avaliación da aprendizaxe debe comprender tanto o proceso como o resultado final. O exame avalía o resultado obtido, pero non permite avaliar con exactitude o proceso de aprendizaxe. Este proceso, a través dos créditos ECTS, axústase a unha avaliación continua que debe contribuír de forma decisiva a estimular ao alumnado para seguir o proceso e a involucrarse máis na súa propia formación.

A avaliación levarase a cabo mediante dúas actuacións conxuntas e complementarias: a avaliación continua (a través do seguimento das sesións propostas e a realización dos traballos) e a proba teórica final.

A primeira desenvolverase coa valoración periódica das interactivas, a elaboración de traballos, exposicións públicas e a participación activa tanto en aulas teóricas como interactivas, alcanzado un peso na valoración final do 50%.

Esta porcentaxe aplicarase do seguinte xeito:

1.- Elaboración e presentación dun traballo grupal: 30 %
2.- Outras actividades interactivas: 20 %

A proba final terá un peso do 50% da valoración final. Dita proba consistirá nun exame tipo test de 45 preguntas. Non restarán os erros, polo que deberán responderse correctamente un mínimo de 30 preguntas para o aprobado.

Deberán aprobarse ambas partes da materia para que as puntuacións fagan media.

Dispensa:
O alumnado ao que lle sexa concedida a dispensa de asistencia a clase (seguindo a Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre dispensa de asistencia a clase en determinadas circunstancias) será avaliado por medio dun exame final e a entrega dun traballo escrito equivalente ao traballo realizado nas sesións interactivas.
Seguirase un criterio de avaliación continua e sumativa, coa seguinte ponderación na puntuación final:

- Actividades na aula (40%). Neste apartado valorarase a asistencia e a participación en todas as actividades (clases teóricas, seminarios e outras actividades complementarias), e a calidade e pertinencia dos informes aportados polo alumnado.
- Elaboración e presentación de traballos relacionados coas competencias da materia (10%). Avaliarase a calidade, orixinalidade e pertinencia dos mesmos.
- Exame (50%). Consistirá nunha proba escrita e a súa data estará fixada no calendario oficial do centro.

Para superar a materia será necesaria unha asistencia mínima do 80% ás actividades docentes presenciais programadas. O alumnado repetidor estará exento da asistencia ás actividades presenciais obrigatorias, a condición de que as superaran con anterioridade.

O mesmo sistema de avaliación aplicarase a todas as convocatorias. Así, no caso de non superar a materia na convocatoria de maio a xuño (1ª oportunidade), na convocatoria de xullo (2ª oportunidade) só se repetirá a proba obxectiva, mantendo a puntuación obtida nas actividades desenvolvidas ao longo do curso. Aos fins das reglamentacións para permanecer na USC, enténdese que a única actividade avaliable é o exame.

O alumnado ao que se lle conceda a dispensa de asistencia segundo a Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre a dispensa de asistencia a clase en determinadas circunstancias, será avaliado mediante unha proba escrita que suporá o 100% da nota.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.

Actividade formativa mediante horas de clases na aula:

- Clases expositivas: 9
- Clases interactivas: 12

Actividades autónomas dos estudantes: 51
As horas de traballo totais distribúense como segue:
Presenciais (inclúen as horas de docencia expositiva, docencia interactiva, titorías e avaliación): 27.
Traballo persoal do alumno: 48

Os traballos deben ser entregados/presentados nas datas establecidas pola docente. Estes deben ir sempre acompañados do aparello crítico e a bibliografía correspondente (recoméndase usar o sistema de citación establecido para os TFM).

Os traballos escritos serán revisados por medio de aplicacións coa finalidade de detectar plaxios ou o uso de IAs xenerativas. Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.

Lémbrase tamén que non está permitida a gravación de audio ou vídeo, nin a toma de fotografías durante as clases (sen autorización expresa por parte da docente).

Non se responderán correos nos que se solicite información sobre a materia que estea dispoñible xa na páxina web da USC ou no Campus Virtual.
Os obxectivos da materia están aliñados cos ODS (Axenda 2030) e contribúen a que o alumnado coñeza os ODS 3, 5 e 16, e os relaciones cos contidos tratados na materia.